NIEUWE
H)ag6laó voor iSftooró* en Sniió'éCoUanó.
In de Kaap-Kolonie.
No. 5142.
Dinsdag 15 Juli 1902.
2?ste Jaargang
HDe gevolgen van een
misóaaó.
I TEN LAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de orerige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afxonderljjke nummers. .1
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BüBBitT: Stj Janstraat Haarlem»
f 1,10
«1,40
«2.80
«0.08
PRIJS DER ADVERTENTIHN
AQITE MA NON AGITATE
Van 16 regels 50 Cents.
Elke regel meer7Vi
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-U itge ver, W. KP|PE RS.
I.
Hoe meer berichten komen uit aeAfri-
kaansche Republieken van de overgave der
Boeren, hoe duideljjker het blijkt, dat wjj
goed gezien hadden toen wjj beweerden,
dat het voor de Boeren onmogelijk was
den strijd langer vol te houlen en dat
bij, die den weg baande tot onderhande
lingen en tot den vrede, den Boeren een
dienst had bewezen.
Weinig echter verneemt men nog van
den toestand in de Kaap-kolonie, weinig
van de overgave of onderwerping der re
bellen, voor wie er toch volgens mededee-
lingen van zéér bevoegde personen, van
10 tot 12.000 te velde waren.
Dat de zaken daar nog lang niet in orde
zjjn, bljjkt wel ten duidelijkste uit het feit,
dat nog niemand van de Kaapsche kolo
nisten hier te lande, zelfs niet zy, die ge
heel vrjjwillig en zonder van eenig mis
drijf verdacht te zjjn, hierheen kwamen,
verlof kan krjjgen om naar zyn land en
zjjne betrekkingen terug te keeren.
De toestand in de Kaap-kolonie is dan
ook geheel verschillend van dien in de
beide thans onderworpen Republieken en
misschien bewjjzen wjj onzen lezers geen
ondienst eens in een drie- of viertal arti
kelen uit ons van de meest bevoegde zjjde
verstrekte gegevens dien toestand te tee-
kenen, ten einde duideljjk in het licht te
stellen, hoe de Kaapsche Afrikaanders er
toe gekomen zijn tegen hunne wettige re
geering op te staan en hunne stamver
wanten hulp te verleenen, hoe weinig zij
niettegenstaande dat feit den naam van
rebellen verdienen en hoe voorzichtig de
Engelsche Regeering te werk zal moeten,
gaan om daar weder pais en vrede te
brengen.
Het was in de laatste jaren, vooral sedert
het optreden van Lord M i 1 n e r als gou
verneur der Kaapkolonie den Afrikaanders
FEUILLETON.
{Vervolg).
61.)
Van af acht francs, ging zij voort. Gij
liet mij niet uitspreken.
Zoudt u mij eens een kamer van acht francs
willen laten zien.
Welzeker, maar ik zeg u vooiuit, het is
geen kamer, maar een kamertje.
Ik heb ook niet meer noodig en ik ben
niet rijk.
Zij volgde de oude vrouw naar boven.
Het kamertje) dat moeder Prudence, zoo
heette de portierster, aan C'aire liet zien, was
klein en smal met een houten zoldering, een
venster met vier verweerde ruiten, waar het
licht met moeite doordrong en dat op het plat
van het naburige huis uitzag.
Br heerschte een scherpe, onaangename rook
lucht, die men niet kon verdrijven door het
venster te openen, want zij kwam juist van
buiten.
De jonge] vrouw bleef met een gebaar
van weerzin op den drempel staan, hetgeen
der oude vrouw niet ontging, want zij haastte
zich te zeggen:
vrjj duideljjk geworden, dat men trachtte
eene geheele verandering te brengen in
h unnen toestand en dat het er om te doen
was het eigenljjke Afrikaanderdom er on
der te werken. Veel werd daarover ge
klaagd en menige grief werd door de Kaap
sche Afrikaanders terecht geuit.
Niet zonder zorg zag dan ook de En
gelsche Regeering het oogenblik te gemcet,
dat de Transvalere en Vrjjstaters een in
val zouden doen in de Kaapkolonie. Men
vrees de, dat de Kaaplanders gemeene zaak
met hen zouden maken. Toch bestond dat
voornemen in de Kaapkolonie volstrekt
niet. Men wilde daar geen ooi log met En
geland men wilde slechts in vrede
leven, mits men met rechtvaardigheid werd
geregeerd en niet werd onderdrukt.
Bjj den eersten inval der Transvalers
en Vrjjstaters waren er dan ook weinig
of geen Kaaplanders, die hunne hulp gin
gen verleeneD. Wel waren er enkelen, die
reeds vóór dien tijd de Kaapkolonie ver
laten hadden om zich bjj de Republikei
nen te voegen. Over het algemeen zag
men den oorlog met leede oogen aan. Men
verwachtte er weinig heil van. Men wilde
loyaal bljjven tegenover Engeland maar
ook loyaal bestuurd worden volgens de
bestaande wetten.
Toen de Krjjgswet echter werd afge
kondigd, bleek het spoedig, hoe weinig
de Kaapsche Afrikaanders door de Engel
sehen werden vertrouwd.
By de uitvoering van de bepalingen der
Krjjgswet werd met de meeste gestreng
heid en met de grootste willekeur te werk
gegaan.
Elk civiel Bestuur hield op. De ambte
naren werden allen ter beschikking ge
steld van de militairen, die daar kwamen
zonder bekend te zjjn met den toestand
van land eu volk en behept met een sterk
vooroordeel tegen de Afrikaanders. De Afri_
kaan3che pers werd met geweld onder
drukt. Vier harer beste journalisten ge
raakten in de gevangenis. Waarom Er
Ik zil u dit kamertje voor zes francs ver
huren, omdat het kleiner is dan de audere.
Zes francs, dacht Claire. Zij zou nergens tot
zulk een geringen prijs huisvesting kunnen
vinden.
Ge zult hier op het portaal alleen wonen,
ging de portierster voort, die de gedachten
van Claire scheen te kunnen raden, alleen met
een zeer fatsoenlijken mijnheer, die u geen last
zal veroorzaken. Hij werkt 's nachts en slaapt
over dag. Ge zult hem nooit ontmoeten.
Claire haalde onverschillig de schouders op.
Wat bekommerde zij zich daarom? Het ver
trekje, dat men baar te huur aanbood, was
goedkoop, zij had weinig geld, het kon lang
duren voor zij werk vond, dus huurde zij en
begon terstond haar pakje los te maken en den
inhoud in een ruwhouten kastje te bergen, dat
meteen ijzeren ledikant, een tafel en twee stoe
len, het geheele ameublement, van dit armoedig
verblijf uitmaakte.
Daarna waschte zij zich, trok haar andere
japon aan, daar deze vol stof van de reis was
en ging uit om te dineeren.
De avond viel.
In het kamertje was het reeds volkomen
duister, hoewel het buiten nog slechts schemer
was.
Claire vond een kleine goedkoope restaura
tie en gebruikte daar een cotelette met een
weinig groente.
Dit was een weelde, die zij zich, tenzij zij
terstond werk kreeg, niet meer zou kunnen
veroorloven. Zij zou genoodzaakt zijn te doen
als zooveel meisjes te Parjjs, die van haar han-
waren er die niet eens wisten, waarvan
zjj beschuldigd werden. Het duurde maan
den, voodat hunne zaak werd behandeld
en dan werden zjj verbannen naar de zee
kust of mochten het land verlaten. Alléén
de Jingo-pers had vrjj praten en werd op
allerlei wjjze gesteund. Het leek er om te
doen te zjjn de Afrikaanderpers het zwjj-
gen op te leggen of te vernietigen.
Meer dan twintig der beste Afrika&nder
parlementsleden geraakten in den Tronk
(gevangenis) of moesten hunne woonplaats
verlaten. Waarvan zy beschuldigd werden,
bleef hun onbekend. Wanneer immers
slechts de een of andere persoonljjke vy-
and, somtjjds een concurrent, hen bjj den
militairen commandant van het een of
ander beschuldigde, hen verdacht maak
te, dan was dat vaak voldoende, hen uit
hunne woning te doen oplichten, naar de
gevangenis te doen brengen of naar de
zeeplaatsen te doen verbannen. Honderden
van de beste Afrikaanders zjjn op die
wyze uit hunne woonplaatsen verdreven
geworden. Vaak werd daardoor hunne
affaire, hnn bestaan vernietigd en
recht was er niet te krjjgen, naar hunne
grieven werd niet geluisterd.
Frankrijk.
De rechtbank van Grenoble heeft vier
paters Assomptionnisten, vervolgd wegens
overtreding der Wet op de kloosters, vrjj-
gesproken.
In het departement der Loire heeft een
vreeselyke hagelslag groote schade aan
gericht.
Te Castrais heerscht groote hitte.
Woensdag werden vjjf maaiers en twee
soldaten door zonnesteek getroffen. Talryke
paarden zjjn tengevolge van de hitte dood
gevallen.
Duitsohland.
De Duitsche Katholieke Volksbond maakt
op de Dusseldorfer tentoonstelling een kra
nig figuur. Deze Bond, die meer dan
100.000 leden telt in Rjjnland en West-
denarbeid moeten leven: 's morgens een stukje
brood met melk en 's avonds een bordje soep
eten en verder niets. De restauratie, hoe goed
koop ook, zou toch veel te duur voor haar
zijn.
Toen zij gegeten had, ging zjj een weinig
langs de straten wandelen onbestemd, om eens
iets van Parijs te zien en eenige adressen op
te nemen, waar zij zich den volgenden dag om
werk zou aanmelden.
Het was mooi weer.
De straten van deze volkrijke wijk waren
vol menschen, vrouwen zaten voor haar huis
deuren, de kinderen stoeiden op de trottoirs.
Zeer weinig rijtuigen gingen er voorbij, al
leen de overvolle omnibussen reden snel naar
het middelpunt van Parijs. Zij alleen toonden
aan dat men in een wereldstad was, want
overigens gaf deze buurt geheel het denkbeeld
van een provincieplaats.
Claire bekeek alle magazijnen, waar zij langs
ging en die reeds gaandeweg gesloten werden.
Zij schreef de adressen op. Daar zou zij den
volgenden dag aankloppen.
Te tien uui kwam zij thuis.
Het geheele huis was reeds donker en haar
hart was beklemd toen zij den voet over den
drempel zette. Het was haar als ademde zij
niet meer, als was elk geluid verstomd, als
betrad zij de duisternis en de schaduw van
den dood.
Tastend ging zij de gang door en zocht met
haar handen naar de leuning der trap.
Een stem riep haar terug.
Zjjt gjj daar mejuffrouw
falen, staat in de voorste gelederen der
sociaal-politieke beweging. Op de tentoon
stelling vormt de Bond een zeer belang-
rjjke afdeeling der sociale werkzaamheid.
De statistiek toont aan dat de Bond een
tjjdschrift uitgeeft tot sociaal onderricht
harer leden, 't welk een oplage heeft van
210.000 exemplaren. Tevens wordt vol
gens de denkbeelden der vereeniging een
sociaal-politieke correspondentie wekeljjks
aan 800 Katholieke bladen toegezonden,
en aldus worden weer honderdduizenden
lezers bereikt. Aan brochures gaf de ver
eeniging 70 verschillende nummers uit
in een gezamenlyke oplage van 19 mil-
lioen exemplaren, die meest gratis werden
verspreid.
Bovendien is er nog een uitga 7e, de
Sociale lagesfragendie op ongeregelde
tjjden verschynt en alleen voor leiders in de
sociale beweging bestemd is, terwjjl weer een
andere uitgave voorlichting geeft aan de
voorzitters van arbeiders en dergelyke ver
een igingen.
Jaarlyks, zoo leeren we verder op de
tentoonstelling, worden meer dan 1000
groote volksvergaderingen gehouden, waar
in lezingen worden gegeven over maat-
schappeljjke 'vraagstukken.
Maar het allerbelangrjjkst is wel de af
deeling sociale cursussen, waarvan vooral
aandacht verdienen een cursus voor secre
tarissen van arbeidsvereenigingen, en een
cursus voor priesters.
Hier valt voor volksleiders heel wat te
leeren.
Turkije.
In het Armenische dorp Khetrak zjjn
weer een aantal Christenen door de Tur
ken vermoord.
De Armenische priesters hebben de be
bloede kleederen der slachtoffers naar den
Gouverneur van Diarkeber gebracht. De
vreemde Consuls hebben bestraffingen van
moordernaars gevraagd.
Men vreest dat weer nieuwe moorderyen
in aantocht zjjn. De schrik onder het volk
is groot.
Amerika.
Een vreeBelyke catastrophe heeft in
Pennsylvania' plaats gehad. De stad John
stown in Pennsylvanië, waar vóór 13 jaar
een geweldige overstrooming in weinige
minuten meer dan 4000 menschen deed
Ja.
Ge moet mjj uw naam nog opgeven.
't Is goed,
Het was de portierster, die haar riep.
Eensklaps overtoog een blos het gelaat van
Claire. Zij had het voor een oogenblik verge
ten. Haar naam De naam van haar vader, de
naam van den dwangarbeider. Wanneer die
vrouw hem eens gekend had.
Kom hierriep de portierster.
Aan het einde van d« gang brandde een licht
en daarop ging Claire af.
Zjj kwam in de kamer der portierster, een
vierkant vertrekje, waar in het midden een
tafel stond met een grooten armstoel door een
hoes geheel bedekt.
In dien armstoel zat moeder Prudence.
Toen zij Claire hoorde binnenkomen, had zjj
een kaars aangestoken, die een zwak licht ver
spreidde.
Het is maar een formaliteit, kindlief, zeide
zij, een formaliteit, waar de politie ons toe
dwingt. Ge moet mij uw naam opgeven.
De oude keek haar wantrouwig aan en voeg
de er bjj
En uw waren naam alsjeblieft. Ge moet
niet trachten mjj te bedriegen.
Claire was nog rooder geworden, maar toch
antwoordde zjj op vasten toon
Daar heb ik geen reden toe. Ik behoef
mjjn naam niet te verbergen. Ik heet Claire
Monnier,
{Wordt vervolgd.)
H44RL
(J0IM4T.
AlSELENDRAf
