No. 5141
Maandag 14 Juli 1902.
27ste Jaargang.
De Gezondheidswet.
2>e gevolgen van een
misèaaó.
BUITENLAND.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uit ge v er, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
Van 16 regels ....50 Cents.
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicité Elrangère
G.L. BA VBKSj Co J OHN., f. J ONES Succ. Paris 315t* Faubourg Montmartre.
De gemoedelijkheid verdwijnt meer en
meer nit ons landsbestuur. De aartsvader
lijke Schutterjj wordt vervangen door de
Landweer, de gezellige Geneeskundige ra
den moeten plaats makeo voorde organi
satie der Gezondheidswet, die 1 Augustus
in werking komt.
Nu, over die Provinciale gezondheids
collega's zal niemand treuren, want er
ging weinig of geen kracht van nit. Zjj
misten centrale leiding, hadden te gerin
ge bevoegdheid, hielden zich alleen bezig
met geneeskundige aangelegenheden en
konden zich niet regelmatig genoeg van
plaatselijke toestanden op de hoogte
houden.
Voor deze regeling komen nu in de
plaatseen gezondheidsraad vier hoofd
inspecteurs, die ieder vier inspecteurs
onder zich hebben, en plaatselijke ge-
zondheidscommissiëo. Ziehier dus centrale
leiding en plaatselijke voorlichting, terwjjl
bevoegdheid en werkkring uitgebreider
z{jn.
Om hiermede te beginnenletten de
Geneeskundige raden alleen op gezond
heidsbelangen, de nieuwe organisatie moet
het oog laten gaan over de uitvoering
van alle wetteljjke voorschriften, rakende
verschillende onderwerpen van gezond
heidszorg, in de eerste plaats over het
riebtig in werking treden des te dezer
plaatse reeds besproken Woningwet. Om
een en ander naar eisch te kunnen doen
zullen commissie-leden en inspecteurs be
voegd z jjn binnen te treden alle openbare
gebouwen, alle inrichtingen van onder
was, kinderbewaarplaatsen, weeshuizen,
herbergen, logementen, slaapsteden, fa
brieken, werkplaatsen, magazijnen, win
kels, gevangenissen, ziekeninrichtingen en
badhuizen, teneinde zooveel mogeljjk op
de hoogte te komen met toestand en in
richting der gebouwen. Met dit doel mo
gen zjj zelfs ook alle woningen bezoeken,
desnoods met rechterlijke machtiging. Dit
gaat nogal, niet waar Maar er is meer:
alle leden van het toezicht mitsgaders de
secretarissen van de gezondheidscommis-
siën zjjn bevoegd procesverbaal op te ma
ken van overtreding der wetten en ver
ordeningen, met de handhaving waarvan
zjj belast zjjn.
Het springt in 't oog, dat de oude
geneeskundige raden, bjj de/.e n:euwe
organisatie vergeleken, in 't niet verzin
ken. Maar tevens rjjst de vraag waar >m
wordt aan deze uitgebreide reeks dwars-
kjjkers niet opgedragen de contró'e op
de naleving der arbeidswetten, de hin-
(Vervolg).
60)
Wanneer zjj was aangekomen en uitstappen
moest, dan eerst zou het nieuwe leven be
ginnen, met al zjjn moeiljjkheden.de onbekende
toekomst, die haar van angst de keel dicht-
schroefde en haar bart beklemde.
In stilte wenschte zjj, dat de tiein nooit
zou aankomen, dat hjj altijd zou voortro'len.
Ongelukkig reed hjj met volle snelheid,
snorde voorbij de kleine stations, hield zich
bjj de grootere slechts enkele minuten op en
verslond dan weer den alstand.
Men was weldra te Versailles. .Versail
les! Dat was wat men noemt de voorkamer
van Parjjs, Claire zou er dadelijk wezen.
Zjj keek met treurigen blik naar buiten. Ge
durende het trajet waren er reizigers uitgestapt
zonder dat de jonge vrouw het gemerkt had.
Er waren nu nog maar drie personen met haar
in de coupé, die bjj het andere portier za
ten. Zjj bleef aan het hare, zag het hare, zag
het landschap verdwjjnen en torens, muren en
daken van huizen er voor in de plaats ko
pen.
derwet enz zoodat b. v. de inspecteurs
van den arbeid ermede konden worden
samengesmolten. Bjj controle is toch cen
tralisatie gewenscht.
Hoe het zjj, de taak der met 1 Au
gustus aanvangende toekjjkers is toch al
u tgebreid genoeg, want al'e medische
wetten vallen reeds onder hun bevoegd
heid, terwjjl van eene eventueele Rjjks
keuring der levensmiddelen, van een dito
wet tegen de verontreiniging der open
bare wateren en dergeljjke ook de na
leving zal moeten worden gade geslagen.
De grootste last der werkzaamheden
zal natuurljjk drukken op de 4 hoofd
en de 16 onder-inspecteurs benevens op
de secretarissen der plaaiseljjke commis-
siën, want, zjj worden gesalarieerd, ter
wjjl de overige functies van het toezicht
eere-baantjes zjjn. De omvang der werk
zaamheden bljjkt 't best uit artikel 12 der
wet, dat de taak omschrjjft van den cen-
tralen raad, die bestaat uit zeven gewone
leden, (waaronder de hoofdinspecteurs) en
buitengewone leden, die slechts raadge
vende stem hebben. Van dien Raad wor
den de volgende verrichtingen verwacht
a. hjj dient aan de Begeering desgevraagd
van bericht en nad in alle zsken, de volks-
gezondheid betrtffmde;
b. houdt zich op de hoogleven den ate at
der volksgezondheid
e. vestigt de aandacht der Begeering op
maa'regelen die naar zjja oordeel zjjn te
nemen in het belang der volksgezondheid
d. doet door een of nner zjjoer leden of
buitengewone leden of een icspecteur ver
lichten de onderzoekingen die hem noodig
vootkomen
e. zendt jaarljjks voor 1 Jnli aan den Mir.
van Binnl. Zaken een verslag, welk versleg
aan de Staten-Geneiail wordt medegedeeld:
f. verricht overigens de werkzaamhedsr,
die hem behalve de bovengenoemde, krach
tens de wet of door den Minister van Binr.
Zaken worden opgedragen.
Em sinecure zal het lidmaatschap van
den Centralen Raad alzoo niet wezen. En
ook de inspecteurs weten wat zij te doen
hebben, want de noodige onderzoekingen
en rapporten worden natuurljjk van hen
verwacht.
Wat de gezondheidscommissiën betreft,
deze worden benoemd door den Commis
saris der Koningin en ingesteldprimo
voor elke gemeente die meer dan 18000
inwoners heeft; secundo voor elke ge
meente, waarvoor dit wegens bjjzondere
omstandigheden nood'g wordt geacht; ter
tio voor elke bjj Kon. Besluit aan te wjj-
zen combinatie van twee of meer in één
province gelegen gemeenten, welke geza-
menljjk niet meer dan 40000 inwoners
Het was Parijs.
De trein stoomde door de voorstad Gre
nelle.
Hoe eenzaam en verlaten zoude jonge vrouw
zich daar in de hoofdstad gevoelen. Opnieuw
kwamen er t'aneu in haar oogen, maar zij be
dwong ze, men mocht haar niet zien weenen
en om eenige afleiding te hebben, begon zjj
haar pakje over te pakken, totdat de trein
zjjn vaart verminderde, toen nam zij het on
der den arm en maakte zich tot uitstappen
gereed.
De trein stoomde een station binnen, de
portiers werden geopend en Claire had reeds
haar voet op de loopplank gezet, toen een
•tem haar deed schrikken en heftig om
kijken.
Is het vergund u te helpen, juffrouw?
vroeg de stem,
Claire sloeg de oogen op.
Het was een jongmensch, dat haar aansprak,
een jongmensch, dat zij nog niet had durven
aanzien, want zoolang hij in de coupé had
gezeten, had zjj gevoeld dat zjjn oogen onaf
gewend op haar gevestigd waren. Het had
haar gehinderd, zelfs ontstemd.
Zij antwoordde bits:
Dank u, mijnheer, ik heb uw hulp niet
noodig.
Zij stapte uit.
Er waren veel reizigers met den trein mee
gekomen, het perron was overvol en Claire
had moeite zich met haar pakje onder den
arm een doortocht te banen.
Men vroeg haar kaartje aan den uitgang
hebben. In deze combinatie worden na
tuurljjk de snb 1 en 2 aangeduide gemeen
ten niet opgeLomen.
Uit het bovenstaande blgkt, dat we met
1 Augustus komen te leven onder een
uitgebreid stelsel van gezondheidstoezicht,
dat in menig opzicht van groot nat zal
bljjken. Er dient echter voor gezorgd, dat
de wet niet impopulair worde. En dit zou
geschieden als bjj den aanvang al dade-
ljjk de teugels strak werden aangetrok
ken. Men ga geleidelik te werk en neme
vooral in den beginne zjjn maatregelen
zoodanig, dat ze zooveel mogeljjk terstond
practisch nut hebben. Op deze wjjze kan
men er toe geraken, dat de Gezondheids
wet wordt beschouwd als een zegenrjjke
instelling welke zienswijze noodig is
om de algemeene medewerking te er
langen.
I derlegen was met dynamiet. Een half
uur later vloog de vloer uit elkander.
Alle ruiten in de kerk werden verbrjj-
zeld, doch niemand werd gekwetst, daar
de politie het gebouw had doen ontrui-
Italiö.
Een vreeseljjke ontploffing heeft te Bo
logna plaats gehad. In het midden der
stad vloog een vat benzine in brand, het
vaar deelde zich mede aan de aangren
zende huizen en in een oogenblik werd de
geheele wjjk met vernieling bedreigd. Ge
lukkig wist men het gevaar te bezweren,
toch is de aangerichte schade zeer groot.
Veertig menschen zjjn bjj deze ramp ge
wond.
Nabij de oude kerk van Santa Lu
cia te Napels heeft een vreeseljjk onge
luk plaats gehad. Er beviadt zich een
grot, inhoudende een soort van vulkanische
stof. De wanden der grot moesten hersteld
worden.
De aannemer Antonio Parone
werd met dit werk belast maar verzuimde
de gewone maatregelen te nemen met het
gevolg, dat het gewelf der grot instortte.
Een 10-tal werklieden werden onder het
puin bedolven.
Onmiddelljjk werd hnlp verleend, doch
het duurde versche;det.e uren vooraleer
men er in slagen kon, de slachtoffers te
rug te vinden, allen waren reeds over
leden.
De verantwoordelijke aannemer is er
met zijn familie van door gegaan.
Rusland.
Ver'eden Maandag zon deCzaar en de
Czarina te Peterhol t>genwoordig zjjn bij
de inhuldiging van een nieuwe kerk.
Reeds was het keizerlijk paar op weg
toen de Prefect van politie de heerT i s c h,
tot de ontdekking kwam, dat er een
aanslag op den Czaar was beraamd. De
heer T i s c h snelde den Czaar tegemoet
met de boodschap, dat de plechtigheid
was uitgesteld wegens de ongesteldheid
van den archimandriet of hoogepriester
die de plechtigheid zou verrichten.
De toestand was echter anders, er was
ontdekt, dat de vloer der kerk geheel on-
en zjj gaf het en volgde den stroom van
menschen, zonder dat zjj wist waarheen.
Bjj na ieder werd afgewacht door een vriend
of bloedverwant. Er klonken vreugdekreten,
er werden kussen en handdrukken gewisseld.
Zjj alleen ging onopgemerkt voorbjj en gevoelde
zich zelfs der vriendschap onwaardig.
Zjj kwam buiten het station.
Koetsiers boden den reizigers hun rjjtuigen
aan, maar Claire kon het geid niet missen er
een te nemen. Trouwens, waar zou zjj zich
heen laten brengen Zij liep onbestemd voort,
op goed geluk. Wat bekommerde zij zich om
wijk of straat? Hier of daar, het was haar het
zelfde.
Zij zou overal wel .even eenzaam, even ver
laten zjjn. Geheel de wereld was haar onver
schillig nu zij haar liefde bedrogen zag, en
haar eenigen vriend, mjjnheer Chateauroux
verlo*en had.
Met een zwijgend hoofdschudden beant
woordde zjj de koetsiers en daalde de stjjlte
af, die van het station naar den boulevard
Montparnasse voert.
Daar bleef zjj staan, gelukkig een weinig
buiten het gewoel te zjjn. Zjj schepte adem
tn zag om zich heen om den omtrek op te
nemen. Zjj zocht een stille, smalle, burger
lijke straat, waar eg een goedkoope woning
zou kunnen vinden. Na links en rechts te
hebben rondgezien sloeg zij de rue Vaugirard
in. Het kwam haar voor, de woningen in die
straat met lage, eenvoudige huizen, minder
duur zouden zijn dan elders. Zjj keek rond
naar de verhuurbordjes. Wanneer zjj las dat
men.
Frankrijk.
Madame De LisledoFiefiste
Parjjs op 105-jarigen leeftjjd overleden.
Zjj diende indertjjd als hofdame bjj de
Hertogin de Berry, en was een zeer
ontwikkelde vrauw; tot op den laatsten
tjjd las en schreef zjj zonder bril. Zjj
heeft gedichten nagelaten die zjj op haar
honderdste jaar heeft gemaakt.
De Minister-kerkvervolger Com
bes heeft het bevel gegeven om binnen
acht dagen alle kloosters in de Fransche
Republiek te sluiten. Na acht dagen
zullen de kloosterlingen met geweld uit
hun verbljjf gezet worden. Het getal
kloosters, waarop Combes zjjn haat
tegen de religieusen zal doen bljjken, be
draagt ongeveer 2000.
Over de marsch van het 109de
regiment infanterie tjjdens een groote
hitte, waarbjj een man onderweg stierf,
terwjjl bjj aankomst te Manzae nog een
korporaal en een soldaat zjjn overleden
en te zamen 320 soldaten ongesteld zjjn
geworden, wordt in Frankrjjkveel drukte
gemaakt.
Bjj onderzoek is. gebleken, dat de Ko
lonel regiments-commandant drie unr lang
rust heeft laten honden toen hjj zag dat
zjjn troep was vermoeid. Generaal N e-
g r e r heeft dan ook uitgemaakt, dat
de eenige schuldige het warme weer
is.
Een telegraphisch bericht te Parjjs
ontvangen maakt melding dat Woensdag
avond van half acht tot middernacht toe,
weer een hevige uitbarsting heeft plaats
gehad van de Mont Pelée op Martinique.
In Fort-de-France ontstond een paniek.
Bijzonderheden over de verwoestingen zjjn
nog niet bekend, omdat de telegraafdra
den weer vernield zjjn.
Men is bezorgd over het lot van de
Engelsche commissie naar Martinique ge
zonden. Haar stoomboot lag geankerd,
voor Le Carbet, eenige kilometers ten
zuiden van de oude stad Saint-Pierre. De
Fransche zending had Woensdag-morgen
juist Fort-de-France verlaten op weg naar
Guadelaupe.
Engeland.
Er zal op zee eene ontmoeting plaats
hebben van keizer Wilhelm van
Duitschland met zjjn oom koning E d-
w a r d van Engeland.
Keizer Wilhelm wil zjjn oom per-
soonljjk geluk wenschen met zjjn herstel
en de zware beproeving die bp is te bo
ven gekomen, als hjj van zjjn krankheid
is hersteld.
De ontmoeting zal plaats hebben in
de buurt van Helgoland.
Lord Cran borne heeft, met
zjjn woorden in het Engelsch Lagerhuis
gesproken, als zou Engeland geen bond-
genooten gezocht hebben, groote verwon-
er een woning of een kamer te huur wa»,
bleef zij staan, nam het huis van boven t;t
onder op, maar kon nooit besluiten er binnen
te gaan, h etzij dat het huis haai te weelderig
scheen, hetzij dat zij voor het vuile portaal
en de donkere bouwvallige trap terug deinsde.
Zoo dwaalde zij een tijdlang aarzelend rond,
voor alles bevreesd door de portierster on
dervraagd en gedwongen te worden haar naam
te noemen en te zeggen vanwaar zij kwam.
Haar naam?
Welken naam zou zjj opgeven?
Zij had er twee, maar beide waren geschand
vlekt, die van haar vader zoowel als die van
haar echtgenoot.
Neen, een naam Burnet, wilde zij niet dra
gen, zij wilde him zelfs niet meer hooren
noemen.
De misdaad waarvoor haar vader was ver
oordeeld, was al zoolang geleden, men zou
den naam van Monnier nu wel vergeten heb
ben, terwijl hetgeen Burnet gedaan had nog
versch in het geheugen lag.
Onnoozele 1 Zij stelde zich voor dat een
diefstal te CbartreB in geheel Parjjs bekend
zon zjjn.
Zoo weifelend en aarzelend was zjj voor
een armoedig, maar zindeljjk huis hljjven
De muien van dit huis waren helder wit,
de zonneblinden nieuw geverfd, maar het huis
zelf was klein, laag en zonder eenig versier
sel. Het hout van deuren en vensters was ver-
deriutc in Japan gewekt.Uit Tokio is daar
tegen geprotesteerd en de Times is zeer
gevoelig voor het protest dat het blad
in zjjn kolommen heeft opgenomen.
Gisteren-middag is te Londen in Re
gen tstreet, waar eene menscbenmenigte
stond te wachten op het voorbjjkomen
van de Koningin, die een Liefdadig-
heidsbazar in Regents parkging openen,
een blok steen van 100 Kilogram van
een kerk gevallen, midden onder de
menschen. Eene vronw werd onmiddelljjk
gedood en acht andere menschen werden
gewond, van welke vier ernstig.
Het groote telephoonbnrean te
Londen is gisteren-nacht door brand ver
nield. Alle toestellen zjjn verbrand. De
verliezen zjjn belangrjjk. Er waren 3000
aangeslotenen, die door deze ramp be.
lemmering ondervinden in hnn zakken,
Duitsohland.
De volkstelling van 1 December 1901
in Daitschland gehonden, geeft een ge-
zamenljjke bevolking aan van 56.367.178
zielen tegen 49.428.470 in 1890, zoodat
in 10 jaren een toename van 6.938.708
zielen of 14 percent heeft plaats gehad.
Het aantal Protestanten bedroeg 35.231.
104 tegen 31.026.810 in 1900, hetgeen
een vermeerdering geeft van 4,204.294
of 13.6 percent. Het aantal der Katho
lieken was 20.327.913 tegen 17.674.921
in 1900, wat een vermeerdering is van
2.653.992 of 15 percent. Onder de Ka
tholieken behoorden 6472 tot de Grieksch-
Katholieke kerk.
Tot verschillende secten behoorden
208,678 personen. Het getal der Israë
lieten is in de laatste 10 jaren slechts van
567,884 tot 586,948 toegenomen, wat een
vermeerdering van 3.4 percent beteekent.
Beljjders van niet-christeljjke confessie
waren er 995. Bjj 5938 personen ontbrak
de opgave van geloofsbeljjdenis. Van 1000
personen behooren in het Duitsche rjjk
625 personen tot de Protestantsche ker
ken, 361 tot de Katholieke kerk, 10 tot
de Israëlietische gemeente, terwjjl 4 tot
een ander of onbekend geloof behoorer
Deze cjjters waren in 1890 respectievelijk
628,358, 11 en 3.
De groote legermanoeuvres in Duitsch
land zjjn bepaald op 30 Augustus a. s.
Da Keizer heeft dien datum vastgesteld,
opdat de Koning van Italië op zjjn be
zoek aan Daitschland, ze dan zal kan
nen bjjwonen.
Te Alexisbad is gisteren op 91 jarigen
leeftjjd overleden Hertogin F r e d e r i k
van AnhaltBe rnburg, geboren
prinses van SI e e s w jj kH o 1 s t e i n
Sonderburg—Glücksburg, we
duwe vau hertog Alexander Karei
van Anhal t.
Bjj de oefeningen van de luchtvaart-
atdeeling van bet Duitsche leger met een
balon captif nabjj de Orlee, had Don
derdag een ernstig ongeluk plaats.
Plotseling bjj het oplaten van den
ballon brak een geweldig onweder los.
De mannen, die den ballon vasthielden,
werden met den luchtBallon medegesleept
molmd, de treden van de trap waren uitge
sleten.
Claire bekeek het huis van de atoep tot
het dak.
Op een bordje las zjj, dat hier woningen
en kamers gemeubileerd en ongemenbileerd te
huur waren.
Eindeljjk nam zjj een besluit, overwon haar
beschroomdheid en trad binnen.
Nauweljjks was zjj binnen gegaan, of een
stem achter haar vroeg:
Zoekt ge een woning, juffrouw?
Zjj keerde zich snel en verbaasd om.
Het was het jongemensch, dat haar in den
trein reeds aangesproken had.
Zij maakte een toornig gebasr en liep door
zonder hem te antwoorden.
Het jongemensch ging heen.
Aan het einde van de gang ontmoette Chure
een oude vrouw, die er vervallen uitzag,
slecht gekleed, de voeten in te groote pan
toffels gestoken, die over den grond sloften
en het hoofd gedekt door een versleten wol
len muts.
De vrouw naderde Claire en vroeg
Wat verlangt ge mejuffrouw.
Wij hebben er tot twintig francs.
Claire schudde het hoofd, ten teeken dat
haar dat te duur was.
Wordt vervolgd.)
Ill WE
(IHIUÏÏ.
HDagBlaó voor tSHooró- on Suuiè-CCollanö.
ABONNEMENTSPRIJS.
PRIJS DER AD VERTEN IER.
AGII'E Ui NOK AGITA'iB
FEÜILLETON.
8taan op den hoek van een dwarsstraat.
Het was bjjna aan het einde der me Vau
girard.
Ik zoek een gemeubileerde woning of
liever een Jremer.
