NIEUWE
H)ag6laó voor cfëooró* en &uió'<Xollanó.
a
iS
Op tweeërlei Standpunt,
No. 5160.
Dinsdag 5 Augustus 1902.
2?ste Jaargang
©0 gevolgen van een
ntisóaaó.
BÜITENL AND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maasden roor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Alzoaderlyke nommen
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem
f 1,10
«1,40
«2.80
«0.08
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIBN
Van 1—6 regels50 Cents.
Elke regel meer7i£
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteu r-U i t ge v e r, W. K fl P P E R S.^
II.
Degenen die het langzamerhand ééns
geworden zyn met de bewering dat het
een waan zoude zijn, dat er eene Staat
kunde bestaat, die vereenzelvigd is met de
wetten der zedeleer, kunnen natnurlyk niet
anders dan veronderstellen en aannemen,
dat de Staatkunde tot bereiking van stof
felijk voordeel de wetten der zedeleer zal
ter zijde stellen en ze daarentegen zal te
hulp roepen, wanneer dat in haar kraam
te pas komt. Die moet dan wel gelooven,
dat de clericalen, wanneer zij aan het be
wind komen, op hunne tegenpartij dezelfde
maatregelen znllen toepassen waartegen
zy vroeger in verzet kwamendie zij be
streden en veroordeelden en dat de zin
spreuken trecht voor allenevrijheid en
rechten dergelyke niets dan leuzen zyn,
die overboord geworpen worden, zoo haast
de party, die ze voerde, de macht in han
den heeft gekregen.
Natuurlek is het dan ook, dat wanneer
een dergelyke stelling, t ene dergeljjke uit
spraak ingang vindt in de hoof den en har
ten dergenen, die zich by eene Christelijke
Staatsparty hebben aangesloten, hun ver
trouwen in die Staatsparty wordt geschokt
dat zy zich onverschillig beginnen te ge
voelen en te betoonen en dat zy al spoe
dig zich laten meesleepen, om zich aan te
sluiten by die party, die voor het oogen-
blik de macht in handen heeft of hun voor
de toekomst het meeste materieele voor
deel belooft. Voor de niet-christelyke Staats
partijen is het daarom van belang derge
lijke denkbeelden ingang te doen vinden
en dit zal des te gereeder gaan naarmate
het volk onverschilliger is geworden voor
den Godsdienst en de voorschriften en
wetten van een Hooger Gezag en van het
Allerhoogste Gezagvan God, minder of
in het geheel niet meer naleeft en zich wei
nig meer stoort aan hetgeen de zedeleer
FEUILLETON.
{Vervolg).
84
Weldra was de sloep binnen het bereik
van de stem.
De man, die aan het roer zat, stond op en
vroeg in het Engelsch
Wie zijt gij
Rigobert haalde de schouders op.
Hij verstond geen Engelsch.
Hij wendde zich tot Anseline.
Hebt gij het gehoord Zij vragen iets.
Ja, zjj vragen wie wij zijn.
Kent ge dan Engelsch
Een weinig.
Vooruit dan, wees onze tolk.
Anseline ging op zjjn beurt in het water.
Hjj antwoordde op de vraag van den zee
man.
Wij zjjn Eranschen.
Ontsnapten f
Anseline antwoordde niet,
Moest hij zeggen of verzwegen wie zij
waren
Dat was een moeiljjk vraagpunt.
Rigobert vroeg
voorschryft, hetgeen, helaas, in Frank
ryk thans het geval is. «Staatkunde be
oogt macht, de ethica wil wat recht is.»
Dit is eene stelling, welke moet bewij
zen, dat staatkunde en ethica niet kunnen
samengaaD, dat tusschen die twee een be
stendig huwelyk in deze aardsche sfeer
nimmer kan gesloten worden.
Helaas, dat de Staatslieden door hunne
wyze van doen, het mogelyk hebben ge
maakt, dat een dergelyke uitspraak wordt
neergeschreven, dat zy zelfs een scbyn van
waarheid heeft. Maar voor ons, is en blijft
zy onwaar, al wordt er nog zoo veel mis
bruik gemaakt van macht.
Alle gezag komt van God en het Al
lerhoogst Gezag beoogt alléén het ware
geluk van den mensch.
De Staatkunde beoogt macht, zy tracht
macht te verkrygen, die macht uit te brei
den, en de Staatslieden, met het gezag
bekleed, moeten die macht gebruiken tot
heil des volks, tot verhefiing en verede
ling des volks, tot handhaving van recht
en vryheid, tot bevordering van het heil
der menschen, van hun stoffelijk en zede-
lyk welzyn, van hun tydelyk en eeuwig
geluk. Daarvoor moet zy hare macht in
overeenstemming brengen met de wetten
van geloof en zede'.eer, moet er een ver
bond, een huwelyk bestaan tusschen Staat
kunde en Zedeleer, en wanneer zij, de Staat
kunde, zich aan de wetten der Zedeleer
vergrypl, dan schendt zy de rechten van
dat huwelyk, dan is zy strafwaardig, dan
moet zy veroordeeld worden, want hoe
men het ook trachte te verklaren, een
vergryp der Staatkunde aan de Wet der
Zedeleer is nimmer noodzakelyk en mag
nimmer noodzakelyk genoemd worden.
Dit wilden wy onzen lezers, naar aan
leiding van den in de laatste dagen ge
voerden strijd nog eens duidelyk onder
het oog brengen.
De onverschilligheid, die voor het grootste
gedeelte deotrzaak is van de onmacht der
F ransche katholieken, om zich op af-
Wat zegt hjj P
Bjj vraagt of wij ontsnapten zijn.
Duivels.
Wat te antwoorden
Ik weet het niet, het komt mij gevaar
lijk voor.
Ik zal hem de waarheid zeggen.
Misschien is dat het beste.
Bij riep naar de sloep
Ja, wij zijn ontsnapten.
De boot bewoog zich niet, de riemen ble
ven in het water rusten, men verwachtte niets
anders dan de onderhandelingen eensklaps af
gebroken te zien.
Toen Anseline zijn antwoord had gegeveo,
zag men de zeelieden onder elkander spreken,
daarna vroeg hij, die het eerst gesproken
had
Wat wilt gij
Naar Frankrijk terngkeeren, antwoordde
Anseline.
Wij gaan naar New-York.
Welnu, breng ons dan naar New lork.
Wie betaalt ons daarvoor?
Wij.
Hebt gij geld P
Ja.
De kapitein zal een hoogen prijs vragen,
daar hij gevaren loopt.
Wij kunnen betalen.
Bjj dit antwoord kwamen de riemen weder
in beweging en de boot naderde snel.
Anseline werd opgenomen om met den pa
troon te onderhandelen, terwijl Rigobert nog
voorloopig op het eiland achterbleef.
doende wyze te verzetten, tegen maatre
gelen, die de vernietiging van den Gods
dienst in Frankryk beoogen, is in zeer
hooge mate toe te schryven aan de on-
voorzicht:gheid, aan de gemakzucht en
valschen neatraliteitsgeestwaarmede het
volk zich gevoed heeft met de denkbeel
den en uitspraken neergelegd in anti-
Roomsche en neutrale bladen, waarvan
men het gevaarlyke en tendenzieuse niet
zoo dadelyk inzag, waaraan men zich lang
zamerhand gewende, waardoor men zich
al langer hoe meer van den waren weg
liet afbrengen en die stap voor stap tot
dwaling en tot onverschilligheid leidden.
Wat die onverschilligheid heeft voortge
bracht, daarvan geeft nu Frankryk het
treurige tooned te aanschouwen.
Frankrijk.
De Fransche minister van oorlog, gene
raal A n d r wil de kepi in het leger
afgeschaft zien om te worden vervangen
door een vilten hoed, in den aard van dien
der Fransche Boeren.
O ver den brand, die te Lourdes heeft
plaats gehad, wordt nader gemeld dat niet
die schade is aangericht waarvan melding
werd gemaakt. Twee huizen zyn uitge
brand ongelukkig kwam een 11-jarig
meisje in de vlammen om het leven.
Engeland
Minister Cham berlain, voorheen
door de meeste menschen verachtis
reeds nu als een der populairste leden
van het Lagerhuis te beschouwen. Toen
hy dezer dagen na zijn ziekte in het Par
lement terugkwam, viel hem eene ovatie
en deel, zelfs de oppositie-mannetjes be
groetten levendig de verschyning van den
tifgevaai digde van Birmingham.
liet is bepaald opmerkelyk, dat na zyn
herstel zelfs de liberale partyleden zich
enthous:ast toonen tegenover Chamber
lain. Een en ander geeft een eigenaar
dig karakter aan het parlementaire leven
in Engeland.
Men bedong een prjjs van tien-duizend francs
om hen naar New-York over te brengen, vijf
duizend dadelijk te betalen en vijfduizend bij de
ontscheping. Voor die som verbond men zich de
vluchtelingen tegen elke vervolging te bescher
men. Zij zouden doorgaan als tot de bemanning te
behooren van het schip, een smokkelaar, die zelf
de stilste wateren opzocht. De koop werd geslo
ten en men ging Rigobert afhalen, die zich reeds
in Frankrijk, te Parijs zag en lachte en zong
en bij eiken riemslag uitriep
Leve Engeland!
Zonder ongeval kwamen de twee makkers
te New-Yors aan. Daar rustten zij een wei
nig, kleedden zich behoorlijk, lieten hun baard
knippen, en voorts, volmaakte heeren gewor
den, in wie niets den galeiboef deed vermoe
den, gingeh zij per stoomboot naar Havre. Om
minder gad< geslagen te worden, namen zij
eerste klasse en daar zij zeer goed gekleed
waren en zich zeer goed wisten te bewegen,
koesterde niemand achterdocht tegen hen.
Zij kwamen te Parijs en namen hun intrek
in een der beste hotels, zonder de aandacht
der politie te hebben getrokken. Anseline gaf
zich uit voor een rijken Amerikaan en Rigo
bert was zijn secretaris.
Zoodra hij te Parjjs was, begaf Anseline
zich naar de vergaderplaats van het bagno,
een kroeg in de me de Vaugiard, gehouden
door een gewezen dwangarbeider. Hjj riep zijn
mannen bij elkaar, maakte zich aan hen be
kend als de opvolger van Judas Marfori en
begon terstond zijn onderzoek naar Claire. Hij
ontmoette op die vergadering ook den man
De Daily Maildeelt mede dat de ge
neraals Louis Botha De Wet en
De la R e y, deri 16en dezer maand by
hun aankomst in Engeland, dadelyk door
koning Edward in audiëntie zullen ont
vangen worden.
Lord Kitchener en Lord Roberts
zullen hierby tegenwoordig zyn.
De Victoria and Alberthet jacht waar
op de herstellende koning Edward zich
bevindt, is thans een tochtje gaan onder
nemen van uit Cowes om het eiland Wight.
De Koning schijnt dos de schommelingen
en deining van een schip reeds te kunnen
verdragen.
Italië.
Uit Venetië wordt gemeld, dat de ste-
delyke regeering een nauwkeurig onder
zoek heeft laten instellen naar den klok
kentoren van de kerk van San Steiano,
waarvan het gevolg is geweest, dat de
huizen in een cirkel met een straal van
100 meter rondom den toren, op hooger
bevel zyn ontruimd. Aan den toren zyn
namelyk dezelfde scheuren ontdekt, die
zich aan de campanile van San Marco
vertoonden. Van boven van den toren val
len losgeraakte steenen, tot grooten schrik
der omwonenden, naar omlaag In de stad
hserscht groote ongerustheid omtrent het
lot van den toren. De toren is reeds ver
scheiden jaren ond.
Denltaliaanschen haters van hetPans-
dom is het een lust de kerkvervolging in
Frankryk aan te wakkeren.
Den socialistischen Avanti, staat natuur
lijk vooraan in de gelederen der oprnïers.
Reeds nn wist het blad een leugenach
tig bericht ingang te doen vinden, n. 1.
dat president L o u b e t naar Rome zal
komen, zonder een bezoek te brengen aan
den Paus.
Duitsohland.
Keizer Wilhelm zal met vloot-ve -
toon op heden naar Rnsland verrekk en
om daar de manoeuvres van de Russische
oorlogsvloot voor Reval by te wonen.
De pantserkruiser Prim Beinrich, de
kleine kruiser Nmphey en de torpedo-boot
Sliepner vergezellen de Bohemollem. Het
eskader komt den 68n Augustus te Reval
aan. Aan boord van de Rohenzollern gaat
T i r p 11 z, de minister van marine, mee.
De drie schepen van het geleide vertegen
dien hjj naar Max Ch&teauroux had gezon
den, benevens de geheimzinnige man, die bjj
moeder Prudence de buurman van Claire Mon-
nier, was, H. Marchand, een recidivist, die
met alle bandieten en boosdoeners van de
hoofdstad in betrekking stond.
Toen Anseline den naam van Claire Mon-
nier noemde, herinnerde de man zich eens»
klaps zjjn buurvrouw.
Hjj zeide dat hjj wist waar zjj gewoond en
gewerkt had, en dank zjj hem, gelukte het
Anseline, de schuilplaats van zjjn dochter te
vinden.
Dus Anseline was bij Claire. Hy zag b»f
zoo bleek, zoo zwak, dat zijn hart er door be
klemd werd. Hij liet zich voor haar bed neer
vallen en zonder een woord te kannen spre
ken, barstte hij in tranen uit. Dat was zjj dus,
zjjn dochter, door armoede, ellende omgeven,
ziek en met gebrek aan het hoogst Ooodige.
Zijn blik dwaalde vol wanhoop van het arm
zalige bed met versleten, gescheurde dekens
naar het bouwvallige dak, de naakte, door
vochtigheid uitgeslagen muren, den wankelen
den stoel en de ruwhouten tafel, het geheele
ameublement van dit vlieringkamertje.
Met een oogopslag had hjj zich van dien
vervallen toestand verzekerd en zjjn hart bloed
de er onder.
In dien tjjd had Claire den onbekende, dien
zij nooit gezien had en die over haar weende,
met een mengeling van schrik en verbazing
aangezien.
Zjj vroeg
lUILEIStHEIOIIIUT.
JdAINXEENDRAT
