NIEUWE cTSooró Een goed volk. No. 5167. Woensdag 13^Augustus 1902. 27ste Jaargang Officieel berichU ©0 gevolgen van een misóaaó. BUITEN LAM D. .fled ABONNEMENTSPRIJS Per S maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. Voor het buitenland Afzonderlijke nummers. a Dit blad verschjjnt iageltjk», behalve Zon- en Feestdagen. B U B S A U 8t Janstraat Haarlem: f 1,10 «1,40 «2.80 0.08 ïïïmExt AGITE MA NON AGITATE. PBIJS DEB ADVEBTBNTIBN Van 16 regels50 Gents. Elke regel meer7Vi Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant Redacteu r-U i tgever, W. KfiPPERS. Bjj dezen deelen Wjj aan de geloovigen van ons Bisdom mede, dat Z. H. de Pans heeft gedispenseerd in de onthoudingswet op Vrpdag a. s. 15 Augustus, feest van O. L. Vrouw Hemelvaart. De officieele kennisgeving heeft Ons te laat bereikt, zoodat het niet mogelijk was de verleende dispensatie Zondag 1.1. op de gewone wjjze in de kerken te doen af kondigen. |C J. M. BOTTEMANNE, Bisschop van Haarlem. Zoo noemen wjj de Bretanjers waarop thans de geheele beschaafde wereld het oog gevestigd heeft in den strijd voor vrijheid en recht tegenover ruwe geweld pleging van het Fransche Gouvernement. Waar het de Fransche.MinisterCom bes en zijn goddelooze bende om te doen is, zegt ons de Lanterne, een blad zeer vijandig tegen de Roomsche Kerk, met deze woordende uitroeiing van het cleri- calisme begint met de Congregaties, daarna komt de Kerk aan dt beurtwant er moet afdoende opruiming gehouden worden. De Fransche Regeering is niet gesticht over de Lanternedie hier als een enfant terrible de geheimen verraadt. Combes spuwt dan ook vuur en vlam tegen het blad, dat in weinige woorden te kennen geeft, dat 't niet alleen tegen de kloosters gaat, maar ook tegen de Kerk. Met meer dan belangstelling volgen wij daarom den gang van zaken in de Fransche Republiek, nu de Bretansche bevolking zich meer dan elders in het ongelukkige Frankrjjk verzet tegenover de hatelijke en allerschandelijkste daden van het Fran sche Ministerie, dat juridisch bedrog pleegt met valsche toepassing van de wet W a 1- de c k-Ro u ss e a u. FEUILLETON. De Kerkvervolgers in Frankrjjk gevoe len zich machtig nu hun door de lamlen digheid van het Fransche volk, het roer van staat in handen is gegeven. In geheel Frankrjjk is dan ook reeds de oorlog ver klaard aan de religieusen om later met te meer zekerheid de Kerk te treffen Men randt echter de vrjjheid aan, en dat werk wordt door alle v< jjbeidlievende bur" gers zonder onderscheid van godsdienst en partjj veroordeeld, terwjjl men betreurt, dat de openbare macht, die de handhaaf ster van recht en orde moet zjjn, in de Republiek ten dienste staat van de wets- verkrachters, om weerloozen te belagen en officieelen diefstal te beschermen. Treurig ziet het er in Frankrjjk uit, waar ruw geweld triomfeert tegenover goeden trouw en opofferende liefde, die Combes en zjjn trawanten een gruwel zjjn. De uitkomst van den ongeljjken strjjd is in het diep bedorven Frankrjjk niet twijfelachtig. In Bretagne echter leeft een goed volk, dat zich den grootsten schat dien het be zit, n.l.den godsdienst, niet wil laten ontnemen. Dat volk wil niet gemoderniseerd wor den naar goddelooze begrippen, dat volk verzet zich dan ook krachtdadig tegei over de aanranders van hun heiligste rechten. De trouwe en godsdienstige bevolking van Bretagne staat de ruwe macht van den Franschen minister Combes onverschrok ken in den weg, om de vrjjheid van gods dienst en onderwjjs te verdedigen en te protesteeren tegen willekeur en dwang. Bretanje is de oudste Fransche provin cie, begrenst ten noorden door het Kanaal, ten noord-westen door Normandië, ten oosten door Maine en Anzou, ten zuiden door Poitou. Deze provincie ontleent haar naam aan vluchtelingen uit •root-Brit- tanje, die er zich in de vierde en vjjfde eeuw gevestigd hebben en wier taal, het Keltisch er thans nog door een groot deel der bevolking gesproken wordt, terwjjl een Vervolg 91 Nog eenige koopers deden zich op en toen rolde Eigobort haastig het overige goed in zijn tapijt, knoopte dit dicht, nam het onder den arm en ging Anseline opzoeken, dien hij wel dra voor de deur van een koffiehuis op hem vond zitten wachten. De vader van Claire zeide slechts deze woor den tegen hem Het werk begint, wg vertrekken naar Chartres. Beiden verwijderden zich. Zg keerden naar Parijs terug, gingen naar het station Montpar- nasse, namen den eerstvolgenden trein naar Chartres en stapten daar uit. Anseline moest eerst zijn wraak goed over- ^De ongelukkige man had vreeselijk geleden sedert den dood van Claire, zoo vreeselgk, dat hij meende het niet te boven te zullen komen en zgn dochter in het graf te zullen volgen. Meer dan een maand lang was hg niet bij machte geweest uit te gaan of zelfs het bed te verlaten ondermijnd door de smart, nog ver schrikkelijker dan alles wat hij reeds geleden had. Daarna waren zijn krach'en langzamer hand teruggekeerd en met de kracht kwam ook het verlangen onweerstaanbaar bjj hem op zijn dubbele zending te volbrengen. Ten eerste moest hij het kind van Claire opsporen, dat thans zijn kind was gewoiden, een wezen, dat hjj zou liefhebben en dat hem weder aan het leven zou hechten. Ten tweede moest hij Maximillien Chateau- roux straffen, hem treffen in zijn persoon en in de zijnen, hem geheel het verpletterende gewicht van zijn wraak doen gevoelen. Bij had de macht daartoe, een leger getrouwe schurken, gewezen dwangarbeiders, die hem als hun hoofdman erkenden, als den opvolger van Judas Marfori, en geld zooveel hij wilde. Bij was machtig en geducht, tl ij zou zich in het duister opstellen, in den nacht als de geest der wraak Hij zou treffen met de snelheid van den bliksem, allen in de omgeving van Maximilien Chateauroux zouden bloedige tra nen weenen, Claire en hijzelf zouden gewro ken worden, Alvorens het werk der wraak te onderne men, moest hjj het terrein verkennen, moest hij weten wat er van Maximilien Chateauroux geworden was en in welke omstandigheden hij verkeerde. Door Eigobert zou hij vernemen wat er ten huize der familie Chateauroux voor viel. Van Claire wist hg, dat Max gehuwd was en kinderen had. Anseline zou het gevoe ligste punt opzoeken om hem te treffen. Met dat doel had Anseline zich in gezelschap van Eigobert naar Chartres begeven. ander deel eene half- Keltische, half Fran - sche gewesttaai aangenomen heeft. Vroeger was de provincie verdeeld in Opper-Bretanje met de bisdommen Rennes, St. Malo, Dol, St. Briene en Nantes, en Neder-Bretanje met de bisdommen van Fréguier Leon, Quimper en Vannes. Bretanje bestaat uit vijf Departementen, n.l.Cötes du Nord, Finistère, Morbihan, 111-et-Vilaine en Loire-Interienre. Bretanje is een plat land, een henve- lenstrook, loopt door de provincie van het Noorden naar het Oosten, waarvan de hoogste top, de St. Michielsberg, slechts 391 meters bereikt. Bretanje is voOr het gro tste gedeelte blootgesteld aan den zee wind, daar het langs drie kanten door de zee is ingesloten. De luchtgesteldheid is er zeer gematigd, maar ook zeer vochtig. De regens zijn er overvloedig en talrjjke rivieren en beken doorloopen het land schap. De Bretonsche kust is grootendeels rots achtig, met ontelbare inhammen; op vele plaatsen levert zij een woest gezicht op, vooral daar waar de zee nog altjjd door den vasten grond uitholt. De vloed is zeer geweldig, vooral in eenige engten, waar talrijke schipbreuken plaats hebben en de springijjden der Noordkust van Bretagne zjjn de hoogste van Europa, zij bereiken tot 14 metersin de baai, van den St. Mi chielsberg en te Granville. De Bretan jers leggen zich vooral op de vischvangst toe. Zjj varen naar Newfound land, IJsland en de noordelijke zeeën. De kustvischvangst is ook zeer bedrjjvigj vooral op de Zuidkust, en levert over vloedig sardinesmakreetenkreeften) tongen enz. In het binnenland leeft de bevolking van den landbouw. De velden brengen een rjjken graanoogst en de groententeelt heeft eene groote uitbreiding. De vee- en paardenfokkerij was vroeger zeer groot, doch is thans van minder beteekenis. De handel is in Bretanje zeer levendig De twee mannen waren in het voornaamste hotel va* Chartres afgestapt. Eigobert had zijn vreemdsoortig costuum te Parijs gelaten en zich gekleed zooals Anseline in het zwart, zoodat beiden een deftig voor komen hadden. Eigobert was, geheel tegen zjjn gewoonte in, zeer ernstig, maar het betrokken gelaat.de sombere blik van Anseline, deden de grap pen op zijn lippen besterven. Bet was nacht, en de maan scheen helder, toen Anseline en zijn metgezel voor Gerban- dière stonden. Het huis baadde zich in een zilveren licht. Er heerschte de grootste kalm te. Geen licht brandde er. Alles scheen in diepe rust gedompeld. Maximilien sliep daar, on getwijfeld gelukkig en zonder wroeging. Bij die gedachte ontwaakte al de haat van Anseline des te heviger. Hij wees zijn metgezel naar dat vreedzame huis en zeide Ziedaar het gevloekte huis, het huis waar van geen steen op den anderen mag blijven, het huis, welk» bewoners al hun tranen moe ten storten. j Eigobert keek verwonderd op bij deze woor den. Hij wist niet waarom hij te Chartres was gekomen, noch wat hjj er doen moest. Hij zag naar de bez tting van Maximilien Chateau- roux en kon door het maanlicht alles dui delijk onderscheiden: de goed onderhouden grasperken, de prachtige bloemen, het dicht- belommerd geboomte, i Hjj mompelde 1 Dat is jammer genoeg, ik zou er liever dank aan de zee- en kustvaart en de vele aanleg- en toevluchtshavens. De Bretanjers zjjn van oudsher bekend als een koppig, maar ook als een goedig en trouw volk m den volsten zin des woords. Zij zjjn trouw gehecht aan hun voorvaderlijke overleveringen en zeden en vooral aan den Katholieken godsdienst; voor hun geloof zgn alle Bretanjers bereid hun bloed te storten. Zjj houden vast aan hnn landeljjke vrjjheden en voorrechten, en de geschiedenis leert ons, dat zjj die altjjd, des noods met de wapens in de hand, hebben weten te verdedigen. Revo. lutiemaken is der bevelking een gruwel. God en vaderland zgn hun heilig. De Bretanjers zgn eenvoudig, zjj willen niets weten van verwjjfde pracht of we- reldsch vertoon, maar zjj behouden hunne schilderachtige klcederdracht van vroeger en hunne dorpen, zelfs vele steden leveren nog altjjd hetzelfde aanzien als eeuwen geleden. De Bretanjer is zgn landaardtaal en zeden, maar vooral zgn geloof trouw, en onvervalscht weet hg ze te bewaren. Geen wonder, dat de Kerkvervolgers in Bretanje een heviger verzet ontmoeten dan in de andere provincies van het lichtzin nig en luchthartig geneutraliseerd Frank, rjjk. België. Over het overigden van den Boerenge neraal Lucas Meyer te Brussel, wordt nog gemeld, dat hjj Donderdag met zjjne echtgenoote in de Belgische hoofdstad aankwam. In de Concordestraat had de familie Meyer, haar intrek genomen, nabij de woning van Mevr. Botha, echtgenoote van generaal LouisBotha, opperbevelhebber van het Transvaalsche leger. Donderdag-namiddag bracht de Over ledene door in familiekring en gezelschap van mevrouw Botha. Hjj deed vervolgens een wandeling naar Ter Kamerenboseh en was zeer vermoeid bjj terugkomst. Hg had gaan wonen en ik wed dat het er ons beter bevallen zou dan op de rotsen van het Dui velseiland. Anseline antwoordde niet. Hij dacht na. Geheel het verledene kwam hem voor den geest. Hij beleefde weder dien vreeseljjken morgen toen hjj als een misdadiger in hech tenis was genomen, hjj, de onschuldige, die weigerde zich te verdedigen om den zoon vanMax op wiens gelaat verbazing over zulk een helden moed te lezen stond, en tegeljjk een smeekbede hem niet te verraden en een belofte van eeu wige dankbaarheid. Daarna kwamen hem de harde woorden van de rechters in het geheu gen, de ruwheid der gendarmes, de gevangenis, de schande, de pjjnljjke confrontatie met den vader van Max wiens weldaden hjj scheen ver golden te hebben door hem te bestelen. Al diewreede herinneringen kwamen op dat oogen- blik weer bij hem op en deden zgn hart bloe den. Hij had alles verdragen, allee, voor dien man. Eerst het vonnis, de scheiding, de bal lingschap, daarna het bagno en zjjn verschrik kingen, het uitbljjven van berichten omtrent Claire, al die onrust, al dien angst, *n toen de terugkeer. De ter*gkeer nog honderdmaal vreeselijker dan al het overige, toen hjj zjjn dochter, die arme martelares, stervend vond, terwjjl zjj om haar kind riep, dat haar ont stolen was. (Werdt eereelf Hü RUIS! HEHII RUT. éCollanó,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1902 | | pagina 1