No. 5259
Maandag 1 December 1902.
27 ste Jaargan
2)aa6laó voor THoord*
Weber's Goliath.
Geduld.
Dit nummer bestaat
uit twee bladen
BERST E PL AD.
St. Nicolaas-cadeaux.
Toch Opwaarts
De Erfenis eener Moeder
c&reule van cXronen.
AGItE ma. non agitate
BUITENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS.
P«r 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
«1,20
1,50
2,90
0,03
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St, Jansstraat. Haarlem
Premie-uitgaven
Nieuwe Haarlemsche Courant.
I lll»n
Sociale Roman
e. J. B. KÜPPERS
Prijs f 0.30. Franco per post f 0,37'.
JULIUS.
Prjjs f 0.30. Franco per post f 0.35.
Metrisch vertaald
DOOR
A. H. M. RUYTEN,
professor te Roldnc.
Prjjs f 0.50. Franco per post f 0.60.
«Geduld is zulk eeu schoone zaak.
Dat zeg ik laatst aan ouzo poes enz.
Dat hebben wg als kinderan reeds in
«V an A1 f e n» gelezen en toen natuur
lijk niet begrepen en niet geloofd.
Verbeeld u, kinderen en geduld. Naa-
weljjks is hunne begeerte opgewekt of
hunne handen strekken zich ïeeds uit,
hunne oogen tint-den van verlangen, en
wordt hun geduld slechts op een klei
ne proef gesteld, dan plooit de lip zich
rerds pruilerig en bet hoofdje wendt
zich zich koppig ter zjjde en nauwelijks
zjjn zjj nog te bewegen tot bet aannemen
van hetgeen zjj verlangden of in stede
van geduldig te wachten, wordt njjdig
afgedwongen, wat begeerd werd op gevaar
af, dat het eindeljjk beslist wordt gewei
gerd. Neen, geduid, is niet bjj voorkeur
eene kinderdeugd. Geduld vraagt zelfbe-
heersching eu zelfbeheerscbiug vordert
eene zekere vastheid van karakter, die
a in den kinderlijken leeftjjd slechts bjj
uitzondering eigen is, maar aan den man
nel jjken leeftijd behoort eigen te zjjn. Paar
FEUILLETON.
e.
Vervolg.)
Ja, als hy genoeg ingenomen heeft.
Hjj is zoo wonderlijk geworden na den
dood van zijn zoon, voegt een oudere leer-
aar van het gymnasium er bjj. Stel u eens
voor, mijne heeren, zijn eenige zoon zijn erfge
naam verdrinkt op Kerstavond het was
verschrikkelijk
Hebt gij dat werkelijk b'"gewoondï wordt
hem gevraagd.
Ja, antwoordt hij eenvoudig, ik was in
dien tijd huisonderwijzer op Beetzen. Het is
geen geheim, wilt gij het hooren, mijnheer
van Perthien?
i eide heeren nemen plaats op eenigen af
stand van de spelers in een nieuw glas schui
mend bier en de kleine dokter Reitner, met
zjjn blonden baard begiut te vertellen.
Ik stel op den voorgrond, dat gjj met
alle familieomstandigheden der van Kronens
bekend zjjt.
In 't geheel niet, antwoordde de jonge
man. Mijn vader heeft nu ongeveer dertig
jaren geleden kennis gemaakt met mijnheer
Van Kronens, toen lagen de dragonders hier
pog ip Butzow en de beide heeren hebben
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 7y»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangére
G.L. DA ÜBE Co JOHN., f. JONES SuccParis 315w Faubourg Montmartre
behoort men dan ook «hst geduld» aan te
treffen.
Over het algemesn wordt het echter in
de dagelijksche omgeving niet in zeer
hooge mate aangetroffen.
Haastig en vlug is de mode eu de ze
nuwachtige spanning, waarin tegenwoor
dig de meeste menschen leven, is weinig
bevorderljjk tot het aaDkweeken van deze
zoo hoogst noodzakelijke eigenschap.
Noodzakeljjk, want bjj den gewonen loop
van zaken worden onze pogingen niet
dadelgk met een goeden uitslag bekroond
en behooit men geduldig af te wachten
tot eindeljjk het beoogde doel is bereikt.
Vaak moeten de pogingen herhaald, ver
driedubbeld worden en wia niet genoeg
geduld bezit om af te wachten, wat de
toekomst na korter of langer tjjd als
resultaat van den arbeid hem in den
schoot werpt, ziet vaak een ander de
vruchten plukken van het werk, door
hem in ongeduld en haast verlaten en
dat de ander opnam en tot een goed
einde bracht. Wie niet geduldig den
appel kan zien rjjpen, plukt minwaardig
goed en berooft zich zehen van den
prjjs, dien de goedgerjjpte vrucht op
brengen kan.
Dit geldt voor de meeste maatschap
pelijke ondernemingen, dit geldt in veel
hooger mate nog voor de opvoeding en
voor de studie der jeugd.
Over het algemeen worden in dezen
tjjd van de opvoeding en vooral van de
studie veel te spoedig resultaten verwacht
en gevorderd. Alles moet even snel gaan
en vlug. Het oude beproefde spreekwoord:
«Haastige spoed, zelden goed» schgnt
vooral hier geheel vergeten te zjju. De
knaap of het meisje is nauweljjks de
kinderschoenen ontwassen of men ver
wacht reeds resultaten van de studie, die
deze na zoo'n korten tjjd onmogeljjk geven
kan. Toch wil men die resultaten zien
en van daar dat zoo vaak de schjjn in
de plaats treedt der werkelijkheid en dat
uiterljjk vertoon moet vergoeden, wat
aan inneiljjke dege'jjkheid ontbreekt.
Neen, wil men iets goeds verwachten van
de studie,'dan moet met geduld afgewacht
worden, tot het oordeel gerjjpt, het ver
stand tot ontwikkeling gekomen is en
daarbjj geldt ook het spreekwoord: «bet
verstand komt niet voor de jaren». Het
geduld echter moet niet zjjn een geduld,
dat neerzit met over elkander geslagen
armen, wachtende de dingen, die komen
zullen. Neen, het moet zjjn een geduld,
dat vergezeld gaat van die voortdurende
weikzaamheid, welke de kansen op wel
slagen steeds verbeterd, zonder te trachten
samen hun jaar uitgediend. Mijn rader is
dikwijls op Beetzen geweest, spreekt nu nog
meermalen over de schitterende tijden, die het
luis toen beleefde en ik herinner mij, dat hjj
den baron gewoonlijk den naam van den dollen
Jochem gaf.
Juist, de dolle Joch m, zoo heette hij
vroeger, 1 chte de dokter.
Later heeft het verkeer tusschen beide
heeren, vervolgde Perthien, geheel opgehou
den, en nu eerst toen mijn vader mij beval,
om voor mijn praktische vorming naar Uchte
te gaan, herinnerde hij zich, dat daar Beetzen
in de nabijheid ligt, en ga' den wensch te
kenn n, dat ik mijnheer Van Kronen eens zou
spreken.
Nu, gjj zult spoedig met de familiever-
houdigen op de hoogte zijn, nam de dokter
het woord op. De eebtgenoote van den dollen
Jochem, was een freule van Zweifelden, een
goed, eenvoudig wezen, vrij lief. zeer huiselijk
oj gevoed en rij k doch in de eers e plaats
van echten, ouden adel. Na twee jaren werd
hun een zoon geschonken. Dat gaf natuurlijk
groote vreugde. De beide zusters van dsn dollen
Jochem, freule Anna en freule Clementine,
die ongehuwd gebleven zijn, benevens zijn
jongere broeder, de vader van het jonge meisje,
dat nu op Peetzen leeft toen was hij nog
vaandrig waren bij de doopplechtigheid
aanwezig, en uit den dollen Jochem, werd na
de geboorte vau zijn zoon en toekomstigen
erfgenaam, een tamme Jochem.
De jonge vrouw, die in het eerste jaar van
bun huwelijk, allerlei reden tot ontevredenheid
ze met koortsachtige gejaagdheid steeds
te verhaasten.
De verstandje tuinman plant zjjn
boom in de beste aarde, hg geeft hem het
noodige voedsel, bezorgt hem de noodige
warmte en licht,.en vocht, verwijdert zoo
veel in zjjn macht is alle schadeljjke in
vloeden en wacht dan geduldig af, wat
de vrucht zal zjjn van zjjn arbeid.
Hg weet, dat hg niet dwingen, niet
forceeren mag, wil hg niet ondervinden,
dat de plant uit haar kracht groeit en
geene of nietswaardige vruchten voort
brengt. Zelfs in de broeikas wacht hg zich
voor overdrjjving. «Alles moet zjjn tjjd
hebben,» zegt hjj gelaten en zjjn zelf-/
beheersching geeft hem het recht, goede,
welsmakende vruchten, heerljjke bloemen te
verwachten. Een te sterk geforceerde bloem
of vrucht mist haar frissche kleur, haar
geur of smaak.
Geduld dus bjj alles, wat wjj onder
nemen, een krachtdadig, werkzaam ge
duld.
Geduld ook vooral, wanneer tegen
spoed of ljjden ons treft. Nimmer werd
een mensch boven zjjne krachten beproefd
en wanneer ons het geduld niet ontbreekt,
k innen wjj met Gods hulp dragen, wat
Hjj, de Vader van allen, ons overzendt.
Ongeduld verzwaart het ljjden en maakt
het ondrageljjk.
«Na deze tjjden komen weer tjjden»,
luidt een ander spreekwoord, en den ge-
duldigen ijjder valt de tjjd heel wat
minder lacg, dan hem, die zich morrend
verzet od ongeduldig den last draagt,
dien hg toch dragen moet, hoe ongaarne
dan ook.
Laten wjj ons dan oefenen in deze
schoone deugd, laten wjj vooral het aan
het jongere geslacht leeren, geduldig te
zjjn, leeren door woord en voorbeeld en
door het laatste vooral.
Duitschland.
De bladen in Duitschlaod en over de
grenzen van het Duitsche Kgk vull'n
nog steeds hun kolommen met het ver
toon der begrafenis van wjjlen den groe
ten fabrikant K r u p p.
Laster en verdachtmaking was K r u p p's
deel. Al schreef het Duitsche socialisten
blad Vorwarts: «wg zullen den doode
laten rusten», niet de minste lanter eu
verdachtmaking heeft dit vuile couranten-
pamflet ingetrokken. Daar is een smet
geworpen op den grooten fabrikant door
de arbeiderspartij die hg steeds iu zjjn
weelde wist te belooneD, tot zelfs zjjn
weduwe schonk nog drie millioen mark
en oneenigheid met haar echtgenoot had, be
hoefde zich nu niet meer te beklagen,
Hij betrachtte alle deugden van een braaf
hu'"svader en op Beetz n was het een leven
als in den hemel, zooals men wel eens pleegt
te zeggen.
Toen de jongen, die tot onderscheiding van
zijn vader «Achim» genoemd werd, tien jaren
telde, kwam ik er in huis
Dat was ook mijn schoonste tijd, mijnheer
van Perthien, want iets aangenamere als het
le en in het oude heereuhuis kon men zich
niet voorstellen. De dolle Jochem, al tjjd ver
genoegd en tevreden, zijne vrouw altijd zorg
zaam en voorkomend voor iedereen, zijne zus
ters bemoeid met de geestelijke Clementine,
die dan later doch daarvan straks meer!
Eene allerliefste gezelligheid, eenvoudig, frisch,
schoone oogstfeesten, zomerpicniks, kleine
oudejaars avondpartijen werkelijk alles
was netjes en mooi. En toen dronk hij nog
geen grog dat leven ging zoo voort, tot
de jongen zest'en jaar oud was. Geen bijzon
der begaafd kind, maar evenals zijne omgeving
eenvoudig, gezond en vervuld met een dorst
naar wetenschap voor alles, wat zijn toekom
stig beroep betrof. Daarbij slank als eenden-
neboom, met bruin krulhaar, eu verzot op elk
soort van sport,
De jongen zat te paard rooduit gezegd
prachtig 1
Het verhelderde gelaat van zijn vader, als
hij met hem van het voorplein wegreed, was
niet te beschrijven.
Paar komt dia vreeaeljjke Kerstmi» 1 Het
aau hen, die haar ontslapen echtgenoot
belasterden.
Duitschland's Keizer stelde zich boren
partgen. Z. M. verscheen omringd door
een groot gevolg ter begrafenis. Een
eicadron huzaren in groot uniform open
de den stoet. De muziek der genie van
bet garnizoen te Essen deed treurmar-
schen hooren. De ljjkwagen werd door
zes paarden getrokken, voorafgegaan
door de Protestantsche geesteljjkheid en
verschillende personen die op kussens de
ridderorders van den Overledene droegen.
Achter het Ijjk ging de Keizer gevolgd
door de Weduwe van den Overleieneen
hare twee dochters Beitha en Bar
bara Krupp.
De lgkstoet werd gesloten door de
vertegenwoordigers van den Groothertog
van Baden, van de Koningin van Sik-
sen, Beieren en Wurtembnrg, alsook door
de vertegenwoordigers van meestal de
Duitsche vorsten de Ministers van Ma
rine en Oorlog, de heeren von Tur-
pitz en von Gossie r, den minister
van financiën von Rheinboden, den
admiraal H o 11 m a u en eeu aantal bur
gerlijke en militaire overheden. De Kei
zer vergezelde het ljjk tot aau het graf.
Ten 121/. ure keeide hg naar Berlgn te
rug. Het schgnt dat de laatste woorden
van Krupp waren: «Ik vergeet aan mjjne
vganden. Ik verlaat de werell zonder
haat of wrok.»
Yreeselgke woorden voor de socialisten
die dezen mau tot het merg zjjn er been
deren hebben gekwetst met een duivel-
schen laster.
De woorden door keizer Wilhelm
gesproken over de socialisten deelden wg
reeds mede, krachtig veroordeelde hg die
partjj nog bjj zgn vertrek in het station,
waar Z. M. in de wachtzaal, de afge
vaardigden der werklieden vereenigd toe
sprak. Z. M. verzocht hun alle betrek
kingen at te breken met de lasteraars.
In de uitgebreide fabrieken van Krupp
zal geen verandering gebracht worden.
Da Poolsche afgevaardigden heb
ben in den Duit.schen Rijksdag een in
terpellatie ingediend luidende
«De ongeljjke behandeling van de Pool
sche bavolkug binnen het Duitsche rjjk,
welke in strjjd is met de staatsrechte
lijke gelijkheid voor de wet en welke
o. m. bljjkt uit het boycotteeren vau Pool
sche neringdoenden en kooplui van den
kant van de militaire overheid, uit de op
heffing van het recht op eenjarigen dienst
tijd wegens overtredingen alsmede uit de
behandeling van politieke journalisten als
gemeene misdadigers, noopt de onderge-
teekenden tot de vraag aan den heer
Rjjkskanselier wat deze denkt te doen,
om aan deze toestanden een einde te ma
ken.»
Te Barmen heeft een vreeseljjk ge
val plaats gehad. Een assistent van het
station aldaar kreeg op straat e?n be
roerte. De politie nam den ongelukkige
als een dronkaard in arrest eu stopte
hem zonder verder omzien in het arres<
tantenhok voor dronkaards bestemd.
Eerst eenige uren later deelde men
de arrestatie aan den stationschef mede,
en toen men vernam dat de man on
mogelijk dronken kon zgn, werd een
dokter gehaald die constateerde dat de
arrestant door een beroerte getroffen
was. Nu werd de man naar het zieken
huis overgebracht, waar hg kort daarna
overleed.
Groot is de verontwaardiging over de
vergissing der politie in de stad.
Frankrijk.
Te St. Etienne hebben alle mijnwer
kers den arbeid aanvaard. Daartegenover
hebben te Vizille ruim duizend arbeidsters
in de zgde-fabrieken het werk gestaakt.
Te Pargs is beslag gelegd op de
bureaux der Belgische Verzekeringmaat-
schappij. De instelling, in 't begin zeer
bloeiend, was gedaald tengevolge der
handelingen van haren bestuurder, die
Zondag de vlucht heeft genomen met
eene som van drie millioeu francs. De
woning van den gevlochten directeur is
mede verzegeld. De papieren eu eenige
duizenden francs zjjn in beslag genomen.
De vrouw van den Directeur was re ds
sedert een paar maanden verdwenen.
M m denkt dat zjj eeD schuilplaats gezocht
heeft iu den vreemde, waar zjj haar man,
i zoodra deze zgn slag kon slaan, heeft
afgewacht. Naar beiden wordt jjvtng
gezocht.
Engeland.
Esn schandaal-proces wordt op dit
oogenblik te Londen gevoerd. Heitog
Charles Edward CradockHar-
t o p p, beschuldigt zgn echtgenoote Lady
Millicent Florence Eleanor
Cradock Hartopp van eohtbreuk,
en eischt op grond daarvan ontbinding
van hun huweljjk. De beschaldigde dame
ontkent het haar ten laste gelegde en
beschuldigt wederkeerig haar echtgenoot
van hetzelfde feit en van wreedheid en
mishandeling. Een mooie familie I
Zslden heeft men in een Londensch
gerechtshof zooveel belangstellenden op
de publieke tribune gezien als bg deze
geruchtmakende zaak. Honderden per
sonen verdringan zich lang voor het aan
vangen der zittingen voor de deuren en
doen, zoodra deze worden geopend, wan
hopige pogingen om toch vooral naar
binnen te komen. Dit van nieuwsgierig
heid verterend publiek vertegenwoordigt
voor een groot deel de hoogste Londen-
sche kringen.
De Engelsche universiteit te Cam
bridge staat hoog aangeschreven en 't
wil heel wat beduiden aan die instelling
van geleerden professor te zgn. Dat de
professoren der universiteit veel weten,
daarvan gaf ons een hunner Sir John
Zeghtfoof, vice-kanselier van de Uni
versiteit, het bewjjs. Hg is na een 15-
jarige studie er achter gekomen, op welken
dag onzen stamvader Adam jarig is.
De Professor heeft dit wetenschappelijk
probleem ouomstooteljjk opgelost, nadat
bg tallooze bgbelsche en andere teksten
vergeleken en met behulp van alle ka
lenders de moeielgkste berekeningen had
hui» was vol b?zoekers, o. a. de broeders met
zijne tweede jonge vrouw hij was toen
ritmeester nog een paar neven met verlof
en nichten, zooals dit op 't land gebruik is
Ds jongen zou een nieuw Engelsch paard
ten geschenke ontvangen, eu men had hem
weggezonden, opdat hij het niet zien zou, als
het op het voorplein gebracht werd het stond
bij den paardenhandelaar Grundman hier in
den stal en was rechtstreeks over Hamburg
uit Engeland gekomen.
Ik weet niet meer, hoe het kwam, dat ik
niet bij hem was, mevrouw had zeker mijne
hulp bg de toebereidselen gevraagd, ik weet
alleen maar, dat allen in huis in feestelijke
stemming waren, dat het sneeuwde en vroor, dat
het overal naar koeken rook en de gasten niet
wisten, hoe zij den tijd door zouden brengen,
tot het feest begon, en dat freule Clementine
eindelijk voorsloeg eene wandeling te doen
naar het weiland, tot aan de rivier. Ik zag
hen door het raam weggaan, freule Clemen
tine voorop Zjj was toen nog eene schoone,
statige dame, van wie de jonge vrouw zeer
veel hield. Men zeide, dat zij een ongeluk
kige liefde met z'ch droeg, omdat z:j in hare
jeugd op een professor van de Berlijnsche
sterrewacht verlie'd was geworden, dien zij
in de een of andere badplaats bad leeren ken.
nen maar eene van Kronen en een pro
fessor
De dolle Jochem wilde natuurlijk geen toe
stemming geven en zij zag van den man
af en is niemand lastig gevallen met haar
verdriet,
Ik zeide u reeds, dat ik hen zag weggaan
en juffrouw Clementine riep tegen mjj, dat
zij «Achim" wilde zoeken.
De man houdt een oogenblik op met ver
tellen, hij haalt diep adem, drinkt, plukt
met de vingers a'n zijn zwarten das, alsof hjj
het benauwd krijgt in de keel, en vervolgt
dan op trenrigen toon.
Zij hebben hem ook gevonden. Hij was
aan 't schaatsenrijden op de rivier, waar eene
baan afgezet was Het heele gezelschap loopt
van den djjk af en freule Clementine heeft
zich op het ijs gewaagd, om haren '/goudjongen r
zooals zij haren neef gewoonlijk noemde, van
nabij te bewonderen. Hij roept iets tegen
haar, dat zij niet verstaat, en zij gaat verder
in de meening, dat hij gezegd heeft
Flink maar vooruit, tante Clementine 1
Daar voelt zij, dat het jjs onder hare voeten
buigt, zjj voelt, dat het breekt en dat zjj
wegzinkt. Zij schreeuwt en verliest haar be-
wustzjjn. Als zjj weder totzichzelve komt
i» sij gered, maar de jongen de jongen
ligt onder de schollen, onder het jjs, weg
dood.
Ik heb reeds veel beleefd, mijnheer van
Perthien, ben bij de bestorming van de Dup-
pier schansen geweest, maar zoo iets -
neen, neen.
(Zit vervolg Tweede BUd.)
IHOVE
(oiitm
VPT.Tfi ■nTH'R A ntrPTJITIPWIIITUW
VAK DE
DOOK
DOOR
