No. 5217
Zaterdag 11 October 1902,
27ste Jaargang
HbagSlaó voor
SEtuió-éCollanó.
Amsterdamsche Brieven.
gevolgen van een
misdaad.
BUiTJfifiiiiAAJi
ABONNEMENTSPRIJS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
1,50
2,90
0,03
1
FEUILLETON.
Belgie.
Cents.
Frankrijk.
Amerika-
Engeland.
Duitsohland
Koloniën.
Bruine Slavinnen.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland 4 c
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
10 October 1902.
Eene droeve vreek, de vorige, vol koud en
guur weêr,snerpenden noordenwind envorst
als wars het einde November, eene
week, waariu te Amsterdam een man ten
grave gedragen werd, rjjk aan verdiensten
voor de menschheid en voor de weten
schap van wien men zoo gaarne zoude
wenschen dat hjj evenzeer zich groote
verdiensten verworven had voor de eeu
wigheid eene week, waarin te Parps
een genie werd begraven, wiens buitenge
wone letterkundige gaven velen tot een
ramp zpn geworden en aan wiens ver
antwoording voor den Oppersten Rechter
men slechts met weemoed en siddering
kan denken. Van den eenen zal het stre
ven en werken voortdurend tot heil strek
ken van het lichameljjk welzjjn van ve
len, van den anderen zal het onzalig
geschrijf wellicht nog vele jaren het gees
telijk leven van honderden en duizenden
ten verderve strekkeD. O, het genie
is zulk eene verheven gave van den Al
machtige, maar ook zulk eene gevaarlijke.
.Zwaar is de verantwoording dergenen
die er mede worden begiftigd en door hoe-
velen wordt er geen misbruik van ge
maakt. Het «rust zacht, geliefde doode!»
aan de geopende groeve uitgesproken
vindt met altijd weerklank in den hemel
en het oordeel der menschen wordt vaak
niet voor den rechterstoel des Eeuwigen
bekrachtigd. Moge God hun genadig
zjjn
De A msterdamiche Gemeenteraad zit
in zak en asch of liever voor een moei-
]jjk geval. Geljjk ik reeds vroeger schreef,
moet er al weer meer geld zjjn en ziet
het er met den finaucieelen toestand der
hoofdstad allesbehalve rooskleurig uit.
Reeds het vorige jaar had men tot ver
hooging der plaatselijke belastingen moe
ten besluiten, maar toen is men den band
nog ontsprongen. Thans gaat het echter
niet langer. Er moet meer geld komeD.
En niet voor één jaar. Neen, in de toe
komst zal er steeds nog meer worden
vereischt. «Neen zeggen nu anderen,
«er moet minder worden uitgegeven, het
Rijk moet te hulp komen. s^Maar die hulp
van het Rjjk kan nog lang op zich laten
wachten. Daar heeft men genoeg met zich
zelf te tobben en het antwoord zal voor
eerst nog wel luiden «Zie, dat je je zelf
hvlpt.» Maar hoe?
Voorgesteld wordt de inkomstenbelas
ting maar weer wat te verhoogeo, maar,
daar gaan stemmen op, die voorst<-l'en,
{Vervolg)
141
J», ja, laat ons gaan, ik volg u, zeide de
jonge vrouw, die snel haar mantel omwierp
en °den ouden Pennaik op den voet volgde.
F et was donker, uit zee steeg een damp
op, die buizen en boomen als rook omhulde.
Hier en daar was e-n licht aangestoken, dat
roodachtig door den nevel scheen.
Joennic was gelukkig, zij geloofde de liefde
van haar vader teruggewonnen te hebben, de
verzoening, de vergiffenis, haar echtgenoot ge
red, haar kind bjj zich. Zooveel geluk op
eens. 2jj liep met vlugge schreden, haar hart
trilde van vreugde, alles scheen haar nog zach
ter toe, na al dien angst, die doorgestane wan
hoop.
Belaas, zij had zich te vroeg verblijd.
Toen zij het kasteel binnentrad, sloot haar
Vader, die haar verwachtte, haar niet in zijn
armen. Zijn gelaat stond nog even stroef en
vijandig als voorheen.
Ik heb u laten halen, zeide hij, opdat
or niet gezegd zon kunnen worden, dat gij
dat men al langer hoe meer de gegoeden
eu zéér gefortuneerdeu de stad uitdrjf',
zoodat de druk al langer hoe meer zal
vallen op den gegoeden burgerstand 6D
den middenstand die toch al den zwaar-
sten kamp om het bestaan moeteu strij
den. Onttrekken nu ook de groote vermo
gens door verhuizing zich uog aan de
hooge inkomstenbelasting irn de hoofd
stad, dan zal de verhooging meer na- dan
voordeel brengen.
Dus dan bezuinigen, uitsparen«Ja,
dat is de ware weg om den toestand te
verbeteren, als bezuinigen mogeljjk is.
Men heelt al jaren lang gedaan alsof
men het geld maar voor het grijpen had,
men kocht, men bouwde, men breid
de uit, men onteigende, en zelfs toen het
al met de finauciëa crimineel begon uit
te zien eu de belastingen al hooger moes
ten opgevoerd worden, kon men nog niet
besluiten tot inkrimping der uitgaven,
scheen dit eene on mogelijkheid. Of het
nu lakken zal ei of men daardoor het
verstoorde evenwicht op het budget zal
kunnen herstellen, is de vraag. Te vr«e-
zen is het echter, dat d* Amsterdammers
met eene verhooging der belasting zullen
gezegend worden.
Men woont maar niet voor niemendal
in de hoofdstad. Het ergst is dit echter
voor hen, die de stad niet kunnen ver
laten en maar moeten zorgen, dat de
belastingpenningen er komen. Maar dat
men dan ook eindeljjk van het Stadsbe
stuur eischt, dat elke nuttelooze uitgave
worde vermeden en het geld op de aller-
zuinigste wjjze voortaan worde besteed, dat
productief worde gemaakt wat productief
te maken is en alle weelde worde ver
bannen, dat is niet meer dan recht. Maar
eilacie, dat is niet in den geest des tjjds,
hier in Amsterdam niet en ook elders
niet.
Onder algemeene huldebetuiging zjjn
de Boerengeneraals te Geut ontvangen.
Aan het station werden zjj toegespro
ken en door de autoriteiten der stad
welkom geheeten. De voorzitter van de
Nederlandsche club overhandigde de ge-
ntraals 800 tr. van de ledsn. Het circus,
waar 's avonds de openbare bijeenkomst
werd gehouden en prof Fredericq
heelt gesproken, was afgestaan door de
Association fkmande pour la vulgarisa
tion de la langue franfaise! Het orkest
■peelde het TraisvaaLche volkslied. Aau
p'aatsengeld bracht de avond op 4000
fr.bovenden kregen de ge.erads nog
4000 fr. al» overschot van het fonds voor
Van 16 regels
PBIJ3 DEE AD VERTEN i IEN.
50
Elke regel meer7l/j
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Contant.
AGI i J
MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor liet Buitenland: Compagnie Génerale Publcité, Etrangb-e
G.L. DA O BK Co JOHN., t. JONES Succ. Paris SI bis Faubourg Montmartre
in een hotel hebt geslapen, honderd pas van
het hu s uws vaders verwijderd, maar gij moe
mijn bedoelingen nie verkeerd opvatt n.
De jonge vrouw, die bij deze woordeu al
haar hoop z»g vervliegen, stamelde
Vader!
Ik heb niets vergeten, vervolgde de
grijsaard, ik heb niets vergeven en hem wil
ik nooit zien. c
Joennic kon niet nalaten met haar zacht
zinnige stem te fluisteren
Wat heeft hij u dan gedaan
Ik beklaag u als ge dat niet begrijpt,
antwoordde Yvon Kernadec op strengen toon.
Hij beminde mij, ik beminde hem
Bij heeft u aan mij ontstolen, aan mij,
wiens eeuwige vreugde, wiens eenige liefde,
wiens eenig licht g j waart Ik gevoel dat de
dood nidert, en ik zal u niet bjj mij heb
ben om mij de oogen te sluiten, ik zal mijn
laatsteu «nik in de armen van vreemden moe
ten geven.
Maar ik ben hier, vader, zeide de jonge
vrouw. Wanneer gij wilt, zal ik u niet meer
verlaten.
Gij ehoort mjj niet meer toe, riep de
grijsaard, Zelfs al bleeft gij hier, dan zou
den uw gedachten, uw gee3t nog bij dien man
zijn.
Ik kan mijn echtgenoot, mijn kind niet
vergeten.
Uw echtgenoot, uw kind! Eu ik ben
niets voor u, ik tel niet meer mee,
Ja zeker, vader, ik heb u nog altijd
lief, innig lief.
de concentratiekampen. De collecte b acht
700 fr. op.
Toen de Generaals in Brussel terug
kwamen wi'rp het publiek bij hetrjjden
uaar het hotel bloemen en geldstukken
in de rjjtuigen der generaals. Dj menigte
voor het hotel bijeen wilde de generaals
op het balcoa zien, zjj kwamen buiten
en oorverdoovend was het gejuch. Ge
neraal De la Rej bedankte, maar
voegde er aan toe: «Nu gaan wij slapen.»
Zondag zal een groote inzameling te
Brussel plaats heb'om voor het Boeren
hulpfonds.
Na de religieusen uit de gasthuizen
gejaagl zjju, komen reeds thans over
al tek rten voor. De Prefect der Seine
heeft bp den gemeenteraad van Pa ps
een voorstel iuged end om aan het
departement der Seine 33 millioen
francs te vragen uit do leening, waartoe
bp d« Kamers aanvrage is gedaan, en
om zelf machtig'ng te vragen 40 millioen
francs te leeuen, de rente te vinden uit
nieuwe accjjnzen al welk geld zal
strekken, cm eindelpk de Assistance pu-
blique in staat te stellen tot e»n alge
meene verbetering der z ekenhuizen.
Te Lens, het middenpunt van steeu-
kolenmpnen van Pas da-Calais, is het
werk zco goed als algemeen gestaakt.
Bet departement verkeert in staat van
beleg. Generaal 'd Armagnac heeft
zjjn kwartier opgeslagen in een der
kamers van het station. Alle teleg aaf
en telephoonlpnen zjjn in die kamer ge
concentreerd, terwjjl de staf gelegerd is
in de wachtkamers. De stad is vol sol
daten, infanterie, cavalerie, jagers en
gendarmes.
Ongeregeldheden van beteekenis zjjn
nog niet voorgevallen. Uijb deze maatre
gelen echter is gemakkeljjk te besluiten
dat men ze, met den dag vau heden,
wel verwacht.
De steenkolennood is in de Vereenig-
de Staten zeer groot, zoo groot zelf-, dat
The World Maandag reeds gsnoxlziakt
was hout uit de bureaux als brandstof
te gebruiken omde machines te kunnen sto-
kon eu di ve eivchte oplage te kunnen
afdrukken.
In de sky crapers, de hemelhouge hui
zen van New-York kan de helft d*r
liften en dynamo's niet gebruikt wo d n.
De gasf iblieken en petroleum en olie-
handelaars worden met bestellingen
overstelpt. Ook de fabrikanten van p -
troleum-kachels krjjgen talrjjke bestel-
lingen, maar zjj i niet in start deze alt
te voeren, daar de pzergieterjjeu geen
kolen hebben en tengevolge daarvan niet
in staat -jjn, -h t vereischte aantal kachels
te leveren.
In St. Luuis heeft zich een maatschap-
pjj met een millioeu dollars gevormd om
kolenstof te vervaardigen. Do gebruikte
kolen langs de spoorwegljjnea op de
Long I4aud worden verzimeld enteg«n
een dollar per barrel ve.kocht. Iumidde's
bezorgen de werkstakers een niet ge
ring voordeel aan de eigenaars der steen-
kolenrajjnen nu de prjjzen ontzettend
in de ho igte worden gej aagd.
Du Times en de geestverwanten van
het blad zij i zeer verheugd nu er geen
samenkomst zal plaats hebben van den
Keizer van Duitschland en de Boe en-
generaals. Ia een hoof I-artikel van h«t
blad straalt tusschen de regels door de
mogeljjkheid, dat de Britsche Gezant te
Berlpn zou weigeren de generaal» aan
keiver Wilhelm voor te stellen.
Een hoofdartikel in de Standard be
toogt, dat de nieuwe ouderwjjzerswet der
Staatskerk geen grooter invloed geett,
eu beweeit dat het verzet d >r dissenters
voortv'oeit uit bekrompen bijgeloof en
godsdiensthaat welke de liberale leiders
misbruiken om politieke wapenen te
smeden.
De Berlpnsche bladen drukken bjjnu
alle hun spjjt uit over het niet ontvan
gen der Baereogeneaals door keizer Wi 1-
helir.
De schuld wordt geworpen op Dr.
Leyds. De botte wjjze, zegt het Tags-
blattwaarop de Boerengeneraals detege
moetkoming vau den Keizer hebben af
gewezen', is em «lag ia het aangezicht
van de Duitsche natie. Bet blad hoopt
dat de Alduitmbers nu hun rumoerige
huldebetuigingen en anti-Eugelsche bui
tensporigheden voor zich zullen houden,
daar de Regemug anders in de generaals
hinderlijke vreemdelingen zou kunnen
zien.
De Vossitche Ztg. zegt d»t het onver
schi'lig is, of de generaals toe hebben
gegeven aan eigen overwegingen of aan
inblazingen van Dr. Leyds, die sedert
jaren de kwade geest van zpu landge-
nooten is gebl ken, maar het is niet on-
schillig of er voor de Boerengeneraals
door hnn vrienden en vereerders feeste-
Ijjkheden worden aangericht die den stem
pel dragen van een betooging tegen den
Keizer én de Duüsche politiek. Het is te
h"pen dat de deelnemers aau de feesten
om de Boerengeneraals «en schitterende
ontvangst te bereiden.
Aan een te'egram dd. 6 September
van den Gouvernear van Atjeh en on-
derhoorigheden ontvangen, is ia de«Jav.
Cl» het volgende ontleend
Kapitein C o l jj a keerde te Kota
Radje terug.
De valide marechautsee'» zjjner colonne
marcheeren door Peusangan en Sama«
luuga naar hun garnizoen in Pidie. Tn
Peusangan doorzoeken zjj Djali waar
de pretendent saltan gesignaleerd.il.
Iu een handgemeen te Ara Boengko
(Keurentoe,) werd levensgevaarljjk gewond
de Earopeesche sergeant Sten der
(♦'gemeen stamboek bo. 41240), niet
levensgevaarljjk de Europeesche fuseliers:
Smit. Verhejj, Jacobs, Aliet eu Douma
(algemeen stamboek nos. 43271, 44329,
44335, 50259 en 38736. Da vjjand liet
negen dooden met vele blanke wapens
in onze handen. In Boelah Blang Ara
werd een bende aangevallen, die zeven
dooden met wapens in onze handen liet.
Ojzerzp li werden daarbjj niet levens
gevaarljjk gewond de Europ?esche kor
poraal Goeting (algemeen stamboek
no. 43793) en een inlacdsch fuselier.
Bjj een patrouille in Boven-SawaDg
en Nisam liet de vpand vier-en-*wlntig
dooden achter.
Vau de colonne Matt hes in Meu-
loboh werd geen bericht ontvangen.
Aan de compagnie onder kapiteicP luim
M e n t z gelukte het wederom niet de
nabjj gelegen kampong Kong te bereiken
ze keerde terng om zich bjj de colonne
in Samagan te voegen.
Bet zal niet alpemeen bekend zjjn dat
tegenwoordig nog op Java een eigenaar
dige vorm van slavernjj bestaa1, ten spjjt
van het nadrukkeljjk voorschrift in het
Regeeringsreglement.
Svms toch komt het voor dat Euro
peanen, meest hier te lande geborenen,
javaaosche kinderen koopsn en dezen in
dienstbaarheid hondenmeestal echter
zulke betoogiugeu zulten vermpden en J wrrden zjj goed behandeld en is het loc
zoodoende zulleu handelen in overeen- van deze anak m:s niet beklagenswaar-
stemraing met de bedoelingen van de ge- dig. Intusscben is ook weieens het teaen
U „L 1 1 a H U
Yvoi Keraadeo schudde het hoofd.
Latsn wij daar niet meer over «preken
Wat gebeurd'is, is gebeurd. Wij zullen gaan
eten, ge zult wel honger hebben.
Neen vader, ik heb geen honger.
Waarom niet?
Mijn hart i» te vol, zuchtte de jonge
vrouw, en barstte in tranen uit
Yvon Kernadec wendde zich af, om de
ontroering niet te laten zien, die zich on
danks zichzelf van hem meester maaVte,
Hij trad het kasteel binnen en begaf zich
naar de eetzaal, waarvan de deuren wijd open
stonden eu die verlicht was als voor een groot
f° Toen hij deze overdadige verlichting zag,
fronsde de ou le Bretagner de wenkbrauwen
en wendd» zich tot Peunaik, die wachtte om
te bedienen,
Waarom al dat licht r vroeg hij op nor
schen toon.
De ge'rouwe dienaar wees op Joennic en
antwoordde:
Ter cere van haar.
- Meng u in hetgeen u aangaat, zeide
Yvon Kernadec misnoegd.
Pennaik zeide niets en ging met betrok
ken gelaat de gerechten halen.
Wanneer de oude dienaar de eetzaal schit
terend had verlicht, de keukenmeid bad zich
niet minder moeite gegeven. Zij had een it-
muntend diner toebereid, omdat zij wist, dat
de jonge meesteres dua:aan ziu de«lnemen,
maar noch Joennic, noch haar vader deden
de tafel eer aan, want geen van beiden had
neraals.
Do Nationale Ztilungde Berliner
Neueste Nachrichten de Poe', do Lokal
Anzeiger en andere bladen geven beschou
wingen over het niet in audiëntie gaan
der Generaals bjj den Ke zer, en zjjn van
oordeel, dat invloed geoefend is op de
zwenking d e zjj genomen hebben.
Deconservatieve Deutsche Tagesztg. toont
zich welwil'ender en vermoedt dat de Ge-
naraad bjj hun poging om de benaidd»-
ling van de Engelsche ambassade te ver-
krjjgen op moeieljjkhe Ion zpn gestnit,
die hun het prjjsgeven van do audiëntie
deel het geval, zooals ons dozer dagen
gebleken is.
Een Javaansch meisje, in dienst bh'
eeu hier ter plaatse wonende familie
werd om «en buiten haar liggende oor
zaak, het sterven van een kanarievogel,
op hardhandige wjjze door haar meeste'-
res afgeranseld.
Naar apDleiding hiervan liep het meisje
met een bitter gemoed weg. De inland-
sche politie, met het geval in kennis ge
steld, was zoo welwillend het kind op te
sporen het was inmiddels bjj een an
dere fami'ie in dienst getreden en
raadzaam lieten schjjnen. De katholieke bjj haai meesteres terug te brengen.
Germinia hoopt dat het achterwege blij Deze, in woede ontsteken, liet het de
ven van de audiëntie bjj den Keizer de haren afknippen en zoo, met kaal hoofd,
Berljjnsche b. volking niet zal weerhouden op den bok van een kosopg door de stra-
eetlust Trouwens, Yvon Kernadec at in den j Joennic zeide zacht
laats ten tijd bijna niet meer. sedert hetgeen Ge kunt doen, wat ge wilt, vader, het
hij zün onreluk noemde, sedert het verdwijnen geld behoort u, ik heb er u nooit iets van
van zijn dochter. j gevraagd myn -.chtgenoot evenmin.
Toen het diner geëindigd en de koffie ge- Oho, uw echtgenoot, alsof het hem niet
dr n':en was, «tond Yvon Kernadec op, en om uw bruidichat was te doen geweesthjj
geleidde Joennic naar hiar kamer, haar meis- was geruïneerd toen hij hier kwam, geruïneerd
ieskamer, waaraan voor haar zoo vele en zoo en verloren, met in staat twee sous te ver
zoete herinneringen waren verbonden. j dienen. Wanneer hij niet wist, dat ik rijk
Hier zult ge blijven, peide de vader, was, zou hrj zijn oogen nooit op u hebben
zoolang als ge wilt. Overigens geloof ik niet geslagen. Waar leeft hij van. Wat doet bjj
dat ik u lang gezelschap zd houden. thans
De jonge vrouw zag haar vader aan
Ja, vervolgde de grijsaard, terwjl hij
bet hoofd schudde, ik ben een ontwortelde
stam, het is met mij gedaan.
Gij vader
Ik gevoel het, ik tracht niet mijrelven
te misleiden, en opdat er tusschen ons, hetzij
Hij werkt.
Wat?
Hjj heeft een bankiershuis opgericht.
Hij maakt slachtoffers.
Vader 1
Laat mij mét rust, ik heb dat heer-
chap al lang doorzien. Dat hjj u wilde heb
gij blijft ot heengaat, geeu m'svers'and zal ben, was alleen om mijn geld, maar hij zal
bestaan, zal ik u het beslat, dat ik genomen van mij nooit een sou hebben, nooit, verstaat
heb, mededeelen en oiets, verstaat ge, niets ge, zoolang ik leef tn wanneer ik dood ben,
zal daar verandering in kunnen brengen. dan zal Pennaik napn vermogen bewaren,
Ik luister, vader. en mocht Pennaik zjja einde voelen nade-
Ik wil niet, hoort ge, ik wil niet, dat ren, dan zal hij aan een ander, aan een ver-
uw echtgenoot ooit een sou van mijn vermo- j trmwd vriend, evenals hjj, de erfenis over-
gen zJ ontvangen, en daar ik u niet kan brengen tot op dei dag, dat uw dochter
o ut erve heb ik al mijn goederen aau Pen- zjj heet immers Yvonne, hebt ge mij ge-
naik gegeven, zegd
Pennaik is sterk van gestel, hij kan zeer 1 Ja, vader,
oud worden. Alles wat hier is behoort thans
aan Pennaik, i< ben hier niet meer th*is, ik
bén hier bij hem en hij zou mij morgen, van
avond, wanneer hij wilde, aan de deur kun
nen zetten, Ik bezit niets meer, niets.
(IPordt vervolgd)
