No. 5211
Zaterdag 4 October J 902.
27ste Jaargang
ïïagêlaó voor tfflooró- on SCuió-tJCollanö.
Arbeidswetgeving.
£)e gevolgen van een
misóaaó.
B (J i T W N LAN li
ABONNEMENTSPRIJS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
FEUILLETON.
Rusland.
Oostenrijk Hongarije.
Duitschland.
Frankrijk.
Engeland.
Italië.
De schoolstrijd!! Flinke Jjk.
till lit tl.
Por 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1»50
Yoor het buitenland ^,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
FBIJS DER ADVERTENl IEN.
Van 1—6 regels 50 Cents.
Elke regel meer7yf s
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Contant.
Minister Kuyper wilde geheele Ar
beidswet onderhanden nemen. Dit heeft
hg deze week in de Kamer, bg de behan
deling van de befaamde «Speetwet», nog
eens nadrukkelijk medegedeeld. En uit
de verklaringen, die Z. Exc. in den loop
zjjner rede nog aflegde, valt op te maken,
dat hjj bg devoorgenomen herziening ter
dege rekening zal houden met de eisehen
der practjjk. Een uitstekend standpunt.
Reeds genoemde «Speetwet» dit
woord is door dr. S c ha epman uitge
vonden toont aan, dat het den Minis
ter ernst is bg het innemen van dit stand
punt hoeveel bezwaren het ook moge
medebrengen.
Bezwaren. Het valt toch ciet te ont
kennen, dat tusschen het idealistisch voor-
schrjjvtn van arbeidstijden en voorwaar
den eenerzgds en anderzijds het nauw-
kearig nagaan van de mogelijkheidom
de voorschriften te kunnen opvolgen, een
heele afstand ligt. Dit wordt duidelgk be
wezen door het lot van de Arbeidswet ten
aanzien van het batingspeten.
Genoemde wet schafte af den nacht
arbeid voor vrouwen. Maar desniettemin
werd in eenige Zuiderzee-plaatsen des
nachts gewerkt door vrouwen zoolang reeds
als de Arbeidswet 't verbiedt. En de over
treding van 't verbod geschiedde nog wel
met medeweten der autoriteiten, die zelf
overtuigd waren, dat het speten der ha
ring gedurende ettelgke nachten per jaar
arbeid vereischt van vrouwende visch
bederft anders. Yier achtereenvolgende
liberale Ministeries lieten dien on wetti
gen toestand bestaan, maar Minister K uy-
p e r was die stelselmatige wetsovertre
ding een doorn in 't oog. Vandaar zgu
wetsontwerp dat de vrouwelijke nacht
arbeid bg 't haringspeten vergunt onder
zekere voorwaarden, bg algemeenen maat-
legel van bestuur vast te stellen.
Dat wetsontwerp, hoewel van de meest
eerlijke strekking, heeft wat beweging in
den lande verwekt. Een terugtred werd
het genoemd, een terugtred op sociaal ge-
fa ed. Particuliere en ambtelijke enquêtes
werden ingesteld naar dat haringspeten,
van welke eenvoudige bezigheid men vroe
ger niet gehoord had. Bg die onderzoe
kingen bleek, dat inderdaad vrouwelgken
nachtarbeid bjj die tak van industrie kwa-
ljjk gémist kan worden, ten minste voor
eerst nog niet. Het aantal tegenstanders
van de Speetwet werd daardoor al min
der, teiwjjl het ontwerp in de Kamer, na
heel veel debat, waarbij de socialisten
135
{Vervolg).
De politie was onmiddelijk gewaarschuwd.
De ontdekking had omstreeks zes uur 's-avond
plaats gehad. Twee uren later wist ïrfen, da-
h' t lijk was van een verloskundige uit de
rue du Faubourg-Montmartre, genaamd me
vrouw Hortense, wier verdwjjnen men reeds
had aangegeven.
De verdenking viel op een buurman
van den wijnkooper die in twee dagen niet
thuis was geweest. Die man, bekend onder
den naam van H. Marchand, een valschen
naam waarschijnlijk was, in betrekking tot me
vrouw Hortense. Men had hem kort geleden
nog bij haar gezie-, en mevrouw Hortense was
ook wel een» bjj hem geweest. Men wist niet
waar hij gebleven was. Hjj had waarschijnlijk
den tijd gehad over de grenzen te komen.
Het is wel zoo, zeide Ansel'ne, die bij
elk woord tijn hoop zag verminderen. Me
vrouw Hortense is dood. Waar zal ik Mar
chand vinden Ik zal niets te weten komen,
ik zal nooit iets weten, voegde hij er han
denwringend bij. Welk een ongeluk, dat
zich als felle tegenstanders deden ken
nen, werd aangenomen met 50 tegen 36
stemmen.
Ziehier dus klaar in 't licht getreden
de groote moeilgkheid van een arbeidt -
wetgeving, die maar niet iD algemeenen
zin decreteert, doch nauwkeurig de toe
standen nagaat en zich daarnaar richt,
Een moeilgkheid, die te grooter is, wijl
men van zulke quaestier in ons parle
ment dadelgk politieke quaesties maakt,
bij de s'emming waarover recht en links
zich scheiden. De politiek maakt den blik
niet onbevangener.
In 't licht van een en ander zal 't dui
delgk zijn, dat minister Kuyper geen
gemakkelijke taak heeft bg de herziening
der Arbeidswet, zoodat voorlichting der be
trokkenen hem niet anders dan hoogst
welkom kan zjjn. Tot het geven van die
voorlichtingwenschten wg alvast op te
wekken. Hadden de haring-peters inter-
tjjd hun bezwaren kenbaar gemaakt, wg
zouden de wet niet tien jaren lang heb
ben behoeven te ontduikeD, want ook toen
zou de gegrondheid van een uitzondering
te hunnen opzichte erkend zijn
Er is evenwel nog tgds genoeg, eer
die voorlichting zal noodig zgn, want des
Ministers ontwerp dient te worden afge
wacht. Maar als het er is, laten dan be
langstellenden het vlgtig bestudeeren, op
dat er een wet uit geboren kunne wor
den, waarvan de algeheele naleving met
gestrengheid kan worden geëischt. Dit is
juist, wat Dr. K u y p e 1 wenscht.
Van socialistische zgde wordt natuurlijk
geinsinaeerd, dat van het huidige Kabi
net geen goede Arbeidswetgeving te wach
ten kan zgn. En dan beroepen zij z'ch
op het haringspeetsters-ontwerp. Maar de
socialisten gaan juist mank aan het euvel,
dat zjj hun roode idealen steeds willen
doordrjjven zonder er op te letten ot zg
daarmede ook de belangen, die zg den
ken te behartigen, schaden. Na is 'teen
feitdat onverwijlde afschaffing van
den nachtarbeid voor vrouwen bg 't ha
ringspeten deze eigenaardige industrie een
gevoeligen knak zon hebben toegebracht.
De zaak is afgedaan en daarom kunnen
wg de bijzonderheden laten rusten. Maar
dit willen wg nog zeggenindien geen
partij overwegingen den doorslag hadden
g-egeven, zou de meerderheid, welke Dr.
K u y p e r 's ontwerp vond, zeker grooter
geweest zgn.
Gelukkig dat de Regeerings-meerder-
heid ia de Kamer zoo groot is, dat het
partjjbelang er niet spoedig in zal sla
gen het Ministerie den arbeid te belem
meren. Juist de «Speetwet»die recht
ik gebruik heb gemaakt van de hulp van
dien man. Maar wie kon vermoeden Wie
had zoo iets kunnen voorzien P
Een slimme schelm, mompelde Eigobert
en men beweert, dat het niet de eerste vrouw
ij, die hij aldus uit den weg geruimd heeft
Er loopt nog een geschiedenis van een uit
draagster uit de rue de Provence, wier lijk
men uit de Seine heeft opgehaald. Gij '.uit
er morgen in de couranten van lezen. Ik heb
het van een journalist gehoord, die hij d n
wijnkooper was gekomen om iulichtingen te
vra en.
Anselioe antwoordde niet.
Wat bekommerde hij zich thans om al het
overige
Hij dacht slechts aan de moeilijkheid, aan
de onmogelijkheid waarin hij thans verkeerde
om te weten wat er van het kind der dochter
van Max was geworden.
Wanneer hij gesnapt wordt, zeide Ei
gobert, dan zal hjj er ook niet goedkoop af
komen.
Hij wendde zich daarop tot Anseline met
de vraag
Gelooft ge, dat hjj gepakt zal worden
Anseline antwoordde:
Ik weer het niet, maar ik hoop het.
O 1 hij is zoo slim, hjj zal hun wel we
ten te ontkomen.
Anseline zeide niets meer.
Hjj was in zichzelf gekeerd, verdiept in
sombere gedachten.
Welk een slag trof hem I
Welk een onvoorziene slagl
iöH'E Mi NON AGITATE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PubVdtèEtrangère
G.L. DALBEfy Co JOHN., BJ ONES Succ- Paris 31 te Faubourg Montmartre
door zee gaat, doet ons 't be te hopen
van de plannen, welke minister Kuyper
ten aanzien van den arbeid koestert. Op
t gebied der arbeidswetgeving hebben we
niets aan mooie woorden, niets aan breed
sprakige voorschriften, niets aan idealis
tische bepalingen. We krijgen dan in
schga veel goeds, in werkdgkheid iets
slaps, iets, dat zich wringen laat naar de
omstandigheden. Wat we hebben moeten
iseen zoo nauwkeurig mogelijk vast
gesteld wets-reglement, dat klaar spreekt
en rekening houdt met de werkelijkheid.
Moge de Premier erin slagen, ons een
Arbeidswet te bezorgen, welke aan dien
eisch beantwoordt.
Een treurig geval wordt gemeld dat
heeft plaats gehad in de tuinen van den
Czaar te T^arkoe Selo. De Czaar wilde
ren paar rozen hebben en riep ten dien
einde een tuinknecht. Deze haastte zich
op een wenk van zgn gebieder te komen,
toen plotseling ien schot weerklonk en
een kogel den knecht aan het hoofd ver
wondde, waarop de man ter aarde viel.
Van alle kanten kwamen politie-dieoaren
aangesneld en nu bleek den Czaar, dat
het eiken onbekende verboden is hem
dichter dan op tien meters afstand te
naderen. De Czaar moot over deze waak
zaamheid meewarig het hoofd hebben ge
schud.
Te Odessa wordt nu dagelijks van
overheidswege opgave gedaan van den
stand der pestgevaflen. Het politieblad
maakt bekend, dat er sedert 10 Juni tot
29 September 38 verdachte gevallen ge
weest zgn zooals rei da medegedeeld
waarvan 13 etn doodelgk verloop heb
ben gehad. Acht personen zgn volkomen
genezen en 17 gevallen zgn nog onder
behandeling in het ziekenhuis, maar zul
len vermoedelgk gunstig verloopen.
Keizer Frans Jozef heeft zgu ver
trek naar Stiermarken, waar bij zou gaan
jagen, ten gevolge van een diepgaand
verschil tnsschen Oostenrijksche en Hon
gaarsche Kabinetten over de douanequaes-
tie uitgesteld.Aan gr^afG oluchowsky
is opgedragen te trachten het verschil
van meening bij te leggen.
Gisteren is te Weenen de zoon van
aartshertog Frans Ferdinand en
prinses Hohenberg, gedoopt. Peet
was de aartshertog Karei Stefanus;
het kind heeft de namenM a x i m i 1 i a a n
Karei gekregen.
De Oostenrgksche gravin Nugent
heelt Woensdag in het kasteel van Ter-
salla, nabij Fiume, een revolverschot op
haar broeder, graaf- Laval, gelost. Het
schot miste echter zgn doel. De gravin
is in handen der politie gesteld.
Hij zag in dit alles meer dan de wereld-
er in zag: een gewone misdaad. Hij zag daar-
;n de straf van het noodlot.
Het was de Voorzienigheid die hem trof.
Hij was te ver gegaan.
Bij had geen recht gehad, dat kind te ste
len, en de dochter van Claire zou daarvoor
moeten lijden.
Welt een kwelling, wanneer Max later bq
hem zou komen, hem zou zeggen dat hij het
kind van Claire had gevonden en zou wei
geren het hem zelfs te laten zien alvorens hjj
hem zijn kleindochter zou hebben terug ge
geven.
En hij zou niets kunnen zeggen. Hij zou
niet weten wat men met het kind gedaan had
Hij had een eed gedaan, die hij nn niet kon
houden. Op zijn beurt zou hb het hoofd voor
Max moeten buigen en hem smeeken, hem
het kind van Claire te laten zien.
In plaats van den hooghartig en, onverbid-
delijken wreker, was hij thans de nederige en
berouwhebbende gestrafte.
Op dit oogenblik voelde hij zich dieper ge
zonken, ongelukkiger dan Max.
Hjj had zijn wraak te ver gedreven. Hij had
geen onschuldigen mogen straiten.
Ziedaar wat hij dacht, wat hij tot zichzelf
zeide.
De dood van mevrouw Hortense, het ver
dwijnen vanMarctand,troffen hem als een blik
semstraal en deed zijn geweten ontwaken, dat
ingesluimerd was door de haat en de dorst
naar wraak die hem bezig hielden, sedert hij
het bagno had verlaten, sedert hij had ver-
De Berljjnsche vrouwen zullen s. s.
Zaterdag eene reusachtige betooging hou
den voor het stadhuis om bij denBurgemees-
ter van Berlijn te protesteeren tegen de
duurte van het vleesch,die veroorzaaktwordt
door de belemmerende douanerechten. Of
't helpen zal, valt te betwgfelen, in elk
geval is deze grootsche vrouwenklacht een
uiting van den volksgeest.
Over de ontvangst der Boerengene
raals te Berlijn verneemt Heuterhet vol
gende «Het gerucht, dat de Engelsche
Gezant hen aan den Keizer zou voorstel
len is in officieele kringen onbekend. De
Boerengeneraals worden in die kringen
als particuliere personen beschouwd.
De socialisten te Mannheim hebben
eeu belangrijke overwioning behaald,door
dat zg 20 zetels in den Gemeenteraad
met groote meerderheid hebben weten
te veroveren.
De Fransche Minister van Oorlog heeft
een besluit door den President der Re
publiek laten teekenen, waarbij 5 bevel
hebbers van legerafdeelingen, 7 divisie-
generaals en 13 brigadegeneraals bevor
derd zgn, 'erwgl drie bevelhebbers van
legercorpsen in den oppersten krjjgsraad
zgn opgenomen.
Uit de zitting van den ministerraad
verluidt, dat onaangename tooneelen, die
men vreesde na de mond voorbjj prate-
rjjen van Pelleten en André, en de
terechtwijzing van Combes, niet hebben
plaats gehad en dat de toon zelfs zeer
vriendschappelijk was. Waarmede de be
weringen van ontslag van de Ministers
van Oorlog en Marine dus zgu tegenge
sproken.
Bjj een dynamiet ontploffing in de
Boucbes-du-Rhöue-kolentujju bg Simiane,
zjjn gisteren^drie mjjnwerkers zwaar ge
wond.
Omtrent de sterkte der bezettmg van
de Engelsche troepen in Zuid-Afrika deelt
de Press Association mede, dat deze be
zetting zal bestaan uit
In Transvaal uit 7 regimenten ruiterij,
9 bataljons bereden voetvolk, 27 batal
jons voetvolk en een brigade-divisie ge
schut
In Transoranje uit 2 regimenten rui
terij, 3 bataljons bereden voetvolk, 8 ba
taljons voetvolk en 2 batterjjen geschut;
ln de Kaapkolonie uit 2 regimenten
ruiterjj, 6 bataljons beieden voetvolk, 12
bataljons infanterie eu 3 battergen ge
schut
Ia Natal uit 2 regimenteu ruiterg, 3
bataljons bereden voetvolk, 6 bataljons
voetvolk en 1 brigade divisie geschut.
De correspondent van de Daily Mail
te Kaapstad heeft een onderhoud gehad
met Fouché en Kritzinger vóór
hun vertrek naar Engeland. Kritzin
ger wilde geen oordeel uitspreken over
het beroep van de Boerengeneraals. Hg
zeide, in Europa lezingen te zullen hou-
nomen van welk verraad Claire het slacht
offer was geworden, welk lijden zij te verdu
ren had gehad.
Op denzelfden dag dat Eigobert bij me
vrouw Hortense het kind ran Marie-Amèlie
Vernon, de dochter van Maximilien Chateau-
roux had gebracht, was daar een man geko
men met bleek gelaat, hoog van gestalte, in
het zwart gekleed.
Die man, wiens naam wij nog niet genoemd
hebben was Hector de Mauvrat.
Op het oogenblik dat dit voorvalt, was Hec
tor de Mauvrat sedert twee jareu de echtge
noot van Joennic.
Door Yvon Kernadec overvallen, zooals wij
gezien hebben, terwijl zij halverwege den rots
wand aan het touw hingen, waren beide ver
liefden van schrik versteend, Joennic had het
bewustzijn Verloren, en Hector had, toen hij
bij het licht der maan een bijl in de handen
van Xvon zag, een kreet van angst en woede
geslaakt.
Wjj zijn verloren!
Daarna deed zich een gekraak hooren en
zonder dat Hector ,iets kou doen om
zich te redden, voelde hij zieh nederstorten
met haar, die hij beminde, terwijl boven hem,
over den kant der rots, het grijnzend gelaat
van den ouden Bretagner hen nakeek als dat
van een demon en zijn woeste stem klonk
door den nacht, boven het geraas van wind
en golven.
Metjdit afschuwwekkend visioen voor oogen,
met dien kreet van woede en haat in de oogen,
den ten bate van de Boeren. Beiden spra
ken over het Kaffer-gevaar, dat zg drei
gend noemdentenzjj Engeland terstond
krachtig optrad.
In tegenwoordigheid van de konin
gin-weduweM argheritaende Herto
gin van Genua, is te Stresa een stand
beeld onthuld van koning U m b e r t o.
Het beeld is vervaardigd door een jong
Piemonteesch kunstenaar, den heer C a-
n o n i c a en wordt zeer geroemd.
Te Treviso zgn een aantal officie -
ren van het daar in garnizoen liggende
67e regiment infanterie, betrokken in een
duelzaak, zwaar gestraft. De geschiedenis
moet zich aldus hebben toegedragen.
Twee kapiteins daagden elkaar uit als
gevolg van een verkeerd begrepen grap.
Maar de getuigen vonden geen termen
voor een tweegevecht aanwezig en de zaak
zou met een sisser zgn afgeloopenals
niet d e majoorjbevel had gegeven dat het
duel toch moest plaats hebben. De nieuwe
getuigen vinden ook, dat geen termen
aanwezig zgn, doch daarop beveelt een
nog hoogere autoriteit, dat de twee
kapiteins elkaar opnieuw beleedigen
moeteD, Da een zegt tot den ander:
«Denk er om, ik moet je uitdagen» en
laat daar later lachend op volgen«Je
bent een vlegel.» Gevolg nienwe uitda
ging, getuigen die eindelijk voldoende
termen vinden voor een duel dat echter
mak verloopt.
Zoo'n flauwe aardigheid wordt uitge
haald in een leger, dat het Vaderland te
verdedigen heeft, door mannen die zich
mannen van eer noemen en een come-
diespel spelen dat niet anders dan min,
achting verdient.
De Prefecten hebben de burgemeesters
in de plaatsen waar de religiensen uit
hun scholen zgn verjaagd gelast, lg'sten
op te maken met de namen der kinderen
die de godsdienstlooze scholen bezoeken
en ook van hen daarom is het
te doen die weigèren het officieele
onderwgs bg te wonen De ouders de
zer laatsten zullen vervolgd worden
krachtens de wet op het verplichtend on
derwgs.
De Regeering der Fransche Republiek
wil, dat alle ouders hunne kinderen naar
de godsdienstlooze scholen zenden zoo
niet goedschiks dan maar door geweld.
In de stad Marseille kannen van de'
7000kinderender religiense scholen slechts
4000 geplaatst worden op de officieelescho-
len. De overige 3000 kunuen niet geplaatst
worden en de fiuaue ender stad Marseille
laten niet toe nieuwe scholen te bouwen
en ouderwgs-personeel te salarieeren.
Z. D. H. Mgr. L e c o t, bisschop van
Bordeaux zal worden vervolgd, omdat
Z. D. H. in een herderlijk schrgven de
geloovigen gewaarschuwd heeft tegen het
goddeloos onderwgs en het godsdienstloos
onderwjjs-personeel van den Staat.
was Hector neergevallen.
Beneden beukte de zee met woedende golf.
slagen, de rotsblokken en het schuim soatte"
overal rond. De wind nam voortdurend ia
hevigheid toe en huilde en gierde lano-g de
rotsen. De boot van Hector, die niet ver van
daar was vastgelegd, danste als een notendop
op het water en kraakte bij iederen golfslag
Hector en Joennic waren te zamen in het
dikke zachte zand van de kleine baai neerge
komen en bleven daar onbeweeglijk liggen"
Joennic nog altijd bewusteloos, Hector ver
doofd van den schok, zonder te weten of
Joennic nog leefde, ot hij zelf nog ongedeerd
-ras.
De zee wies, de golven kwamen reeds dicht
hij hen en bespatten hen met sneeuwwit schnim
en hij verroerde zich niet, hjj kon zich niet
bewegen. Zjjn geheele lichaam was pijnlijk
aimen en been en waren krachteloos.
Hjj trachtte overeind te komen, Joennic op
te heffen. Hij moest van hier gaan, deze plaat»
verlaten voordat de vloed hen zou bereikt
hebben, anders zouden zij beiden sterven.
Hecior schepte zijn hand vol water en be
sprenkelde daarmee het gelaat van Joennic
terwijl hij met angstige stem risp
Joennic! Joennic! Antwoorl mij, spreek.
O God, zijt ge niet dood. Een woord I Een
enkel woord 1
Hij beefde over al zjjn leden.
Hjj was bevreesd.
{Wotdt vtTvolgi)
