NIEUWE
HDag6laè voor tSfloorè* on
„Sociaal praten" en
„sociaal doen."
No. 51*8.
Vrijdag 19 September 1902.
2?ste Jaargang
©e gevolgen van een
misóaaó.
JBDiTENLANJ)
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p« p. 1,40
Voor het buitenland 2.80
Afzoaderljjke nnmmen. t «0,08
Dit blad versehgnt
iagelijki, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: Bt Janstraat Haarlem
prijs der;advertentibn
Van 16 regels50 Cents.
Elke regel meer7i/|
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteu r-U i t ge v e r, W, K P P E R S.
Ingezonden
Het is wel eens aardig het praten en
doen van sommige menschen tegenover
elkander te stellen en te vergelijken om
te laten inzien, hoe weinig begrip vele men
schen hebben van hetgeen zg zeggen en hoe
hunne daden vaak in ljjnrechte tegen
spraak zjjn met hetgeen zg zeggen. En
niet uit moedwil of opzet, maar vaak zon
der dat zjj het zelf weten. Bijvoorbeeld
Ik had dezer dagen een heel leerzaam
gesprek met een paar jongelui over de
uitspanning en de vrjjheid, want die vrij
heid zit den jongelui tegenwoordig in het
bloed, die elk mensch toekomt en bg voor
beeld ook onze dienstbare huisgeesten, die
van den Maandag tot den Zaterdag moe
ten sloven en dan toch wel den Zondag
mogen vrjj hebben, 's Morgens het nood
zakelijk huiswerk doen, nu ja, maar dan
ook basta. Mjj n vrouw en ik knoopten
dat in ons oor. Den volgenden dag, een
Zondag, lagen de beide jongelui (zjj had
den kamers bg ons en waren protestant,
kerkgaan waren zjj niet gewooo) om tien
uur nog te bed, ofschoon zjj reeds enkele
malen geroepen waren. Maar Zaterdag
avond is een uitgaansavond, in de week
moeten zjj vóóc 9 uur aau hunne studiën
zjjn en de Zondag is een uitslaapdag. Ten
elf ure ruim had de dienstmaagd gelegen
heid hunne slaapkamers in orde te bren
gen en daarna kon zjj de haar zoo welge-
gunde vrjjheid ""genieten, waarvan zjj
zonder hun lang slapen al drie uren vroe
ger had kunoen profiteeren.
's Middags sprak ik weder beide jonge
lui. «Zie», zeide ik, «jelui praten er heel
mooi over, maar ik vind, dat mjjne vronw,
die er niet over praat, heel wat socialer
handelt. Zjj stond dezen morgen vroeg op,
ongeveer zes uur, hielp tronw de dienst
maagd met haar werk, liet ze vroeg naar
FEUILLETON.
122.
Vervolg
Zoo trachtte hij met zichzelf te spotten, zich
tegen zjjn hartstocht te verzetten, mtar den
volgenden dag, op hetzelfde uur kon men hem,
door de golven zacht gewiegd, voor het Dui-
velskasteel zien, met de oogen gericht op een
visioen, dat voor hem eer tot den hemel dan
tot de aarde scheen te behooren.
Sedert langen tjjd reeds had Joënnicde boot
opgemerkt, die eiken dag, eiken avond voor
haar vensters lag en daar geheele uren, soms
geheele nachten bleef De afstand had haar be
let te onderscheiden wie er n zat. Zjj had er
eerst drie gedaanten, drie mannen in gezien,
waarschjjnljjk visschers en zjj had er niet veel
acht op geslagen. Vervolgens was er slechts
één man in, en die vischte niet, dat kon men
duidelijk zien. Urenlang bleef hjj onbeweeglijk
zitten, m t üe oogen op de vensters van het
kasteel gericht.
Wie was hjj
Wat wilde hij P
Joënnic kon daar niemmd naar vragen.
Onder de vreemdeling n, die in het land
de kerk gaan, maakte af, wat afgemaakt
kon worden en om negen uur was
de meid met haar werk gereed, behou
dens uw slaapkamers. Het is haar werk,
die te doen, en mjjne vrouw, die om half
elf naar de kerk moest, kan haar daarbjj
niet vervangen, omdat gjj nog te bed Iaagt.
Uw praten van gisteren was dus heel
aardig, maar uw doen belette de meid van
hare vrjjheid te profiteeren. Eene kleine
opoffering van uwen kant zoude haar een
geheelen vrren dag hebben bezorgd.
Zij keken wel wat op hun neus, maar
of het helpen zal
Dit is maar een héél eenvoudig voor
beeld, zooals men ze in het dagelijkse h
leven voor het grjjpen heeft. Er wordt
ontzettend veel geschreeuwd en geschreven
om aan den minder man meer vrijen tjjd en
een meer mensch waardig bestaan te ver
zekeren, maar om daarvoor zich zelf eenige
opoffering te getroosten, zich een klein ge
not te ontzeggen of zelf eens even de
hand uit den mouw te steken, daaraan
denkt men niet.
O, er is zoo'n groot verschil tusschen
sociaal praten en sociaal doen. Men gunt
met den mond zooveel aan den minderen,
aan den dienstbaren man, men pleit voor
hen, men beklaagt hen, men overlaadt de
bazen en meesters met verwjjten en be
schuldigingen, omdat zjj te veel vorderen
van hunne ondergeschikten, hun te wei
nig vrijen tjjd latenmisbruik maken
van hunne krachten, rjjk worden en ge
nieten ten koste van hun zweet, enz. enz^
maar in werkel jjkheid door eene daad
toonen, dat men voor de dienstbaren wat
over heeft, daar komt men niet in. «Praatjes
vullen geen gaatjes» zegt een oud spreek
woord en dat is hier wel van toepassing.
Toch is het zeker, dat al dat gepraat de
zaken eer verergeren dan verbeteren en
dat met eene enkele daad van voorkomend
heid en behulpzaamheid véél meer bereikt
wordt dan met ellenlange redevoeringen.
De gespannen verhoudingen die niemand
war n, had zjj een man opgemerkt, wiens ge
laat haar had getroffen, wiens blik haar in
verwarring bracht, zonder dat zij wist waarom.
Was het de man, die met een boot voor
haar vensters kwam?
Kwam hij daar voor haar P
Het meisje was diep geroerd bij die ge
dachte.
Werd zij dan bemind
Was er iemand die er aan dacht haar aan
haar opsluiting, aan haar s'avernjj te onttrek
ken
O 1 zjj zou hem beminnen als een verlosser,
als een redder. Zij zou hem honderdvoudig zijn
liefde vergelden.
Maar haar vader
Zou haar vader hem ooit tot haar laten na
deren
Zij durfde het niet te hopen. Die onbekende
zou veel moed, veel vermetelheid, veel liefde
moeten hebben.
Zou zjj ooit genoeg bemind worden dat
men alle hinderpalen, die haar van het overige
der wereld scheidden, zou willen trotseeren
Het meisje werd treurig en durfde geen
hoop te voeden, en toch was er een man die
aan haar dacht. Die man was er, zij kon daar
niet aan twijfelen, zijn geest was vervuld van
de gedachte aan haar, een man die bereid
scheen alles te wagen om haar te naderen.
En die man, was het de vreemdeling die
Joënnic gezien had 1
Het meisje hoopte het, zonder het zich zelf
te durven bekennen, want die man had reeds
een diepen indruk op haar gemaakt, en wan-
ontdekken kan, dat bestaan, zullen door veel
gepraat eer slechter dan beter worden,
maar voorkomenheid en onderling dienst
betoon met opoffering van kleine gemak
ken en genietingen ter wille, zullen de so
ciale zaak heel wat beter dienen.
Ik gaf maar een heel, heel klein en
eenvoudig voorbeeld. Men zie eens rond
in zijne naaste omgeving en tien tegen
één, dat men dagelijks het een of ander
zal vinden, waardoor het sociaal praten
in sociaal doen kan omgezet worden.
Amerika.
Bg een uitgestrekten boschbrand in
Orengen en Washington zjjn een twintig
tal menschen om het leven gekomen. Hon
derden gezinnen zjjn zonder dak en er is
voor vele millioenen schade aangericht.
In 1904 moet er een nieuwe verkiezing
plaats hebben voor president der Yeree-
nigde Staten.
Daar men in Amerika niet gewoon is
lang uit te stallen, is men nu bereids be
gonnen zich er warm voor te maken.
De republikeinsche conventies van Utah
en Texas hebben moties aangenomen ten
gunste van de presidents-candidatuur van
Roosevelt.
De senator van Indiana, Beveridge,
sprekende over de verkiezing in 1904, gaf
deze omschrjjving van den tegenwóordigen
president
«Theodoor Roosevelt vertegen
woordigt den moed, hg is de verpersoon
lijking van de eerljjkheidhjj heeft het
bewjjs geleverd van vaderlands-repu
bliek».
Roosevelt schjjnt dus al heel warm
aanbevolen te worden.
Portugal.
Dit land verkeert in zeer droeve om
standigheid nu Engeland voor eenige
millioenen de Delagoabaai met Loren90
Marques in bezit zal nemen.
Het Portugeesche volk verzet zich ech-
tsr met alle kracht tegen den verkoop
der Koloniën uit nationalen trots, want
Portugal is niet in staat om zjjn koloniën
neer zij ooit vernam, dat hjj zich met haar
bezig hield, dat hij a<n haar dacht, kwam het
haar voor dat zjj te gelukkig zou zijn.
In deze hoop bespiedde zij thans de boot,
evenals bector de Mauvrat het licht van haar
venster b:spiedde. Ben zelfde vuur brandde in
het hart van het meisje en dat van den Pa-
rijzenaar. Er was slechts een vonk noodig om
de beide vlammen tot een verterend vuur te
vereenigen.
Dat gebeurde op een Zondag in de kerk.
Joënnic had, opzettelijk of bij ongeluk, haar
kerkboek laten vallen en Hector, die achter
haar stond, geen harer bewegingen uit het
oog verloor en haar gadesloeg, bukte zich ge
lijktijdig met haar om het op te rapen.
kjj zagen elkaar aan, wisselden een blik.
Hun vingers raakten elkaar aan en een ril
ling voer b iden door het lichaam
Voor Joënnic was er geen twijfel meer. De
man van de boot was deze onbekende die ei
ken Zondag achter haar stond en haar volgde
als haar schaduw.
Hector was nu zeker, dat het m isje hem
had opgemerkt, dat zij aan hem dacht. Hij
was haar niet onverschillig, dat begreep hjj en
hij ontroerde zichtbaar van vreugde en ge
luk.
Nu was het gedaan met alle besluiteloos
heid en de verliefden traden een tijdperk van
handeling in.
Hector de Mauvrat was er op zekeren Zon-
dag in geslaagd, Joënnio Kernadec een briefje
in de hand te drukken waarin hij haar den
tot bloei te brengen, en kan daarbjj zjjn
schulden niet betalen. Het zal echter op
den duur toch de Afrikaansche bezittin
gen niet kunnen behouden.Engeland zal de
Portugeesche Regeering een zekere som
aanbieden, en dan, ondanks protesten van
het Portugeesche volk, Lorenzo Marques
eenvoudig in bezit nemen.
Wordt Lorenzo Marques Engelsch, dan
kan men er zeker van zjjn, dat Dnitschland
zich in Afrika schadeloos zal stellen, en
de West-Afrikaansche koloniën van Por
tugal zal willen hebben.
Duitsohland.
Uit Berlgn wordt gemeld, dat de Boe
rengeneraals er de volgende week worden
verwacht. Zjj zullen aan het station door
talrgke deputaties ontvangen worden, van
strjjders die in de Boerengelederen ge
vochten hebben en van de Boerenhulp-
vereenigingenIn het hotel Albrecht zal
den generaals een feestmaal worden aan
geboden de Boerenhulpvereeniging zou
tegeljjk den Boeren een bedragvan 200,000
mark ter hand stellen.
Een gerucht uit Posen wordt le Berljjn
verspreid nl., dat de werklieden, belast
met den afbraak der heizerljjke tribune
een mjjn hebben gevonden met spring
stoffen gevuld.
De overheid heeft streng verboden dit
bericht te verspreiden daar zjj er niet
de minste waarde aan hecht.
Engeland.
De Engelsche staatsschuld bedroeg op
31 Maart 1902 de som van 609.587.248
pond sterling, wat sedert het vorige jaar
een vermeerdering van 50.405.951 pond
of meer dan 600 millioen gulden is.
Reuter seint uit KaapstadDe pre
mier, Sir J. G o rd o n S p r i g g, kondigde
in het Huis van Afgevaardigden de uit
gifte van een Staatscourant aan waarbjj
de krjjgswet door de geheele Kaapkolonie
wordt ingetrokken.
In het Noordeljjk gedeelte van En
geland is de oogst voor een gedeelte mis
lukt; slechter als dit jaar is de oogst se
dert 1860 niet geweest.
De zware regens in den zomer en voor
al ook in den oogsttjjd hebben veel scha
de gedaan.
Men vreest, dat het brood nu veel
duurder zal worden.
geheelen toestand van zijn hart blootlegde,
trachtte haar zjjn liefde te beschrjjven en haar
verzekerde, dat hij bereid was al zjjn gedach
ten, zjjn geheele leven aan haar te wjjden. Hjj
deelde haar mede, dat hjj het was, dien zjj
voortdurend zag bjj helderen nacht, als hjj in
zijn boot voor haar venster zat, en haar heer
lijke verschjjning bespiedde, en bjj het meisje
zulk een zachte, maar toch tegeljjk zoo hevige
ontroering, dat zjj bjjna bewusteloos werd,
Dus men dacht aan haar, Iemand zon
op middelen om haar te bevrijden en dat
was hij. Aan iets anders dacht zij niet.
Wanneer iemand haar beminde, zou hjj haar
trouwen en zjj zou niet langer een gevan
gene zjjn, zjj zou niet langer onder het stren
ge toezicht staan van dien ruwen cipier, haar
vader.
Maar hoe zou hij, Hector de Mauvrat het
aanleggen, om haar hand te vragen P
Hoe zou hjj ontvangen worden
Joënnic drufde er niet aan denken. Slecht,
zeer slecht, daar twjjfelde zij niet aan, en het
wantrouwen van haar vader zou nog sterker,
nog jjverzuchtiger worden, en wanneer die
edelman zich eens terugtrok na de eerste ont
vangst d'e hjj zou hebben als hjj een» afzag
van een onderneming, die hem te moeieljjk
voorkwam De arme Joënnic beefde als zjj
daaraan dacht.
{Wordt vervolgd)
H14RLEHSCEE (MAIL
nuTifi ■mj!W"4-nTn3T»in,Bnq,(iTT,HW
ABONNEMENTSPRIJS
Per S maanden tooi Haarlem f 1.10
urmiENDDÏT:
AGITE MA NON AGITATE.
