No. 5240
Zaterdag 8 November 4902.
27 ste Jaargan
ague ma non agitate
Amsterdamsclie Brieven.
©e gevolgen van een
misdaad.
BÖ1ÏBKLA» l)
f
O
ABONNEMENTSPRIJS.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
üuitsohland.
Frankrijk.
Italië.
Engeland.
De werkstaking in Frankrijk.
HfraqBlaó voor <3ïooró- on Suuit-éCollanó.
PTJT.TS DER ADVERTEWTTEN.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. JansBtraat. Haarlem
Van 1—6 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
50 Cents
7% a
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publ'dtéEtrangère
G.L. DA C/BE Co JOHN., F. JONES Succ- Paris 31 bis Faubourg Montmartre
6 November 190 2.
Amsterdam heeft in de afgeloopen week
twee zeer bekende mannen verloren de
heer mr. Rutgers van Rozenburg,
tot 1894, Lid der Twee ie, daarna tot
1897 lid der Eerste Kamer, waarna hjj
zich uit de politiek terugtrok en de heer
D e nfl e r t o g,van beroep «onderwijzer»
later lid van den Gemeenteraad en van
de Tweede Kamer. Twee mannen van
groote bekwaamheid en vai groote werk
kracht, die eerljjk voer hunns gevoelens
uitkwamen en voor hun beginsel streden^
ook dan, wanneer dat wel eens niet strookte
met de zienswijze hunner partpgenooten.
Zoo stond in '94 de heer Rutgers
van Rozenburg met de verkiezing
voor de Tweede Kamer, volstrekt niet
aan de zjjde van het Ministerie en de
Den Hertog was ruim genoeg van
inzicht om eene rechtvaardiger be
handeling van het Bjjzonder Onderwjjs
voor te Btaan, hetgeen hem ook bjj de
verkiezing voor de Tweede Kamer heel
wat stemmen bezorgde. De heer Rut
gers was in de Tweede Kamer eender
meeBt gevreesle debaters, scherp en ve
nijnig, van zich bijtend sis een gesarde
das, zjjn tegenstander niet met glacé
handschoenen aanpakkend, maar bem
verscheurend, als hg kon, met de scherpe
nagels en tanden van bijtendensoms
ruwen spot. Hg was de uitvinder van
het woord cStemvee,* welke uitdrukking
hem hoogst kwalijk is genomen, al heeit
hg ze zeer waarschjjnljjk niet bedoeld in
de beteekenis, waarin men er van tégen
hem gebruik of misbruik gemaakt heeft.
Toch was hg in het dagelgksch leven,
goedig en hulpvaardig van aard en had
niets van den bjjteuden dashond, dien hjj
soms op de tribune voorstelde
De heer DenHertogis Vrijdagnacht
plotseling overleden, nadat hjj Donder
dagmiddag en zelfs ook nog 's avonds
met zéér veel opgewektheid de gemeente
raadszitting had Ljjgewooud en aan de
discussiëu over de begrooting een jjverig
deel had genomen. In hem verliest de
Gemeenteraad een ijverig lid met een
scherp en helder oordeel, eene gemakkeijjke
voordracht en groote liefde voor het onder
wijs. Waarschijnlijk zal het vervullen zjjner
plaats in de Tweede Kamer wel aanlei
ding geven tot èen vinnigen strijd in
district III, dat tot die districten behoort,
waar de sociaal-democraten het oog op
gevestigd hebben om voet te krjjgen in
de hoofdstad. Bjj de vorige verkiezing
toch bracht de Heer Polak, toen de
FEUILLETON.
165
Vervolg)
Op welk uur van den dag men ook de
herberg betrad, altijd waren er bezoekers,
hoorde men het gerinkel van glazen, de ruwe
st»mmen der half beschonkenen, die roet el
kaar twistten, zag men er te midden van een
dichte wolk tabaksrook haveloos gekleede
mannen en vrouwen rond de tafeltjes zitten.
De agent Serrurier zou zich er wel voor
gewacht hebben bij zijn nasporing naar den
moordenaar Tan de faubourg Montmartre, deze
beruchte herberg over te slaan, waar de poli
tie zoo menig goede vangst gedaan had. Hij
had er dikwijls een paar uren doorgebracht,
onder het rooken van een pjjp en het drinken
van een glas wijn en had links en rechts ge
tracht eenige inlichting te krijgen, maar tot
nog toe vruchteloos. Marchand was onbekend
bij allen, die hier kwamen.
Op zekeren avond echter, toen hij de her
berg wilde verlaten, ontmoette hij in het eerste
vertrek een grijsaard, die gebogen liep met
een mand aan den arm. Toen hjj tegen
over den agent stond, sloeg de grijsaard zijn
pogen op, of lisver zjjn eene oog, want het
candidaat der sociaal-democraten, het tot
een zeer respetabel cjjfer en het zou vol-
stnkt niet te verwonderen zijn dat zjj
nu met nog grooter kracht optreden en
het nog verder brengen.
In onzen Gemeenteraad is het waarljjk
niet couleur de rose: Links en rech's
wordt geprobeerd te bezuinigen en het
Dagelgksch Bestuur krggt wel eens een
bittere pil te slikkeo. Behalve dat de
burgemeester wel eens kriegel wordt en
dat is niette verwonderen, schudt echter
h-t College van Burgemeester en Wet
houders er geen cor van en vooral de Wei
houder van Financiën schijnt er heel gemoe
delijk onder te bljjven en over alles heel
losjes en heel gemoedereerd heen (e loopen.
Misschien deukt bij wel«Och, wat zou
ik mg warm loopen Jullie praat welen
komt van alle kanten met bezuinigings
plannen aandragen, maar daar komt toch
niet veel van. Enkel duizende guldens hier
of daar, misschien. Maar wat A wil, wil
A en B. niet en wat die twee willeD,
ligt weer niet op den weg van C. Eu
al pruttelt gij nu ook, en misschien niet
ten onrechte, dat de kosten van beheer
vaD een enkelen tak van den gemeente
dienst in een jaar of vier met honderd
duizend golden zijn vermeerderd, (het
geen tusschen haakjes gezegd, nu ook
juist niet zoo'n klein beetje is), het mes
er in zetten en de zaken eens ter deeg
aanpakken, daarvan komt toch niets en
tot slot van rekening, wordt de begroo
ting zoo ongeveer in haar geheel aange
nomen en zal de verboogiDg van be
lasting en van opcenten het middel wil
zjjn om aan de noodige duiten te komen.
Het ziet er werkeljjk voor de Amster-
darasche belastiog-betalers niet zoo erg
rooskleurig uit.
Eu Je arme schoolkinderen krggen van
gemeentewege geen pantoffels en geen hap
warm eten. Het kan niet lijden. De voor
standets zullen nu maar eens bg het par
ticulier initiatief dienen aan te kloppen.
Maar op het gebied van geven, van col-
lecte'8 voor allerlei soort onderstand, etc.
ie er in de laatste jaren zoo'n reusachti
ge schaal van vermenigvuldiging toege
past, dat menigeen ook al de schrik om
het hart slaat, als hg er aan denkt, dat
dat hooge getal al weer staat vermeer
derd te worden.
Binnen eenige weken, met 1 Januari
1903, meen ik, staat Amsterdam weer met
eene nieuwe inrichting begunstigd te wor
den. Geen nieuwerwetsche juist. Integen
deel een heel antieke. Ik meen namelg^
dat zoo iets al bg de Spartanen bestond.
Ik bedoel een gemeenschappelijke keu-
andere was bedekt met een zwarten band eu
in dat onbedekte oog las de politiebeambte
een uidrukking van schrik die zijn aandacht
trok. De man sloeg het oog echter terstond
weer neder en ging het a hterlokaal binnen
Serrurier volgde hem en zag hem in achterste
zaal plaats nemen en een glas wijn vragen,ter - jjl
hij aan een ander tafeltje ging zitten, zijn
mand neerzette en er met den arm op leunde
H ij was alleen en scheen in diep gepeins ver
zonken maar toen hjj den agent zag, rilde h
hetgeen aan Serrurier niet ontging.
Wie was die man
Zeker iemand die reeds met de politie in
aanraking was geweest die den geheimen
agent kende en die geen zuiver geweten had,
maar de agent was er toch nog er van af te
vermoeden, dat hjj juist tegenover den man
stond, dien hjj zocht,
Ongedwongen, schijnbaar zonder eenige acht
op den grijsaard te slaan, zette Serrurier zich
aan een naburig tafeltje.
De man bekommerde zich niet om hem,
keek zelfs geen enkele maal zijn kant uit,
maar niettemin was het aan zijn bewegingen,
aan zijn houding waar te nemen, dat hjj zich
niet op zijn gemak voelde. Toen hij zijn glas
opnam om te drinken, beefde zijn hand, hoeveel
moeite hjj zich ook gaf dit te verbergen.
De agent werd meer en meer opmerk
zaam.
Hij bestelde een glaasje brandewijn, haalde
zijn pijp uit zijn zak, stopte ze, stak ze aan
en ging groote rookwolken voor zich uit ziten
blaren met een onverschillig gelaat,maar daarbjj
ken Maar daar was het van Staatswege
en gedwongen en iedereen kwam zich
daar voeden aan den gemeenschappelijken
pot. Hier is het vrgwillig een coöperatie
ve keuken.
Men zegt namelijk, dat deelnemers en
geld voor deze Amsterdamsche Coöperatie
gevonden zijn. Met 1 Januari 1903 hoopt
het bestuur de keuken in hetHe'merskwar-
tier le openen. Wij zullen eens zien, waar
die nieuwigheid op uit zal loopen. Theo
retisch is die keuken heel mooi te pra
ten en als de bespiegelingen in waarheid
om te zetten zjjo, zal de keuken in coö-
feratie vele vrouwtjes met groote huis
houding ot met verdienste-gevend werk
buitenshuis wel in het gevlei komen,
maar theorie en prak'jjk is niet hetzelf
de en dikwijls is de laatste bij uitvoering
even moeilgk als de eerste gemakkelijk
was bg het in elkander zetten.
Intusschen, zonder eene ernstige proeve
komt men er niet achter of het lukken
wil en daarom maar weer eens
geprobeerd!
Het nieuwe Beursgebouw nadert zjjn
voltooiing. Langzamerhand verdwjjnt de
eene schutting na de andeie en weldra
zal het gebouw iu zijn geheeleschoon
heid had ik haast gezegd, maar dan
had ik er een vraagteeken achter geplaatst
voor ons staan. Ik kan het niet hel-
pen maar ik kan het niet anders vinden
dat een vervelende, eentonige, langgerek
te, vierkante steenmassa met gaten erin,
vierkante gaten, als vensters. Het is te ho
pen. dat het van binnen en in het gebruik,
heel erg meevalt,anders zullen de beursman
nen in dezen algemeenen moppertijd, ook
wel mee aan het mopperen gaan, te meer,
als het waarheid wordt, wat men zegt, dat
ook zjj op bijzondere wjjze zullen deelen in
de bijdragen die noodig zjjn om de Ge-
meentebegrooting te doen sluiten door
eene flinke verhoogde beursbelastirg. Maar
in allen gevalle, het is verstandig, het
geld te gaan zoeken, waar het zit.
Tot aartsbisschop vau Keulen is be
noemd Z. D. II. Mgr. F i s c h er,
Nu keizer Wilhelm zjjn Hohen-
zollern Daar de krjjtrotsen iaat koers zet
ten, om zjjn oom koning Edward per-
soonljjk geluk te wenschen met het her
stel van zjjn ziekte, kan men veilig aan
nemen dat de politieke quaesties niet ter
zgde gezet worden. Natuurljjk zal de
Duitsche Keizer ongestoord met zjjn oom
de dingen kunnen bepraten en waarom
ook zouden beid monarchen niet een
vrijs gedachtewisseling hebben in het be
lang hunner landen.
verloor hij den man geen seconde uit het
oog.
Deze zat doodstil. Zijn glas was reeds laDg
ledig, maar toch stond hij niet op en dacht
er niet aan zich te verwijderen.
Zoo verliep er een deel van den avond,
Het was als naar gewoonte vol in de her-
beTg en er hing een zware walm tabaks
rook.
De man bleef onbeweeglijk zitten. BljjVbaar
was hij geen gewoon bezoeker Er verborg
zich een geheim achter het bedekte oog, ach
ter die merkbare vrees voor den politiebe
ambte.
Op hetzelfde oogenblik kwam er een jong
mensch binnen, die tot de gewone bezoekers
scheea te behoorea. Hij had blond haar, een
baardeloos gelaat en blauwe oogen. Hjj was
slecht gekleed en op zijn gelaat, in zijn oogen
was een uitdrukking van levensmoeheid waar
te nemen. Hij zette zich ongedwongen naast
den agent neer, terwijl hij een begeerigen blik
wierp naar diens tabaksdoos die op de tafel
stond, en naar het nog volle glas brande
wijn.
Serrurier glimlachte, wees daarop naar het
en vroeg:
Wilt ge ook een glas brandewijn
Het gelaat van den jongen man helderde
op en zijn oogen blonken van vreugd.
Met veel genoegen, mijnheer, antwoord
de hij, terwijl hij nog dichter bij den agent
schoof.
De agent schoof hem de takaksdoos toe.
Wilt ge rooken
Dat een ern»t:g woordje zal gesproken
worden, kan worden afgeleid aan het ge
zeischap dat keizer Wilhelm zal ver
gezellen nu daartoe de eerste politieke
personen behooren. Zeker is het, dat de
politieke quaesties zullen besproken wor
den in tegenwoordigheid van Engelsche
oorlogs- en koloniale specialiteiten.
De handelsreiziger Becker is
door het Rijksgerecht tot drie jaar en
zes maanden dwangarbeid veroordeeld,
met vervallen verklaring ven zjjue bur
gerrechten voor den tjjd van tien jaar.
Zooals men weet werd Becker be
schuldigd aan een Franschman M e u n i er
militaire brieven en photographieën vau
de forten «Lothringen» en «Graf Hasler»
bg Metz, in handen gespeeld te hebben.
De Duitsche Kroonprins gaat tegen
bet eind van dit jaar naar Kopenhagen
om het bezoek'van den Deenschen Kroon
prins aan Potsdam te beantwoorden.
Nu de kloosters geslofen zjjn waar de
armen dagelijks hun onderstand, althans
voedsel konden ontvangen, ziet men in de
Fransche Republiek de treurigste dingen
gebeuren.
Dinsdagmorgen is in een der grachten
van Parijs het 1 jjk gevonden van een 7 4-
jarig man met een briefje in zjjn zak,
waarop geschreven stond, dat hjj zich
zelfmcordde omdat hjj sedert drie dagen
niets te eten had.
Te Pargs sterven dagelgks menschen
van honger, de officieele weldadigheid
heeft immers voor andere dingen tezer-
gen, nameljjk te onderzoeken of de kin
deren der armen naar katholieke scholen
gaan om alsdan die armen uit te slui
ten van elke bedeeling.
Te Mpisson, in het departement
Seine-et Oise zijn Dinsdagmorgen proef
nemingen gedaan met een nieuwen zoo-
genaamden bestuurbaren luchtballon in bet
grootste geheim vervaardigd door Pierre
en Paul Lebaudy. Die luchtballon
is 58 meters lang, ven langwerpigen
vorm en de mand, in aluminium gemaakt,
is voorzien van schroeven, in beweging
gebracht door een motor van 40 paarden
kracht. De eerste proefnemingen schjj-
nen nogal wel gelukt te zjjn, doch er va't
at te wachten wat zij verder zullen op
leveren. Er zjjn reeds zoovele bestuurba
re luchtballonnen mislukt.
De vrouwenmoordenaar V i d a 1 is
gisteren Bchuldig geacht aan alle punten
der aanklacht en ter dood veroordeeld.
De houdiDg van het publiek tegenover
V i d a 1 was zeer vjjandig, zoodat bjj-
zondere maatregelen genomen moesten
worden om hem tegen de woede der be
volking te beschermen.
Aan de gendarmes verklaarde hg, dat
het niet in zjjn bedoeling lag cassatie aan
te teekenen «Ik laat mjj liever den hals
afsnijden, dan is mjjn lijden meteen uit.»
Het vonnis moet in het openbaar wor
den voltrokken.
De veroordeelde, die zjjne misdaden
niet ontkende, hoorde het vonnis zonder
eenige ontroer ng aan.
Ik heb geen pijp,
Een sigaret dan?
Ik heb geen papier.
Ik wel.
Dan gaarne.
Serrurier haalde een boekje sigarettenpapier
uit zijn zak, liet een flesch brandewijn en een
glas brengen, en schonk voor «ijn nieuwen
kennis in, Daarna wees hjj op den man met
de mand en vroeg
Kent gij hem al lang
Sedert hij hier komt. Hij heefteen paar
msal een glas wijn en een sigaret gegeven. Het
schjjnt een braa1 man.
En kent men hem hier al lang
Niet langer dan ik. Men had hem vroe
ger nooit gezien.
Komt hij al lang hier?
Een maand of twee, misschieD drie,
dat weet ik zoo juist niet, want ik let nooit
op den tijd. Ik leef maar voort, zonder te
weten in welke maand wij zjju.
D et ge dan niets
Niets. Ik ken niets, men heeft mij nooit
iets geleerd.
Hebt gé dan rente
Neen.
Waar leeft ge dan van?
Van hetgeen men mij geeft! Ik heb een
stem, men laat mij nog al eens
zingen.
Dus die oude daar, zeide de agent, die
niet van het onderwerp wilde afdwalen,
komt hier nog niet lang?
Neen.
Eenige jonge Engelsche sportliefheb
bers zullen ter menscheDjacht gaan in
Italië. Zjj hebben eene expeditie beraamd
op Sicilië, om de premiën te verdienen
voor het vangen van de beruchte ban
dieten.
Zjj zullenals .zjj slagen bet geld
geven aan de menschen, die door de
roovers werden geplunderd.
Het eerst zullen zjjVarsalone ver-
volgen, een roover die nog erger is dan
M u s o 1 i n o.
Koning Edward ontving gistere* in
audientieLordD u d 1 e y,den nieuwen stad
houder van Ierland en den nieuwen Se
cretaris-generaal Mac Donnel, een
home-ruler.
Gisteren werd aan de Boeren-gene
raals Botha en Dela Reyinhet
Lagerhuis een diner aangeboden door
twee unionistische leden. Daarna werden
hun plaatsen aangeboden in de loge voor
voorname vreemdelingen.
De Fransche Regeering heeft aaD het
parket te St. Etisnue bevel gezonden tn
de vervolgingen van misdrjjven gedurende
de werkstakingen gepleegd te schor
sen. Minister Combes schjjnt de op
roerlingen tot vriend te moeten houdcu.
Inmiddels zjjn te St. Etienne weer drie
dynamietpatronen ontploft voor de woning
van een mjjnwerker, die aan den arbeid
was gegaan. De woning is belangrjjk be
schadigd, Een werkploeg werd Woens
dag door een bende stakers aangevallen
de gendarmen jopgen de vechtersbazen uit
een.
De steenkolen-maatschappjj te Albi,
heeft de werkstakers doen weten dat zjj
niets wil weten van onderhandelen met
de werkstakers. Zjj zal in geen enkele
overeenkomst treden met oproerlingen.
De scheid8rechterlgke uitspraak in het
kolenbekken van Pas-de-Calais heeft
Woensdag-namiddag plaats gehad. De
scheidsrechters verklaarden, dat de mjjn-
maatschappgen de gesloten overeenkomst
met te buiten zgn gegaan en dat zg niet
verplicht zjjn verhooging van loon te ver-
leenen, aangezien het loon, volgens de
gesloten overeenkomsten, wel in evenre
digheid is met den tegenwoordigen ver
koopprijs der steenkolen.
Het proces-verbaal van de arbi
trage dat door de scheidsrechters is open
baar gemaakt omtrent de werkstakingen
in Pas-de-Calais komt tot deze conclusies;
«Overwegende dat den arbiters der
mjjumaatschappjjen en der mjjuwerkers
opgedragen is zich te houden bg dever-
vulliog hunner mandaat, naar de over
eenkomst gesloten in Arras,
overwegende dat deze ovsreenkomst
als basis voor de grootheid der toe te
kennen premies aanneemt de, op het
oogenblik van uitbetaling der premies,
gemiddelde verkoopprjjs der steenkolen;
overwegende dat de thans betaalde
Weet ge waar hjj woont
Neen.
Zijn naam
Daburon, en dat weet ik zeker, ik heb
zjjn papieren gezien.
Serrurier zeide niets meer.
Zijn achterdocht nam toe.
Hij nam het brandewjjn-fleschje.
Nog een
Heel gaarne, zeide het jonge mensch,
terwijl hij zjjn glas bijhield. Men zegt dat
drank de stem lieesch maakt, mjjn stem ver
heldert hjj juist. W anneer u wil, zal ik eens
mooi liedje voor u zingen.
Dat weiger ik niet, zeide de agent werk
tuigelijk en hij stond op, want hij had gezien
dat de man, dien hij bespiedde, eveneens was
opgestaan. Hij wierp een stuk van veertig
sous op,de tafel en zeide tegen het j onge mensch:
Betaal hier maar van en behoud het
overige,
Daarna drong hjj snel door de bezoekers
heen, waar de zaal vol van was.
Hij had gezien dat vader Daburon naar
de deur ging met een vlugheid, die men
niet van hem verwacht zou hebben, wanneer
men hem zoo gebogen en wankelend de her
berg had zien binnen treden.
[Wordt vervolgd.)
