No. 5194
Maandag 15 September 1902,
27ste Jaargang
ïïaaBlaó voos* ^ttooró*
Iets over „de politiek''
in Nederland.
gevolgen van een
misóaaé.
BUITENLAND
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Yoor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
f 1,10
1,40
2,80
0,03
PRIJS DER AD VERTEN ïIEN.
Van 16 regels 50 Cents.
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AÖIfE ma non AGITATE
Hoojdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publ'dté, Etrangère
G.L. DAVBESj- Co JOHN., F. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Monlmartre
«Van waar de kalmte in onze politiek
en hoe lang zal zij duren Met die vraag
sloot een vorig artikel over dit punt.
Verschillende oorzaken hebben er ze
ker toe bjjgedragen om in da eerste tij-
den dit Ministerie rustig te laten wer
ken. In de eerste en voornaamste plaats
wel de verpletterende nederlaag die de
liberale party leedt by de verkiezingen
van het vorige jaar, eene nederlaag zóó
onverwacht, dat iedereen in het land op
keek en een zucht slaakte als by het
plotseling losbranden van een donderend
vuurwerk en zóó afdoende dat iederen
aanval op het Ministerie, die slechts ten
doel zoude hebben, dit te verzwakken of te
doen vallen met gemak kon afgeslagen wor
den. Gelyk in '99 Dr. K u y p e r schreef,
dat da kracht van het liberale Ministerie
gelegen was in de onmacht en de ver
deeldheid der oppositie of eigenlijk in het
feitelijk niet-bestaan eener goed georga
niseerde oppositie, zoo zoude men du kun
nen zeggen, dat de kracht in het Minis
terie-K nyper en de kalmte, waarmede
het werken kan, voor een groot gedeelte
ligt in de groote meerderheid van zijn
volgelingen en in de absolute ou macht
der liberale oppositie.
Een tweede rede is echter zéér waar-
schjjnlyk ookdat er by de beide ver
bondene partyen der meerderheid een
ernstig streven schjjnt te bestaan dit maal
niet gelyk in 188091 den boel zelf
meer in het riet te sturen, door geschil
punten op den voorgrond te dringen en
zaken te behaudeleD, die tot verdeeldheid
moeten aanleiding geven. Nu is het wel
waar, dat een paar der mceielykste pun
ten, onder de liberale legeeringen zijn uit
den weg geruimdmaar er is nog ge
noeg, dat verdeeldheid kon brengen, als
men ei niet op bedacht zoude zyn, zich
de vingers niet te willen brandc-n. Veel
zal daartoe ook wel by dragen dat men
ook zyn best doet in den boezem der
eigen party de eendracht en de eenheid
te bewaren, getuige bij de katholieke
party het incident-P asstoors. Dat het
uittreden uit en het weder intreden in de
club zoo zoetsappig in zyn werk is ge
gaan, als men dat wil doen voorkomen,
moge men den ganzen wysmaken, maar
te pryzen is het, dat men om de eenheid
te bewaren, wat opoffert en dat men
zyn vuile linnen en familie wascht. Had
men vroeger beter de noodzakelijkheid
ingezien, dat ééu niet altijd zijn zin mag
FEUILLETON.
doordrijven en dat in een goed huishon
den ter wille van den vrede, de eenhe:d
en de kracht van weerszijden overleg ge
pleegd en toegegeven moet worden, dan
zouden er veel onaangenaamheden voor
komen zyn geworden. Goddank, dat men
eindelijk op den goeden weg raakt of ge
raakt is.
Een derde, en zeker niet de minste re
den, waarom men dit Ministerie vrij kalm
zyn gang laat gaan en het niet te veel
moeilijkheden in den weg legt, is de nood
zakelijkheid, die er bestaat om heel wat
en vrij moeilijk werk af te d;en werk,
waarvoor groote werkkracht en toewij
ding, veel organiseerend talent, een scher
pen blik en veel kennis gevorderd wordt;
eigenschappen, die men dezen Premier
wel niet ontzeggen zal. De liberale par
tij toch heeft zich op het gebied der so
ciale wetgeving niet onbetuigd gelaten,
maar dat zij juist zoo heel veel tot stand
gebracht heef-, zal wel niemand op goe
den grond kunnen beweren. Bovendien
werd zy in deze materie al langer zoo
meer naar het socialistische standpunt
gedreven, waar toch velen van die party
liever niet wilden belanden. Veel liever
ziet men nog de sociale wetgeving door
bet Christelijk Ministerie onder handen ne
men en men zal daarin de oppositie dan
ook niet zoo auf die Spitzetreiben, maar
zooveel mogelyk samenwerking verleenen,
om die netelige kwestie ten minste voor
zoo ver het kan tot oplossing te brengen.
Trouwens ook wy zien die regeling liever
in de handen van een Christelyk Minis
terie en de Ohristelyke partijen kunnen
elkander op dat gebied in eendrachtig
samenwerken ontmoeten. Reeds vóór de
verkiezingen van den vorigen zomer
spoorden wij dan ook reeds tot eendrach
tige samenwerking bij de stembus aan,
betoogende de noodzakelykheid, dat de
Christelijke partyen by de regeling der
sociale wetgeving haar overwegenden in
vloed zouden doen gelden.
Ook de financiën des Rjjks verkeeren
in niet zoo schitterenden toestand, dat de
uitgaven, aanmerkelijk verhoogd door de
bepalingen der sociale wetgeving, pen
sioenfondsen etc., geen zorgen zouden
baren. Er moeten nieuwe bronnen van
inkomsten worden gevonden, het absolute
vrijhandelstelsel zal waarschynlyk moe
ten prys gegeven worden en om dien
boel weder in goede orde te brengen,
Iaat daar het Christelyk Ministerie maar
voor zorgen en val het dan ook maar niet
al te lastig.
Zoo zyn er verschillende redenen die
aan de tegenwoordige Regeering een tijd
perk van vrr rustig arbeiden verzekeren,
al kan men zich niet altijd onthouden
speldeprikken te geven, waar sabel- en
knodsslagen niet toegebracht kunnen
worden.
Maar, hoe lang zal dat duren
Geen minuut langer, dan de omstan
digheden de oppositie tot die gereser
veerde houding noodzaken. Ziet zij haar
dit Ministerie een blok on den weg te
werpen waarover het stuikelt, vindt zy
de gelegenheid eeae wig te dry ven tus-
schen de verbonden partyen, voelt zij
zich krachtig genoeg tot een heftige
tegenwerking, zy zal het niet laten. Kan
zy de Regeering weer aan zich trekken,
zij zal het doeD, hoe eer hoe liever, zy
heeft daarbij te groot belang. Daarover
in een later artikel.
118.
Pervolg).
Ia di en tjjd, en wel lang voordat het sei
zoen was begonnen, in de eerste dagen van
Mei bij prachtig weder, met een onbewolkte
lucht en een kalme zee, kwam te Prétailles
een Parijzenaar aan van omstreeks dertig ja
ren, die door den dokter tot herstel van ge
zondheid hierheen was gezonden.
Hjj heette Hector Sichel de Mauvrat, was
van hooge geboorte, verwant aan adellijke fa
milies, maar deze hadden sedert lang alle ver
standhouding met hem afgebroken.
Op jeugdigen leeftijd had hij zijn vader en
rijn moeder verloren en leefde nu alleen, on
afhankelijk, vrij. Opzijn vijf-en-twintigstejaar
bad hq reeds den laatsten sou verteerd van
het vermogen, dat zijn ouders hem hadden na
gelaten enjigdert leefde hij, zonder dat men
wist waarvan.
Hij speelde op de clubs, speculeerde aan
de beurs, wedde bij de wedrennen, was in
twee of drie twijfelachtige financieele zaken
gemengd, had voor- en tegenspoed, maar door
wonderen van behendigheid had hij zich tot
dusver altijd staande weten te houden. Echter,
gelijk een koorddanser, op zijn gespannen
draad, was hij nog altijd veiplicht de oogen
open te houden, de zenuwen io te spanneD,
niets aan het toeval over te laten, en bij dai
spel geraakt men spcedig uitgeput.
Met een hoogst zwakke gezondheid kwam
hij te Préfailles aan, vermoeid, afgemat, met
zijn geheele vermogen, eemge bankbiljetten
van duizend francs in den zak, zjjn bronnen
waren opgedroogd, want met do gezondheid
verdween ook het geluk. Hij was te zenuw
achtig om kalm te spelen en hij betrapte zich
op grove fouten. De zaken waarin hij be
trokken was, stonden ook wankelend, en het
was een wonder, dat hij nog buiten moeilijk
heden was gebleven, Dus er bleef hem niets
over, geen hoop meer.
Op den boulevard was zijn overwicht van
fortuinlijk man, geluksvogel, verdwenen, toen
men hem zoo met bleeke wangen, vervallen
en treurig zag, in een toestand van zenuw
achtigheid die bewees, dat hij zijn lichamelijk
en zedelijk evenwicht had verloren. Men be
greep dat het met hem gedaan was, dat hij
zijn einde naderde en in tegensp )ed heeft
men geen vrienden, in plaats van de hand
naar den vallende uit te strekken om hem te
steunen, wendt men zich van hem af en laat
hem vallen, zoo men zijn val al niet door
boosaardigheid of laster verbaast.
Hector wist dat alles. Hij maakte zich geen
illussie over het lot dat hem wachtte. Reeds
had hij uit den mond zjjner vrienden woor
den hooren mompelen,die als devoorboden van
Engeland.
Het graafschap Dublin is in staat
van beleg verklaard. De hoold-redacteur
van The Irish Peopledie de pachters
had aangeraden, geen huur te betalen
van de boerderijen waarvan de vorige
bewoners verdreven zyn, wordt gerechte
lijk vervolgd.
In Engeland hebben storm en ba-
gelslag groote schade aangericht. In
Keut iu de hopvelden is de schade bij
zonder groot; voor deze provincie alleen
wordt ze op honderd duizend pond sterling
geschat.
De correspondent van de Times te
Johannesburg seint een bestrijding van
het Standard-artikel over de oorlogsbe
lasting op de mynen. Hjj waarschuwt
tegen het heffen van die belasting, om-
dal zij de mjjnindnstrie zal verlammen,
en de kapitalisten zal afschrikken. Hy
dringt aan op spoedige vaststelling van
het bedrag en zegt dat 50 millioen Pond
in drie jaar het hoogste is wat Trans
vaal betalen kan.
Rusland.
Het is gebleken, dat het meerendeel
der dreigbrieven die de Czaar heeft ont
vangen, afkomstig waren van de geheime
politiemannen, die aldus de noodzakelyk
heid eener sterke geheime politie meen
den te bewyzen.
De hoofdman der Russische geheime
politie, zekere Rotschkowski te
Parijs, is reeds uit zyn ambt ontzet.
Te Odessa zyn weder twee ver
dachte ziektegevallen voorgekomen.
Van elf dergelyke gevallen, welke tus-
schen 24 Aug. en 2 Sept. voorkwamen
zyn zes geen govalleu van pest gebleken.
Sinds den 10,m Juni kwamen tot dus
verre 17 ziektegevallen voor, welke ver
dacht werden pest te zyn.
Amerika.
De heer BradfordMacGregor,
zoou van een der stichters van de Stan-
den naderenden val beschouwd konden wor
den, woorden als s
Die arme Sichel de Mauvrat, het is met
hem gedaan.
Toen, daar hij niet midden op den boule
vard wilde eindigen, was hij een dokter, een
zjjner vrienden, gaan raadplegen en had hem
zijn toestand bloot gelegd, hem gesproken
over zijn overspannen zenuwgestel, over de
droefgeestigheid die hem somtijds overviel, de
slapeloosheid waaraan hij leed, de zwaarmoe
digheid die hij niet wist waaraan toe te schrij
ven, die hij vreesde nooit te boven te zullen
komen.
De dokter, oud geworden in de practijk
en bekend met de kwalen van Parijs, hoorde
hem glimlachend aan en klopte hem vervol
gens op den schouder
Tien jaren op den boulevard gaan u ook
niet in dj kleeren zitten. Het wordt tjjd er
eens een eind aan te maken en de wei in t-j
De wei in
Naar buiten te gaan om wat uit te rus
ten en ver3che lucht te scheppen.
Maar dokter, zeide de losbol, dat doe
ik alle jaren.
Waarheen Naar Dieppe Naar Trou-
ville In het seizoen van de wedrennen en
dan brengt ge uw dagen en nachten in het
Casino aan de speeltafel door. Dat is geen
buitenleven, mijn vriend, dat is het Parijsche
leven in een andere omgeving verplaatst, an
ders niet. Neen, gij moet ergens heengaan
waar men niet speelt, waar gij geen enkele
dard Oil Companyis Maandag te New -
York overleden aan de gevolgen eener
operatie.
De Overledene was verloofd met miss
Schlemmer. Een paar uur voordat
bij de operatie onderging liet hy zich
met zyn beminde in het huwelyk verbin
den om haar zyn fortuin van vijf mil
lioen franks rente na te laten.
Duitschland.
Wij vernemen uit Berlijn, dat koning
Victor Emmanuel van Italië den
Zondag aldaar heeft doorgebracht zonder
de H. Mis te hooren, hoewel was aange
kondigd dat Z. M. den heiligen dienst in
de Hedwig-kerk zou bijwonen.
Men heeft nog opgemerkt, dat keizer
Wilhelm in zyn toast den naam van
God gebruikte, terwijl koning Victor
Emmanuel zulks zorgvuldig heeft
vermeden.
In Berlyn is men zeer in de nop
jes over bet afgelegd bezoek van koning
Victor Emmanuel.
Om de herinnering daaraan aan de
vergetelheid te ontrukken heeft men te
Berlyn medailles laten slaan met aan
den eenen kant de beeldenaar van den
Italiaaoschen Koning en aan den anderen
kant de wapens van Italië en Duitsch
land, leunend tegen een eikestam, met
't opschrift
Ter herinnering aan 't bezoek te Ber
lijn.
Natuurlijk is een exemplaar naar
Victor Emmanuel gezonden.
Andries de Wet, een neef van
den generaal, is te Berlyn aangekomen,
waar hy in de private kliniek van pro
fessor Bergman n, Jobannisstrasse, op
genomen is. Het betreft een schotwond,
die de jonge, nauwelijks twintig-jarige
man in den Zuid-Afrikaanschen oorlog
heeft gekregen.
Tot begeleiding van den jeugdigen
D e W e t bevindt zich een arts.
Oostenrijk-Hongarije.
De Zigeune-s hebben een tweehonderd
tal pelgrims ter bedevaart naar Maria
Rebna in Hongarye, die geen onder
komen konden vinden in een hotel ea in
esn schuur moesten overnachten, over
vallen en uitgeplunderd. Ten slotte Bta-
keu deonmenscben het stroo in de schuur
in brand, terwyl de pelgrims nog in den
slaap waren. De scherpe rook deed hen
ontwaken.
De vlammen verspreidden zich snel en
hoewel een der wanden werd openge
broken om het vluchten te vergemakke
lijken, bekwamen een aantal bedevaart
gangers zeer ernstige brandwonden, waar
aan acht nog dienzelfden nacht stierven.
Frankrijk.
Te Parijs is uit de kelders van de
Fransche Bauk voor 220 000 franks aan
goud ontvreemd. In weerwil van uitge
breide stelsels van contróle, geblindeerde
kennis zult zien, waar gij alleen zult wande
len in de vrije lucht, aan uw eigen gedachten
overgeleverd.
- MaaT dan sterf ik van vervelin°\
De dokter schudde het hoofd,
Geloof dat niet,
Zulk een verandering
Dat is ju:st noodig, een geheele veran
dering. O 1 als ge eens kondt gaan trouwen!
Hector da Mauvrat sprong verschrikt in zijn
stoel op
Trouwen 1
Zeker, dat zou zoo dom niet zijn.
En met wie?
Met een lief,jong vrouwtje.dat u zou koes
teren en verzorgen.
Maar ik ben niet meer dan een oud
wrak, dokter.
Wanneer ge zes maanden kalm leeft,
zult ge geheel hersteld zijn.
Eu dan, zonder een sou.
Met uw naam kan men wel een rjjk
huwelijk doen.
Neen, neen, in mijn toestand is het
huwelijk een hersenschim.
Een herschenschim, die zeer gemakke
lijk verwezenlijkt kan worden, maar daar kun
nen wij later wel eens over spreken, voor het
oogenblik moet gij genezen en daarom moet
ge morgen reeds vertrekken.
Morgen
Morgen vroeg, ik sta u geen dag uit
stel toe. Het weer is schoon, het begint warm
te worden.
En waar zal ik heengaan f
deuren, vernuftige sluitingen, ingemetsel
de grondkeldars, scheltoestellen, hebben
de dieven elf zakken met goudstukken
weggenomen. Uit een en ander leiden
de directeuren der bank af, dat ds die
ven beambten van de instelling moeten
zyn en wel tot diegenen moeten behoo-
ren, die aangewezen zyn om dagelyks in
de goudkelders te gaan. Juist waren in
de laatste dagen goudverplaatsingen ge
schied en de diefstal moet by die gele
genheid hebben plaats gehad. Hoewel
de zaak reeds eenige dagen in onder
zoek by de politie is, heeft deze nog
geen spoor yan de dieven kunnen ont
dekken.
De Univers spot met de Regeeriogs-
bladen die te velde trekken tegen den
luitenant-kolonel Saint R e m y, nu hy
een onbeduidende straf wegens ongehoor
zaamheid heeft gekregen. Let toch eens
op minister-president Combes, zegt het
blad.
Hy verkracht op in 't oog vallende
wijze de wet die hy uitgevaardigd heeft
en hy dus iu de eerste plaats moet eer
biedigen.
Ook hy luistert naar de stem van het
geweten.
Hij heeft 3000 scholen doen sluiten,
de wet noodzaakte hem er toe.
Ach, als hy maar gekund had
maar zyn geweten.
't Is waar, onder ons gezegd, de wet
sprak van vereenigingen, niet van scholen.
Komt er niet op aan, niet chicaneeren,
als 't u belieft.
Maar naast die scholen stonden wees
huizen, oude-mannen-huizen, armenhui
zen, hospitalen, die niet onder den regel
vielen.
Doet er niet toe, daar de wet voor
allen gelijk is, moest C o m b e s ze sluiten.
Maar Combes sluit die laatste niet,
by wil niet, zyn geweten komt er te
gen op.
Eu dan, wat zou het de schatkist, die
toch al zoo berooid is niet koslen, om
al die lui op te nemen.
Het geweten van Combeswykt, hy
sluit ze niet, hy verkracht de wet en zyu
eigen interpretatie er op.
Zyn geval is nog veel erger dan dat
van de Saint Remy.
Daarom vergeve ons overste Saint
Remy dat wij hem met Combes ver-
Een grappig geval heeft zich voor
gedaan.
De markies de C a s t e 11 a n e, die den
raad door eenFransch blad gegeven heeft ge-
vo 1 gd en als protest tegen de uitvoering der
vereenigiug8wetzjjn belasting niet heeft vol
daanhseft op zyn kasteel Savignac eendeur
waarder zien verschynen om beslag te leg-
gen.Deman mocht echter onverrichterzake
vertrekken, want in geheel de gemeen
te was niemand te vinden die als bewaar
der wilde optreden.
De uitvoerders van de wet Waldeck-
Roussean, gezonden door den minis
ter-premier Combes, hadden het ove
rigets niet slecht bij den Graaf. Hy
schonk hun zelf champagne.
Maar Préfailles.
Naar Prétailles Waar duivel ligt dat f
Iu Bretanje, nabij den mond van de
Loire. Een landtong, aan alle kanten door
houdende bron, waaruit gij eiken morgen al
vorens iets gebruikt te hebben, twee glazen
water moet gaan drinken en vervolgens drinkt
gij het bij het diner in uw wijn. Ook moet
gij vroeg opstaan, veel loopen, het land is
schoon, eenigszins woest, heuvels rotsen, boich
en struiken, men verveelt zich zoo spoedig
niet wanneer men een weinig gevoel voor het
schoone en poëzie in zich heeft.
Nu nog mooier. Poëzie heb ik volstrekt
niet.
Dat zal wel komen.
Ik betwijfel het.
Hoe dan ook, ik ken geen ander ge
neesmiddel. Zelfs al moest gij sterven van
verveling, hetgeen maar denkbeeldig is) dan
zoudt gij zeker sterven aan overvloed van ver
maak en wel binnen zeer korten tijd.
Met deze woorden stond hij op, om zijn
bezoeker te doen begrijpen dat hij heen moest
gaan, want de wachtkamer zat vol patiënten,
die den dokter kwamen raadplegen.
't Is goed, zeide Hec or de Mauvrat, ik
zal gaan.
En morgen, ge weet het
Morgen.
De beide mannen drnkten elkaar de hand
en Hector ging naar huis om zijn toebereid
selen te maken.
{Wordt vervolgd)
BAIT.
DOTIQ müB iTHTPTlniOW-.TI'W
^XIENDRÏT?'
