NIEUWE tg 't Voornaamste vergeten, No. 5161. Woensdag 8 Augustus 1902. 27ste Jaargang ©e gevolgen van een misóaaó. B ÜITENL AND. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maasden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. Voor het buitenland kfzoaderljjke nommera. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. BDESAÏÏ: St. Janetraat f 1,10 «1,40 «2.80 «0.08 Haarlem. AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN Van 16 regels50 Cents. Elke regel meer7ifr Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant Redacteu r-U itgever, W. EüPPERS. 't Is af en toe wel eens leerzaam, na te gaan welke sociale heilmiddelen alzco worden aangegeven ter genezing onzer kranke maatschappij. Men is het eens over de kwaal zelf de wanverhouding tusschen kapitaal en arbeid. Er heerschen tusschen die beide groote machten wantrouwen en hooghar tigheid een wantrouwen, dat wordt aan gewakkerd door de socialisten, een hoog hartigheid, welke door het gesnoef der «roode bent» er niet geringer op wordt. Ongetwijfeld spruiten deze struikelblok ken voor een goeden, gemoedeljjken gang vau zaken voor een groot deel ook voort uit wederzjjdsche onbekendheid en van daar dat we dezer dagen als eerste en voornaamste middel ter verbetering in den maatschappelpken toestand hebben hooren aanprjjzen deze voortreffelijke zaak werk gevers en werknemers moeten voeling houden met elkaar, moeten trachten el kander te leeren kennen en waardeeren. Uitstekend! Maar velen, den werklie den vooral, komt dit middel voor als iets, dat van weinig practisch nut is. Dezul ken zeggen en ziedaar een tweede ge neesmiddel regel de loonverhoudingen beter en de rest zal wel komen, ontegen zeggelijk in deze remedie van zeer inge wikkeld samenstel. Wat toch komt er al niet bjj te pasarbeidsduur en arbeids kracht ontwikkeling en vakkennis; ma chinale bewerking en handwerk dagloon en stukwerk. Wjj noemden hetvoornaamste slechts, genoeg echter om er aan te her inneren, dat de aloude spreuk «zoo ge zegd, zoo gedaan» niet haar toepassing vindt bjj een loonregeling. En zulks te minder waar voor die regeling weder zooveel'verschillende wegen worden aan gegeven ter bereiking van hetzelfde doel den werkman naar verdienste te loonen De een zegt«profitsharing. (aaudetl in de winst) is 't beste. Neen, beweert een FEUILLETON. {Ver volg). 85 Gij moet mij zeggen,, mjjn kind, zeide hij met trillende stem, wie u deze schande heeft verweten, wie u daarmee vernederd heeft F et moet, het is noodig dat ik weet vanwaar die beleediging is gekomen. Waarom Dat zult gij laten weten, maar ik sm'ek u, verberg mij niets, niets. Ik zal h t u niet zeggen, sprak Claire, alvorens ik weet wie gij zjjt, wat gij van mij wilt, en waarom gij mij ondervraagt. Omdat ik uw vader ben. Mjjn vader P De dwangarbeider. Anseline boog bhschaamd het hoofd. Claire week verschrikt in haar bed terug. O zeide Anseline haastig, veroordeel mij biet. Zie mij niet zoo aan met oogen vol schrik en afkeerstraks zult gjj affes weten, alles. Op hetzelfde oogenblik werd de deur ge opend. De portierster trad binnen. Daar is de dokter, zeide zjj. ander, «copartnership» (aandeel in het kapitaal) moet ge invoeren. Een derde prjjst als eenig middel aancoöperatie in haar volledigsten verm, terwijl de so cialisten hameren op hun klinkend aan beeld Staatseigendom moet alles worden. 't Spreekt van zelf dat bjj zoo groote verscheidenheid van inzichten van weers zijden alle middelen beproefd worden om de eigen meening door te drjjven. En dit bracht als derde geneesmiddel in 't veld de organisatie der werklieden («trade-unions» enz.) tegenover desamen- werkende macht der patroons. Is er door 't optreden van eerstbedoelde bonden voor al wel hier en daar goeds uitgewerkt, van den anderen kant is er toch de strjjd door verscherpt. Vandaar dat nog een vierde geneesmid del is uitgedacht, dat wjj aldus in de N. Crt. vonden aangeprezen i «de meest ontwikkelden onzer arbeiders, als tusschen- klasse zich verbreedend om de zoogenaamd ondempbare klove tasschen Kapitaal en Arbeid eerst te overdekken, eindeljjk wel licht te dempen.» Hoe dit moet gaan zal velen nog niet recht duideljjk wezen, wjjl de meerder heid der arbeiders al dadelijk wantrouwen koestert tegen iederen collega, die zich als deel der «tusschenklasse» boven hen gaat verheffen en den patroon nader komt. Het was echter ons doel niet, al die sociale remedies aan een onderzoek te gaan onderwerpenanders zouden we bjj de bespreking der «profftsharing» (zie boven) wel gevraagd hebben of de werklieden, die panspraak maken op een deel van de winst, ook bereid zjjn in een eventueel verlies bij te dragen. We wilden hier al leen eens wjjzen op 't ontbreken in de apotheek der sociale hervormers van een krachtig middel, dat wel geen loonrege ling vaststelt, maar toch van zoo onschat- baren invloed daarbij iseen middel, dat wel niet rechtstreeks de practjjk van den Zij ging ter zijde om een bejaard man met een vollen baard, witte das e» in een eenvou dige zwarte jas gekleed door te laten. Er heerschte diepe stilte. Anseline brandde van ongeduld om te we ten hoe zijn dochter die schande had verno men en Claire beschouwde met nieuwsgierig heid en vrees den maD, die zeide haar vader te zjjn, den man. die haar een geschandvlekten naam, den naam van een gevloekte, van een verstooteling, van een galeiboef had gegeven. De dokter naderde het bed. Is het deze arme vrouw vroeg hij, terwijl hij de hand van Cla're nam. Ja, dokter, antwoordde Anseline, die op nieuw door angst gefolterd werd, en weder beerschte er diepe stilte, terwijl de dokter, met den vinger op de pols van Claire en de oogen op zjjn horloge gevestigd, de polsslagen der zieke telde. Hjj vroeg: Ljjdt ge ailing zoo® De juffrouw is sedert vier dagen bedlege rig, zeide de portierster. Omaar dan is de juffrouw langer ziek dan zjj bedlegerig is, zeide de dokter. Inderdaad, dokter, sprak de zieke. Ge hoest veel Ja, dokter, vooral 's nachts. Ga eens overeind zitten. Hjj hielp haar daarbjj. Bjj het zien van dat vermagerde lichaam, die hoekige, beenderige schouders, werd het hart van Anseline als saamgeknepen en een somber vuur schitterde in zjjn oogen. arbeid betreft, maar de practjjk des levens vaste wetten stelteen middel, dat ver acht schjjnt in onze dagen, maar dat toch herhaalde malen proefondervindelijk als vcortreffeljjk is gebleken. Dit middel is de Christelijke liefde. Wie dit middel tegenwoordig durft aan prijzen, ontmoet vaak medelijdend schou derophalen en ongeloovig glimlachen zelf daar soms waar hjj instemming zou verwachten. Laten die spotters en verguizers even wel het volgende niet vergeten Dat de Christelijke liefde aan werkge vers en werknemers voorschrijft, wantrou wen en hooghartigheid ter zjjde te stel len; Dat de Christelijke liefde voorschrijft elkander als broeders te beschouwen en te behandelen Dat de Christelijke liefde voorschrijftden werkman gewetensvol te loonen, den werk gever gewetensvol te dienen; Dat de Christelijke liefde voorscliryftt behoorlijke arbeidsvoorwaarden te stellen, behoorljjk die voorwaarden na te leven rat de Christelijke liefde voorschrijft, den "band tusschen patroon en werkman niet als verbroken te beschouwen bij 't. verla ten van de werkplaats Datde Christelijke liefde voorschrijft,zieken en zwakken te steunen,elkanders gebreken te verdragen, elkander in alle omstandig heden des levens tot troost en hulp te zjjn. Is er een der andere middelen welke tegenwoordig zoo luide worden aange prezen, dat zoo krachtig spreekt, dat van zoo bindende macht is Men noeme het. Of wjj dan het aanwenden dier andere middelen, waar zjj goed zjjn gebleken, af keuren In geenen deele 1 Wjj zouden al eene zonderlinge opvatting der Christeljjke liefde toonen te hebben, indien wjj ook maar één maatregel wilden achterlaten, welke de verhouding tusschen kapitaal en arbeid kan verbeteren. Wat wjj zeg gen wilden is dit: men late zich bjj 't Maar hij zeicte niets, hij wachtte. Claire wankelde, toen zij over eind zat. Oho, zeide de dokter, wat zjjt ge zwak. Ja, dokter, zeer zwak. Sedert ten minste vier dagen heeft de juffrouw niets gegeten, sprak; de portierster. Is dat waarP vroeg de dokter. Claire knikte met het hoofd. Daar doet ge verseerd aan, mijn kind. Ge moet u niet zoo doen verzwakken. Ik had geen honger. Om het even, dan eet men toch, men gebruikt wat bouillon of iets anders. Hoe wilt ge aan de ziekte weerstand bieden als ge uw lichaam laat verzwakken Hij onderzocht haar nauwkeurig, luisterde en klopte overal. Hoest eens mjjn kind, beval hjj. Een droge, schorre hoest klonk door het vertrek. Het gelaat van den dokter betrok, terwjjl de portierster medelijdend het hoofd schudde. Anseline stond als vastgenageld. Hjj bewoog zich niet, zijn oogen onafge wend op het gelaat van den dokter gevestigd, schenen daarop te willen lezen, welk lot er over zijn dochter was beslist. De dokter luisterde nog e«n oogenblik en zeide daarop Alles gaat goed. Een zucht ontsnapte aan de borst van An seline, terwijl Claire uitgeput op haar bed terugviel. De dokter nam de portierster ter zjjde. zoeken naar de beste maatregelen weder zijds leiden door de Christeljjke liefde, welke vindingrjjk en verdraagzaam is, op offering licht maakt en vertrouwen wekt. Men zal ervaren, dat men dan spoediger zjjn doel bereikt en het gebouw der so ciale regeeringen op vaster grondslagen vestigt. Frankrijk. Te Parjjs is een vereeniging opgericht voor de verdediging van het katholiek onderwjjs. De nationalistische gemeenteraadsleden te Parjjs hebben besloten reeds nu hun ontslag te nemen, in plaats van den tjjd hunner aftreding af te wachten, zjj wil len daardoor de bevolking van Parjjs in de gelegenheid stellen zich uit te spreken over de sluiting der religieuse scholen. Dat de socialisten besliste tegenstanders zjjn der Roomscbe Kerk toouen zjj te Parjjs, waar zjj, die anders tegen alle ge zag en overheid uitvallen, nu manifestee ren voor de Regesring onder het geroep vanLeve CombesLeve Loubet Om alle botsingen te vermjjden sullen de Katholieken de socialisten laten be gaan. De bekende papenhater T r a r i e u x, se nator en gewezen minister, een der hevig ste verdedigers van Dreyfus, heeft nu een heldendaad verricht. Hjj heeft aan den Fransc'nen minister van openbaar on derwjjs geschreven, dat in zekere scholen de kinderen 15 cents 's jaars offeren voor het werk der fl. Kindsheid. Hjj wil dat de Fransche Regeering dat mensch- 1 ie vend werk zal verbieden. De Fransche godsdiensthaters weten waarljjk niet hoe hunne woede tegen de katholieken botte vieren. Ze gaan tot het waanzinnige toe. Italië. Bjj de gemeenteraadsverkiezingen te Venetië hebben de Katholieken eene schit terende overwinning behaald. Daar heeft éde kreet der goddeloozen «Oorlog aan de priesters», de Katholieken wakker geschud, zjj gingen ter stembus en met een schitterend succes. ,.Dat meisje mag hier niet bljjven, zeide hij. Zij zou binnen acht dagen dood zjjn. Laat haar terstond naar een kamer brengen, waar gestookt kan worden en haar zorgvuldig ver plegen. Dat kan gemakkeljjk, daar ge mjj ge zegd. hebt, dat de middelen er zjjn. Ja, deze heer heeft mjj geld gegeven. Zjj wees naar Anseline, die onbeweegljjk als een standbeeld, in diep gepeins verzonken stond. Wie is die heer? Ik weet het niet. Het is voor het eerst dat ik hem zie, maar hjj schjjnt veel belang in haar te stellen. Weet ge dat zjj getrouwd geweest is en een kind gehad heeft f Neen. Een kind, dat men haar ontstolen heeft Dat is een heele geschiedenis. Die heer is misschien haar man. De dokier luisterde niet naar haar. Ik zal u een recept geven, zeide hjj, en gij zjjt mjj verantwoordeljjk voor mjjn pa tiënte. Ja, dokter, wees gerust. Alvorens heen te gaan, wendde hjj zich tot Anseline. Zou u even met mjj mee willen gaan mjjnheer P vroeg hjj. Anseline sprong op, alsof hjj uit een droom ontwaakte, en antwoordde Zeker, dokter. Hij sprak die woorden kalm, maar inwendig beefde hjj van angst. Wordt vervolgd.) 1 1ILEIMII1C9II1AIT. kfraaêlaó voor <3%oorè- on 2uió-*JCollanè. ag>lAP«XEENDlUl.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1902 | | pagina 1