No. 5235
Zaterdag I November 1902.
27ste Jaargan
2)ag6laó voor tfflooró- on Stuió-éCollanb.
"ALLERHEILIGEN!
ALLERZIELEN!
1 it nummer bestaat
uit twee bladen
ÜlitHSTB ÜLAU.
©0 gevolgen van een
misóaaó.
B U 1 T Hl «17 A i\ U
y
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland 4 4 4
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschynt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St, Jansstrsat. Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Wegens den feestdag van
- Alle Heiligen sal morgen
de NIEV WE BA ARLEMSCBE COU
RANT niet verschijnen.
Op den feestdag van Allerheiligen heffen
vrjj smeekend den blik omhoog naar hei
land, van wiens heerlijkheid gezegd wordt,
dat noch oog het gezien noch oor het ge
hoord heeft en dat het nooit in 's menschen
brein is opgekomen* wat de Heer daar
boven bereid heeft voor hem, die Hem
beminnen.
In den geest blikken wy op naar de
geopende hallen van het kemelsche rjjk,
met de tallooze menig»e van hen, die
hunne aardsche loopbaan voleind en den
goeden strijd gestreden hebben, die de
palmen dragen der zegepraal, de kroon
der overwinnning,in de triomfeerende Kerk
van den Heer.
Door den somberen nacht zjjn zjj opge
stegen tot het licht der eeuwige vreugd,
ons het schoonst bewys leverend, dat op
het Ijjden van dezen tjjd eene eeuwigheid
volgt van onverwelkbaar geluk, waar geen
onderscheid meer bestaat tusschen grooten
en kleinen, armen en rjjken, tusschen
hen, die zich hier aan alle» konden ver
zadigen en de behoeftigen, die t in den
zwaren strjjd om het leven vaak zoo hard
te verantwoorden hebhen,
Thans jubelen zjj op Gods plaats, waar
geen onheil hen nog deren kan. En met
hen juichen wy mede, terwjjl wy hunne
voorspraak afsmeeken by Hem, die de
opperste gerechtigheid pleeg*.
En nog klinkt de feesttoon, nog zjjn
de opgewekte klanken niet verstorven, of
eensklaps, daar doet het sombere gelui
des doods zich vernemen.
En de heele natuur, die haar leven
heeft afgelegd, zingt mede op somberen
toon het lied van den dood,
De herfstwind strjjkt onzacht over veld
en akker en plukt hardhandig de laatste
gele bladeren van de kale takken.
Dichte en vochtige nevelen strekken
zich over de aarde uit en hullen deze in
een valen sluier. De herfst heeft de groe
ne weilanden ontkleurd en afgestorven
wachten zjj op het witte lykkleed, dut
zich spoedig daarover zal uitstrekken.
Wachtend op een nieuwe ontluiking.
Vervolg
159
Wat scheelt baar toch? mompelde hij.
Het wordt nu toch tijd dat zij ontwaakt.
Hjj nam de hand der vrouw en sloeg er
heftig op, haalde een karaf water, bevochtigde
haar slapen, haar gelaat en trachtte haar op
te heffen.
Welnu? Welnu? zeide hij, wat scheelt
er aanP Wilt ge niet ontwaken? Maak nu
geen gekheid met mij.
Horteme bewoog zich niet.
Zij was jjskoud.
Haar hand was verstij'd.
F et gelaat, door het licht der lamp besche
nen, was wit, loodkeurig bgna
De angst van den man nam toe.
De duivel haal me, ze is dood.
Hjj bleef versteend en verschrikt staan en
mompelde
Hoe komt dat nu? Zou ik de dosis te
sterk gemaakt hebben Dat is wat moois
Hij kon toch nog niet aan haar dood ge-
looven, een bewusteloosheid, die wat lang
aanhield. W eldr» echter viel er niet meer aan
Wy volgen de menigte naar den doo-
denakker, waar de dag der opstanding
verbeid wordt.
Wy zien ze gaan, die weinigen in onze
dagen, voortschrijden langs de ryen der
graven om de plek te naderen waar hun
dierbaren begraven ligt.
Ziet gjj daar die zwart gesluierde dame!
Trotsch schrjjdt zy voorwaarls naar een
prachtig versierde tombe.
Daar legt zy, zonder een traan te stor
ten, een frisschen palmtak neer, die wel
licht zooveel gekost heeft, dat die bleeke
vrouw ginds op den eenvoudigen graf
heuvel, de arme kinderen die haar weemoe
moedig in de oogen staren, met het geld
zeker dagen lang voor nood en ellende
zouden kunnen bevryd worden.
En die man daar, die het gloeiend hoofd
tegen het jjzeren hek drukt! Zy,die daar be
neden rust, is jarenlang zijne trouwege
zellin geweest in vreugde en leed. Bloemen
en kransen toonen, dat zjj nog niet ver
geten is.
Zoolang zjj ademde werd echter haar
woord miskend, met geen dank of op
beuring werd zjj omgeven. En daar staan
de kinderen, die nu met kransen den graf
heuvel dekken, in tranen oadend, met
diepe vereering, zy, die de moeder in haar
leven met ondank bejegenden, en haar
zooveel te danken hadden.
Zooveel aardsche liefde wordt nu den
dooden geschonken, terwijl de christelijke
liefde echter met gebed en aalmoezen vaak
maar al te zeer vergeten wordt.
En verder staat weenend moeder en
kinderen by het graf van den tydens zjjn
leven aitjjd werkzamen echtgenoot en
vader. Hoe heeft hjj niet dag en nacht
rusteloos voor de zynen gewerktO, zij
missen hem, den dierbaren afgestorvene.
Zy hebben een erkenteljjken steen opge
richt in het dankbare harl, op het graf
plantend het kruis des geloofs, omgeven
met de rjjk geurende bloemen van het
gebod en de aalmoes.
Dat zal onzen dierbaren afgestorvenen, die
nog niet geheel aan Gods gerechtigheid
voldaan hebben, meer baten dan de b'ot-
men, die op hun graf liggen.
Bidden wy voor de dooden. Hebt mede
lyden, klinkt de droevige stemme des
doods. Op die stemmen zullen wy ant
woorden, niet zoozeer met het neerwerpen
van een heidenschen blojmentooi, maar
vooral met het uitstorten ven een vurig en
erkenteljjk hart, zooals de verdiensteljjke
liefde dit ingeeft en de Kerk, die trouwe
moeder, 't ons leert, opdat onze leden uit
te twjjfelen. Hij had de hand op het hart der
ongelukkige gelegd, het klopte niet meer. Het
was gedaan. Hortense was dood.
Hoe was dat gekomen
Hij begreep en niets van en bleef eesige
oogenblikken als versuft voor het lijk staa 1.
Hij rilde toen hij dacht aan de gevaren die
hij liep, het klamme zweet kwam op zijn
voorhoofd, zijn haren rezen te berge.
Wat te doen?
Hoe zou hij zich van dit lijk ontslaan
Hij kon liet tot morgen wachten, want
de portierster kwam eiken ochtend boven om
zijn kamer schoon te maken.
Desnoods zou hij zijn deur gesloten houden,
zeggen dat hij ziek was, maar dat zou men
vreemd vinden. Bovendien zou het lijk niet
van zelf weg gaan. Hij zou moeten uitgaan
om zijn maatregelen te nemen voor don vol
genden nacht, een he'per te zoeken om het
lijk in de Seine te werpen, zooals hjj reeds
met het lijk van mejuff ouw Xavier, de uit
draagster uit de rue de Provence had gedaas
en terwijl hjj afwezig was, zou men op zijn
kamer kunnen komen. En dan, dat lijk hin
derde hem. Hij wilde er den nacht niet mee
doorbrengen.
Hij gevoelde een ongekenden angst hij, die
anders nog al eens wat doorstaan had
Hij opende het venster.
Er was niemand meer op straat.
Het gewoel van Parijs was bedaard.
De lucht was donker.
De winkels waren gesloten, de lichten uit
gedraaid, overal heerschte kalmte en rust
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
50 Cen to
7y„
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicité, Etrangère
G.L. DA li BE 4' Co J OBN., b. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
de strydende Kerk spoedig onze voorspre
kers mogen word n te midden van den
eeuwigen triomf.
Oostenrijk Hongarije.
Te Arad (Hongarye) valt een schande
lijke zwendel te constateren.
Bij den bedryfs- en volksbank aldaar
heeft een verduistering plaats gehad van
p. m. 309.000 kronen.
Het grootste gedeelte van het geld is
door den directeur Böhm aan de beurs
verspeeld. De raadjvan beheer van de bank
moet reeds geruimeu tijd van de verduis
teringen hebben geweten, d.ch deed geen
aangifte. Zij heeft 200.000 kronen van het
tekort aangevuld Toen de verduistering
bekend werd, bestormden de inleggers de
bank. Er werd ongeveer een hall millioen
uitbetaald.
De oorzaak van de voor zeer velen
financieele ramp is gelegen in het ver
trouwen, dat de commissarisseu stelden
in den gewetenloozen directeur,die daarvan
misbruik heeft gemaakt.
Frankrijk.
In de Fransche Republiek zal de on-
derwyswet-F al 1 o u x van 1850 tot het
verleden gaan behooren. Door den Mini -
ter van Onderwys is een ontwerp gereed
gemaakt om het onderwys te ïeorgani-
seeren.
Dit ontwerp laat alleen Franschen toe
als leeraren of leerare. sen, na voldoening
aan een examen. Congregatiesdie niet
erkend zijn, mogen geen middelbaar on
derwys geven. Aan de bestaande scholen
wordt een tyd van 4 jaren gegeven voor
het aanstellen van het wettelyk bevoegd
personeeleen uitzondering wordt gemaakt
voor leeraren boven 40 jaar, die ten minste
5 dienstjaren hebben. Tevens wo dt een
ingrijpend Staatstoezicht ingesteld dat
zonder zich met het onderwys te mogen
in'aten, toch o. a. de bevoegdheid krijgt
de schoolboeken en het schrittelyk werk
der leerlingen in te zien.
De schade, die de werkstakingen der
steenkolenmijnwerkers hebben veroorzaakt,
kan berekend worden naar den invoer van
kuiten. De buitenlandsche mijn maatschap
pijen varen er wel by. Aan het Belgische
grensstation Jeumont alleen, zyn 67000
Ion steenkolen ingevoerd. Hoeveel steen
kolen aan andere stations zyn ingevoerd
en in de havenplaatsen uit Engeland zyn
gelost, laat zich begrijpen. Een enorme
scbade is aan de Fransche myu-industrie
toegebracht.
Eagel&nd-
De afgevaardigde Weis heeft in het
Lagerhuis de R geering geïnterpelleerd
over de b?jegening van de drieBoeren com
mandanten Kritzinger, louché
enJoubert te Cambridge. Hy vroeg
de ministers «Is uw aandacht getrokken
door deze gebeurtenissen ea zult gjj maat
regelen nemen om een herhaling te be
letten
Wat zou hij doen
Hij koa geen besluit nemen.
Nog nooit had hij zich in zulk een ver
legenheid bevonden, in zulk een groot gevaar,
dan bij deze onvoorziene misdaad.
F et w s a'schuwelijk.
Met een ruk s'oot hij het venster.
Bjj liep in zijn kamer heen en weer, als
een r ofdier in zjjn kooi, hij peinsde op een
middel om dit gevaar af te wenden, maar
vond niets. Hij scheen eensklaps al zijn zelf-
beheersching, al zyn koelbloedigheid verloren
te hebben.
Toe moest er een besluit genomen worden.
Hij kon met het lijk op z,n kamer den
dag niet afwachten.
Hjj bleef staan, met saamgetrokken wenk
brauwen Allerlei gedachten doorkruisten zjjn
geest, maar hjj verwierp de een voor de
andere.
Voor alles moest het lijk verborgen wor
den, onverschillig hoe en waar en dan zou
hij vluchten. Een paar dagen uitstel en hij
was gered.
Marchand bedacht eensklaps, dat er onder
het huis waarin hij woonde, uitgestrekte kel
ders van een wijnkooper waren. Een van die
kelders, waarin slechts ledige vaten werden
geborgen, bleef' altijd open, zelfs des nachts
Men kwam er zeer weinig alleen wanneer er
ledige vaten gehaald of gebracht werden. Wan
neer hjj het lijk daar kon brengen, zou het
er zeker eenige dagen blijven zonder gevon
den te worden.
In dien tijd kon de moordenaar de grenzen
De minister van binuenlandsche zaken
Akers Douglas antwoordde daarop
letterlijk dit: «Ik heb geen tyd gehad
mjj met die zaak bezig te houden.»
En noch de interpellsnt, noch een der
andere leden van het Huis protesteerde
of sprak een woord op dit laffe uitvlucht.
De Iersche Parlementsleden hebben
het Lagerhuis verlaten en zyn naar hun
land teruggekeerd, waar zy zullen blijven
gedurende de verdere zittingen van het
Parlement in dit jaar; volgens hnn be
weren stellen zij geen belang ia de onder-
wjjswetten en de andere aan de ordezynde
regeeringsont werpen.
Italië.
Te Chiavari, naby Genua, is Dinsdag
de pastoor der parochie, op het oogen-
blik dat bij in zyn woning trad, door boos
wichten vermoord. De moordenaars heb
ben den priester vijftien dolksteken toe-
gebiacht, hem dus letterlijk afgemaakt.
Zy plunderden vervolgens de kerk en de
pastorie.
Buiten Catani zyu zeven anarchis
ten aangehouden. Men gelooft dat er een
samenzwering in het spel is
Kerkvervolging in Frankrijk.
Hoe het zal afioopen met den kerkver-
volger, minister-president Combes,
wekt veler nieuwsgierigheid op, nu in den
Fianschen Senaat is aangetoond, dat deze
varloopen seminarist thans door de gratie
der vrymetselary die in Frankrjjk op
permachtig heerscht, minister-president is
geworden, om de Roomsche Kerk een ge-
voeligen slag toe te brengen.
In den Senaat der Fransche Republiek
kwam de wet tegen de kloosters aan de
orde, waarbjj de heer Ponthier de
Chamaillare, senator van Finistère
rondweg verklaarde dat in dit Departement
eene ware kerkvervolging heeft plaats ge
had.
De kerkvervolger Co m b e s, heeft ge
weigerd de betwiste punten over de uit
zetting der religieusen aan het oordeel
der Rechtbanken te onderwerpen, hy heeft
op eigen gezag de scholen doen sluiten,
de rechten der burgers met voeten getre
den en de vrijheid van onderwys en het
recht van den eigendom geschonden. Het
is immers duidelijk aangetoond door de
uitspraak der rechtbanken, dat de Mi
nister-president zich aan vergaand machts
misbruik heeft schuldig gemaakt.
De heer G o u r j a, senator van het
Rhone-departement protesteerde op zyn
heart tegen de onwettige maatregelen door
het ministerie Com bes genomen. Hy
deelde mede, dat de ouden van dagen,
weezen en zieken, zwaar zyn getroffen door
een der Kerk hatende Minister.
De religieusea zouden welgedaan heb
ben met de behoeftigen, die zjj verzorg
den, op te trekken naar de prefecten, zy
hebben dat echter niet gedaan omdat zy
hun lifefdadigsheidsweik willen blyven
uitoefenen zelfs onder de wreedste bedrei
gingen van ve jaagd te worden.
G o u r j a riep verontwaardigd uitdat
de Regeering oppasse't is niet straffe-
over zijn, zelfs voordat men aan hem dacht.
Dat was het. Dat moest hjj doen.
U ij ging terstond aan het werk.
Na zijn jas uitgetrokken te hebben, nam
hij het lijk op zjjn schouders, verliet zjjn ka
mer en ging de trap af, die geheel donker
was.
Hjj had lucifers en een kaars in zjjn zak,
om zich daar beneden licht te verschaffen,
benevens een mes. Hjj was woest, tot alles in
staat.Wee hem die zich opzijn weg zou bevin
den. Hij zou voor geen nieuwen moord te
rugdeinzen.
De trap was smal en telkens stootte het
Ijjk tegen muur en deuren, a's wilde het den
moordenaar terughouden.
De angst van Marchand was onbeschrjjfe-
ljjk.
Duizenden gevaren liep hij om ontdekt te
woiden.
Er kon een deur geopend worden, een der
bewoners kon thuis komen.
Zjjn oor luisterde scherp toe, maar alles
bleef stil. Bij kwam zonder ongevallen be
neden.
Daar bleef hjj staan. De vermoeienis, de
angst deden hem wankelen. Het zweet parelde
met groote druppels op zijn voorhoofd. Hij
luisterde aan de portiersloge, zag over de
binnenplaats, op de straat, overal rond, onge
rust, woest, met zjjn mes in de hand,tot tref
fen gereed, Niets. Geen geluid. Geen licht.
Alles sliep in hnis.
Eenigszins gerust gesteld, nam hjj zijn last
weer op de schouders, ging de binnenplaats
loos dat zy de gewetens en den vrijheids-
geest van het Fransche volk trotseert,
vroeg of laat zal zy bezwyken in dien
stryd. Weldra zullen alle weldenkende
burgers zich tegen dien gewetensdwang
vereenigen, en dat verbond zal de vyan-
den der Kerk vernederen en heilzame
vrachten dragen voor Frankrijk en voor
de Republiek.
Combes antwoordde dat de wet van
1901 aan de kloosterorden drie maanden
tyd gaf om de toelating te vragen. Op de
146 mannenorden zyn er 86 vry willig
uiteengegaan, en op de 606 vrouwen
orden 213: anderen, zoo beweert hy, zijn
in opstand gekomen tegen de wet, en 't
zyn deze wier gestichten gesloten wer
den. De Kerkvervolger houdt staande
dat de Regeering het recht had honne
scholen te sluiten, en dat zij zich gema
tigd getoond heeft. Op de banken der
linkerzij riep men hem toe dat hy daarin
ongelyk gehad heeft, dat hy maar in eens
al de kloosters en hunne gestichten had
moeten slniteü.
De senator deGoolain e verdedigde
in den Senaat de houding der bevolking
van Bretagne tegen de lasterlijke aantij
gingen der ministerieele meerderheid. Wa
hebben de Bietagners gedaan? Zy zyn
als brave katholieken in opstand gekomen
tegen den godsdienstoorlog door de vrij
metselarij hnn aangedaan. Het Ministerie
heeft de vrijheid der Bretagners geschon
den en het gezag der burgemeesters mis
kend.
Met welk recht vraagt men aan de on
der wyzeressen of zy religieusen zyu ge
weest
De besprekingen over de kerkvervolging
wordt in den Franschen Senaat voortgezet.
Minister Combes heeft aan de bur
gemeesters in Bretague het bevel ge-
zouden, dat zjj op de stukken, die dienen
tot uitbetaling der jaarwedde aan de gees-
te'ijken, moeten melden of die priesters in
het Bretonsch prediken en catechismus
leeren. Indien zy dat doen, mag geen uit
betaling hunner jaarwedde plaats hebben.
Byna alle burgemeesters hebben den
Ministers doen wetendat zy weigeren
dat onrechtvaardig en eigendunkelijk be
vel uit te voeren en dat hunne kiezers
eenparig hunne beslissing goedkeuren.
De werkstaking in Frankrijk.
De steenkolenmyu-besturen hebben een
aantal nieuwe werklieden aangenomen en
de opruiers aan den dijk gezet. Hierover
hebben de oproerlingen in een schrjjven
aan minister Combes zich beklaagd.
Hoe belacheljjk !De volksmisleiders willen
niet alleen het recht hebben om den arbeid
naar willekeur te staken, maar zjj wilien
ook dat het den patroons zal belet worden
zich van werkkrachten te voorzien. Zoo
willen zy ook nog het recht hebben om
fatsoenlijke werklieden, die geen oproer
maken, het werken te beletten. Zy dreigen
revolutie te maken en vernielen eigen
dommen. Brandstichtingen zyn in het
Noorder-Departement aan de orde van
den dag. Aanrandingen van personen
op en kwam eindelijk op straat.
Met een paar schreden had hjj den ingang
van den kelder bereikt, die, naar gewoonte,
niet gesloten was.
Hjj trad binnen.
Een vochtige lucht woei hem tegen, zijn
voet gleed uit op de glibberige steenen.
Hij stak zijn kaars aan en liep voorttwes
drie kelders door, toen was hg aan het eind
gekomen. Hier zou hij zjjn slachtoffer ver-
Ledige fusten stonden tegen den muur op
gestapeld, hjj behoefde er slechts eenige te
verzetten en dan kon hij het lijk er achter
Eerst luisterde hij nog scherp toe.
Hjj hoorde niets, keerde naar het ljjk te
rug, nam het reeds op om het achter dg fusten
te verbergen, toen hjj eensklaps sidderde. Hjj
liet het ljjk op den grond terugvallen en stond
een oogenblik als versteend,
Hjj had het geluid van voetstappen ge
hoord.
Hjj luisterde scherp toe.
Neen, hjj bedroog zich niet, daar liep iemand,
men naderde.
Hjj blies zjjn kaars uit, snelde naar den
ng Dues Z.IJU Etttwo uit, sneiae n&ar den
ingang van den kelder en zag in de verte
een zwak en roodachtig licht, dat langzaam
naderde. Hjj verroerde zich niet, hield zijn
adem zelfs in, en wachtte, met het mes in de
hand tot den stoot gereed.
{Zie vervolg tweede blad)
«I1WÏ HUmtüSlli: I III BUT
ABONNEMENTSPRIJS.
FEUILLETON.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGITE M4 NON AGITATE
mam .1 rtn 1-n 1 r I r. M