NIEUWE
ïïagBlaó voor cfëooró* on ÉLuiè'éCollanè.
Over betaling.
No. 5180.
Dinsdag 9 September 1902.
2?ste Jaargang
©a gevolgen van een
misiaaó.
BUITJDNLA n d
ABONNEMENTSPRIJS
Pu S maanden voor Haarlem i f 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2.80
Ahmaderlfke munmera. .1 li.»»» «0.08
Dit blad verschjjnt
lagdijke, behalve Zon- en Feestdagen;
IUBB1U: 8t Janstraat Haarlem
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DER ADVERTENTIBN
Van 16 regels50 Gents.
Elke regel meer7i£
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteu r-U itgever, W. Kü PjP E R S.
Hieromtrent zjjn allen het tegenwoor
dig met elkander eens, dat het ellendige
borg-stelsel eea maatschappelijke ramp is;
en datwanneer het contant betalen als
algemeen gebruik werd ingevoerd, de strijd
om het bestaan in de maatschappij door
zeer velen gemakkelijker zou kannen ge
streden worden.
Het kapitalisme en het borg-stelsel moe
ten den middelman in het maatschappe
lijk leven ruïneerente gronde helpen.
Deze wetenschap is niet een bevinding van
onze dagenneen, zjj werd reeds erkend,
voor eeuwen geleden zjj werd reeds, voor
honderden jaren terug openlijk verkon
digd door de zoogenaamde «machten der
duisternis.»
De beroemde volksprediker der Middel,
eeuwen, de Franciscaan B e r t h o 1 d van
Regensburg (1272) vermaande in zpne pre
dikatiën de heeren, om bjj de uitbetaling
aan hunne arbeiders zoo stipt mogeljjk,
zoo vrjjgevig mogeljjk te zjjnwant de
arbeider is even edel als zjjn heer, en het
lichaam, dat den harden arbeid heeft ver
richt, is door God met eene onuitspreke
lijke waardigheid bekleed. Aan de dienst
boden en daglooners het verschuldigde loon,
ook maar één enkelen nachttegen hun
wil onthouden, noemt de vrijmoedige kloos
terling een om wrake roepende zonde.
Eveneens dringt dezelfde volksprediker
bjj de achtelooze schuldenaars aan om
toch contant en spoedig te betalen.
Ook in de Middeleeuwen en zeker ook
voor dien tjjd zjjn er lieden geweest die op al
lerlei wjjze woekerhandel dreven met hun
geld. Van dezulken zegt dezelfde volkspre
diker B e r t h o 1 dVelen zjjn gewoon om
niet rechtstreeks, maar door allerlei kunst
grepen de menschen te bedriegen. Zjj lee-
nen b. v. aan behoeitigen eenig geld om
later het dubbele terug te eischen. De
zulken maken zich schuldig aan een groote
FEUILLETON.
113.
{Vervolg).
Rigobert schikte de kleederen van het kind.
stak zjjn fleich melk in zjjn zak, bedankte
de vrouwen die hem geholpen hadden en
was de eerste die uit den waggon stapte.
Met elleboogstooten baande hjj zich een
weg door de reizigers, gat aan de controle
zjjn kaartje af en toen hjj buiten was, riep
bjj een rjjtuig aan.
Faubourg Montmartre 136, riep bjj den
koetsier toe, en vlag, ik heb een kind bij
mjj, en daarvan wil ik zoo spoedig mogeljjk
at wezen.
De koetsier lachte.
Wees maar niet ongerust mijn heer, de
knol heeft goede beenen.
Bjj klom op den bok, deed de zweep klappen
en het ijjtaig reed pijlsnel door de volkrijke
straten die het station Orleans omgeven. Het
was nog klaar dag en Rigobert gevoelde zich
thans meer op zjjn gemak. Geen nieuwsgierige
blikken waren er nu meer op hem gericht, hjj
behoefde geen leugens, geen uitvluchten meer
te verzinnen. legde het kind op de bank
zonde. De rjjken, die in overvloed leven,
zjjn verplicht den in nood verkeerenden
medemensch te helpen en zjj mogen den
werkzamen mensch niet in zjjn bestaan,
door het onthouden van steun, benadeelen.
Juist 200 jaren later (1471) stierf de
kloosterling D i o n y s i u s, die tot de
strenge orde der Earthuizers behoorde.
Hjj heeft, behalve veel andere geschrif
ten, ook eene verhandeling geschreven
over den lol der echtelieden. In deze ver
handeling drukt hjj den overheden hunne
plichten op het hart jegens de dienstbo
den en onderdanen en in 't bjjzonder ver
maant hjj, dat de dienstboden niet met
arbeid mogen worden overladen en dat zjj
liefdevol moeten worden behandeld.
Toen de H. Franciscus X a v e r i u s, tot
de orde der Jezuïeten behoorende, in 1548
pater Caspar Bar se as naardehaven-
stad Ormütz zond, gaf hjj hem eene bij
zondere aanwjjzing mede, waarin het o.a.
luidt: «De rjjke heeren, in 't bjjzonder de
genen, die veel met handel en geld omgaan
en die dan meenen, dat alles geoorloofd
is, wat gebruikelijk isdie zonder recht
met Staatsgelden alles opko open, om het
naderhand voor den hoogsten prjjs wederom
op te dringen aan de armen degenen, die
woeker drjjven, armengeld achterhouden
of de betaling daarvan uitstellen, ten ein
de hun eigen verdiensten te vermeerderen,
of slechts dan betalen, wanneer de be
treffende persoon een gedeelte der geldsom
laat «vallen» dtze en andere dergeljjke
lieden moet gjj over dit alles met zacht
moedigheid ondervragen en hun inscherpen,
dat zjj, zonder restitutie, niet zalig kun
nen worden.»
Deze vermaning bevat ook het duide
lijkste bewijs voor de onhoudbaarheid van
de bewering, door Bebelen consorten
opgesteld, dat de dienaars der Kerk in de
vervlogen eeuwen zich niet bekommerden
om de armen en onderdrukten, maar steeds
aan de zjjde van de onderdrukkers ston
den.
neer, en toen het weer begon te schreien, zeide
hij
Ja, schreeuw maar, als 'ge daar pleizier
in hebt, zal ik het u niet beletten.
Hij keek naar buiten uit het portier, zon
der zich meeT om het kind te bekommeren.
De huizen gleden snel voorbjj, de eene straat
volgde op de anderezooals de koetsier ge
zegd had, de knol had goede beenen.
Rigobert tastte in zjjn zak, nam er een
handvol tabak uit en begon een sigaret te
rollen.
Marianne schreide nog altjjd, maar haar kre
ten werden versmoord door het geraas van de
straat, het geratel van het rjjtuig en Rigobert
maakte er zich niet eens kwaad om.
Vsn tijd tot tijd wendde hjj zien tot het
kind en zeide
Schreeuw maar toe, kleine, wanneer het
u verveelt, zult ge vanzelf wel ophouden.
01 wanneer Marie-Amelie dat eens gezien
had, wanneer zij haar kind zoo had hooren
schreien, de kleine, zoo vertroetelde engel, van
wie een traan bjj Gabriel Vernon het geheele
huis in rep en roei bracht. Wanneer zij had
kunnen denken dat het zoo aan zichzelf over
gelaten, zoo verwaarloosd werd, zou dat haar
tranen en haar wanhoop verdubbeld hebben
Rigobert had een lucifer afgestreken en de
sigaret, die hij zooeven had gemaakt aange
stoken. Hjj ging behaagljjk zitten rooken, thans
ontheven van alle zorgen. Hjj wenschte zich
geluk met het welslagen van zjjn onderne
ming.
Ik kan niet anders zeggen, dan dat ik
Dat niet enkel in vroeger tjjd, maar ook
tegenwoordig nog de kloosterbewoners de
waarde van contante betaling weten te
waardeeren, getuigt de levensgeschiedenis
van zeer vele kloosteroversten uit deze eeuw,
die herhaaldelijk hunne onderhoorigen ver
manen toch te zorgen voor gereede eu
flinke betaling aan hunne werklieden.
Uit het bovenstaande bljjkt klaar en
duidelijk, dat de zoo vaak gesmade kloos
terlingen uit vroegere eeuwen, bjj hun stre
ven naar den Hemelde aarde volstrekt
niet vergeten hebben, maar een werkdadig
aandeel namen in het leven en streven
van het arbeidende volk en de rechtmatige
eischen van dat volk ondersteunden met
woord en daad.
Dultsohland.
De staf, die Lord Roberts vergezelt,
bestaat uit luitenant-generaal Sir John
French, Sir Ian Hami Iton, gene
raal Sir Kelly-Kenny, de Engelsche
minister van Oorlog B r o d r i x, overste
Sclater en luitenant Maj or ibanks.
Bjj aankomst te Berljjn werd het En-
gelsch gezelschap begroet door verschil
lende hooggeplaatste officieren. De heeren
reisden in civiel. Roberts steeg het
eerst uit den waggon en werd begroet
door kolonel Waters. Naast de Hun
nengestalte van Graaf R d e r n, tot wiens
schouder hg nauwelgks reikt, leek de ge
neraal zeer klein.
Uit zjjn verweerd gelaat met debreede.
witte snor blikken een paar vriendeljjke
oogen. Den overigen Engelschen officieren
kon men ook de lange raids en de ont
beringen in Zuid-Afrika nogduideljjk op het
gebruinde gelaat lezen.
's Avonds om kwart over zes was er
een gemeenschappelijk diner en daarna
werd de opera bezocht.
Op het paradeveld zullen zich de hee
ren aan den Keizer voorstellen. Maandag
avond is er een galadiner in de Jaspris-
zaal van het Neue Palais te Potsdam.
Engeland.
De Daily Mail deelt mede, dat de
Boerengeneraals de volgende eischen bjj
het er handig heb afgebracht, zeide hjj tot
zichzelf. Over een kwartier is allts achter den
rug, en niets gezien, niets gehoord, ik maak
me uit de voeten. Ik zal het er van avond
eens duchtig van nemen.
Het rijtuig stak het plein van het Chatelet
over en sloeg de rue des Halles in. Nog een
paar minuten en het zou zjjn bestemming be
reikt hebben. Rigobert met de sigaret in den
mond bleef aan het portier zitten en keek met
een gelaat vol zelfvoldoening naar de voorbij-
gansrers terwijl zijn geest, even kalm en even
vrooljjk was als had hij een goede daad verricht.
De Halles voorbij, de rue Montmartre door]
daarna den boulevard overgestoken en men
was in de faubourg.
De koetsier keerde zich om naar zjjn pas
sagier
't Is immers no 136
Ja.
Het rijtuig stond weldra stil vooreen groot
huis met zes verdiepingen, in de beneden ver
dieping had men aan den eenen kant een
apotheek, op de 1ste verdieping een tand
meester, wiens naam met vergulde letters op
het balcon stond, een verloskundige, mevrouw
H ortense.
Rigobert sprong uit het rijtuig, betaalde den
koetsier en gaf hem een flinke looi.
Ge drinkt maar eens op mijn gezond
heid, mijn waarde, sprak hij,
Dat beloof ik u, mijnheer, wees maar
gerust. Als alle klanten waren zooals u, dan
zou het koetsiervak een goed vak zjjn.
Vervolgens bukte Rigobert zich in het rjj-
C h a m b e r 18 ijn ter sprake zullen brengen
Ie Binnen twee jaar na afloop der vjj-
andeljjkheden moeten aan de Boeren de
volle burgerljjke rechten toegekend wor
den ook moet het land in autonome
districten worden ingedeeld, op het voor
beeld van de CaDadeesche provincies, om
dat anders de industrieele bevolking de
Boerenbevolking zou kunnen verdringen
en de nationaliteit van de Boeren zou
vernietigen.
2e. De Boerentaal moet in de volks
scholen bjjgehouden worden.
3e. De Boeren, die als «Nationaal-
Scouts» aan Engelsche zjjde hebben ge
streden, moeten niet tot bestuursbetrek-
kingen toegelaten worden, daar de gene
raals den vrede niet in de districten
kunnen waarborgen, als menschen, die als
verraders worden beschouwd, betrekkin
gen bekleeden.
4e. De opcommandeers-re^ues van de
Boerenregeering en andere aanspraken
moeten door de Engelsche Regeering er
kend worden.
5e. De som, voor het weder opbouwen
van de boerderjjen toegestaan, moet met
drie millioen pond vermeerderd worden.
6e. De generaals zullen aandringen op
zachtheid van behandeling der Kaapsche
rebellen en verzachting van straffen, welke
over de Boerenaanvoerders zjjn uitgespro
ken.
7e. Zjj wenschen de opheffing van de
proclamatie van Lord Kitchene r,waar
door vele Boerenaanvoerders hun eigen
dom hebben verloren.
Daily Nem meent nog te weten, dat
Louis Botha en De LaRey, inge
val deze eischen door Chamberlain
worden aangenomen, genegen zjjn aan de
vertegenwoordigende Regeering des lands
deel te nemenworden deze eischen niet
toegestaan dan houden zjj zich er bui
ten.
Generaal De Wet zal in geen geval
een betrekking aannemen.
Minister Chamberlain moet aan
de Boerengeneraals geantwoord hebben,
dat hjj de voorwaarden van het vredes
verdrag niet kon bespreken en dat er niets
aan te veranderen was. Toen Botha over
de geringe fondsen sprak, moet de Minis
ter geantwoord hebben dat hjj er voor
het oogenblik niets aan kon doen, zjj moes-
ten wat geduld hebben, enz.
tuig, aam Marianne, die eindeljjk ingeslapen
was in zijn armen en ging het huis binnen,
welks trap hij bij vier treden tegeljjk op klom.
Op de 2e verdieping schelde hij aan. Me
vrouw Hortense.
Dat is hier.
Is mevrouw thuis?
Ja, kom binnen.
Rigobert kwam in een voerkamer, waar een
dik tapijt lag en een zware portière voor de
deur hing.
Hierheen, zeide de dienstbode, die hem
had binnengelaten terwjjl zjj de deur van een
klein salon opende, waar eenzelfde tapijt lag
als in de voorkamer en welks deuren en ven
sters eveneens met zware gordjjnen waren be
dekt.
Rigobert trad binnen.
Het was hier doodstil en er heerichte iets
geheimzinnigs.
Hoewel hjj niet gemakkeljjk van zjjn stuk
werd gebracht, geraakte hjj toch eenigszins on
der den indruk.
De blik van de dienstbode, een onrustige,
raadselachtige blik rustte op hem en maakte
hem bedeesd en slecht op zjjn gemak.
Het kind hinderde hem.
Hij had zijn sigaret, half uitgerookt, in den
haard geworpen en de glimlach die gewoonljjk
om zjjn lippen speelde, was verdwenen.
De meid vroeg
Wien moet ik aandienen
Zeg maar, dat ik kom namens mjjnheer
Marchand.
Wordt vervolgd)
RÜR1EMSM (WURMT.
