NIEUWE
HbagËlaó voor <3ïooró- aCuió-dCollanó.
Loon en Arbeidsduur.
No. 5149.
Woensdag 23 Juli 1902.
2?ste Jaargang
Sö gevolgen van oen
misóaaó.
BUITENLAND.
k
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem f 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor hot buitenland 2.80
4iaonierlgke nummer». .1 J <0,08
Dit blad verschijnt
iagtlijkt, behalve Zon- en Feestdagen;
BÜBIAV: Bti Janstraat Haarlemi
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVERTENTIHN
Van 1—6 regels50 Cents.
Elke regel meer7ty,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
AI meermalen hebVen'Jwjj uiting ge
geven van geringe ingenomenheid met
de werkwgze der Kamers van Arbeid
instellingen, die nog altjjd niet beantwoor
den aan haar doel. Dit wordt zelis erkend
in Regeeringskringen en Minister K u y p e r
heeft nog onlangs aan een deputatie van
arbeidsraden zijn twijfel te kennen gege
ven, of bg partieele wetswgziging wel
verbetering in den toestand ware te
brengen. Z. Exc. scheen algeheele reor
ganisatie noodig te achten.
Intnsschen behoeft natuurlijk deze opinie
omtrent de Kamers van Arbeid geen be
letsel te wezen om 't goede te erkennen,
door een of ander dier lichamen verricht.
Hiertoe nn mag _zeker gerekend worden
het rapport, door de Haagsche Kamer
voor de Bouwbedrijven ingediend omtrent
de door haar gehouden enquête naar loon
en arbeidsduur en wel omdat bedoeld
stok zeer gezonde denkbeelden over die
aangelegenheid bevat. De enquête die
trouwens nog voortduurt betrof welis
waar slechts bet smidsvak, maar de daar-
aam vastgeknoopte beschouwingen aan
gaande werktijd, verdienste en ontwikke
ling mogen van algemeene strekking
geacht worden.
Voorop wordt gesteld, dat met propa
ganda ten bate der «beweging voor
verhoogd loon en verkorting van den ar
beidstijd» niet den weg wordt ingeslagen
«die het doelmatigst kan leiden tot lots
verbetering.» Immers zoo betoogt het
rapport, dat van helder inzicht en kalme
bezadigdheid bljjk geeft immers «waar
hooger loon gevraagd wordt, wordt vaak
het verschil nit het oog verloren tnsschen
een normaalloon (het zoogenaamde stan-
daardloon) en een minimam looneen
minimam loon dat elke werkman van af
ongeveer 20 jarigen leeitjjd zou moeten
verdienen, afgezien van zijne bekwaamheid;
en een normaal loon, dat aan eiken werk-
FEUILLETON.
(Ftrvolg).
73.)
Zjj snelde hou kamer binnen en sloot de deur
achter zich alsof zjjvervolgd werd, maar ook
daar kwam zjj met tot kalmte. Zjj durfde niet
naar den muur te zien die haar scheidde van
de naburige kamer, het tooneel Tan een moord
misschien.
OI zjj kon hier niet bljjven, nooit zou zjj
hier meer rustig kunnen slapen.
Zjj pakte haar goed bijeen eu maakte zich
terstond tot het vertrek gereed.
Benige maanden later op een donkeren storm-
achtigen herfstavond, zaten twee mannen op
den wal der fortificatiën niet ver van de poort
van Saint-Ouen.
Het waren kermisreizigers, straatkunste ma
kers, wier wagen niet ver van daar stond.
Zjj zaten onder het rooken van een pjjp tabak
kalm met elkaar te praten, toen zjj eensklaps
een kreet hoorden die uit het kreupelhout be
neden den wal, waarop zjj zaten, scheen te ko
men.
Beiden zwegen en luisterden.
man zou moeten verzekerd zjjn, van wieos
bekwaamheid in het vak afdoende bewjj-
zen zouden kunnen worden bg gebracht.»
Dergelgk onbekookt streven naar loons-
verhooging moet, vooral als de beweging
van localen aard is, noodwendig «op te
leurstelling uitloopen zoolang de concur,
rentie èn binnen- èn buitenslands de pa
troons er toe noopt aan den bestaan den
toestand vast te honden.»
Indien het rapport slechts tot dit ne
gatieve resultaat leiddezon het reeds
gehoor verdienen mannen van de prac-
tjjk zjjn er immers aan het woord. Man-
nen, die ook wel gehoord hebben van de
Amerikaansche berichten omtrent groote
lotsverbetering voor den werkman en dito
productie-vermeerdering voor den patroon,
zoodra de arbeidstgd verkort en het loon
verhoogd werd. Zjj hebben dit ongetwij
feld vernomen, maar verliezen daarbjj niet
nit bet oog, dat in Amerika de trusts
eenerzjjds en de groote werkliedenvere
nigingen anderzjjds gansche streken, ge-
heele Staten beheerschen, zoodat allicht
de binnenlandsche concurrentie er niet zoo
gemakkeljjk een spaak in 't wiel der toon
beweging kan Bteken. En wat de buifcen-
landsche concurrentie betreft, 't is bekend,
dat de Amerikaansche indnstrie, groot-
scheep8ch als zjj is, daar nnt zoo direct
vrees voor behoeft te koesteren.
De stellers van het rapport hebben dan
ook terecht ingezien dat onze werklieden
zich niet aan hun collega's over den oce
aan kunnen spiegelen. Maar inmiddels
bljjft de begeerte, om de arbeiders te hel
pen in ban streven naar lotsverbetering,
ongerept en vandaar dat in het rapport
een dengdeljjk middel hiervoor wordt aan
de hand gedaan. Wij lezen
«Wel ware het wenscheljjk dat door de
werklieden werd vooropgesteld de juiste
vraag van loon naar bekwaamheid, daar
van een dergelgk streven op den dnur
niet alleen een veel bevredigender resul
taat zou zgn te wachten, doch tal van
Hebt ge dut gehoord, Beerenkop, vroeg
de een.
Ja, antwoordde de aangesprokene.
Men zou zeggen dat daar iemand lag.
Best mogeljjk, Rozengeur.
Laten wjj eens gaas zien.
Zjj stonden op en tuurden met hun aan de
duisternis gewende oogen, naar beneden, maar
konden niets onderscheiden.
Er moet toch iemand zijn, meende Ho-
zengeur.
Wjj zullen eens naar beneden gaan, zeide
Beerenkop.
Zjj liepen langs den wal, tot aan de poort
van Saint-Ouen en klommen daar de steenen
trap af, vervolgens keerden zjj langs den wal
door het kreupelhout terug naar de plaats waar
boven zij gezeten hadden.
Rozengeur, die zeer voorzichtig was, zeide
onder weg tegen zjjn kameraad:
Zouden we ons geen moeieljjkheden op
d6n hals halen?
Wat voor moeieljjkheden
Nu, men kan niet weten. Als er eens
iemand vermoord was, en men ons bjj hetljjk
vond.
Beerenkop haalde zjjn schouders op.
Wjj zjjn genoeg hekend, zeide hij, men
weet wel dat wjj geen moordenaars zjjn.
Zjj zjjn zoo wantrouwig bjj de politie.
En wie zegt u dat het wel eens een
moord is
't Is misschien iemand, die door de duis
ternis misleid, van den wal gevallen is en den
nek heeft gebroken.
hervormingen, die voor de opleiding van
de werklieden tot bekwame vakmannen
van belang zgn, daaruit van zelf zonden
voortvloeien.»
Ziedaar in klare, kloeke taal gezegd,
dat gestreefd moet worden naar een loon,
volgens bekwaamheid. En dan mag hier
wel opgemerkt, dat men ook in het veel
geroemde Amerika daar oog voor heeft.
Nog dezer dagen laz8a wjj belangrgke
mededeelingen omtrent een in sommige
Staten der U. S. A. geldende loonrege
ling, welke daarom werd geprezen, wjjl
zg den bekwaamsten werkman 't meest
gelegenheid gaf tot verhooging van zgn
verdienste.
Loon naar bekwaamheid is niet alleen
rechtvaardig, maar ook een prikkel, om
die bekwaamheid steeds te verhoogen
om vooral de aanstaande werklieden de
noodige kunde te doen verwerven. Eene
loonregeling, waarbjj niet op vaardigheid
en vlugheid wordt gelet, maar alleen of
in hoofdzaak rekening gehouden met den
verwerkten tjjd, dooft de energie, dooit
den lust tot vermeerdering van vakkennis.
Geheel anders daarentegen, wanneer de
werkman weet, dat bg metterdaad vruch
ten kan plukken van grooter bedrevenheid,
dat zgn kinderen te flinker zullen betaald
worden, naarmate zg knapper zgn in hnn
vak.
Men leide hieruit evenwel niet af, dat wjj
tegenstanders zgn eener regeling van loon-
standaard en arbeidstgd. Volstrekt niet
ook de bekwaamste werkman moet nog
beschermd worden tegen toestanden, die
nit te scherpe concurrentie of nit gebrek
aan naastenliefde voortvloeien. Waar de
Christeigke wet niet meer wordt erkend,
moet wel de landswet tnsschenbeide treden.
Maar met de Haagsche Kamar zgn wg over
tuigd, dat de groote tegenstand die bg het
streven naar bedoelde lotsverbetering door
de werklieden van de zjjde der patroons
wordt ondervonden, afgescheiden van de
concnrrentievrees, minder een uitvloeisel is
Dat kan ook.
Zjj liepen voort.
Weldra hadden zjj ongeveer de plaats bereikt,
waar zjj het eerst dat geluid hadden gehoord.
Zjj liepen nu voorzichtig en bleven gedurig
staan om te luisteren, maar hoorden niets. De
wind gierde door het kreupelhont, van tjjdtot
tjjd hoorden zij het gekraak van takken, die
door den storm werden afgebroken.
Daar hebben wjj zooeven gezeten, zeide Ro
zengeur, terwijl hjj zjjn makker naar den wal
wees.
De ander keek naar hoven.
Ja, ik geloof ook, dat het daar was.
Dan moet hjj of zjj, die dezen kreet heelt
geuit, niet ver weg zijn.
Dat denk ik ook, jammer maar, dat wjj
niets kunnen zien.
Hebt ge lucifers?
Ja.
Steek er een aan.
Beerenkop streek een lucifer aan, maar ze
waaide terstond weer uit
't Waait veel te hard, zeide hjj, wjj kun
nen toch geen lucifer aanhouden.
Dat is waar. Hoort ge niets meer?
Neen
Ik ook niet.
We hebben ons misschien vergist.
Ik heb het toch zoo duideljjk gehoord.
Mogeljjk ook heeft de man zjjn beenen
opgenomen en is weggegaan, terwjjl wjj den
wal omliepen.
Dat kan ook.
Onder het «preken gingen zjj niettemin
van den onwil om mede te weiken, dan wel
nit het ontbreken van de zekerheid dat eene
plotselinge verhooging van loon en verkor
ting van den arbeidsdnnr, op zichzelf reeds
algemeen van invloed zon zgn op het
verkrggen van beter en meer loonend werk.
Met andeie woordenindien de werk
lieden bekwamer worden, znllen ook de
werkgevers zich beter kannen voegen naar
de eischen, welke voor lotsverbetering ge
steld worden.
Gelukkig, dat wg van onze Regeering
de beste verwachtingen mogen koeeteren
omtrent lotsverbetering van het ambachts-
onderwjjs.
Frankrijk.
De weggeloopen seminarist Combes,
nu bg de gratie der Lege, president-mi
nister in de Fransche Republiek, heeft het
volle vertrouwen der socialisten, zg jui
chen hem geestdriftig toe en stennen
hem door hnn stembiljet.
Onze lezers weten reeds genoeg wat het
ministerie Combes thans nitricht. Niet
tevreden de wet tegen de kloosters, van
Waldeck-Roussean eenvoudig
toe te passen, heelt hg nieuwe vervol
gingsmaatregelen genomen en reeds fei
telijk de vrgheid van onderwgs afgeschaft.
De despoot Combes heeft 2500 scho
len laten sluiten, 10,000 onderwgzers en
onderwijzeressen van katholieke soholen
broodeloos gemaakt en 150,000 kinderen
op straat gejaagd. Hg trapt de vrgheid
met voeten, de gelgkheid maakt bg be-
spottelgk en de broederschap heeft hg ver
anderd in tyrannie.
Er zgn nog eerljjke rechters in de
Fransche republiek. Vjjf paters van de
Soc. van Jezns, die vervolgd werden om
dat zg gepreekt, biecht gehoord en de
H. Mis gelezen hadden, zgn vrijgesproken.
DaitBohland.
Een verschrikkelijk ongeluk heeft om
streeks middernacht van Zondag op Maan
dag op de Elbe plaats gehad,
De aan de Hambnrg-Anrerika-lgn toe-
behoorende zeesleepboot Hansa trof d
voort met zoeken. Het wu pikdonker, geen
ster stond aan den hemel, waar dikke wolken
ronddreven.
Eensklaps bleven beiden staan.
Hoor 1 zeide Rozengeur.
Wat
Een geluid, het komt van daar.
Dat is waar.
Het geluid was zoo zwak, door het door het
loeien van den wind nauweljjks te onderschei
den was.
Wanneer het een gewonde is, zeide Ro
zengeur, dan is hjj al ver heen.
Ja, men zou zeggen, dat hjj op het punt
was te sterven.
Zjj naderden.
Toen ontdekten zjj in het kreupelhout, op
een hoop wilde planten, een menscheljjk li
chaam.
Beerenkop ging er heen en onderzoekt het,
terwjjl Rozengeur, die achter hem stond, vroeg
Welnu
't Is een vrouw.
Een vrouw
Of een meisje.
Hjj bukte zich over haai heen en uun kaar
in zjjn sterke armen.
Is zjj gewond? vroeg Rozengeur.
Ik weet het niet. Ik geloof dat zjj dood ie.
Hij bracht zjjn mond aan het oor der oabe.
kende:
MevronwMevrouw 1 riep hjj, wij. zjjn
het. Wees maar niet bang. Wjj willen n reen
kwaad doen, wat eert uf
Wordt formifd.)
B 4 4 RLEHSCIHECOGRinT.
jfrMAimlItiD
