No. 5213 Dinsdag 7 October 1902, 27 ste Jaargang ïïagêlaó voor eStZooró- on Suió-eXollanó. Emile Zola. b i r m la. s o "binnenland. ©0 gevolgen van een misóaaó. ABONNEMENTSPRIJS. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem FEUILLETON. 137 PRIJS DER ADVERTEN1IEN. Engeland. Frankrijk. Ouitsohlsnd. Amerika. Bel, ie. NIEUWE Per 3 maanden voor Haarlem f 1,20 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,00 Voor het buitenland 2,90 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. Bedacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. Gelukkig zjj die nog nooit een boek van Zo la gelezen hebben! Als zjj nu maarniet van plan zjjn er een ter hand te nemen ook Deze of gene zal dat wel achterlijk en domperig vinden, natuurlijk. Er zijn altjjd manschen die er eecr aer in stellen, te doen wat verboden isdie zich kranig meenen te houden met zich opzettelijk en onnoodig in 't gevaarte begeven. «Onnoodig? Wat zeg je daar Onnoo dig. Hoe zal je ooit ten volle letterkun- dig ontwikkeld zjjn, als je Zola niet kent Aldus roepen, schreeuwen de zoojuist bedoelde kranige lui. Goede vrienden, 't is zoo iets mankeert aan de volledige literaire opvoeding als men Zola niet gelezen heeft. Maar het, zelfde geldt omtrent de boeken van b.v. Louis Veuill o t. Wie die niet kent, he;ft evenzeer zjjn letterkundige ontwik keling nog niet voltooid. En toch wordt er volstrekt niet zoo algemeen 'prjjs op gesteld, de veelgeprezen werken van den Katholieken publicist te bestudeeren. Er moet dus wel wat bjjzonders ver scholen zjjn achter die Z o 1 a- vereering. Wjj zullen ons echter niet verstouten dat bjjzondere op te sporen, want dan zou men ons terecht kunnen toevoegen: «Wat wil je over den grrroolen meesterrr scbrjj* ven als je zjjn werken niet k«nt.» Men zou geljjk hebben en daarom gaat in de volgende regelen iets anders be proefd worden. We gaan leergierig luis teren naar menschen, die Z o 1 a wel ken nen, ten einde aldus een oordeel over den verscheiden auteur te vormen. bfooren we vooreerst eens naar den Franschen Jezuïet, j ater C o r n u t, die een studie heeft gewjjl aan ties mal/ai teurs litteraires* en het Z o 1 a's «groot ste verdienste» noemt, dat hjj heeft ge kend de geheime zucht van kt publiek naar obscene lectuur én dien schroeienden dorst heeft durven verzadigen. Dit klinkt alvast niet als een aanmoe diging, om Zola te gaan lezen. Maar allicht zal men het oordeel van een pa ter niet te best vertrouwen. Pa'ers im mers, jjverige Z o 1 a lezers, zjjn partij dig. Zien we daarom naar andere ge tuigen om. Daar telt ge den anti- katholiek A n a- to 1 e Frsnce, zelf een schrjjver van naam. Hjj zegt van Zola: «Niemand vóór hem heeft zulk een berg vuiligheid opgetast, niemand had zooveel pogingen aangewend om de menschheid te verder- Vervolg) Hector geloofde ook werkelijk,'dat de grijs aard, na zijn aanval van woesten toorn, waar over hij op dit uur zeker reeds berouw had, wel tot betere geyoelens tou komen, maar noch hij, noch Joënnic kende Yvon Kernadec Hector roeide weer voort. Er waren nu geen hooge golven meer. Na dezen onstuimi-1 gen nacht, was de zee zoo kalm geworden als een vijver. Alleeu in de verte, aa den ge- zichteinde-, hoorde men nog een dof gebrom als van een kalmeerenden toorn. De witte zeevogels speelden en dartelde» in de warme zonnestralen. Geen ander geluid dan hun kre ten verbrak de plechtige stilte. De lucht was zuiver, frisch en onbewolkt He was een heerlijke zomermorgen. Daar schoof de boot op het zand. Hector haalde de riemen in. Wij zijn er, sprak hij, Voor hen, een paar meters van hen af, was het veilige strand en daarachter het pijnbosch, dat de horizon verduisterde.- De vlinders flad derden overal rond, van bloem tot bloem. ven, de schoonheid en del.efdeinal haar uitingen in 't aangezicht te slaan, al wat gosd en waar is te verloochenen.» Dit ljjkt al evenmin op een loftuiting. Maar allicht zal men oordeelen, dat A na- tol e France aldus spreekt uit jalou sie de métier. Andere getuigen dus. Buiten verdenking zal wel vallen de anti -cleric aal Clemenceau. Deze geestverwant van Zola prjjst diens wer ken als «een overvloedige uitstorting van zwjjnerjj, minder bestemd om kwaad te stichten dan wel om de zwjjnachtige be geerten van den lezer te voeden.» Oadanks' de naïeve meening, dat het opzetteljjk voeden van «zwjjnachtige be geerten» minder bestemd zou zjjn «om kwaad te stichten,» valt dit citaat ook weer niet bjjster gunstig uit. Een ander onverdacht getuige is ook wel de Gids, de groote liberale Gids, die zelf van een klein geruchtje niet vervaard is. Dit maandschrift getuigde .pens onom wonden «het dier in den mensch is, op honderderlei wjjze gevarieerd, het hoofd thema van heel Zola's romantiscben arbeid. Het zjjn bp voorkeur de onbeteu gelde hartstochten de dierljjke verrich- t ngen van dan mensch, die Zola 's aandacht trekkenVan eenige poging om de passies te breidelen, van eene be- strjjding van het kwaad en eene ontwikke ling van het boven-dierlijke in den mensch is bij Z o 1 a s personages geen sprake.» Tot zoover da Gids. Maar als deze reeds geen «ontwikkeling van het boven-dier lijke* vindt in de boeken der gestorven auteurs, hoe moet hst er dan wel gesteld wezen met het boven-natuurljjke, dat nog zooveel edeler, van zooveel meer waarde is. Alle eigen oordeel bljjve bier evenwel weg, om maar oplettend te kunnen luis teren En dan verdient de aandacht de edel aardige CharlesBoissevain, wiens courant, Handelsblad, zoo verbasterend dweepte met don Zola van j'accuse en die zelf den Parjjscheu schrgve r de hand is gaan drukken. Die gauw tot roemen gestemde journalist sehreef eens«Wjj kennen geen somberder en meer wanbo- hopend stemmende boeken dan de pessi mist sche romans van Z o 1 aEr zjjn niet vele boeken, wier lezing daarom aan jonge menscheu, die de wereld intreden, zoo af te raden is.» Boeken, wier lectuur door een liberaal afgeraden wordt Daar moet dan^toch wel een' grooten «teek aan los zija. Bepaald, de nieuws gierigheid is groot, om uit eigen ervaring eens te zien, wat er aan mankeert't verbod«ne trekt. Hector stapte uit de boot in het water, en bracht Joennic op het droge. Zij gingen over het zand langs het pijn bosch en kwamen zoo aan bet dorp. Zij wa ren doornat; kond, uitgeput van honger gn vermoeienis. Twee schipbreukelingen. Zij steun din elkaar in het loopen. Zoo bereikten zij het dorp Saint-"révin, waar zjj zich herstelden van de doorgestane ver moeienissen, en waarna Hector de Mauvrat en zijn gezellin te Saint-Nazmre den trein na men naar Parijs. Van daar hadden zij aan Yvon Keruadec geschreven om hun hun toestand bloot te leggen, hem vergiffenis af te smee- ken en zijn toestemm ng te vragen tot het hu welijk, dat zij zoo spoedig mogelijk wilden voltrekken. De oude Bretagner antwoordde koel, dit hij geen dochter meer had, dat hij haar niet meer wilde kennen en dat zij zich om hem niet n eer behoefden te bekommeren. Dit wreede antwoord trof Joennic zoozeer, dat zij naar Préfailles wilde terugkeeren om haar vader te voet te vallen, maar H ector hield haar daarvan terug. Er was op hetoogenblik niets te beproeven, dat was duidelijk uit den toon van den brief op te merken, men deed beter te wachten, met den tijd zou de toorn van Yvon Kernadec wel overgaan. Joennic hield te veel van hem die haar echtgenoot zou worden, om de kracht te hebben hem weer stand te bieden en hem te verlaten. Zij on derwierp zich. Het huwelijk had plaats, zonder dat Yvon- Kernadec zich had laten verteederen, ver van IIESD Van 16 regels Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingeu 25 Cents per advertentiea Contant. AGi-fl Mi NON A3ITA rsfi 50 Cents. 7yf Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangire G.L. D AO BE fy Co JOHNB. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre Maar behalveBoissevain is er nog een ander, die da lez'ng van Zo la ver biedt, is daar nog de Rootnscbe Index, welke kinderljjke gehoorzaamheid vraagt. Ea niemand zal ontkennen, dat gelet op bovenstaande welsprekende citaten da Index ongeljjk heeft. Wij zullen dus maar geen Z o 1 a-li teratuur ter hand nemen, die de zeden verwoest. De Ieren toonen. waar zij kunnen hun afkearing tegen al wat Engelsch is, nu weer beeft de gemeenteraad van Lime rick besloten het eereburgerschap aan te beden aan kapitein O'Donnel, een Iersch officier, die medestrèed in de Boe- ren-gelederen. DeEngelsche commissie benoemd om de vonnissen te herzrnn in Zuid-Afrika ge veld, onder de werking der Krjjgswet heelt hare taak volbracht. De leden, lord Alverstone, mr. J us- tice Bigham en Sir John Ar- d a g h, zijn Donderdag aan boord van de Kinfauns Castle in Durban scheep gegaau naar Engeland. De mijnwerkers in de Fransche Repu bliek zijn weer zeer rumoerig. De werk staking 'in het Departement Pas-de-Ca- lais breidt zich voortdurend uit, dank zjj de stakerspatrouilles, die de doorwerken de kameraden overhalen den arbeid neer te leggen. Te OstricQurt ontbraken Don derdag bij den aanvang van het werk 903 mgnwerkers en slechts 189 daal den af. Ook in de mgnen van Lens is een af- gemeene werkstaking uitgebroken. Te Toulouse vlogen de leden van den gemeenteraad tijdens de_ zitting el kaar io het haar. De burgemeester beval de zaal te ontruimen, teen greep men elkaar bjj de keel, het regende vuist en stokslagen; nadat de po itie de raadzaal ontruimd had werd het helsche lawaai buiten op straat voortgezet. De gewezen kapitein Dreyfus heeft mevrouw Zola toestemming ver zocht om het Ijjk van den romanschrij ver bjj de begrafenis te mogen vo'gen. Mevrouw Zola deelde Dreyfus mede dat zjj ongerust was en vreesde dat zjjnc tegenwoordighe d betogingen zou uitlok ken. Alfred Dreyfus gaf daarna te kennen, dat het hem zeer speet niet te kunnen voldoen aan 't geen hij zich ten plicht r< kende en drong er nogmaals sterk op aan de plechtigheid te mogen bjj wo nen. Mevrouw Z o 1 a was zeer bewogen en smeekte hem van zjjn voornemen af te zien. Dreyfus zwichtte eindelijk voor het verzoek der weduwe. De vrienden van Dreyfus trachten hem echter over te halen de begrafenis bij te wonen. hem, zonder eenig vertoon, met vier getuigen, die terstond n i het diner, waarop men hen genoodigd had, heengingen en de jonggehuw den alleen lieten. Hector de Mauvrat had te Asuières een klein huis met tuin gehuurd. Daar gingen zij zich vestigen. Zij waren bijna zonder geld. Den dag na zijn huwelijk vertrok Hector naar Parijs om een betrekking te zoeken. Het was niet zooals hij het zich had voorgesteld. Hij was nu even weinig vooruitgekomen alsof hij een vrouw zonder vermogen had ge huwd. Hg schaamde zich in Parijs terug te komen en bij zijn vrienden aaD te kloppen, vooral nu hij gehuwd was, Hoe zouden zij hem uitlachen. Geen geld en zich dan nog een viotiw op den hals» te halen. Het was al te dom. De liefde van Hector, minder sterk dau zijn trots, was niet machtig genoeg om tegen al die zorgen en moeiten te kampen. Wat te doen Hector vras tot geen werk in staat. Kantoorbediende worden P Daar zou hjj zich nooit aan kunnen ge wennen. Speculeeren P Daar was geld voor noodig en dan was hjj nog niet zeker te zullen slagen. Terwijl hg in den trein naar Parijs zat, ontstak hij in woede tegen den oudeu, kop- pigen Bretagner, die zich door niets hal la ten innemen, die wel in staat was om zijn goederen bij zijn leren weg te schenken of een andere list te verzinnen, teneinde zijn Bij de behandeling in revisie van het Leipziger bankproces sprak het Rjjksge- richt den voorzitter van den Raad van Beheer, den' heer D o d e 1, vrjj van de beschuldiging van ontrouw beheer. De directeur Exner werd iueen ge val de beschuldiging van ontrouw en be drog vrijgesproken. In de andere gevallen werd het vonnis vernietigd en de zaak ter nadere behan deling teruggezonden naar het gerechts hof te Leipzig. Keizer Wilhelm zal in den loop van Februari een reis naar Italië oudernemen, doch niet den landweg nemen, maar per «Hohenzollern», Napels bereiken, waar hij voet aan land zal zetten. In de mooie zalen van het Hohen zollern Kunstgewerbehans is een eigen aardige tentoonstelling geopend, die de belangstelling van de Berljjnsche vrou wenwereld levendig bezighoudt. Hef is een groots tentoonstelling van nieuwe vrouwenkleeding, zoogenaamde «reform- kleeding voor dames», die in Berljjn reeds veelvuldig gedragen wordt. De tentoon stelling telt vele inzendingen en onder de geëxposeerde dameskleeding is elke soort, van het eenvoudigste werkcostuum tot het elegantste galakleed, vertegenwoor digd. Er zjjn zeer elegante maar ook zeer leeljjke costumes bjj. Z^er smaakvol zjjn de door een Belgische dame, Anne de V r o y tentoongestelde toiletten. Geheel overeenkomstig het principe der reform- kleeding vervaardigd, zjjn zjj toch vol komen naar de heerschende modede kleurensamenstelliag is goed in toon en voornaam, de versiering kostbaar, de be werking zeer nauwkeurig. P-esident Roosevelt heeft een on derhoud gehad met de presidenten der spoorwegen over welke kolen worden ver voerd en met een vertegenwoordiger der mjjnwerkers, ten. einde tot een oplossing van de werkstaking in de kolenmjjnen te geraken. Roosevelt hedt een krach tig beroep gedaan op hun ge ist van va derlandsliefde om toch eenige regeling te treffen. Aan het einde van 3e con ferentie legde de vertegen woord er der mjjnwerkers er nadruk op, dat neu tot geeu regeling was geraakt. Te Indianapolis heeft z:cl een ge leerde aan grafschennis schu'dig gemaakt. De Professor die aldaar doceert in de scheikunde is in staat van beschuldiging gesteld, terwjjl een zevental ne rs, die Ijjken gingen opgraven en naar de sng- kamer van den professor brachten, ge vangen zjjn genomen. In het Balgische plaatsje Steendorp is Rosalie Vermeulen vermoord ge vonden. De moordenaar, Leopold van Strydonck genaamd, 25 jaar oud.die sedert verschillende jaren relaties met het dochter te on'erven. O I als hjj het geweten had Hij had altijd gehoopt dat de man zich zou laten verzoenen, er zich in schikken zou wanneer hg zag dat er toch niets aan te doen was en dat hg zijn dochter liever gehuwd dan voor altijd van hem gescheiden wilde zien, maar neen, ^von Kernadec was ongevoelig ge bleven en nets de d voorzien dat hij eenmaal zou veranderen. Hector kwam te Parijs, waar hij in maan den niet geweest—was, bij dompig en mistig weer aan. Men kon bjjBa niet zien, hoewel het midden op den dag was. De huizen waren vochtig, op straat waren weinig menschen en de voorbijgangers geleken wel schimmen in den nevel. Hector nam een rijtuig en reed door Parijs. Groote verwondering bjj zijn vrienden toen zij hem zagen. Men vroeg van waar hij kwam, wat hij al dien tijd gedaan had en toen hjj vertel de van zjjn huwelijk, nam de verwondering toe. Gehuwd Hij was gehuwd. Dan zeker wel met een rijke vrouw. Een weduwe Neen, een meisje. Schoon. Z»er schoon. Menjwenschte hem geluk. Hij kwam er niet toe om over zijn behoef te van geld te spreken, en ging overal heen zooals hij gekomen was, zonder een woord over zijn belangen te hebben kunnen «pre ken. Iedereen geloofde dat hij rijk wa» en overal beklaagde men zich. In plaat» van hem slachtoffer had, heeft bekend dat hg het meisje ineen opwelling van jaloezie hefft gedood. In den nacht van Donderdag op Vrjj- dag is de kotter Conzales* uit Nieuw- poort, op 3 mjjlen afstand van de haven aangevaren door een Engelsche stoom boot. De kotter heeft al zjjn tuigage verloren en bereikte met moeite de ha ven. Maar dat is niet aan het Engelsche schip te danken, dat zjjn weg vervolgd heeft zonder te letten op den kritieken toestand, waarin zich de Belgische vis- schers bevonden. Te Pont de-Loup nabjj Chatelet schrok Donderdag het paard, gespannen voor een wagen, waarin twee boeriunen zaten, voor het fluiten van een locomo tief en ging op hol. Een der vrouwen redde zich door uit het rjjtuig te springen en kwam met eenonbeduidende verwonding vrg. De andere bleef zitten. Het hol lende paard rende de spoorbaan langs tot het op een locomotief liep die niet tjjdig genoeg gestopt kunnende worden, paard en wagen verpletterde en de vrouw op slag doodde. Het Ijjk werd afgrjjseljjk verminkt onder de overblgfselen van den wagen te voorschjjn gehaald. Zekere M a e s te Vredene bg Os- tende is plotseling krankzinnig geworden Hg stak zjjn woning in brand die ge heel in de vlammen opging. De onge lukkige is door hem gevangen te nemen onschadeljjk gemaakt' Katholieke politiek. Wanneer wjj deze woorden schrjjven dan bedoelen wjj daar mede te doen uitkomen hoe onze katho lieke politiek wordt gevoerd hoe door onze politieke leiders naar aanleiding van het Protest der tentoonaangevende bladen den boel in het honderd wordt gestaard; hoe er een Katholieke Kamerclub bestaat van weinig-doenders, die het hebben dur ven bestaan de Katholieke perswaaraan de leden van die club in hoofdzaak hun zetels te danken hebben, te negeeren. Wjj hoorden nit den mond van een'lid der Katholieke Kamerclub, dat hjj met kracht heeft geprotesteerd tegen het ge nomen besluit, om slechts aan de Residen tiebode alleen mededeeling te doenvan het verhandelde in die club. Nu die club wei nig of niets uitvoert, zou ons het genomen besluit koud hebben gelaten, ware het niet een der leden van de Redactie van de Tijd geweest, die deze zaak ter hand had genomen om te protesteeren over de kleinsteedsche wjjze vau doen, de bevoor rechting van een enkele en de onthou ding aan de katholieke pers door de Ka tholieke Kamerclub. Ia defze zaak diende één ljjn te worden getrokken, want waar de hooiden der katholieke partjj hun pers negeeren, waar moet het dan heen Waarom bet Centrum zich buiten de quaestie heeftgehouden bsgrjjpen wjj zeer goed. Dat blad heeft immers rekening te houden met den president van de Ka tholieke Kamerclub. De Telegraafhet protest meldende, geld aan te bieden, vroeg men hem er om, stelde hem winstgevende zaken voor, waartoe men de middelen miste. Hg beloofde alles wat men wilde, maar kwam tevens tot de overtuiging dat hij bjj zjjn vrienden niets be hoefde te teproeven en beslo.t elder» te zoe ken. Waar Hjj wist het niet, rooit was hjj in zulte groote verlegenheden geweest.- Toen hg *og alleen was, had hjj nooit zorg gehad voor de toekomst, miar thans was zijn' verantwoordelijkheid grooter, er rust ten nieuwe plichten op hem die hij niet kon nakomen en zgn onbezorgdheid van vroeger was 'verdwenen. Treurig en misnoegd kwam hjj te Asniè- res terug nog wanhopiger dan 'g morgans. Joennic was aan het station om hem af te halen. Zij was daar reeds lang en had ver scheidene treinen zien aankomen. Op een toon van verwjjt zeide zjj tot hem Wat komt ge laat. Daarna, t en zjj sjjn somber gelaat op merkte, vroeg zjj Wat sch e't tr aan Hjj haalde de schouder» op.' Niets. Ge ziet er zoo treurig uit j Neen, ik beu niet treurig. Laten wij naar huis gaan, wilt ge? Hij nam haar arm en zij gingen naar hun hui». (Wordt vervolgd)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1902 | | pagina 1