No. 5243
Woensdag 12 November 1902,
27ste Jaargan
Ïï)ag6laó voor tSfioovó" SCuió-tJCol
De ütaatsbegrooting.
©e gevolgen van een
misdaad.
BUITKKLAWD.
y
O
Duitöchiand,
Frankrijk
Amerika.
Engeland.
De werkstaking in Frankrijk.
IlillllIHSIIIE(l)IKtVI
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1^0
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
2,90
0,03
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St, Jansstraat. Haarlem
Voorloopig Verslag. Algemeens
Beschouwingen.
II.
Het was te verwachten, dat in het
«VoorlooD'g Verslag», dat altjjd wel een
soort antwoord schjjnt te zyn op de Troon
rede, men niet onopgemerkt zoude laten
voorbijgaan de aankondiging der twee
belangrijke wetsontwerpen,namelijk de af
schaffing der Staatsloterij en de verhooging
der belasting op de jenever. Door de af-
schalfiog gaat 650.000 gulden voor de
Staatskas verloren tn dat is in den zoo
drukkenden tijd, waarin zooveel van de
draagkracht der ingezetenen gevergd wordt
geene kleinigheid. Bg velen zal deze af
schaffing ook wel tegenstand ontmoeten
en waarschijnlijk zelfs wel bij vrienden
van de regeering. Het immoreela, dat er
in gelegen is voordeel te trekken van
eene ondeugd,des volks, van den lust tot
hazardspel, is de grond, waarom de Anti
revolutionaire party vooral, vóór die af
schaffing pleit en ageert, maar is de be
lasting op de jenever niet voordeel trek
ken van een nog grootere ondeugd des
volks en kan men zeggen, dat de ver
hooging der accjjazen het drankmisbruik
deed verminderen, men zou er zich bjj
neerleggen en zeggen van twee kwaden
moet men hetslechtste kiezen.» Het drin
ken wil men bestrjjden door hoogere be
lasting, door duurdere jenever, of slechtere,
het loterijspel, dat werkelijk niet zóo ont
zenuwend is voor het volk als het drin
ken, wil men maar in eens afschaffen.
Want als men de Staatsloterij afschaft,
moet men toch zeker de Buitenlandsche
loterijen verbieden, die immers zijn
nog veel verderfelijker. Zoude het echter
gesn overweging verdienen als men toch
die twee kwalen hestryden wil, het dan
maar by beide op dezelfde wyze te doen,
door de j inever duurder te maken en
ook door de kans van winnen duurder te
maken. Dan had de Scbatkist er ten min
ste nog voordeel van. Maar ik vergeet
dat deMioister gezegd heeft, dat het alleen
om de dubbeltjes te doen was bjj de ver
hooging van den accijns en niet om de
bestrijding van het drankmisbruik. Als dat
zoo is, laat men dan ook maar de Staats
loterij bestaan. Want dubbeltjes zijn er
noodig, al zeggen ook enkelen dat de fi-
nancieele toestand de verhooging der
belastingen niet gebiedend eiseht. Van
verschillende zyden kwam men echter toch
maar met middelen aandragen om de mid
delen te versterken, zooals verhooging der
directe belastingen, eene tabaksbelasting,
FEUILLETON.
{Vervolg),
168
Ondanks de vernietigende bewijzen die m n
tegen hem aanvoerde, was er nog geen zweem
van bekentenis uit hem te krjjgen. Hij hield
vol vader Daburon, de vischkoopman te zijn,
niets van een Marchand af te weten en geen
der misdaden gepleegd te hebben waarvan
men hem beschuldigde.
Men had hem met verscheidene gevangenen
of vroeger veroordeelden geconfronteerd, maar
geen van dezen had verklaard in hen Mar
chand te herkennen, misschien omdat de ver
andering van zijn uiterlijk hen misleidde
maar waarschijnlijker nog omdat zij uit vriend
schap. of uit vrees den misdadiger niet in
het verderf storten wilden.
Toen de deur geopend werd om Max Cha-
teauroux binnen te laten, keerde Marchand,
het hoofd om en zag den binnentredende aan,
maar tot zijn geruststelling zag hij eeu gelaat,
dat hem volkomen onbekend was
De rechter wees Max een stoel en vroeg:
Gij zijt Maximilien Chhteauroux, niet
waar mijnheer
verkoop van vergunningen voor den ta
baksverkoop, enz. Waut vaa eene wijzi
ging van de tarieven voor de invoer
rechten, met nog al eenigen ophef aan
gekondigd, schijnt vooreerst niet te ko
men.
En geld moet er toch komen, én voor
de uitvoering van sociale wetten, die toch
hebben het bezwaar over het algemeen
nog al geld te kosten en voor de hulp
aan ds arme gemeente1, die op allerlei
toaen beginnen te zingen «O Ryk, help
oas of wij vergaan.»
En de Leerplichtwet? Zal zyblyven?
Zal zy opgedoekt worden Opdoeken was
misschien wel het beste, dan was men
in eens van het gehaspel en het gezeur
en van de kosten af. En dat het Neder-
landsche volk er veel by verliezen zoo,
geloof ik niet. Die met geweld en met
boete naar schoolraoeten gedwongen, bren
gen het waarachtig niet ver, en wat hun
ten goede komt, schaadt vaak heel
wat meer aan hen, die wel goed school
gaan, want het zyn vaak de beste scha
pen niet, die met den politiestok naar
school gedreven worden. Maar de phi-
lantropie praat daarover anders en af
schaffing zal er nog wel niet gemakke
lijk door te krygen zyn. Maar vereen
voudiging van de administratie en daar
door bezuiniging op de kosten is wel
mogelijk en zou den onderwyzera ook
heel wat last sparen. Het voortdurend
opgeven van niet-strafbare verzuimen is
louter drukte voor niets. Men kan dat
evengoed in eens doen, als men meent,
dat het zoo erg noodig is voor de Sta
tistiek.
Ook Zondagsrust blyft niet onbespro
ken en menigeen dringt aan op eene her
ziening der Zondagswet. Hier en daar
komt er nog wel een kleinigheid bij en
zoo geeft het Voorloopig Verslag al ge
noegzaam te kennen, dat de Algemeene
Beschouwingen de sluizen der welspr
kendheid wel zullen open zetten en dat
er van beide zyden wel menig hartig
woordje zal gezegd worden. Iotusschen
weet de Regeering, dat zy, kalm en be
zadigd te werk gaande, en nimmer uit
het oog verliezende uit welke bestinddee-
len de meerderheid bestaat, op den steun
eener vry sterke meerderheid kan reke
nen en dat de opposiiie der minderheid,
nog sterker verdeeld dan het vorige jaar,
vooreerst er niet aan kan denken het
Ministerie groote hinderpalenin den weg
te leggen. Toch is het niet te ontkennen,
dat het Ministeiie voor een zeer moeie-
lyke taak is geplaatst, zij moet niet al
leen regeeren, maar zy moet het regee-
Max, die te zeer ontroerd was om te spreken,
boog toestemmend.
t ij het hooren van den naam Chateauroux
sidderde de misdadiger, maar zrc licht, dat
het zelfs den geoefenden blik van den rechter
ontging;
Chateauroux
Hij herinnerde zich dien naam.
Ja, dat was de vijand van Anseline.
Hij was op zijn hoede, hoewel hij uiterlijk
volmaakt kalm bleef.
De rechter ging voort:
Gij hebt mjj geschreven?
Ja, mijnheer, stamelde Max.
De rechter wees vervolgens op den beschul
digde en hernam
Gij beschuldigt dezen man van twee
ons nog onbekend gebleven misdiden
De ontroering van Max nam zichtbaar toe,
zijn hand beerde, zijne lippen trilden zenuw
achtig en nauw hoorbaar antwoordde hij
Ja, mijnheer.
Kom tot u zeiven, mijnheer, en beef
zoo niet, zeide de rech'er van instructie, gij
hebt nu niets meer van dien ellendeling te
vreezen.
H elaas, Max had nog nooit zooveel van den
ellendeling te vreezen gehad als juist op dit
oogenblik.
Spreek, mijnheer, spreek onbeschroomd,
drong de rechter aan.
Een spottende glimlach plooide de lippen
van Marchand en de minachtende blik dien
bij Max toewierp, voorspelde niets goeds. Niet
temin herstelde de grootvader van Marianne
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer7t/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Diens taanbiedingeu 25 Cents per advertentie a Contant.
AGITE Ml NON AGITA'll
Hoofdagenten voor liet BuitenlandCompagnie Génerale PubbcitéEtrangère
G.L. DAUBE fy Co JOHN., bJONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
ringsbeleid opeen geheel anderen grond
slag vestigen en laugzaTerhaud moet
overal zicht-en voelbaar worden het vol
gen eener Christelijke Staatkunde, die de
liberale, welke zoo lange jaren in ons
land geheerscht heeft, is komen vervan
gen. Dat is op verre na geen gemakke
lijk werk en kan niet in een enkel jaa-,
zelfs niet in ééne periode van vier jaren
gebeureu. Daarom heeft de meerderheid
de plicht, aaneengesloten te blijven en
om die eenheid te bewaren en de nood
zakelijke samenwerking, zal elke party
wel eens de een of andere van zyn spe
ciale desiderata op zy moeten zetten.
De anarchisten hebben tot tweemaal
toe gepoogd een trein van Mainz naar
Bingen met dynamiet te vernielen. De
misdadige pogingen werden telkens ge
lukkig in tijds verydeld.
Te Keulen is de groote vertfabriek
van de firma Li n 1 geus door brand
vernield. Al dè gebouwen der uitgestrekte
fabriek liggen in puin. Du troepen moes
ten de brandweer behulpzaan zijn om
verdere uitbreiding te voorkomen.
Het proces te Leipzig wegens hoog
verraad heeft verschillende personen doen
kennen die defensiestukken leverden aan
Frankryk. De voornaamste beschuldigde,
de weverbaas. Leon Bock, werd ver
oordeeld tot vijf-en-een-half jaar dwang
arbeid en tien jaar verlias van burger
rechten de controleur Antonius Bai
kreeg drie en een half jaar dwangarbeid
en tien jaar verlies van burgerrechten;
Jozef Groserton acht jaar dwang
arbeid, tien jaar verlies van burgerrechten
en de vrouw van Bai als medeplichtige
negen maanden gevangenisstraf..
In de Frans che Kamer van Afgevaar
digden is een voorstel om 33 leden te
benoemen, die belast zulien worden met
middelen te beramen om de geschillen
tusschen werkgevers en werknemers te
voorkomen, met 367 stemmen tegen 118
aangenomen.
Toen in de Fransche Kamer de afge
vaardigde Rabier in zyn verslag voor
stelde om de handelingen van den minis
ter Combes tegen de religieusengoed
te keuren en de uitspraken der Recht
banken uitmaakte voor onbeschoftheden,
stond de geheele rechterzyde verontwaar
digd op om te protesteeren tegen deze
uitvallen. De republikeinsche afgevaar-
dige R i b o t, gewezen minister, vroeg
Rabier zyn verregaande ongemanierde
woorden in te tiekkeD. De rechterzyde
der Kamer liet het er verder by. Een
andere aanhanger van C o m b e s stelde
voor om de kloosters, aan welke de toe-
lating geweigerd wordt, als ontbonden te
zich een weinig en vertelde met tamelijk vaste
stem de poging tot moord te Saint-Cyr en den
kinderdiefstal te Etampes.
March nd hoorde hem kalm aan, voortdurend
met den spottenden glimlach om de lippen en
met den minachtenden blik op zijn aanklager
gericht.
De rechter wendde zich tot hem, toen Max
had uitgesproken en vroeg:
We'nu, hebt ge het gehoord
Ja.
En wat hebt ge te antwoorden
Niets.
Niets?
Ik weet niet wat mijnheer bedoelt.
Max liet het hoofd ontmoedigd op de borst
zinken Zijn vrees was niet ongegrond ge
weest, de misdadiger was besloten te zwijgen.
Dus gij hebt te Saint-Cyr den zoon van
mijnheer Chateauroux niet uitgedaagd
De nrsdadiger antwoordde koel
Ik weet niets van dat heele vertelsel.
Gij weet het well riep Max heftig uit
Gij hebt gepoogd mijn zoon te vermoorden,
gij hebt het kind van mijn dochter gestolen,
uw medepl-'chtige heeft het mij zelf bekend.
De rechter van instructie sprong verrast op.
Zijn medeplichtige? herhaalde hij.
Max beet op de lippen. Hij had te veel
gezegd, want hij wilde Anseline niet aankla
gen, die onschuldige had reeds te vee! door
hem geLden.
Verstrooid antwoordde hij
Ja, ik heb een brief ontvangen, waarin
Marchand als de misdadiger werd aangewezen.
beschouwen. Dit voorstel werd met 277
stemmen tegen 260 verworpen.
Naar aanleiding van het finan
cieel bedrog dat te Parys is ontdekt,
de politie aldaar diuk in de weer. Een
aantal financiers zyn aangehouden o. m.
B 1 o c h, directeur van het Comptoir
Colonial, M i r a bel, administrateur van
dezelfde zaak en T h i e b a u t, betrok
ken by verschillende financieële onder
nemingen, a. o. «Société générale d'itn-
portation et d' exportation»«Banque
générale de Paris» en het «Comptoir
Coloiial». De presidenten en de Com
missarissen dezer instellingen staan ook
onder beschuldiging van medeplichtig
heid.
De Fransche onder-staatssecretaris van
posteryen B ar d heeft besloten een com
missie te benoemen om het in toepassing
brengen in Frankryk van de draadlooze
telegraphie te bestudeeren.
Te New-York is een groote en bui
tengewone 8inokkelpart.y ontdekt.
Een tijd reeds was bet den douanen op
gevallen, dat een enorme hoeveelheid ijs
werd ingevoerd, vrij volgens het Ding-
ley-tariet. Dit overzeesche ys kostte toch
in elk geval duurder dan het stedelyk
gefabriceerde ys en daarom kwam hun
dien grooten invoer zeer vreemd voor.
Een paar y «blokken werden onderzocht
en by het smelten kwam geen gewoon
water, maar mineraal-water vry, waarvau
een zeer hoog invoerrecht geheven wordt.
Zelf4 wordt de schade, toegebracht aan
de Vereenigde Staten door dezen smok
kelhandel, reeds geschat op 50,000 dol
lars.
In de Vereenigde Staten gebeuren
soms rare dingeD.
Dat de Amerikanen vaak er een eigen
aardige methode op na houden om een
passende wederhelft te verkrijgen is be
kend, endat het excentrieke ras van echtge
noote-zoekende mannen in dat land nog
niet uitgestorven is, blykt uit het tot ons
gekomen bericht over het huwelyk
van den millionnair Peter Martin,
veerenhandelaar van beroep. Ofschoon de
vrouwelijke bevolking van New York de
mannelijke in zeer grooten getale over
treft, was des koopmans ha:t nog nooit
door cAmorsj pyl getroffen, tot hg op
een goeden dag tot het besluit kwam, dat
trouwen misschien wel goed voor hem
zou zyn terstond zendt hij aan een zy-
ner cliënten, een kleermaker, die onge
veer 100 naaisters in zyo dienst had, het
volgende briefje «tien jaar heb ik u be
diend, nu moet gij mg bedienen wees
zoo goed my een jong meisje te bezor
gd, bruin en liefmorgen wil ik met
haar trouwen.»
Men stelle zich de verwondering van
den kleermaker voor, de opschudding in
zyn atelier en de spyt van alle b'onde
meisjes, die zoo a priori van mededinging
waren u'tgesloten 1
Den volgenden dag lietPeter Mar
tin de donker gelokte dames de revue
passeeen, deed binnen de vyf minuten
Van wien kwam die brief
Ik weet het niet, de brief was ongetee-
kend,
Marchand haalde zijn schouders op.
Kindersprookjes, mompelde hij, ik zou
een officier hebben ui'gedaagd, ik, die nog
nooit een degen in de handen heb gehad.
Maar, zeide de rechter tegen Max, daar
kunnen wij ons gemakkelijk van overtuigen
Leeft uw zoon nog
Ja, mijnheer, maar hij is op het oogen
blik niet te Parijs.
Men kan hem hier doea komen en hij
zal zijn aauv aller wel herkennen.
Ja, juist, zeide de beschuldigde kalm,
laat hem hier komen.
Ik zal hem telegrafeeren, zeide Max.
Daarna ging hij voort:
Hetgeen ik boven alles en onmiddellijk
wenschte te weten is, wat deze man met mijn
kleindochter gedaan heeft. Mijn dichter sterft
van verdriet. Ik zal rnjjn aandacht omtrent
beide feiten intrekken, wanneer hij mij zegt,
waar het kind is. Daarvoor alleen, mijnheer,
heb ik u geschreven.
Marchand vertrok geen spier van zjjn ge
laat, hij s'ond daar koel, steeds met denzelf
den blik, denzelfden glimlach.
De rechter wendde zich tot hem.
Gij hebt het gehoord
Wat?
Men vraagt u wat gij gedaan hebt met
het door u gestolen kind.
Ik heb reeds verklaard, dat ik van die
geheele geschiedenis niet afweet.
zijne keus en was esn uur later ge
trouwd
Over de Engelsche buitenlandsche po
litiek zegt de Daily News in een zon
derling geheimzinnig gesteld artikel, dat
Duitschlands houding in China de prys
is voor den afstand van Delagoabaai door
Portugal aan Engeland. De Daily News
beweert, dat Chamberlain Delago-
baai tot eiken prys wenscht te bezitter.
De Standard verneemt onder voorbe-
hoad uit Odessa, dat Engeland het di
recte verkeer tusschen dea Emir van
Afghanistan en Rusland zal veroorloven,
mits de Eugelsche consul te Jashkend
de Russische grensposten mag inspectee-
ren(?)
In den nacht van Vrydag op Za
terdag en Zaterdag den geheelen dag
heeft het op de Engelsche kust uit het
Zuidwesten eu in het Kanaal vreeselyk
gestormd. Te Dover sloegen de golven
zoo hoog over de pier heen, dat een
trein die op de pier stond, er geheel door
overstroomd werd. De passagiers zaten
tot de knieën in het water. Er zyn ver
scheiden schepen aan de Engelsche en
Fransche kusten vergaan.
Als een van de bijzonder eigenaardige
welkomstgroeten, die de Engelsche pers
den Daitschen Keizer bg zyn bezoek op
Sandringham brengt, zegt de Globe, dat
de cynische voorspelling van het Deutsche
Tageblutt een byzonder licht werpt op
de kunstmatig verwekte menschlievenheid,
waarmede Duitschland zich gedurende den
Boerenoorlog gemaskeerd had. Aan de
eene zyde is dit courantendispnat ver-
makelyk vanwege zyn belachelijke naïe-
vete t. Maar aan de andere zjjde is het
toch betreurenswaardig, dat persorganen
er zich toe leenen, om geheel onnoodig
op de wyze, waarop het by dit punt is
geschied, vreemde naties opzettelyk te
kwetsen.
Een troep van 1500 werkstakers te
Liévin van een meeting terugkeerende,
jouwde een detachement jagers te paard,
dat zich naar Angres oegaf, uit. Toen de
oproerige bende met steenen naar de
soldaten wierp, werd een charge uit
gevoerd; de stakers vluchtten in onb«-
woonde en in aanbouw zjjnde huizen, zy
maakten zich meester van de materialen
en richtten er eene barricade mee op
in de straat. De ruiten vau verschillende
woningen werden verbrijzeld.
De militairen kregen versterking en
konden met groote moeite de orde her
stellen. Eenige aanhoudingen werden ge
daan. Esn wachtmeester der gendarmerie
werd gekwetst door een steenworp.
Op de meeting was besloten de uit
spraak van het scheidsgerecht te verwer
pen en de werkstaking voort te zetten.
De Directeur van een der mynmaat-
schappyen uit het Pas de-Calais heeft ge
weigerd opnieuw samenkomst te hebben
met de werkstakers om de zaak ander
maal aan arbitrage te onderwerpen. Door
een der mynmaatschappyen by Lens is
Ge ontkent riep Max uit. Ge wilt niet
zeggen waar het kind is
Ik weet van geen kind, ik heb u noch
uw dochter ooit gezien, waarom zou ik een
kind gestolen hebben Ge hebt een verkeerde
voor
Max wrong zich in wanhoop de handen en
sloeg de oogen ten hemel.
O 1 mijn God, heb medelijden met ons,
mompelde hij.
Daarna wendde hij zich weer tot den ge
vangene.
Maar wjj hebben u toch nooit iets mis
daan, waarom wilt ge ons dan van honger la
ten sterven. Die kinderdiefstal zal destratdie
u wacht niet verzwaren. Viaarom weigert gij
te antwoorden
Ik kan u niet antwoorden, omdat ik er
niet van weet.
Max stond op en naderde hem.
Wat moet ik doen om u over te halen!
Zeg het mij, eisch van mjj wat ge wilt. Wan
neer gij kinderen, een vrouw, bloedverwanten
hebt, die ge lief hebt, zeg het mjj, en ik zal
voor hen zorgen, ik zal hen rijk en gelukkig
mak en.
Niemand heeft zich ooit om mij bekom
merd, en ik bekommer mij ook óm niemand
Maar dan kan ik misschien een som
geld voor u geven, om uw gevangenschap
wat te verlichten.
De man schudde het hoofd.
Ik heb uw geld niet noodig.
{Wordt vervolgd.)
