No. 5224
Maandag 20 October 1902,
27ste Jaargang
De strijd in Amerika.
©0 gevolgen van een
misdaad.
B UITEN LAND
f 1,20
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
-Cents
Frarkrjjk.
Rusland.
België.
Amerika.
Dultsohland.
Engeland.
HfragBlaó voor sSHoorè- on Stiió-dCollanó.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1 ;50
Voor het buitenland
2,90
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschpnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Bedacteu r*U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
Wat in de meeste landen van Europa
sedert vele jaren ia het klein gebeurde,
de strpd tusschen de arbeiders en den pa
troon, ziet men thans ia Amerika op
groote schaal plaats hebben. Hier waren
het honderden, arbeiders, die deu arbeid
staakten, daar worden de stakende
arbeiders bp dnjzendtallen geteld hier
vonden zp steun bp de arbeidersvereni
gingen met hare duizende leden, daar telt
de Bund der Arbeiders meer dan twee
millioen strpders. Maar ook, waar nude
patroons in hun tegenstand over kapitalen
van duizenden guldens beschikken, daar
tellen de patroons in trusts vereeuigd
hunne dollars bp millioenen. Destrpd
he ft daar dus ontzettende afmetingen
aangenomen en de werkstaking der kolen-
mijnwerkers is een feit [geworden, dat
geheel Noord-Amerika in beweging brengt
en zich waarscbjjnljjk ook geducht in
Europa zal doen gevoelen, indien het den
president Roosevelt en de Regeeiing
der Vereenigde Staten niet gelukt daer-
aan een einde te makenhetzjj door
oterreding, hetzp door dwang. Bp beide
middelen echter stuit men op enorm groote
bezwaren. De strjjd tusschen het kapitaal
en den arbeid immers heeft daar afme
tingen aangenomen, die door de reusachtige
vermeerdering van het kapitaal ter eene
zpde en de talrjjkheid der arbeiders aan
de andere zpde, bjjna niet te overzien
zpn. Van beide zjjden is men toegerust
tot den strijd, van beide zjjden heeft men
hulpmiddelen, die den strpd langen tpd
kunnen doen duren. Zal de macht of zal
het recht uitspraak doen? Zal de eene
partij moeten bukken, en dan voor hoe
lang Of zullen beide partpen toegeven
en tot een vergelpk komen, om misschien
na eenigen tpd weder van voren of aan
te beginnen
Niemand toch zal kunnen ontkennen,
dat de strpd in Amerika tusschen de sta
kende steenkolenmjjnwerkers en de syn
dicaten slechts ééie enkele uitbarsting is
van den algemeenen strpd, die sedert ja
ren hier als elders gevoerd wordt tus
schen den werkman, die zich zoekt te
ontworstelen aan de steeds sterker wor
dendé macht van het geld en het kapitaal,
dat zpn invloed, zpue kracht, zpn over
wicht telkens doet aangroeien do)r bp-
eenbrenging van ontzettende kapitalen in
vereenigingen en maatschappijen, die alle
concurrentie dooden en zich de alleen
heerschappij in de verschillende takken
van handel en npverheid verzekeren. Gee„
FEUILLETON.
Vervolg)
148
K omaan, eet nu maar, er is genoeg voor
u en de kinderen, en hier is nog wat brood met
spek.
Wat zijt gij toch goed, vrouw riep
Avondschoon uit. Hoe zullen wjj u dankea.
Gij behoeft mjj volstrekt niet te bedan
ken, het is zeer natuurlijk, men is op de we
reld om elkaar een weinig te helpen. Gij zijt
ongelukkig
Onder het eten vertelden dekermisreVgers
hun geschiedenis.
Uus, die wagen, dien mijn' man op d n
weg he ft gezien.
Is van ons Het paard kon niet verder
trekken, er was een wiel gebroken.
Arme menschen.
En toen is de storm ons overvallen
Een vreeseljjke storm, zeide de boerin
zooalt wjj ze hier zelden gehad hebben en.
toch zjjn wjj wel aan s'ormen gewoon, Wij
heefden er van in ons bed, mij a man en ik,
mjuir nu is het gedaan, de wind is gaan lig.
gen.
- Sneeuwt het nog?
wonder dan ook, dat de alles beheerschen-
de macht, welke de trusts op alle gebied
hebben verkregen, steeds sterker het ge
vaar doen gevoelen, dat die opeenhoopmg
van kapitalen in enkele handen deed ont
staan en det velen zich nietzonder grond
afviagen, of het wel recht is, dat aan
enkele personen op zoodanige wpze een
absolute macht over het andere gedeelte
der maatschappp wordt verzekerd en ot
de Staat niet verplicht is ter wille der
gemeenschap paal en perk testellen aan
de steeds aangroeiende overbeerechiog der
trusts.
Edoch het begrip van recht heeft al
heel wat wpzigingen ondergaan in de mo
derne maatschappij en da bezitters der
groote kapitalen achten zich volstrekt nitt
verplicht anders te handelsn dan hun
wordt voorgeschreven door een vtrstan-
dig overleg en wps beleid, om die kapi
talen voortdurend te vermeerderen en te
doen aangroeien. Of diarbp anderen te
gronde gericht worden, of een groot ge
deelte der maatschappp schade lpdt door
hun onverzadelpk streven naar steeds groo-
ter rpkdommen, laat hen koud als hunue
handelingen hen slechts buiten het bereik
der wet houden en binnen de perken blp-
ven van wat men ia dien strpd om het
bezit, «eeilpkheid en fatsoen» gelieft te
noemen, dan zpn zp al lang tevreden en
storen zich al weinig om de hoogere
eischen van recht en zedelijkheid. Zelfs
willen zp wel met die verworven kapi
talen, na voldaan te hebben aan da meest
grillige eischen van een weelderig leven,
op hunne manier een bluffende liefdadig
heid ten toon spreiden, eene lief ledigheid,
waaruit vaak meer hoogmoed dan ware
menschen liefde spreekt.
Dat zp' het recht niet hebben, met die
kapitalen te handelen, alléén volgens hun
eigen menschelpk inzicht, dat zp verplicht
zpu die te beschouwen, als slechts ge-
leand en zich zeiven als rentmeesters,
die eens eene zwa'e en gestrenge verant
woordt g zullen moeten geven van der-
zelve gebruik dat zij ze vo'gens deiGod-
delpke wet moeten gebruiken vcor hun
tpdelijk en eeuwig welzpnja, maar
vooral tot heil der jnenschheid, van Kerk
en Staat, och, dat zpn zoo verouderde
begrippen in de moderne samenleving.
Tegen die onverzadelpk begeerte naar
meer van het kapitaal wapenen en ver
zetten zich al langer hoe meer de arbei
ders, die ook al huDne krachten tot eene
grooten kracht trachten le vereenigen.
Doch ook hen leidt geen hooger b'gins 1
Ook zp hebben meestal geen ander doel
dan hooger loon, tot verkrp ging van meer
Neen, maar het is zeer koud. Gaat gij
weer op weg
Het moet wel
Waar gaat gij heen
Wjj weten het zelf nog niet, wij dwalen
rond.
Ik wou*tlat ik iemand kon vinden, die
mij van m;:n paard en mijn wagen afhielp,
zeide Beerenkop Dat zou ons nog wat geld
opbrengen en wij konden Purjjs te voet be
reiken.
Het zal niet ge makkelijk gaan er hier
een kooper voor te vinden
Ach tegen den prijs, dien ik er voor
vraag.
Ik zal er eens met mijn man over spreken
als hij thuis' komt, zeide de boerin, Misschien
kan hij u wel iemand aanwijzen. Maar ik houd
u maar van uw eten af en gij hebt mis9chien
honger. Tot straks
Tot wederziens, vrouw en wel bedankt.
De boerin verwijderde zich.
Weldra was de soep gebruikt en begonnen
zij aan het brood met spek, dat gerold was
in een courant, reeds cenige weken oud.
Rozengeur, die veel van lezen hield, vouwde
de courant op, legde ze ter zijde en na gege
ten te hebben ging hij onder het venster zit
ten lezen
Na een poosje gelezen te hebben, sprong
hij eensklaps op en uitte gelijktijdig een kreet
van verrassing.
Avondschoon en Beerenkop keken hem vra
gend aan en naderden.
Wat is er?
MNUIKDftt
PBIJS DER AD VERTEN IIEN.
Van 16 regels 50
Elke regel meer7y,
Oroote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingeu 25 Cents per advertentie h Contant.
AGIt'E ma NON AOITATK
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublidtéEtrangère
G.L. DA C BE 4' Co JOHN., F. J ONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
genot. Ook zp werken alléén voor zich
zeiven, zonder te vragen naar de belan
gen der gemeenschap. Zegt het kapitaal
soms, «haal uit den arbeider, wat er uit te
halen is,» ook de arbeider roept«neem
van den patroon wat er maar van te
krijgen is, desnoods door geweld.»
Wie soil das enden Waarheen men
schouwt, dienzelfden koortsachtigen strjjd
om bezit, om geld, om genot. Elk hooger
beginsel schijnt verdwenen. De zucht naar
goud en genot beheetscht alles in de
Christelijke maatschappp der twintigste
eeuw, die deu C iristus heeft uitgestooten,
den Christusdie alle menschen Zpne
broeders noemde, allen kinderen van den-
zelfden Valer.
En toch, zonder dat geloof, zonder die
leering van den Christus, zonder de over
tuiging, dat wp allen hier op aarde slechts
wandelen om ons voor te bereiden tot een
hooger, een zalig leven in de eeuwigheid,
tot een leven van geluk en tevredenheid
en volkomen voldoening, waartoe wij al
len geroepen zpu en dat wjj allen moeten
verdienen door een gotd leven op aarde,
door een leven, waarvan het richtsnoer
moet zjjn, dit grootste van alle geboden
«Heb God lief bovenal en uwe naasten
als u zeiven,» zonder die heilige overtui
ging is aa n eeDe oplossing van dien strpd
niet te denken.
Men moge hem voor een tijdlang sui-
sen, men moge door loven en bieden, door
geven en nemen voor een tpdlang tot
eene zekere rast komen, de oorzaak van
het kwaad blpft voottwoelen, het onweer
is bezworen voor een korlen tpdmaar
heeft niet uitgewoed. Plotseling breekt
het weder los, erger dan le voren.
Toen Donderdag de heer Brandy d'
A s s o n in de Franscbe Kamer van Al
gevaardigden Let woord voerde over de
kerkvervolgmg en protesteerde tegen de
vervolging der religieusen, maakten de
vrienden en partijgangers van minis
ter Combes een helsch lrven, zp rie
pen Ge moet niet letten op de buiten
sporigheden van den spreker, bp heef-, zpn
volle verstand niet meer.
De Voorzitter verklaard dat die woon
den niet in het verslag opgenomen zou
den worden doch de heer Brandy d'
A s s o n zeide«Ik wil dat zp er in op
genomen worden,degenen die ze geuit heb
ben zpu beleedigers en lafaards. Ja, riep
graaf De M u n,'t is een schavuit en een
lafaard tevens die 3randy d' Aason
heeft durven beleedigen.
M n maakt zich zeer ongerust over
het stoomschip Annnm dat hoogstwaar-
O I ri p de clown uit, terwijl hij op het
kind van Claire wees, gij wildet die kleine
achter laten, rmar dat kiud is opze redding,
het Zfl ons rijk maken.
Wat? riepen de anderen uit, wat wilt
ge daarmee zeggen
Luistert, zeide Bozengeur en las lang
zaam de advert;ntie voor, die wij kennen.
Beerenkop had aandach'ig geluisterd zonder
het te hegrijpen I
Welnu vroeg hij.
Welnu? Begrijpt gij het niet
Neen.
Dat kind van het vrouwelijk geslacht,
waarvoor men honderd-duizend francs uit
looft, dat is de kleine die wij gevonden heb
ben.
Fortif
Ja.
Meent ge?
Ik weet het zeker.
Ja, dat moet zij zijn, mompelde ivond-
s choon
Zij is het, riep de c'own uit, ik kan
het bewijzen, ik heb pnpieren.
En dan vroeg Beerenkop, die het nog
altijd niet scheen te hegrijpen.
En dan Dan ga ik dien man opzoeken,
een zekeren mijnheer. Chateauroux. Naam en
adres staan in de courant. Ik zal tegen hem
zeggen.- Mijnheer, ik weet waar het kind is
dat gjj zoekt. Geef mij nu de honderd-dui end
francs.
En meent ge dat h'j ze u geven zal
Drommels, hij heeft ze toch beloofd,
8cbjjuijjk met man en muis is vergaan.
Aan boord bevindt zich de heer B»au,
gouverneur van Indo-China. Het schip
behoort tot de Compagnie d'.s Messageries
Maritimes, en is uit Marseille vertrokken
en moest den 21sten September te Sai
gon zpn aangekomen.
Om toch maar geld le kunnen slaan
heeft de Fransche minister van financiën
den prps van den tabak met 4 fr. per
kilo vermeerderdde pakjes tabak, die
vroeger 50 grammen wogen, zullen voor
taan slechts 40 giammen wegen en 80
centiemen kosten.
Een vreese'pk ongeluk heeft te Mor-
zine (Savoye) plaats gehad. Een stoom
ketel van een locomobiel, die gebruikt
werd bp het g> aandorscben, is gespron
gen waardoor vier kinderen van 8 a 10
jaar gedood werden. Een kind werd in
tweeën gesneden, een'ander werd het
hoofd van den romp gescheiden. Twee
anderen waren onm'ddelljjk dood en wer
den over een grooten afstand weggeslin
gerd. Bovendien zpn er verscheidene ge
wonden.
—In het Pas de-Calais bekken is de sta
king nog algemeen. In een der mpnen
trrachtte een bende stakers b'nnen te
dringen, om vernielingen aan te richten.
De cavalerie hield hei tegea, en arres
teerde twee kwaadwilligen.
De prefect van het Noorder-departe
ment heeft meegedeeld aan den afge
vaardigde B a s 1 y, dat zeven mjjnbesturen
in dit departement de bemiddeling van
den prefect om tot overeenstemming te
geraken met de stakers hebben aange
nomen. De drie overige zullen wel spoe
dig volgen.
De President van de Franschs Re
publiek heelt Donderdagmiddag den Ko
ning van Griekenland ontvangen. Maan
dagavond zal een feestmaaltijd in het
Elyséa gegeven worden te' eere van den
Koning Het corps diplomatique is uit-
genoodigd.
Dat er in het Czarenrjjk verschrikke
lijk gedronken wordt, bewijst ons de ver
volgingen wegens dronkenschap, die er
plaat) hebber. Om slechts bp Moskou
te b'ijven, kan gecms'a'eard worden.dat
aldaar van 1 Juli 1901 tot-1 Juli 1902,
dus gedurende «en jaar, 53,617 perso
nen wegens dronkenschap terechtstonden
en dat wa-en natuurljjk nog slechts de
allerergste dronkaards.
Te S'. Petersburg zal den 15en De
cember een conferentie van Europeesche
spoorwegdirecteuren worden gehouden
wairop de onlangs ta Parjjs begonnen
besprekingen bttreffende het internatio
naal verkee-, doorgangstarieven voor pas
sagier; en andare vragen in verband met
den Tra ,s-8iberischen spoorweg zullen
worden besloten. -
Uit Charleroi en Luik wordt gemeld,
dit tie Boerengeneraals met de Nord-
Express op hun reis naar Barljjo deze
steden pa'seerende eau de stations door de
Hij kan het niet weigeren, zeide Avond
schoon,
Beerenkop haalde de schouders op,
Gij zijt beiden domkoppen, zeide hij, ik
heb medelijden met u.
Medelijden?
Weet gij wat er gebeurt wanneer gij zoo
gek zijn naar dien man te gaan In plaats van
u te betalen, zal hi u eerst vragen hoe gij
aan het kind gekomen zijt, met welk recht ge
het ij u hebt gehouden en daar gij alleen
kunt zeggen dat gij het gestolen hebt, zil
men u naar de gevangenis brengen, in p'aats
van u honderd duizend francs uit te betalen.
Ja, zeide Avondschoon, Beerenkop heeft ge
lijk, dat kon gebeuren.
Die honderd-duizend francs zijn slechts
een lokaas, om ons le pakken, wanneer wjj
dom genoeg waren.
Mogeljjk, zeide Rozengeur, maar ik moet
er het mijne van hebben.
Wat wilt gij doen?
Ik ga den man opzoeken.
Mjjnheer Chateauroux
Ja, en wanneer bij niet opdokt, zal hij
nooit, verstaat ge, nooit te weten komen waar
het kind gebleven is.
En als hij u laat oppakken
Dan komt hij het nog veel minder te
weten, want ik zeg hem er niets van Al zet
ten zij mij het mes op de keel, ik zou geen
woord spre'en en hij heeft er belang bij te
we'enwaar het kind is, daar hij honderddui
zend francs uitlooft.
Avondschoon gaf zich gewonnen. Het reus-
de daar verzamelde menigte stormachtig
werden toegejuicht.
Te Luik bleef de trein ongeveer 20
minuten stilstaao, honderden drukten de
Generaals de hand, en aau het geroep
vau Vivent les Boersscheen geen einde
te komen.
De eigenaars van een aantal kolen -
mp'neD hebben een aanklacht ingediend
tegen de leiders der werkstakers wegens
oprutïng, omdat de mpnwerkers den ar-
b id hebben neergelegd zonder vooraf
gaande opzegging. De mpnbesturen in de
Borinage hebben beslist geweigerd ver-
hooging van loon te geven.
De mijneigenaren te Bergen en omstre
ken hebben de steenkolenverzendingen
□aar Frankrijk gestaaktten einde bjj
uitbreiding der werkstakingen in eigen
behoeften en aan de levering der bin-
nenlandsche contracten te voorzien.
De werkstaking, die 157 dagen heeft
geduurd wordt op 1680 millioeu galden
geschat.
Vroeger werd er 1.300.000 ton steen
kolen per week geproduceerd, tegenwoor
dig slechts 98 000 tonnen. Veertig dui
zend mijnwerkers hebben het district der
s'aking verlaten en elders werk gekregen;
ongeveer 17,000 zpn aan het werk in
38 mpnen en 42 wasscherjjen. De prps
van terra cotta bricks, welke met olie
gedrenkt tot brandstof dienen, is 100
pc. gestegen.
Het einde van de werkstaking is dan
ook door de pers en geheel het volk met
vreugde vernomen.
De arbitrage-commissie voorden Ame-
rikaanschen steenkolenatrpd bestaat uit de
volgende leden:Den brigade-generaalJ o h n
M Wilson, den mpn-ingeniear E W.
Parker uit Washington, den rechter
George Gray, den socioloog E. E.
Clark, Th omasW. Watkin s, en
man door praktijk bekend met de pro
ductie en verkoop van steenkool en bis
schop John L. Spalding.
De naam van den bisschop is op deïe
Ijjst geplaatst op verzoek van president
Roosevelt. Rapporteur is de commis
saris van arbeid W right.
Gisteren-midlag kvamen de Boeren
generaals te Bsrlpu ia dea wandelgang
vai het Rjjksdag gebouw, waar zjj har-
le'pk begroet weiden door de talrijke
algevaardigden, zp bezichtigden daarna,
onder leiding van prins Herbertvon
Bismarck het gebouw van den Rjjks-
dag.
TeLonden heerscht onder soldaten die uit
Zuid-Afrika zpu teruggekeerd, groote on
tevredenheid over het niet ontvangen hun
ner soldjj Een vrpwilliger ODtving slechts
een vjjfde vau hetgeen bij te goed heeft en
een ander vrp williger moest zpn goed in de
Bank vau Leening verpanden om eten voor
achtig bedrag van honderdduizend francs sche
merde haar voir de oogenen verblindde haar.
Als het toch eens waar was, als men eena
bonder lduizend francs gar.
Zij mompelde:
Rozengeur heeft gelpk, wg konden het
altijd wagen.
Och j zeide Beerenkop wysgeerig, als
wij opgepakt worden, verliezen wij er no~
niet veel bij. Nu lijden wy honger en gebrek
dan zouden wij op staatskosten gevoed en ge
huisvest wordeD,
Bovendien zal ik mijn voorzorgen wel
nemen, zeide Rozengeur. Laat mij maar
eens begaan. Maar dan moeten wij terstond
naar Parijs vertrekken en goed voor het kind
zorgen, d it het onderweg_ met sterft.
Paar belast ik mij mee, zeide Avond
schoon.
Rozengeur kon niet nalaten spottend te
tri imlacs.en.
Ik zal haar dragen, zeide Feerenkop en
ik zal haar wel voor koude en sneeuw be
hoeden.
Hij sto tie de deur open.
Welk weer is het
Droog weer, het vries,1,
Goed weer om te loopen, wij gaan ter
stond op weg.
Allen stonden op. Met de hoop was ook de
moed teruggekeerd. Avondschoon nam Eortif,
wikkelde haar in al de doeken, die zij bjj zich
had en legde haar in de armen van haar man.
Wordt vervolgd)
