No. 5159 Maandag 4 Augustus 1902. 27ste Jaargang, i"Oagëlaó voor <31 ooró- on Suió-éCoUanó. Op tweeërlei Standpunt, gevolgen van een misdaad. B 1 TJSJN L AJNi). Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,40 Voor het buitenland 2,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Redacteur-Uit ge v er, W. KÜPPERS. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem Van 16 regels SO Centa. Elke regel meer7y, Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Contant. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Puhl'dté Etrangire, G.L. DALBEfy Co JOHN., f. JONES Succ. Paris 31 his Faubourg Montmartre. I. De groote strjjd.. die in Frankrijk reeds sedert jaren geroerd wordt tegen de Kloos terorden en tegen de Zusters, dagteeke- nend van het oogenblik dat Gambetta zjjn berucht geworden gevleugeld woord spiak «le clericalisme c'est Pennend,» en die in de eerste plaats gericht is op het doel om de opvoeding der jeugd aan de Kerk te onttrekken, schgnt onder de leiding van den ex-seminarist Combes zjjn hoogte punt bereikt te hebben. Oi zgn brutaal optreden en de verontwaardiging over zgn doen in staat zullen zgn het lauwe Frankrgk wakker te schudden en de ka tholieken te doen ontwaken uit den slaap, waarin zg ten opzichte van den godsdienst en wat zich daarbjj aansluit, gedompeld zgn zal de toekomst leeren. Maar het Fransehe volk is zoo diep gezonken en ter zake van den Godsdienst zóó grenzen- loos onverschillig geworden, dat er heel wat noodig zal zgn om hen op te schrik ken en voor goed wakker te honden. Niet ongewettigd is de vreesdat het vuur, hetwelk hen in verzet doet komen, nu er eëne schendende hand geslagen wordt aan de Zusters, die zg beminnen, aan de op- voedsters hunner kinderen, de verpleeg sters hunner zieken dat dit vuur een stroovunr zal blgken te zgn, dat een oogen - blik helder opbrandt en alles dreigt te verteren, maar spoedig neerstort en uit dooft. Waarin die beklagenswaardige koelheid en onverschilligheid haren oorsprong vindtkunnen wjj in het midden lateD, maar tot welke verschrikkelijke gevolgen zg leidt blgkt nu uit den rampzaligen toestand, waarin het ongelukkige Frank rgk gedompeld is. Natuarljjk hebben de bladen van allerlei kleur en richting, ook in ons land, zich met de ernstige voorvallen der laatste dagen in Frankrgk bezig gehouden en naar gelang van het standpunt, waarop zg zich plaatsen, is hun oordeel ver schillend. Weinigen echter zgn er, die den treurigen moed hebben, de houding van Combes en zjjne trawanten on verdeeld goed te keuren, zgn optreden is daarvoor al te brutaal, de wt-tschennis al. te duidelgk en te tastbaar. Lieyer wil men, de zaak niet uit een oogpunt van recht betrachtend, ze op staatkundige gronden trachten te verklaren en te ver goelijken. Men noemt dat dan onpartgdig zgn, de zaken van alle kanten beschou wen en zoo zachtjes aan tracht men Vervolg). 8&) Hjj.. beloofde alk»; daarna,toen JudasMar fori geëindigd had hem zjjn inlichtingen te geven, zeide hjj tegen de twee mannen Neemt mjj thans op, draagt mij naar buiten, ik wil sterven in de zon, in (iet vol le licht, op het hoogste rotspunt, en wanneer mjjn ziel bet lichaam zal ontvlieden, zal voor u de ster der redding opgaan. Zjj begrepen niet wat de grijsaard zeggen wilde, maar zjj gehoorzaamden hem en on danks bun zwakheid slaagden zij er in bem op een soort van platform te dragen, op het hoogste punt van het rotsachtige eiland. T aar zag men slechte lucht en water, beiden on metelijk. Judas Marfor sloeg de oogen op naar de £öu~" ti<. r alsof hjj een arend waa, _i» .ia zesd» -ij tegen zjjn twee metgezellen Goed, hier kan de dood komen, ik zal hem tondei beven afwachten. Hjj zag er afschrikwekkend uit. Geheel zjjn gebeente was zichtbaar door het doorschijnende vel, en bjj elke beweging die dan ook den Katholieken lezers dier cou ranten de overtuiging op te dringen, dat nu ja, de zaak vaneen zedelgk standpunt beschouwd, wel niet heelemaal in orde is, maar dat de Staatslieden, die in Frankrgk aan het hoofd der zaken staan, toch eigenlgk niet anders handelen kon den en dat het koppige verzet der kloos terlingen sn zusters op stuk van zaken doschuld van alles is. Dat het protes teeren der Katholieken, het hardhandig verzet, de straatdemonstraties het terug drijven der welteljjke macht met het tenuitvoerleggeu der Ministerieele decre ten belast, een welkome gelegenheid aan die bladen biedt om dergelijke demon straties op hoogen toon vol verontwaardi ging te veroordeelen, ze tot verzet tegen de wet, tot oproer te stempelen, is hun niet zoo erg kwaljjk te nemen zoo'n mooie gelegenheid om eens op de Katholieken af te geven in dit opzicht, komt zoo zelden voor, dat het jammer zonde zgn er niet van te proiiteeren. Van meer bedenkelgken aard zgn ech ter de gevolgtrekkingen en stellingen, waartoe die zoogenaamde neutrale bladen komen, om de houding der Fransehe Regëering en ook hunne eigene houding te verklarea en als het kan te verdedigen. Zoo bjjv. «Het is een waan, dat er eene staatkunde zoude zjju, die met de ethica vereenzelvigd is.» Dit wil dus zeggen, dat geene enkele staatkubde zich stoort of storen kan aan de wetten der zede- leer, dat zg, die de ééue staatkunde volgen, hetzelfde doen of zullen doen, wanneer hun de macht gegeven wordt, die staatkunde in practjjk te brengen, wat de partg deed, die eene andere staat kunde was toegedaan. Elk hooger beginsel wordt daardoor uit de Staatkunde weggevaagd. Dat eene Staatkunde kan berusten op de beginse len neergelegd in Gods woord, dat zg re kening houdt met de wetten en voorschrif ten van geloof en zedeleer, wordt een waan genoemd, dat zg haar doel tiacbt te bereiken met eerbiediging van de ware vrgheid van den menschen niet het «macht gaat boven recht,» in haar Bchild voert, wordt op zgn zachtst uitgedrukt, in twjj- fel getrokken. Edocb, men houde ons ten goede, dat wg daarover anders denken, dat wg vas- telgk vertrouwen, dat er eene'dergelijke Staatkunde bestaat, eene staatkunde die gebaseerd is op de eeuwige waarhe den, neergelegd in Gods Woord, in de Tien Geboden, en de wetten van geloot en zedeleer en wg meenen zelfs, dat ook de zoogenaamde «Ultramontaansche staat- hjj deed, klapperden zjjn beenderen ah die van een geraamte. Zjjn lange witte baard bedekte zjjn borst als een doodskleed. Zoodra ik dood ben, zeide hij nog met bijna onhoorbaar zwakke stem, moet gij, alvo rens ge tot hen gaat die u zullen redden, den gordel nemen, die ik om het lichaam draag, gjj mott dien opensnijden en daarin zult gij genoeg vinden om naar Frankrijk terug te keeren, honderdduizend francs in bankbiljet ten. Anseline en Rigobert zagen elkaar verwon- derd aan. Honderd duizend francs? Ja, de schat »au het bagno, die niet be ter gebruikt kan worden, dan om twee onge- lukkigen te redden. Gij kunt er naar goed vinden over beschikken en thans heb ik u niets meer te zeggen. Vaarwel, laat mij in vrede sterven. Judas Marfori drukte beiden de hand en keerde zich naar den kant van de zon. Een kwartier later had hij opgehouden te leven. Op hetzelfde oogenblik verscheen er een schip dat tot dusverre voor de vluchtelingen onzichtbaar was geweest in het volle licht, op korten afstand van het eiland. voorspeld f Misschien. De twee mannen voelden zich diep geroerd, en stelden meer dan ooit vertrouwen in de woorden door bun ongelukkigen metgezel ge sproken. kunde» tot die soort behoort, dat elke Christelijke Staatkunde zó behoort te zgn, en wg achten het voor het welzgn der volkeren uiterst gevaarlgk aan het volk het geloof eu het vertrouwen van eene dergeljjke staatkunde te ontnemen. België. In het land der Belgeu heeft de ge wezen minister G r a u x ter gelegenheid vau de inhuldiging van het gedenkteeken van Van Humbeek te Brussel, kich weer als een vjjand van het christelgk onderwjjs doen kennen. Deze papenvreter schaamde zich niet te verklarendat hg de ontchristelgking der scholen vooropstelt; zoo ooit de libe rale partg weer aan het bewind zou ko men, wenscht hg de vrgheid van onder wijs opgeheven te zieu. Eu dat een groot deel der goddeloozen daarmede instemt, bewjjst de vreugde waarmede zg de kerk vervolging in Frankrgk toejuichen. Hoe rjjmt zich nu de houding die twee liberale bladen aannemen n. 1. de Chronique en de Réforme. Deze b'aden protesteereu tegen het werk van den Franschen mi nister-president Combes. De Chronique zegt: zg die de vige scholen sluiten, zgn geen vriendi n van het onderwjjs, het blad hoopt dat de oogen der eerlgke liberalen en radicalen zullen opengaan. Da Réforme, noemt de sluiters der re ligieuss scholen in de Fransehe Republiek onverdrasgzamen onmogeljjk, zegt het blad, kan zoo iets in ons land p'aats vin den. Hoewel, laat de Réforme er op volgen, zgn er liberalendie zoo de Belgische grond wet zulks niet belette, het voorbeeld van W a 1 d e c k-R ousseau en Combes, wel willen volgen, om de kloosterlingen over de grenzen te jagen en hun scholen te sluiten. Gelukkig, dat de Katholieke Belgen wakker zgn, om zich de vrghe'd van onderwjjs niet te laten ontnemen. Frankrijk. De radicale afgevaardigd.) Goblet, heeft in een schrgven zeer krachtdadig de politiek der R'geering afgekeurd, als strjjdig met de vrgheid en nadeelig voor de republikeinsche partg. Tjjdeus de manoeuvres van het Fran sehe leger in het gebergte van Puy de Dome, zgn een aantal paarden op hol ge-1 slagen. Een generaal, een kolonel en ver scheidene soldaten zgn gekwetst. Te Montreuil-sous Bois begaf zich de dagloonerBecker, 28 jaar oud, met zgne vrouw, 27 jaar oud, naar het veld. Opeens wierp vrouw B e c k e r een stuk bout in een diepen poel en zond den bond oq^ het eruit te halen. Bet dier sprong in het wat r, doch het gelukte er niet in, daar de kant te sieil wa9, om er uit te komen. Vrouw B e c k e r, niet we tende dat het water zoo diep was, waagde zich in den poel en zonk. Haar man Het schip voerde de Engelsche vlag. Het was een koopvaardijschip, dat zacht langs de kust voe-met welk doel wist men n'et, want het zou toch zeker het Duivelseiland niet aan doen, maar wanneer Anseline en Rigobert teekens gaven zjuden die zeker aan boord worden opgemerkt Wij hebben geen minuut te verliezen, zeide Anseline Wuif met iets wits, inmid dels ga ik de laatste eer aan onzen ongeluk kigen vriend bewijzen. Vergeet den gordel niet. Neen, neen! Anseline mm het lijk van Judas Marfori op, maakte den gordel los, die om het mid del sloo', opende hem en vond daarin genoem- de som, vervolgens droeg hij het ljjk naar den rand van de rots en wierp het in de gol ven, waar het verdween. Judas Marfori bestond niet meer. Anseline was de koning van het bagno. Inmiddels had Rigobert met alle macht met een zijner kleedingstokken staan wuiven en zijn een beweging van het schip bewees, dat men zjjn teekens had opgemerkt.Er werd een sloep te water gelaten en deze roeide naar het eilind. Het was prachtig weer, de zon scheen hel der en baadde allts in haar warme stralen: De zee was kalm en zoover het oog reikte, Zjj waren echter nog niet gered. Men kon wel weigeren hen op te nemen wille de ongelukkige grijpen, doch deze, grond verliezende, trok hem mede in de diepte. Twee werklieden hebben, na eene uur zoekens, de twee ljjxen opgehaald en ook den verdronken hond. Uit het officieele verslag van de wetenschappelijke commissiedocr de Fransehe Regeering naar het eiland Mar tinique gezonden, blgkt, dat de vulkaan Mont Pellée nog altjjd werkt. De aanblik der stad St. Pierre wordt beschreven als zeer afschuweljjk. Men vindt tnsschen de pninen niets dan fijne asch met steentjes doormengd. Het is dus duidelgk dat de stad door een gloeienden a-chregen is vernield. Een verpestende brand- en lijk lucht stjjgt op uit de verwoesting; groote zwemmen groote vliegen duiden aan waar de Ijjken liggen. De ontbinding der ljj- ken vordert snel. Nog smeult het vuur tusscben de puinen der stad. Te Nantes is Donderdag het Inter nationale Congres geopend voor de vei ligheid, hygiene en hulpmiddelen ter zee, onder eere-voorzitterschap van den Fran schen minister van marine. Daitschland, Oostenrgk-Honga'ge, België, Denemar den, Spanje, de Vereenigde Staten, Groot- Britannië en Italië zonden htfn vertegen woordigers. Sedert de Fransehe regeeriog wat kal mer is opgetreden met het sluiten der scholen en het uitzetten der religieusen, neemt ook de katholieke bevolking een bedaarder houding aan. De Katholieken openen nieuwe scholen. De Parjjsche rechtbank heeft het nationalistische dagblad L'Echo de Paris wegens laster tegen kolonel P i q u a r t veroordeeld De schrjjver van het artikel E d m o n d Lepelletier en de gérant van het dagblad moe'en ieder 20.000 francs scha devergoeding betalen, waarvoor zg hoof- deljjk aansprakelgk zgn met de ven nootschap L' Echo de Paris. Het vonnis moet in UEcho en in tien andere dagbladen geplaatst worden. Bjj een tweede vonnis tegen het blad kreeg Joseph Reinach, die een ver volging had ingesteld, geljjk. Hg kreeg één franc schadevergoedingwelke hg gevorderd had, met eveneens de uitspraak der Rechtbank te plaatsen in tien bladen. Amerika. Aan de Daily Telegraph werd uit New-York geseind, dat bg de begrafenis van den opper-rabbjjn Joseph, die Woens dag heeft plaats gehad, het volk zeer ru moerig was. Een honderdduizendtal joden wilden den ljjkdienst bgwonen, die plaats zou hebben in de kleine synagoge in de Henry street. De New-Yorksche politie wilde het verkeer in deze straat open houden, en hierdoor ontstond eenige ver warring. Vele menschen werden gewond door de stokken der politiebeambten. De ljjkbaar kon bjjoa niet door de menigte heengedragen worden. Toen de stoet op de hoogte was van de drnkkerjj van Hoe ia de Grand-Street, werd er uit de drak of hen slechts opnemen om hen uit te leve ren aan de Fransehe overheid. Nog allerlei gevaren bedreigden hen. Om het even, wan neer men op het punt staat te sterven van honger en dorst op de naakte rotsen, waar Judas Marfori reeds het leven gelaten had, dan heeft men niets te verliezen en alles te winnen. Ook hun krachten waren uitgeput, hun beenen konden hen nauwelijks meer dragen en somtijds werden zjj door vreeseljjke duize lingen overvallen, het was hen alsof hun hersens ledig waren. Zij zouden dus alles wa gen om van hier te gaan. Hun voornaamste hoop was, dat de administratie, in de ver onderstelling dat zjj dood waren zooals Poi- rier, hun overljjden had geboekt. Dan zon men niet naar hen zoeken en zjj zouden gerust naar Frankrgk terug kunnen keeren, zich naar Parjjs begeven, waar zjj vol komen veilig zouden zgn Bjj dit vooruitzicht kon Rigobert zgn vreug de niet bedwingen. Hij dacht niet meer aaH het doorgestane leed, aan de ondergane ver moeienis. Terugkeeren naar Parjjs,de vrienden weer zien, dat was voor hem het toppunt van vreugde en geluk. Wat een man 1 riep hjj in zgn bljjdschap uit, wat een man, die Judas Marfori I Hjj zouden gaan. 01 het eerste brandewjjntje dat ik drink zal opzijn gezondheid wezen. Leve Judas Marfori 1 Hij sprong en danste op de rots, alsof dit vooruitzicht hem alle kracht en vlngheid had kerjj water gegooid op de menigte. Hon derden Joden stormden daarop de trappen van het gebouw op. Een gevecht op de drukkerjj ontBtond. De politie moest bin nendringen om de orde te herstellen. En toen bleek het dat meer dan 50 men schen gewond wa-en, sommigen zelfs zeer ernstig, en dat van weerszijden met pis tolen geschoten was. De firma Hoe deelde haar spjjt mede over dit voorval, dat te wjjten was nan hare werklieden. Engeland De Liberalen hebben te Leeds eene overwinning behaald. Dientengevolge is de reconstructie van het Kabinet vet- traagd, wgl de regeering vacatures in het Lagerhuis, die ontstaan zonden door het opnemen in het Kabinet van een lid der regeeringspartjj, vermgden wil. Een ontploffing heeft plaats gehad in de Wollongongmjju van den Kembla- berg27 Ijjken zjjn gevondende ge- boawen, putten en de ingang zjjn ver woest, 149 personen werden geredmen meent, dat nog 100 opgesloten zjja, wier toestand men als hopeloos beschouwt. Een gedeelte van de D. kolenmgn staat in brand. Het Parlement verdaagde, als bewjjs van deelneming. Nu de Boeren htm nationaliteit kwjjt zgn, spreekt Chamberlain zoo verzoenend alsof hg altgd de vredelievend- ste man ter wereld is geweest; 't is net alsof een roover tot den bestolene zegt: vriend, ik heb 't altgd goed met je ge meend, kom, denk niet meer aan watge- beurd is, laten wg vrede sluiten. In zgn jongste rederoering zeide hg: «Hetdoet mg genoegen, dat mjjn toespraak algemeen als verzoenend van toon wordt beschouwd. «Maar ik kan niet toegeven, dat zg in vorm of inhoud verschilt van vele andere redevoeringen, welke ik hield over Zuid- Af rikaansche zaken. «Ik heb altgd verzoening gewenscht; ik heb altgd geweuscht, dat gevoelens van rassenhaat en vjjandsehap, welke vroeger in Zuid Afrika bestonden,moch ten verdwjjnen. Maar ik ben altïjjd »an meening geweest, dat de^elegenheid roor een verzoening niet kon komen eer eenige qaaesties voor goed geregeld waren. «De strjjd is thans uitgestreden. Na is het thans tjjd om elkander de hand te drakken. Na is het tjjd voor verzoe ning.» Dnitflohl&nd. Bg de tasschentgdsche verkiezing voor den Rgksdag in het derde Wieshadeniche district (Ems) is ter vervanging san wg- len dr. L i e b e r, gekozen de candidaat der centrumspartjj D a h 1 e m. Deze uitslag werd verwacht. De nationaal-liberaal kreeg na den centrumscandidaat de meeste stemmen, de candidaat ran den Band der Landwirte kon slechts weinig stemmen op zich vereenigen. Over de aanvaring tusscben de teruggegeven. Anseline was ernstiger, hoewel de hoop zjju hart deed trillen van oneindige onbeschrijfe lijke vreugde. Hjj zou Claire weerzien. Het uur was wellicht zeer nabjj. Hjj was rjjk en kon alles mogeljjk maken. Zjjn dochter zou hem teruggegeven worden. Owanneer hjj haar ongelukkig verlaten vond, zooals Judas Marfori hem gezegd had, hoe zou hjj zich wreken. Hjj, de onschuldige had alles verdragen om den schuldige, in wien hjj niet het minste belang stelde, van de schande te redden; daarom had hjj die schande ondergaan, naam- looze kwellingen, allerlei ellende en die schnL d'ge zou hem beloond hebben met onver schilligheid, verraad en ondankbaarheid Claire zou door zgn toedoen ongelukkig, ver loren zjjn F 01 bjj de gedachte daaraan geraakte bjj buiten zichzelf van woed» e» gramschap, De sloep naderde. Reeds onderscheidden zjj de mannen die er in zaten, hoorden zjj het geluid van hun stemmen en het plassen der riemen in het water. De redding naderde. Bigobert liep in het water de redden te gemoet. Bjj riep hen met stem en gebaren en schreeuwde uit alle macht. Leve Engeland 1 (Wordt ssreolgd.) IIMI H44RIEMSG1E (III RUT. ABONNEMENTSPRIJS. PEIJS DEE ADVEBTEN1IEN. AGXi'E Mi. NON AOITATE FEUILLETON. Was dat de reddiDg die de stervende bad Wub er geen wolkje aan den hemel. Bigobert en Anseline kwamen van de hoog- te af, gingen op bet strand en wachtten daar op de reddende sloep, had het odb wel gezegd dat wij van hier

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1902 | | pagina 1