NIEUWE
Een strijd op leven en dood.
No. 5185.
Donderdag 4 September 1902.
27ste Jaargang
V)e gevolgen van een
misóaaó.
B0 1 fK.NIA ND
ABONNEMENTSPRIJS
Por 8 maanden voor Haarlem f 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p, 1,40
Voor het buitenland 2.80
Ataonderlgke nummersi..»»» 0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
B TT BB AU: 8t Janstraat Haarlamt
PRIJS DEB ADVERTENTIBN
AGITE MA NON AGITATE.
Van 1—6 regels50 Cents.
Elke regel meer7i/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteu r-U itgever, W. KüPPERS.
«Ik zie, dat de vrijheid verwelkt is, de
geljjkheid gebannen, de broederschap mis
kend». Deze woorden drukken het scherp
en veelbeteekenend protest uit van den
Bretagner-boer tegen den verdwaasden
willekeur van eene kliek, die te Parjjs het
schoone Frankrjjk tyrauniseert.
De Bretagner-boer streed eens een reu
zenstrijd «pour Dieu et le roi,» voor God
en den koning. Diezelfde oprechte Fransch-
man heeft het «roi» al lang uit zij De
strijdleuze weggelaten, om, naar het verlan
gen van Z. fl. Leo XIII even loyale
onderdanen te zijn der Pransche republiek
als veeleer van den Franschen Koning.
Doch, nu men eiecht dat hjj ook het «Dieu»
het Woord God van zjjn wapenschild zal
afwisschen, nu de godsdiensthaat, de deu
ren hunner kloosterscholen sluitend, van
hen vordert hunnen kinderen onderwjjs en
opvoeding te geven zonder God, zonder
geloofs- en zedeleer nu kan men hooren,
in Bretagne, in de Vendée, ja links en
rechts heel Frankrijk door, den kreet die
eens weerklonk in Vlaandrens gouwen
«zjj zullen haar niet hebben de schoone
ziel van 't kindonze kinderen zullen
christenen zjjn, gelijk hunne vaderen wa
ren.»
Zeker, treurig onder menig opzicht, diep
treurig is de toestand in de «edele en
roemvolle natie», die haar heldenmoed bot
viert in het uitjagen van kloostervrouwen.
Hoe dwaas en kleinzielig in schjjn, toch
is de kloosterstorm van C o m b e s in wer
kelijkheid een passend bedrjjf van het
treurspel der godsdieosthaterjjen in het
schoone land van Clovis, Charlemagne en
Lodewjjk den Heilige. Eerst moesten de
mannelijke kloosterorden die naast de
degeljjke voorbereiding van wereld-pries
ters, pok nog goed onderlegde eu karak
tervaste leeken als civiele ambtenaren in
hoogere staatsbetrekkingen en als officieren
FEUILLETON.
109.
(Vervolg).
Men heeft getracht mjj te dooden, zei-
de JacqueB.
Een volgende maal zou men er misschien
in slagen. Laat mij sterven.
Hij ging naar de deur.
Men hield hem terug.
Vader! zeide Jacques.
Ik kan de herinnering aan mijn verraad,
aan mij a ondankbaarheid niet langer verdragen
riep de ongelukkige buiten zichzelven. Ik moet
sterven.
Neen, vader, neeB, zeide Jacques, ge moet
leven,
Leven
Wij kennen thans onzen vijand, wij zul
len strijden, ons verdedigen.
Tegen hem?
Waarom niet Anseline Monnier is maar
een menschl
Neen, hjj is meer dan een mensch, daarbij
weet ik niet eens of hij nog leeft. Het is de
macht der duisternis, der vervloeking, die ons
treft zonder dat men het ziet, zonder dat men
in het leger brachten geplaagd, vervolgd,
onschadelijk, onmogeljjk gemaakt worden.
Na is men reeds bezig ook het gods.
dienstig lager onderwijs, de vrije school,
vooral voor de vrouweljjke jeugd zoo kost
baar en noodzakelijk, nit den weg te
ruimen, door het uitdrjjven der goede, on
schuldige zusterkens, die de taak van on
derwijzeressen en opvoedsters bjj de kin
deren harer kunne zoo goed verstaan en
op zoo heldhaftige wjjze volbrengen.
In Frankrijk het katholiek Geloof doen
vergeten, de christelijke Waarheid smoren
bjj man en vrouw, bij hoog en laag, groot
en klein dat zou beteekeuen eene over.
winning van den mensch zonder of
boven God dat zou zjjn eene] victorie der
hel.
Het laat zich aanzien, de zwaarden der
revolutiemannen hunkeren naar bloed, de
troftels der logehelden azen op vernieling.
Alleen wij hoorden het nog dezer da
gen, in den Haag, uit socialisten-mond
de Katholieke Kerk is de geduchte
Bta-in-den-weg voor de anarchieal
leen de Katholieke Kerk de geleerde
Anglicaan Dr. Jones getuigt het rond
weg is het bolwerk van het Christen
dom, behoud van troon en altaar, behoud
van alle gezag. Meer dan ooit en dries
ter dan ergens elders klinkt dan ook in
het land van Rousseau en Voltaire
de kreet der woedelEcrasons l'infame,» la
ten wjj «de eerlooze» (de Kath. Kerk
verpletten.
Co mbes, bjj de gratie der sectaris-
sen minister-dwingeland in Frankrjjk,
strijdt een strjjd op leven en dood een
strjjd overigens onder verschillende vor
men en op allerhande wjjzen altjjd en
overal gevoerd wordende.
Da strjjd der vervolging van de Waar
heid die uit God en den Christus isde
strjjd van den haat der Kerk van Chris
tus, «Dien zij het eerste gehaat heb
ben.»
Een strjjd op leven -en doodCom-
er op voorbereid is, zonder dat men de slagen
kan afweren. Hij treft als de bliksem en ver
dwijnt als een meteoor. Hij beweegt zich inde
duisternis, waar men zjjn spoor niet kan terug
vinden.
Bijgeloof I riep Jacques uit, ik zal hem
bespieden. Hij zal aan mijn zuster haar kind
teruggeven en mij den ellendeling overleve
ren, die getracht heeft mij te vermoorden.
Mijn zoon, mijn zoon I riep Max uit, met
een waanzinnigen angst, die in zijn oogen te lezen
was, wanneer ge mij nog een weinig lief hebt,
wanneer ge mij niet geheel en al vervloekt,
spreek dan zoo niet. Laat dien man met rust,
tracht u niet met hem te meten, gij zoudt er het
leven bij verliezen, en ik heb u lief, gjj zjjt
het eenige wat ik nog lief heb en ik wil u niet
terliezen 1
Ik vrees niets, zeide Jacques, ik heb niets
misdreven en mjjn zuster evenmin. Ik wil
dien man opsporen en hem rekenschap vragen
van zjjn misdaden.
Jacques heeft gelijk, zeide Gabriel Ver
non, ik zal hem helpen en wij zullen slagen.
Gabriel! smeekte Marie-Amelie.
Zwijg, zeide haar echtgenoot. Wij zjjn
mannen en een man jaagt ons geen vrees aan.
Ohadden wij maar vroeger geweten welken
vijand wij tegenover ona hadden.
Hij wendde zich tot Max
Gij weet niet waar de man te vinden is
Gij kent hem?
Ik weet niet of hij nog leeft of dood
is, mompelde de ongelukige.
Dat is dwaasheid. Hij leeft, hij heeft Ca-
b e s voelt reeds onder zjjn linker borst
kas een krieuwelen, dat men kan verta
len door «wroeging van een afvallige»
eene wroegiog, die voor den vernederden
bekeerling de roepstem van den Barmhar
tige is, doch voor den trotschen versteen
de de tansporiDg wordt eener hopelooze
woede.
Combes zal sterven. De duistere dood
zonder eere is voor den bestrijder van het
licht der Waarheid. Ook deze Juliaan, ook
deze Kerkvervolger zal eens, vernederd^
moeten getnigen«Gij hebt verwonnen
Gallileëer.» Gjj en nwe onverwinneljjke
Brnid.
Een strjjd op leven op doodLeven
bljjft de Kath. Kerk. Glorievol herleven
zal zjj uit het bloedig ljjden, uit den
smartvollen strjjd. Geljjk den korrel, ge
kwetst en gepletterd, de kiem ontschiet
tot hooger groei en menigvuldiger bloei,
zoo zal steeds in Martelaarsbloed doorweekt
het christenzaad het weligst tieren. Aldus
de les der Geschiedenis, bevestigend het
prophetisch troostwoord van den Overziener
en Beheerscher aller tjjden en aller din
gen. Zal dat smarteljjk ljjden, datpjjnljjk
ontbindingsproces in Frankrjjk, ook in
datzel/de land tot een nieuw en krachtig
geloovig en godsdienstig leven doen ge-
djjen Of zal aan de «oudste dochter der
Kerk» de schat, dien zjj zoo zeer verwaar
loosde of nutteloos begroef, ontnomen en
elders weggeschonken worden? Het is te
vreezen wjj kunnen en willen het echter
niet gelooven. Alleen dit is zeker: ook
niet auders dan door kruis en ljjden zal
dat sympathieke land, een met zjjn ge
loof en zjjn godsdienst, tot zjjn alouden
roem herleven. Moge het krachtig genoeg
in het ljjden, in de beproeving niet onder
gaan. Dat geve God
Rusland.
Een vreeseljjk geval heeft fe Tiflis
yenne vei laten en hjj wreekt zich. Hjj wreekt
zich op onschuldigen, wee, wee hem I
Max sloeg de oogen ten hemel.
Mjjn ramp n zijn nog niet geëindigd,
zeide hij, nu staan mjj nog andere onheilen te
wachten.
Gabriel Vernon haalde de schouders op, Jac
ques maakte een dreigend gebaar.
Marie-Amelie zag hen met betraande oogen
aan en vouwde de handen,
Redt mijn kind, smeekte zjj, geeft het mij
terug
Ja, zeide Jacques, wij zullen het u terug-
geven.
Hjj ging heen, gevolgd door Gabriel Ver-
non.
Max bleef een oogenblik zwijgend staan,
zijn gelaat stond somberder dan ooittoen
scheen hij eensklaps een besluit te hebben ge
nomen.
Hij mompelde:
Ik weet wat mij te doen staat.
ILj heen, zonder dat Marie-Amelie, die
in haar smart verdiept was, iets deed om hem
terug te houden.
Denzelfden avond om tieu uur, was Max te
Parjjs teruggekeerd en dwaalde hij langs de
Seinekade, bleek en ontdaan als een spook
sel met somber vlammenden blik. Hjj liep
voort, zonder te weten waarheen, om te
loopen, om beweging te hebben, met den
geest vol van de wanhopigste en droevigste ge
dachten. Voor de zijnen was hij een voorwerp
van haat en afschuw geworden. Nooit zouden
plaats gehad. Tengevolge van eene ge
weldige aardbeving is een jjsmassa van
den berg Kasbek afgeschoven. Twintig
dorpen, waar een aantal vreemdelingen
voor hun gezondheid vertoefden, zjjn door
het zich voortbewegende ijs vernield. Ze
ven honderd personen zjjn bjj deze ramp
omgekomen.
Een akelig gezicht levert de verwoes
ting op, stukken van menschenlichamen
^8f?en tusschen de puioen der huizen
verspreid.
Tijdens de vreeselgke catastrophe brak
een geweldig onweder los en zette de
bliksem een aantal huizen in vlam.
De Czaar van Rusland zal bjj het be
zoek aan den Koning van Italië te Rome,
ook een bezoek aan den Paus brengen.
Het bezoek aan het Vacticaan zal plaats
hebben op 3 November a. s.
Engeland.
De Engelsche minister Chamber
lain heeft Zaterdag een toespraak gehou
den tot het Birminghamsche corps van
de St, Joh. Ambulance Brigade. Hjj prees
de menschlievendheid van den Engelschen
soldaat in den Znid-Afrikaanschen oor
log tegenover de Boeren. Nooit, zei C h a m-
b e r 1 a i n is een oorlog gevoerd waarin
ernstiger gestreefd werd, om de ellende
die den krjjg meebrengt, tot een mini
mum terug te brengen en zooveel moge-
ljjk de gevoelecs en de persoonljjke be
langen van den overwonnene te sparen
Nooit te voren is meer omzichtigheid en
edelmoedigheid betoond door een verove
rend leger, nooit is in een veldtocht min
der wreedheid minder opzette! jjke wreed
heid aan den dag gelegd, of minder
noodelooB leed gedaan In Engelard
wist men dat wel, maar ook buitenslands
zonden zjj die door gemeene leugens be
werkt zjjn, het later erkennen.
Zoo'n taal dnrft de Engelsche Mi
nister Chamberlain doen hooren
terwjjl op dit oogenblik volgens Daily
News uit Kaapstad wordt vernomen, dat
de Britten geen enkel Boerengezin, waar
van de leden zelfs niet vochten, met rast
lieten, erger nog, zjj deden de Boerenge
zinnen de grievendste mishandelingen on
dergaan.
Na een Engelsch blad znlke mededeelin-
gen doet, had Minister Chamberlain
verstandig gedaan te zwjjgen,
zij hem zijn zwakheden,zijn misdaden, zijn lafheid
vergeven. Zijn dochter had hem laten heengaan
zonder zich om hem te bekommeren en hij durf
de nvt terug tekeeren naar het huis van Ga
briel Vernon, naar het huis waar diepe Tersla-
genheid heerschte door zijn schuld} hjj durf
de de blikken van zjju kinderen en van zjjn
schoonzoon niet meer doorstaan.
Hij was werktuigeljjk heengegaan, te voet,
zonder te weten waarheen hij ging en de weg
dien hjj nam, had hem naar Etampes gebracht.
Daar was hjj gedachteloos, den kant van het
station opgegaan en aan het station was het
denkbeeld bjj hem opgekomen naar Parijs
terug te keeren. Te Parjjs zou hjj zich kalmer
gevoelen, daar kon hjj verdwjjnen zonder dat
iemand acht op hem sloeg, want hjj wilde de
zijnen van zjjn bestaqp verlossen, den vloek,
die op hem rustte, van hen afwenden. Wanneer
hij dood was, dan zou men hen misschien niet
meer aanvallen, wellicht zou men hen met vre
de laten.
Van het station gekomen, volgde hjj een
oogenblik de kade en daar hjj zag dat de kade
nabjj den Plantentuin eenzaam was en niemand
hem bespiedde, daalde hjj af naar den oever
en volgde dien langs de Halle-aux-Vins, langs
stapels vaten die daar op inlading lagen te
wachten, De lucht was donker, bedekt met
wolken die het licht der maan onderschepten
Een hevige wind stak op en schudde de onü
bladerde takken van de boomen langs de kade
Wordt vervolgd)
LII8CI1 COMMIT.
tfragBlaó voor eSflooró- on Suió-éCollanó.
