No. 5215
Donderdag 9 October 1902,
27ste Jaargang
Over het drankmisbruik.
©0 gevolgen van een
misóaaè.
li tl II' ts ,U A A U
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
Bel ie.
Itaië.
Oostenrijk Hongarije.
Een duel.
De Italiaansehe PerB.
Fen taalquaeatie.
HfragBlaó voor cfiooró- on Stuió-óCollanó.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland c
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdageu.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
PBIJS DER AD VERTEN IEN.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer7Vk
Groite letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiea Contant.
AGirB Mi NON AQITATK
Uoo f dig enten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publ'dté, Etrangère
G.L. f)AÜBE8,-CoJOüNt. JONES Succ. Paris 31 to Faubourg Montmartre
In de 4e afdeeling van den Katholie
kendag te Ngmegen werd het alcohol
vraagstuk besproken.
Het ligt niet in mjjn bereik, zeide de
heer vanT e e f e 1 e n, over de wetenschap
peljjke zjjie van het alcoholvraagstuk vol
doende te oordeelen.
Of het waar iswat zoovele geleerde
en hooggeleerde heeren beweren, dat iedere
drop jenever vergift is, behoef ik als min
dere beambte der Postergen dan ook niet
uit te maken.
Waar wjj spreken over den «werkman
en het drankmisbruik» hebben wjj te ma
ken niet met droppels, maar met flasschen
en vaten vol, die door den werkman ver
slonden worden. De Neder landsche werk
man drinkt zoo schandelijk veel jenever
dat, als het zelfde niet van hooger ge
plaatsten ook moest getuigd worden, wjj
toch reeds van een nationale ramp zou
den moeten spreken. Dat ik mg niet aan
overdrgving schuldig maak fcewgst het feit
dat er in ons landje 's jaarlgks ongeveer
80 millioen gld. nutteloos aan d.n drank
worden weggeworpen.
De werkman drinkt in den regel niet
van zgn overvloed, maar van zjjn armoede.
Hg wordt slecht gevoed maar drinkt
jenever en bekommert zich niet om zgn
lichaamskrachten en die van zgn vrouw
en kinderen. Hg is slecht gehuisvest en
toch geeft hjj liever 50 ct. per week voor
jenever dan hg ze zou besteden voor een
betere woning.
Sommigen verkeeren in de halve mee
ning dat de werkman wegens zgn slechte
voeding, zgn langen en zwaren arbeids
dag zgn Bchamele woniDg en kleeding
naar jenever dorst. Maar waarom driuken
dan de hoogere standen die zich goed voe
den in plaats van te veel d kwgls te
weinig werken goed gehuisvest en in één
woord van socialen nood niets aan den
ljjve gewaar worden, toch te vetl alcoho
lica en waarom is statistisch dan geble
ken dat uit de hoogere kringen betrek
kelijk evenveel drankzuchtigen voortko
men als uit de kringen der poletariërs
En waarom drinken dan de vrouwen
die nog langer in de vunsige woningen
moeten verblijven dan de werklieden zelfs,
niet nog meer dan zg
De werkman is evenmin als welk mensch
ook het product van omstandigheden, al
kan worden toegegevm dat de omgeving
waarin hg woont, leeft, verkeert, invloed
heeft op zgr gedrag en doen en laten.
Maar die invloed gaat nist zoover als
FEUILLETON.
139
Per volg)
Deze konden alleen verschaft worden door
Hector de Mauvrat, wiens schoonvader mil-
lionair was. Hij was in slechte verstandhouding
met zijn schoonvader, dat wist men, maar daar
door kon het vermogen toch niet verdwjjnei
Het zou eenmaal overgaan op de dochter van
den Bretaguer of op zijn kleindochter, wan
neer de grijsaard stierf zonder zich met zijn
kinderen vermend te hebben. De woekeraar
stelde zich tevreden met een waarborg op de
erfenis van Hec'or de Mauvrat,ofschoon deze
waarborg voor het oogenblik geen waarde had
Op deze voorwaarde du» iou la Banque du
Progrès gered worden en haar zaken kunnen
voortzetten. Hector twijfelde er niet aan of
met dat geld zou men voordeel behalen en
de bank zou wellicht den woekeraar kunnen
betalen voordat de erfenis 1 ehoefde te worden
aangesproken. In elk geval was het voor het
oogenblik de redding, voor de toekomst, wel
licht het fortuin. De vrees voor een gevangen
neming verdween. Hjj nam het aan.
Om echter de overeenkomst tot stand te
liberalen en socialisten (van de oude school): genoeg dat we ieder jaar op onzen Katho
beweren. I liekendag mooie conclusies aannemen, de
De werkman is vrij om jenever te hoofdzaak is dat ze in de practjjk des levens
Gebeurt dat tot nog to9 Voor
drinken of niet. Als hij wil en om kracht en
sterkte bidt, kan hg zoo goed als ieder
ander zg het dan ook met wat meer
inspanning de jenever mijden onze
vrije wil wordt niet verlamd of vernie
tigd door voor- of tegenspoed, zwaren
arbeid, slechte woning of karig voedsel.
Het is wel heel gemakkelgk zich van de
drankbestrijding af te maken met de be
wering dat het misbruik wel zal ophou
den als er maar eerst beter woningen,
hooger loonen en korter arbeidsdag zgn.
Maar doorslaande bewgzen aan de erva
ring ontleend laten nog altgd op zich
wachten.
Ik ben het eens met den staatsminis.
ter L e Jeune, die beweert, da' al onze
pogingen van sociale verbeteringen in te
voeren, bedroeid weinig zullen baten als
de werklieden niet eerst de jenever leeren
mjjden als de pest.
De jenever ruïneert den werkmansstand
financieel, lichameljjk, geesteljjk en dik
wijls ook zedelgk.
Dit zien de heldere koppen ouder ons
meer en meer in maar h t is bedroevend
dat onze volksbonden, werklieden-veree-
nigingen en vakvereenigingen nog zoo
bitter weinig voor drankbestrijding gevoe
len. Zonder eenige oveidrijving kan men
zeggen dat hg, die openlijk optreedt als
bestrijder van de jenever als volksdrank,
tegelgk daarmede de groote massa tegen
zich ziet opstaan en wordt bejegend als
of hjj de vjjand des volks ware gewor
den- Op het platte land rroge het niet
aldus wezen, in groote steden is het door
velen als feit waargenomen.
Wie uitgaat op volksgunst, raad ik
dringend aan geen strgd te voeren tegen
den grooten vgand van ons volksgeluk
de jeneverdoet hjj hetdan kan bjj
reeds van meet ei verzekerd zgn dat de
massa zich tegen hem zal keeren.
Waarom de socialist Mr. Troel stra
geen drankbestrijder is, heeft hg voorzob-
ver mg is gebleken, nooit gemeld maar
als hjj zich nog niet heeft aangesloten
bij het leger met de blauwe vaan, omdat
hg vreest de volksgunst te verliezen, dan
heeft hjj uit een practisch oogpunt groot
Wie aan de jeneverflesch raakt, raakt
aan het hart van het Nederlandsche volk
Er wordt in ons Bisdom'nu reeds meer
dan zes jaren op de trom geslagen en
zeker er is ïesultaat. Maar wjj moesten
al lang evenveel duizenden leden hebben
a's we nn honderden tellen. Het is niet
brengen, moest men zich verzek-ren, dat de
nalatenschap van Yvon Kernadec eenmaal op de
dochter van Hector de Ma vart- zou over
gaan en daarom kwam deze thuis, bleek tan
schrik voor een mogeljjk onheil en zond zijn
vrouw naar Prefai les zonder haar andere op
helderingen te geven van die wij reeds k'n-
nen.
Diep bedroefd, door vrees en onrust gefol
terd, ondernam de arme vrouw de reis. Zij
kon niet begrjjpen, welke geviren hiar echt
genoot tonden bedreigen, maar het verschrik
te gelaat van rfectjr had haar doen sidderen.
Bovendien gevoelde zij zich omelukkig door
dat zij gedwongen wis haar dochter te ver
laten, miss h'en voor lmg, haar dochter, die
zoo teer van gezondheid was en zooveel zor
gen noodig had.
De kleine Yvonne had een min, maar eene
min was geen moeder, voor .1 niet wanneer de
moeder er niet bjj was om toezicht over de
min te houden. Niettemin onderwierp zij zich.
De eer van haar man, van den vader van haar
kind, moest gered worden.
Maar hoe zou zij daarginds ontvangen wor
den
Nieuwe reden tot vrees
Nog nooit was Joenoic zoo treurig gggveest
Het weer was somber, regenachtig, mi -"
tig.
Het is een lange, en vermoeiende reis van
Parijs naar Prefai les. Als men ui den trein
stapt, wordt men twee uur lang geschommeld
in een gebrekkige dilligeuce.
Joennie kwam uitgeput aan. Zjj d urfde zich
overgaan
een gedeelte ja, maar een grooier deel
neen.
Wat is er b. v. terecht gekouipn van
de conclusie, op de Katholiekendag te
's-Bosch aangenomen dat de leden der
Vïncenlius Vereeniging zich bjj de plaat
selijke drankbestrijdingsveretnigingen zou
den aansluiten.
Maar wat hebben we dan (en slotte aan
dergeljjke conclusies? Of is het ons
geen ernst.met de zaak? Of moet onze
ernst opgevat worden in de beteekenis
die pater Van Meurs er te-s aan gaf.
Wat is ernst? vroeg Z. Eerw. en het
antwoord wasernst is eigenljjk Bnert
Moet dat op onze concludes toegepast
worden.
Waar zgn da Miria Vereenig:ngen
welke naar luid van c-nelusies van onzen
vorigen Katholiekendag allerwege moes
ten opgericht worden Waar zgn ze
Zooals het nu met het drankmisbruik
onder den werkmansstand gaat kan het
niet big zin of wjj gaan door het alco
holisme ten gronde.
Reeds zeggen sommigen dat ons volk
in zjjn geheel gealcoholiseerd is en dat
de ontaardingsteekenen van ons geslacht
aanwezig zgn. Hoe dit zg en of er hier
en daar niet eens overdreven wordt, laat
ik in het middenmaar vast staat,
dat er verandering en verbetering mot-t
komen en wel in de allereerste plaats
door den eigen vrjjen wil van den werk-
mau zelve, door zich zelf onder aanroe
ping van Gods hulp midden in den strjjd
tegen den alcohol te werp n.
Het is de sociale plicht van ieder ka
tholiek werkman, piactisch drankbestjjder
te wordenniet aan de bittertafel,
maar in de Paulusvereeeniging of het
Kruisverboud,
Er bestaat voor den weikman geen
grooter uitzuiger dan de drankduivel, en
die uitzuiger verwoest en teert den werk
man dag in en dag uit. En niet alleen
de logge massa, de breede schare, maar
ook de haantj a de voorsten leveren zich
ni t zelden aan hem over met huid in
haar. Zoolang dit zoo bljjft verrichten wjj
op sociaal gebied niemandal.
Erat krijk
De werkstakingen in de kolenmijnen
in Frankrjjk nemen een zeer gevaarljjke
wending. Van alle zjj ten worden er aan
slagen tegen de vrgheid van den arbeid
niet terstond naar hiar vader te begeven en
stapte af n het hotel. Men herkende baar
en bestormde haar terstond met vragen, aar
ontvoering had veel gerucht gemaakt, zij was
het voorwerp der nieuwsgierigheid geweest
van alle vrouwen uit den omtrek. Haar aan-
ko st werd in het dqrp als een gebeurtenis
beschouwd. Trouwens, ieder koos haar partij
en de vader werd als een ouden, onhandel-
baren beer beschouwd. Toen, men wist dat zjj
een dochter had, verduhbe de dat de belauo-
stelling nog. Men vroeg naar haar e'chtgeno°t
en kou zich hem nog zeer goed herinneren,
een groot man met bleek gelaat en innemend
voorkomen, die tot h-rs el van gezondheid
naar P.efaillfs w s gegaa en doodziek aange
komen, st:rk en welvarend was vertrokken.
Mijn echtgenoot maakt het goed, ik dank u
wel, zeide Joennie en vroeg daarop naar haar
vader.
De oude? Pet gaat hem niet best; bij
ziet er in den laatsten tijd slecht uit, maar
hij is nog krachitg.
Joennie bedaclt, dat zij wellicht niet vreemd
was aan den minder gunstigen toestand van
haar vader, en een diepe treurigheid, met me
deljjden gemengd, overviel havr Het was
haar vader, zij had hem lief, ond niks alles en
zij was ontroostbaar hem verdriet te hebben
aangedaan.
Men vroeg nit nieuwsgierigheid
Komt ge hem bezoeken
Ja, Pennaik heeft mij geschreven dat
hij ongeste'd was. Spreekt bij wel eens over
mij
gepleegd. De werkstakers gaan zeU9 zoo
ver in de ordelooze Republek, waar men
geheel opgaat in het vervolgen der kloos
terlingen, dat zg dynamiet aanslagen ple
gen tegen hun gelyken die aan het werk
bljjven, zoo zgn te Guesnain twee dyna
mietpatronen gevonden onder de vensters
der woning van een mjjowerker die van
geen werkstaking wilde wefen.
Zaterdag-nacht trok een bende stakers
van Bffhume naar de woning van eau
werkman die niet wilde staken om zgn
woning te vernielen. De bende kwam in
botsing met de gendarmen die de oproer
lingen uit elkander joegen.
Te LeDS zjjn zes esc idrons cavalerie en
twee hoedend gendarmen aangekomen om
de orde te handha?en.
De mijnwerkers ran Anzin, Touchy en
Fresne-Midi hebben Zondag in een ver
gadering te Valencjjn gehouden, eenparig
besloten den arbeid niet te staken.
Het Belgische volk te Brussel heeft zich
bjj het zi»n van de Boerengeneraals niet
beiaard kunnen houden. Onder de juich
kreten «Live de Bo°ren riep de me
nigte ondanks het verbod der politie
Weg met de Engelschen, de moordenaars
Weg met C h a m b e r 1 a i nVoortdurend
werden daarom volgens da Etoile Beige
arras anten opgebracht. De generaals
Botha en De Wet worden heden te
Brussul door den beeldhouwer Gold-
fried deVreese gepbotografeerd, om
nen in brons af te beelden. Aan d e 1 a
Rey werd op de middagreceptie de door
De Vreese gegraveerde zilveren me
daille ter hand gesteld.
In het a.s. voorjaar worden keizer
Wilhelm van Duitschland en de Czaar
vaD Rusland te Rome verwacht.
Het bezoek van keizerJW i 1 h e 1 m aan
den Koning van Italië is bepaald in Fe
bruari, dat van den Czaar van Rusland
aan het It.aliaausche hof io Mei. Beide
Souvereinen zullen over zee naar Napels
gaan, vo'gens de Journal.
De toestand op S'cll is aller
treurigst. De stormen hebben ontzettend
veel schade aangericht zoo sterk w nen de
wind en regenvl igen, dat bjj Catania een
goederentrein uit de rails werd geworpen
en tegen een muur gesmeten. Modica
werd overstroomd door een stroom mod
derwater die tot de tweede verdieping
der huizen steep, en Catania werd zoo
woest door de rukwinden onder handen
genomen dat men er op dit oogenblik
geen enkel dak vindt. De officieels cgfers
geven 500 ljjken gevonden, 10 000 be
woners zonder onderkomen en 6 dorpen
geheel verwoest. De aangerichte schade
wordt op wel vjjf millioen geschat.
Te Weeceniseen drama afge3pee ld. Een
hotelhouder zekere Johan Forchott
heeft zjjn vrouw en die hinderen cn
De vrouwen zagen elkaar aan Zij durfden
niet te herhalen wat de ou e gezegd had. Een
van haar sprak
Ja, wel eens,
En heeft hij mij niet vergeven vroeg
Joennie, wier hart door angst beklemd werd
en wier oogen zich vulden met tranen
Och zeide de vr uw. men weet niet
goed wa' er in zijn hart omgaat. Men zegt
dat hij een testament gemaakt beeft ten gunste
van Pennaik.
Wie kan dat z-ggen, spnk de hotel
houdster. Praatjes Hij hee t niemand in het
vertrouwen genomen.
Pennaik heeft hpt misschien verteld.
Pen aïk I Hij is wel de laatste van wien
nen iets te weten zou kunnen komen.
Nu, men zegt h"t!
Nogmaals, praatjes.
Joennie luisterde verstrooid, nog minder
getroffen - aan de voor hen verloren erfenis,
d"n vrel dat deze geruchten verspreid waren
hetgeen haar bewees dat de haat en de wrok
van haar vader nog even levendig was
Ik durfde niet terstond naar zijn hui»
gaan, zeide zij.
Weet hij dat gij hier zjjt.
Neen.
Gij zult hem morgen zien Dat zal een
verrassing voor hem zijn Om tien uur 's mor
gens dwaalt hij door het dorp, want tegen
woordig gaat hij uit. Hij gaat de huizen bin-
ne^ om met de menschen te praten, zet zich,
als het mooi weer is, voor de deuren op de
bank. Ge zult hem veel veranderd vinden.
daarna zich zelf vermoord. De aanleiding
tot deze daad moet in financieele moei
lijk lied An gelegen zgn.
De redscteur P o 11 o n i s van de Gau-
lot», heeft generaal P er r e i n, chef van
den generalen s'af van het Fransche leger,
die den gewezen kapitein Dreyfus bjj
de begrafenis van Z o I a op een in het
oogvallende hartelijke wjjze de hand heeft
gedrukt, zgn getuigen gezonden.
Het duel vindt hierin niet zgn hoofd
oorzaak. De quaestie is deze: De journa
list voelt zich beleedigd over een antwoord,
dat generaal P e r r e i n heeft gezonden
aan graaf De Castellane, luidende
dat niemand geloof hecht aan de mede-
deeling van de Gaulois als zou P e r r e i n
den ex-kapilein D r e y f a s, te vriendelijk
hebben bejegend.
Da getuige van den heer P o 1 Ion a is
zijn de heer J u 11 i v e t en commandant
V i 11 e p i n; van generaal P e r r e i d, de
senator Olemenceauen generaal V i 1-
1 i e n, chef van de Polytechnischs school.
In Italië is de Pers over bet algemeen
met ingenom9n met de ontvangst van de
Boerengeneraals door keizer Wilhelm.
De Secoio uit zich in zeer scherpe be-
woord ng en waarschuwt de Boeren voor
het bezoek aan Berlgn. «Keizer W i 1 h e 1 m
zegt het blad, gebruikt de Boeren voor
zgn eigen politieke bedoelingen.
«In 1896 zond Z. M. zgn bekend tele
gram aan presidentK r u g e r. Toen wensch
te hjj de Z. A. Republiek dienstbaar te
maken aan de belangen van deDuitschs
financiers en indrnstrieelen, zooal niet aa n
de belangen der Duitsche Koloniale uit-
breidings-politiek ten koste van Engeland.
Na het uitbreken van den oorlog voorzag
hjj reeds den uitslag ervaD, en gedeelteljjk
om den afkeer dieD zjjn volk voor Enge
land koesterde, te nentraliseeren, ging hjj
naar Londen en toonde hg daar de grootste
gehechtheid aan en de meeste sympathie
voor Engeland en de Engelsche dynastie.
Thans ziet hjj waarschjjnljjk in, dat hg
te ver gegaan is, en hopende de Duitsche
Pro Boer-groepen weder voor zich te win-
Den glimlacht hjj tegen Botha, De
Wet en De la R ey, en noodigt hg hen
in zgn paleis, na geweigerd te heb
ban president K rug er te ontvangen.
«Maar de Boerengeneraals doen ver
keerd, als zjj ych voorstellen dat dit hunne
zaak zal helpen. En het zou jammer zgn
als de Boeren de slachtoffers der Keizer
lijke Staatkunde zouden worden.»
De Fianschen, die in hun bladen krach
tig weten te prot« steeren tegen de Rassen
in Finland en Polen, tegen de Pruisen
iu Posen en tegen de Engelschen in de
beide Zuid-Afrikaansche Republieken,
waar men tracht de moedertaal der be
woners uit te roeien, zwijgen bjjna allen
over het willen verni-ffigen der landstaal
door de Fransche Regeering in het Noor-
Joennic. zeide niets meer, haar hart werd
als saamgeknepe i en met ongeduld en zon
der te slapen, wachtte zij den volgenden dag'
af.
Omstreeks tien uur, zooals men haar ge
zegd had, zag de jonge vrouw door Prefailles
een irijsaard, gebogen en strompelend rond
dwalen, in wien zij moeite had haar vader
te herkennen. Yvon Kernadec was in een
ruimen mantel gebuid, eea slap vilten hoed
diep in de oogen gedrukt, zoodat zjju ge-
heele gelaat «r door beschaduwd werd, leu
nend op een sterken stok. Zijn gang was zwaar
en wankelend. Iedereen keek hem na en
Joennie was zoo ontroerd, dat zij geen schrede
tot hem durfde te doen om z-ch bekend te
m«k< n. Eindelijk besloot zij er toe Haar va
der had verpleging noodig, hjj zou misschien
gelukkig zgn haar weer te zien.
Zij naderde hem, haar hart klopte hevig,
tranen stonden haar in de oogen.
Vader 1
De grijsaard sloeg de oogen op, herkende
terstond haar, die hem aansprak en een ril
ling ging door zijn leden, terwjjl zjjn oogen
begonnen te fonkelen, maar hjj herstelde zich
terstond en deze woorden klonken op ruwen,
vijandigen toon van z"n lippen.
Zoo, zjjt gij het?
Hoe gaarne had Joennie zich in zijn amen
geworpen, maar zijn houding moedigde haar
daartoe niet aan. Zij stamelde met schokken
de stem
Vader 1
Wordt vervolgd)
