No. 5218
Maandag 13 October 1902.
27ste Jaargang
ïïaqBlaè voor ovoorden SLuid-dCollano.
Prentbriefkaarten.
gevolgen van een
misóaaó.
B U i i iü i\ L A N u
7y,
Italië.
Amerika
Daitsohl&nd
mint HtlKIt w v t
uut.th tukt» inpuPTisw raw
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
PRIJS DER AD VERTEN TEN.
Van 16 regels
Elke regel meer
Grroote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Contant.
50 Cents.
A&1 E NON AOITArtü
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PuhlieitéEtrangire
G.L. DAL BE 4' Co JOHN., b. JONES SuccParis Slbis Faubourg Montmartre
Heusch, de tjjd dringt, dat er op 't gebied
der prentbrii f kaarten eens wat krachtiger
worde ingegrepen tegen de onzedelijke
dingen, welke meer en meerop die kaarten
worden afgebeeld
Hier en daar, het is zoo, werd bereids
tegen de verspreiders van immoreele «an
sichten» opgetreden. We hoorden al van
een inbeslaguemi g van dergelijke prent
jes, zelfs van een veroordeeliug, welke
een verspreider van vieze kaarten moest
ondergaan.
Maar tegenover deze sporadische feiten
staat de chronische, immer voortwoeke
rende kwaaldat de concurrentie en de
verzamelwoede steeds nieuwe voorstellin
gen big ven eischen en dat de winzucht
die voorstellingen meer en meer zoekt op
een gebied, dat men zich schamen moest
te betreden.
Stadsgezichten zjjn al niet zoo erg meer
in trek, evenmin als kaarten, d e betrek
king hebben op actueels gebeurtenissen.
Reeds lang heeft de kaarten-productie het
onuitputtelijke veld der fantasie bet-eden.
Van alles wordt op postprenten afgt-beald.
Zoo raar kan men het soms niet verzin
nen, of men kan het voor één cent als
«drukwerk» in zjju huis krjjgen.
De levendige handel in dit vlug vau
de hand gaand artikel zou natuurlijk al
leszins zjju toe te juichen,als men maar niet
behoefde te vreezen voor de voetangels en
klemmen der onzedelijkheid. Een vrees,
die te grooter moet zjjn, waar vooral de
jeugd, in nog hooger mate dejongeling-
schap zoo eterk met de ansichten* man ie
behept is. 't Zjjn toch vooral de jeugdige
verzamelaars, welke door de ongebreidel
de postkaarten-productie op ernstige wjj-
ze worden bedreigd iu hun zedeljjke be
langen. Niet dat zjj de afkeurenswaardige
ding n alt jjd bjj voorkeur koópen, want
daarvoor zjjn die vaak te duurmaar zjj
zien ze geëtaleerd door schaamtelooze
handelaars en zoo sluipt het git soms on
gemerkt in hun schuldelooze harten. Naast
onschuldige plaatjes z:en zij reeksen han
gen van voorstellingen, die eiken eerbare
het schaamrood naar de kaken jagen. On
willekeurig vestigen zjj er den blik op,
vooral wjjl zjj grooteren en wjjzeren
in deze het afkeurenswaardig voorbeeld
zien geven.
Dit betreurenswaardige feit heeft reeds
zulke afmetingen aangenomen, dat men
onlangs in de N. R. Ct. de navolgende
waarschuwing van een inzender zag op
genomen
FEUILLETON.
112
{Vervolg)',
Tot op den dag, dat Yvonne meerder
jarig is geworden, in het bezit van dat ver
mogen zal komen, want zij, zij alleen, zal mijn
er gename zijn. Het is haar bruidschat, een
aanzienlijke bruidsc at. Op dat oogenblik, z oo
er nog rechtvaardigheid in den hemel bestaat,
zal mijnheer uw echtgenoot reeds ver te zoe
ken zija.
1 e i ude Prelagner zweeg.
In elk der woorden, welke hij zooeven had
gesproken, was haat en wrok te lezen.
Vervolgens, na een ooge iblik, dat ook
.Toennic, bed oefd door de onverzoenlijke ver
bittering van haar vader, het stilzwijgen had
bewaard, voegde de grijsaard er bij
En geloof niet, dat gg eenmaal Pen-
naik zult kunnen overhalen. Pennaik heett
mij zjjn woord gegeven, en de Bretagner is
zijn woord getrouw. Mija wil zal ten uitvoer
gebracht worden.
Ik zal niets doen om hem te verhinde
ren, zijn last te volbrengen.
Gij misschiennitt, maar uw echtgenoot f
//Vergun mij door middel van uw geacht
blad de aandacht te vestigen op een groot
kwaad, dat in onze stad voortwoekert, zonder
dat de bevoegde autoriteiten tot nu toe in
grepen ik meen den verkoop en vooral het
etaleeren vau onzedelijke prentbrielkaarten.
Waar dit vroeger beperkt werd tot enkele win
kels, die briefkaarten van dubbelzinnigen aard
uitstalden, daar werden de verkoopers, ziende,
dat toch geen maatregelen tegen hen genomen
werden, overmoediger
Wie getuige wil zijn van de heillooze
werking dezer brie'kaarten, moet om 12 of
4 uur hier eens een kijkje gaan nemen, dan
kan hij kleine schoolkinderen zien staan te
midden van grooteren, die hun vuile opmer
kingen naar aanleiding dezer afbeeldingen ten
beste geven, dan kan hij zien hoe wein g tijd
er slechts noodig is om jonge onschuld te
vermoorden.»
Eu de Nieuwe Ctdeze waarschuwing
overdrukkend, voegde er een hartig woord
je aan toe, dat zjj aldus besloot
//Het is werkelijk stuitend dagelijks kinde
ren jongens, aankomende meisjes zich voor
dergelijke uitstallingen te zien opeenhoopen
en de uitingen te hooren, waartoe ze aanlei
ding geven. Pier is zedebederf, dat door maar
een weinigje krachtsinspanning van overheids
wege kan worden gestuit.//
Welnu, als liberale bladen, dieb.v. op
't gebied der tooneelspeelkunst niet al te
streng plegen te zjjn waar 't geldt de ze
delijkheid der voorstellingen zich gaan
ergeren aan da uitspattingen der druk
kers en verspreiders van prentbriefkaarten,
daar moet het kwaad toch al erg uit de
kluiten zjjn gewassen.
Algemeen eens zjjn we het dus over de
noodzakelijkheid van inperkende maatre
gelen. De vraag is nu waarin zullen deze
bestaan
't Is o. i. niet genoeg, als de uitstal
ling van onzedelijke prentbrief kaai ten ver
boden wordt. Natuurljjk juichen wjj maat
regelen, welke de winkelramen van vuile
plaatjes vrjj pogen te houdenvan gan-
scher harte toe, zoodat w jj met voldoening
hebben kennis genomen van de voorschrif
ten welke voor eenigen tjjd de Officier
van Justitie te Amsterdam te dien aan
zien aau de politie-commissarissen gaf.
Er moet echter meer geschieden, want
zoolang de Nederlandsche postergen zich,
tegen den minemen prjjs nog wel van één
cent, blijft belasten met het verzenden der
meest vieze dingen, is geen enkel huis
vader er zeker van, dat zjjn huis van on-
zedeljjke voorstellingen zal vrjj bljjven. 't
Zou dus ernstig aanbeveling verdienen,dat
bjj de postergen bezwaar werd gemaakt
tegen het rondbezorgen van voor de ze
delijkheid aanstoot gevende platen. Men
Mijn echtgenoot zal doen zooals ik,
zeide .T ennic beleedigd.
Yvon Kernadec haalde met een spo1-
teud lachje de schouders op
Was ik maar zeker honderd jaar te
zullen leven, mompelde hij.
Joennic antwoordde niet.
Zij was misnoegd, vernederd dat haar va
der zulke gevoelens bij haar echtgenoot v r-
moedde, des te meer vernederd, daar zij zelf
bemer t had, dat de oude Br.tagner juist
zag en zjj ook begon te gelooven dat Hector
de Mauvrat, toen hij haar hart veroverde, het
oog even goed op het vermogen van den va
der als op de schoonheid van de dochter
gevestigd had,
Gij zult mijn beslu't mededeelen aan
mijnheer uw echtgenoot, voegde Yvon Kerna
dec er bij. Het z d mij genoegen doen als hij
het leert kennen, opdat hij dan geen lucht-
kasteelen behoeft te bouwen. Dat zal zijn
straf en mijn wriak wezen Thans, besloot
hij, weet gij waar ge u aan te houden hebt
en kan er geen misverstand tusschen ons be
staan. Ge kunt doen wat u behaagt, heengaan
of blijven.
Joennic bleef.
Zij deelde haar echtgenoot, per brief, het
besluit mede en daar Hector niets liever wil
de, dan dat het vermogen van den ouden
Bretagner eenmaal aan Yvonne de Mauvrat
zou overgaan, die dan, ten minste zoo zij
geen monster van zelfzucht en ondankbaar
heid was, de verplichtingen van haar vader
zou eerbiedigen, kon hij hoop voeden, dat
kan zich daarbjj beroep n op art. 240 Wet-
bo k vau Strafrecht, dat zegt«Hg, d e
eenige voor de eerbaarheid aanstooteljjke
afbeelding of vliegend blaadjewaarvan
bij den inhoud kent, verepreidtopenljjk
ten toon steltaanslaat of ter versprei
ding in voorraad heeft, wordt gestraft met
gevangenisstraf van ten hoogste drie maan
den of geldboete van ten hoogste dr'.e
honderd golden.» Wjj cursiveerden een
woord, om onze bedoeling te verduidelij
ken als de Staat anderen de versprei
ding V8n een of ander verbiedt, meet hg
bsginnen met het zelf ook niet te doen.
Ten aanzien der ansichtkaarten ware dan
aan de directeuren der postkantoren een
duideljjke en strenge aanwgzing te geven.
Deze maatregel zou de verkoop der on
zedelijke postkaarten natuurlijk vermin
deren, maar niet verhinderen. En dit moet
toch het einddoel zjjo Zoo gaarne zagen
wg daarom van hoogerhand een maatre
gel genomen, welke dit doel bereikbaar
stelt. Er steekt in de lakenswaardige post
kaarten een grooter zedeljjk gevaar dan
in de Staatsloterij. De omstandigheid nu,
dat men deze wil afschaflen, doet ons de
beste verwachtingen koesteren omtrent
eene aanstaande gestrenge toepassing van
bovengenoemd wetsartikel.
Frankrijk.
De werkstakingen in de steenkolenmjj
nen der Fransche Republiek breiden zich
nog steeds uit.
De stokers te Monthieux hebben de
bureaux der directeurs van de mgnen met
steenworpen aangevallende bedienden
antwoordden met revolverschoten. De po
litie joeg de aanvallers uiteen.
Te St. Etienne treden de stakers bru
taal op, zjj beletten zelfs het vervoer van
steenkolen in de stad. Wagens met steen
kolen gelid n zijn op straat omvergewor
pen.
Aan de mgnen te Lsna, Courrières en
Dourges, in het Noorder Departement
staan de werkzaamheden geheel stil.
Te Lyon is Donderdag een radicaal
en socialistisch Congres geopend, dat 4
dagen zal duren.
Na een redevoering van den senator
D e 1 p e c h heeft het coogres een adres
aaD het ministerie-C o m b e s gezonden
waarin het vertrouwen uitspr ekt in het
geen nog te doen bljjtt aangaande de
congregaties en de ernstige quaestie van
bet conflict tusschen arbeid en kapitaal.
Het Cong* es juicht de kerkvervolging
door de F ausche RJge- ring op touw gezet,
toe. De loop van het Congres zal omtrent
de godsdienstige gezindheid dei vergader
den nog wel wat meer licht brengen. De
huiche arjj der socialisten, dat godsdienst
is een privaatzaak, zal weer blijken een
vuig bedrog te zjjn.
zjjn zaken geregeld zouden worden. Onge
lukkigerwijze had er, op het oogenblik dat
de gewenschte schikkiDg zou getroffen wor
den, iets plaats, dat het geheele plan dreigde
te doen mislukken.
Op zekeren nach kwam de min vol angst
aan de deur van den heer des huizes klop-
pen.
Hector sliep niet. Op zijn bed uitgestrekt,
dacht hij na over zijn zaken, over de geva
ren voor gevangenisstraf en schande waaraan
hij was ontkomen, aan het geld dat hg zou
ontvangen, aan de welvaart, die wellieht tot
hem zou terug keeren. Wanneer hij de be-
noodigde som in handen had, zou hij de maat
schappij weer op de been kunnen helpen en
nieuwe ondernemingen op touw zetteu. Hij
droomde reeds van het welslagen en was vol
hoop. Het was de redding, het fortuin Hij
zag zich reeds rijk, machtig, hij, die eenige
dagen geleden zien reeds reddeloos verloren
en geschandvlekt waande
Toen hij hoorde kloppen, hief hij het hoofd
op, hij werd doodsble k.
Wat is er?
Mijnheer, riep de min, sta spoedig op,
de kleine :s ziek.
Met een sprong was Hector overeind. Yvon-
ne ziek 1 Zijn dochter, op wie thans al zijn
hoop was gevestigd, den dag voor de beslis-
„in r voor het teekenen der overeenkomst.
Dat"zou een te groot ongeluk zjjn,
t ij kleedde zich in allen haast en snelde
naar de kamer waar Yvonne sliep,
De min zat bij de wieg, met het kind in
Weinig ontwikkelde en onderwezen
mensch-u uit d9 arbeidende klasse, meo-
scheD, die voor niets ter wereld hun God
en godsdienst zouden willen verzaken,
worden door het verfoeiljjk dwaallicht van
uwe leuze «godsdienst i< privaatzaak» in
de armen uwer goddelooze zielen moor
dende paitjj gevoerd.
Men wachte zich voor de vrienden van
ïen Franschen minister Combes, den
verloopen seminarist die de hand durft
slaan aan de bedienaren der Kerk.
Ds Gaulots deelt mede, dat di Frao-
sche Bisschoppen een adres hebben ge
richt aan de Fransche volksvertegenwoor
digers, waarin wordt betoogd, dat het
bestaan der geesteljjke orden vereeaig-
baar is met de rechten vau den Staat,
wanneer maar tene sterke en waarlgk
vrgzinnige Regeering in overleg met Rome
de quaestie wil regelen.
Volgens leGaulois is het p'an van het
adres uitgegaaD van de Aartsbisschoppen
van Albi en Besaufon.
Te Napels wordt een monsterproces
gevoerd tegen den vorigen Raad der ge
meente. De hoofdmannen in dit proces
betrokken,zjjo de oud-burgemeeeter Sam
monte en de afgevaaidigfe C a s a 1 e.
De advocaten hebben de zaak op de lange
baan willen schuiven, edoch de rechtbank
wil een einde er aan maken.
^Er zjjn niet minder dan 29 aange
klaagden en het getal getuigen tegen hen
zal over de 200 zijn. En het getal getui-
geD, die ter ontlasting zullen opgeroepen
worden, is ver over de duizend geschat.
Sedert de zoogenaamde eenheid van
Italië bestaat, zjjn er in de hoogste regee-
ring8kriugen al wat bank- en andere
schandalen voorgekomen.
Italië één, dat volgens de voorspellin
gen van de M a z z i n i 's, de G a r i b a 1-
d ï's en alle liberale persorganen de ge
lukkigste staat van E ropa zou wo den,
heeft tot hieraan niets verkwikkeljjks op
geleverd. Het volk is er ellendig aan toe.
Handel en njjverheid kwjjoen, en de ar
beiders op het laad houden herhaaldeljjk
werkstaking en maken oproer, wjjl hun
loon niet toereikend isomei van televen.
Een telegram uit New-York deelt mede
dat gisteren aldaar eeu conferentie is ge-
horcDn van verschillende senatoren en de
hoofden van groote anthraciet corporaties.
Dezebgeenkomst he«f waarschgalgkeen
tegenovergeste'.den uitslag gehad, dan ver
wacht werd. De mgn-eigenaais vertrok
ken met de verklaring, dat zjj het verzoek
van de mjjawerkers om de staking te doen
eindigen, zouden van de hand wgzen.
Beljie.
Ds door koni gLeopoldvirstooteo
dochter, prinses St e f a n i e, weduwe van
den Oostenrijkscben kroonprins, zal een
bezoek brengen aau het Oostenrgkscbe
Hofwaar keizer Fraus Jozef de
weduwe van wjj'en zjjn zoon R u d o lp h,
haar dan vroeg de
de amen, het kind dat alle moeite deed om
adem te halen.
Ik heb haar er uit moeten nemen, zeide
zjj, zjj stikte in haar bed.
Maar wat deert
vader verschrikt.
Ik weet het niet, mjjnheer, wellicht de
kinkhoest.
Hector verbleekte.
De kinkho st?
Ik vrees het,
Maar dan is zij verloren.
Ja, daar komen er weinig van op.
Maat voor den duivel I riep Hector uit,
zij mag niet sterren.
De miu zag hem met een verbaasden blik
B»n. Wat was er aan te doen Wie kon den
dool weerhouden
Z mder op haar verbazing acht te slaan ging
de vader voort
Neen, zij mag niet sterven, vooral nu
niet, dan zou alles ver'oren zijn.
Hij begon het kind te onderzoeken. De ar
me kiene was al zeer ver weg. zj had het
doodsbenauwd, met haar handjes rukte zjj aau
haar keel als wilde zij iets wegrukken, dat
haar hinderde. Haar oogen puilden uit hun
kassen.
Maar zij is rerlorenriep Hector wan
hopig uit.Waarom hebt gjj mij niet vroeger
gewaarschuwd
Ik wist er niets van, mijnheer, ik sliep
en dacht niet dat de kleine ziek was ea ont
waakte door het geluid in haar keel. Toen
werd ik bang, ik kleedde mij haastig en ging
I hans getrouwd met graaf L o n y a y zal
ontvangen
Haar reis naar Weenen zal zjj onder
breken door eenigen tjjd te vertoeven in
Dresden waar hare ongelukkige zuster
Louise, prinses van Coburg, iu eeu ge
sticht verpleegd wordt.
Over deze geesteskranke luiden de be
richten iu den laatsteu tjjd weinig bemoe
digend.
De doktoren hebben hare genezing, zelfs
eenige verbetering, opgegeven.
De patiënte stelt niet het minste be
lang in wat er om haar geschiedt.
Zells de dood harer moeder, de Konin
gin van Belgiëmaakte geen indruk op
haar.
Voor de Berljjnsche rechtbank is op
nieuw in behandeling genomen het K o-
n i t z e r moordproces. Reeds lal van zittin
gen zjjn weder aan deze geruchtmakende
zaak gewjjd.
De beklaagden zjjn, zoo men zich zal
herinneren, de slager AdolfLevy, le
slagersknecht Moritz Levy, de goda-
dien-tleeraar en beestensnjjderflsmbor-
g e r en de slager JozefEisensta'dt
(Preichlau) beschuldigd van moord, respec
tieveljjk medeplichtigheid aan dien moord
op den gymoasiast ErnstWinter.
Het rapport van den eersten rijksad
vocaat eindigt met de volgende conclu
sies
1. De verdenking tegen wie ook der
tot dusver iu de akten beschuldigde
personen, hetzp van het Mozaische of
Christeljjk geloof is niet bevestigd.
2. De bewering van den bloedmoord is
iu subjectief opzicht niet bewezen en in
objectief opzicht door het onderzoek van
het ljjk en van de kleeren weerlegd.
3. Ernst Winter is bjj het plegen
van onzedsl jjke handelingen door verstik
king gestorven.
4. De snede aan den hals is na den
dood met het doel het ljjk in stukken te
SDjjd toegebracht.
Besloten werd het rapport van den
officier van justitie, dat zich in denzelf
den geest uitlaat, niet voor te lezen.
Op bet Congres tegen den Inter
nationalen handel iu blanke slavinnen te
Frankfort, zgu de volgende voorstellen
van Ds. B u r k h a r d t te B rl jj n aangeno
men
1. H itjcongres bsveelt aan elk natio
naal comité aan, ondercomités op te
richten zich met de regeering en met
alle voorname vereenigingen die in de
zaak belang stellen, in verbinding te
steileD, en elk jaar een conferentie door
h t nationale comité te laten houden.
2. Het congres besluit tot oprichting
van eeu zooveel mogelgk centraal gele
gen arbeids- of informatiebureau, met
welks oprichting een bgzondere commissie
belast wordt, dat in nauwe betrekking
met het hoofdeomité t |Londen moet wer-
keu en welks kosten door het congres,
of de in hetzelve vertegenwoordigde na-
ïionale comités, gedragen zullen worden.
3. Het congres draagt aan het hoofd-
u wekken, Er moet zoo spoedig mogeljjk om
een dokter worden gezonden.
Een dokter zeide HectorDie zal haar
niet redden. Het kind zal sterven, voordat hjj
komt, ik versta een weinig van de genees-
kunde.
De vrouw wrong zich de handen in wan-
hoop.
Mijn God 1 mgn God 1 welk een onge
luk I riep zij uit.
Weenend over haar machteloosheid, voegde
zij er bjj s
Eu niets te kunnen doen 1
Neet, zeide de vader, er Jcan niets ge
daan worden
Hij nam het kind uit de armen van de min
en legde het op het bed, meer bezig gehou
den met zijn hoop, die hg zoo eensklaps za»
vervliegen, dan met het lgden van het kind,
hetgeen vreeselijk was om aan te zien en dé
min, die tevergeefs trachtte het verlichting te
geven, tranen deed storten. Hector blaef som
ber, in gedachten verdiept en peinsde op een
middel om het dreigend onheil te ontkomen.
Er kwam reeds e n denkbeeld bij hem op,
maar dat was zeer gevaarlijk en bood weinig
kans van slagen, een denkbeeld, waartoe hg
de hulp der min noodig had.
Er was een plan in zjjn koortsachtig brein
gerezen, dat hg zonder zich te bekommeren
om het dot gesteun der kleine Yvonne, uit
werkte en terwijl dat plan rijpte, zag hij op
lettend Daar de vrouw, die naast hem stond
gen haar zorgen aan het kind wijdde.
Wordt vervolgd.)