No. 5264
Zaterdag 6 December 1902,
27ste Jaargang
i
HbagBlaó voor êflooró- on Suid-tXollanó.
BERICHTl
Waarom?
buitknlamd.
c&reula van cJironen.
HIK KEN LA ND.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
2,90
0,03
Frankrijk.
Amerika.
Oostenrijk-Hongarije.
Duitschland.
Italië.
«Er zjjn er die alleen gewagen van de
ruwe woorden» der socialisten, alsof men
hen om die ruwheid bestreedt. Neen, wy
beatrjjden hen wanneer ze tegenstander»
«omkoopbaar» noemen en hen «dieven»
schelden, niet omdat de woorden ruw zjjn,
maar omdat zij, dis ze zeggen, tegen be
ter weten in liegen, en dooi lasteren stand
tegen stand opstoken.
ABONNEMENTSPRIJS.
Par 3 maanden voor Haarlem
Car 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland
Afzonderljjka nummer»
Dit blad ver»chjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
Zjj, die zich met 1 Januari 1903 op de
Nieuws Haarlemsche Courant en
het Zondagsbladof op één dezer
bladen abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis.
Deze vraag, die ook elder» wordt ge
daan, plaatsen wjj aan het hoofd van he
geen wij willen zeggen nu wjj leven in
de woelige Sint-Nicolaasdrukte, welke
den zesden December voorafgaat
Woelig min of meer voor een ieder.
Want de buitenlandsche Sylvesterdag of
het Keritboomfeest, znllen wel nimmer
on« echt Holland»ch Sint Nicolaasfeest
kannen vervangen, dat voor klein of groot,
voor arm of rjjk zjjn eigenaardigheid bezit.
Maar meer nog dan voor het koopend
publiek hebben deze dagen hun drukte
voor de neringdoenden onder ors, voor
den winkelstand.
Reeds lang te voren geven ze met v»el
zorg aan fabrikanten of reizigers de be
stellingen op.
Zjj wikken en wegen wat wel het
meest «gaan» zal, ze durven zelfs cok
de nouveauté's aan, zjj beijveren zich elk
in hun vak de meeste verscheidene, de
grootste collectie artikelen bijeen te krjj-
gen.
En dan, dan worden de étalages ge
maakt, dan worden nieuwe en oude arti
kelen verbeven tot «uitstekend geschikt
voor St. Nicolaaf-cadeaux», en gesteund
door de machtige hulp van de koningin
der aarde, van pers en reclame noodigt
men het publiek tot bezichtiging uit, na
tuurlijk ook tot koopen.
Bjj dit alles moet ons een vraag van
't hart, eene oprecht gemeende, maar ze
ker goed gemotiveerde vraag en deze vraag
is Waarom koopt men nog eld rs? Onze
winkeliers concurreeren zoowel in de
nieuwigheid hunner artikelen, in de deug
delijkheid ook en vooral in de prijzen.
Zij getroosten zich vele kosten om hun
zaken te npl >iteeren en hebben daarbjj
hun lasten en zorgen.
Zij, die in ons blad hun advertentiën
hebben geplaatst, bevelen wjj gaarne onzen
lezers aan. Het zjjn firma's die ben op
de meest billjjke en soliede wjjze het
noodige kunnen leveren. Wjj bezochten
hun uitstallingen en zjjn tot de overtui
ging gekomen dat op allerlei gebied e8ne
ruime keuze voorhanden is.
FEUILLETON.
18.
Vervolg.)
O, aU ik maar een moeder had, jam
mert zij luide, die zou mij zeggen, wat ik doen
moet, zjj zou mij liefhebbeu.
Maar zij heeft nu eenmaal geene moeder,
zjj heeft haar nooit gekend. Zij weet zelfs niet,
hoe goed de kus eeuer moeder daen kan, kent
het grenzenlooze vertrouwen niet, het gevoel
van geborgen te zijn aan de moederborst. Zij
heeft Blechts een vader, die haar heden schrijft,
dat zij met Kerstmis niat komen kan, om de
eene of andere nietige reden, die hij niet eens
noemt O, en Pitscha heeft sedert het laatste
halfjaar voortduiend van dit bezoek met Kerst
mis gedroomd, dag en nacht, heeft naar haar
vader verlangd met elke zeHUW van haar naar
liefde dorstend hart en zij mag niet ko
men t
Zij meent plotseling de stem van Hans Per-
thien te hoorenl-itscha, houd van mij, red
mij, help mij goed worden
Zjj wil, zij wil hem liefhebben uit ver
twijfeling alleen, niet uit genegenheid.
IV.
Beste Jochem,
//Ditscha's geluk gsat mjj natuurlijker wijze
PRIJS DER ADVERTENIIBN.
Van 16 regel» 50 Cents
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie a Contant.
aGii'B Mi. NOS AGXTAiSsi
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publ'dlé, Etrangbre
G.h. DA ÜBE Co JOHN., B. JONES Succ. Paria 316w Faubourg Montmartre
Toch f oorden wy, iu waarhe d niet een
enkel maal, maar tot onze spjjt veel meer
dan ons lief is «dit of dat kan ik hier
niet krijgen daai moet ik voor naar Am
sterdam.» Zij, die zoo praten vergissen zich.
Het is slechts eene gewoonte elders in
koopt n te doen, en hoeveel duurder wor
den de beLOodigdheden niet door reiskos
ten, vrachten en tjjdverlies, terwjjl eigtn
burgers die op zwara lasten zitten, worden
voorbijgegaan.
Wjj mi-sen het recht om, wie ook, er
een grief van te maken, die elders hun
inkoopen doen. Wjj stellen slechts de
viaag: Waarom? en meenen in het be
lang van Haarlem's burgerjj op dit feit
de aandacht onzer geachte lezeressen en
lezers te mogen vestigen. Winkeliers, die
ook ons eene advertentie gunnen, meenen
wjj eene aanbeveling verschuldigd te zjjn,
nu zjj billjjk in prijsbepaling de concur
rentie, door soliede waren en de grootste
yerscheidenheid, het hoofd kunnen bieden.
Onze winkeliers zjjn niet duurder dan
andere elder?, 't is niet waar wat jammer
genoeg wel eens gezegd is dat ze
niet even deugd ,ljjk, evea nieuw8 waar
leveren.
Wat wél waar is dat men onsen win
kelstand tr toe veroordeelen zal daartoe te
geraken, m. a. w. dat men bem feiteljjk
ten ondergang doemt, wanneer aan dit
beginsel van elders te koopen geen paal
en perk wordt gesteld.
Wat wél waar is dat er winkeliers zjjn,
nog wel katholieken, die niet adverteeren
in een blad van truu party, och, de an
dersdenkenden moesten bun dat eens euvel
duideD, terwjjl juist andersdenkenden zoo'n
beneveld idee niet kennen, er zelfs om
lachen en een ruimen blik hebben too-
nen te bezitten met wel in Katholieke
bladen te adverteeren.
Dit moest ons bjj de vraagWaar
om ook eens van het hart. In handel en
wandel make men toch in vredesnaam
geen parfjj- of beginsel-quaestie, later
wjj toch in neringzaken den politieken
strjjd op een afstand.
Daa'om noodigen wjj onze lezers uit
hun inkoopen te doen bjj de firma's, die
in ons blad hun zaken hebben aanbe
volen.
Daar is nog een andere reden, welke
er ons toe voeren moet hier te koopen,
wat wjj hur kunnen koopeD. En dit is
een beginsel, nu wel is waar niet v«n
strikt rech', maar toch van een aange
boren gevoelen, dat wjj degenen die meer
dan arderen onze medeburgers zjju, daf
wjj onze streek, de personen met wie wjj
omgaan, met wie wjj dageljjks verkee-
zeer ter harte, ik ken haar helaas zoo wei
nig, en den man van haar hart geheel niet,
daarom moet ik u verzoeken daar ik er
in 't algemeen voor ben, om bij liefdesaan
gelegenheden niet mee te spreken, maar aan
ieder zijne eigene keuze te laten aan
beider mijns toestemming mede te deelen,
als de jonge man eea net heer is en ook
de andcee verhoudingen passen
Ik zeg, als de verhoudingen passen Ik
ken de familie van Perthien niet, op ia-
lichtingen kan men zich niet altijd verla
ten, men hoort nooit, wat men hooren wil
gij begrijpt mij nu zeker wel.
Ditscha ontvangt twintig duizend gul
den en een uitzet zooals met haar stand
overeenkomten nog meer, als mij geen
toon geboren wordt. Misschien echter ver
vult od onze bede al was het maar om
uwentwil. Ik zal zien, dat ik overkom, z' o-
dra de zaak afgeloopen is. Het bezoek van
mijnheer van Perthien heb ik afgewezen,
omdat mij dat nu ongelegen komt. Crom-
penez.
Na Hartelijke groeten,
Uw broeder Klaus Yan Kronen.//
Op dezen brief is een telegram gevolgd met
het lakonische antwoord op een tw< eden brief
van Jochem: //Zoo even uw brief ontvangen
met inlichtingen over P. Aanzook weigeren.
Klaus Van Kronen.//
Aha! zegt oom Jochem, en hjj neemt
ren, moeten bsvoordeelen, waar wjj dit
kunnen.
Mogen velen de zaak die wjj op handels
gebied voorstaan, dat is ^onpartijdigheid
steunen, opdat a'le neringdoende burgers
steun aan elkander vinden, nu men iu
onze dagen van socialen strjjd den Mid
denstand tracht dood te drukken èu door
hooge belastingen èu door coöperaties.
Wjj gaan reeds in de goede richting.
Moge een ieder deze bemerkingen ter
harte nemen, zoodoende medewerken aan
een krachtigen bloei van onzen winkel
stand, een stand die de kern der Maat-
schappjj mag genoemd worden en de
zwaan te lasten te dragen heef/.
Moge de St. N colaasdrukte onzen win
keliers een ruime vergoeding schenken
voor de zorgen en moeite zich getroost.
In de Fransche Republiek heeft te
Goureaucourt een gruweljjke moord plaats
gebad. Een wever, Georges Bellier,
40 jaar oud, beeft zjjn 3l-jarige vrouw
en daarna zjju 4-jarig dochtertje vermoord.
Men vond het kind verstikt in de armen
zjjner ve/wurgde moe ter.
Toen de Parjjsche gasquarstie in
de Fransche Kamer behandel 1 werd, nl.
de goedkeuring der Kan.er over een
contract door de Btad Parjjs gesloten met
de Gasmaatschappjj, werd weer een schan
daaltje afgespeeld.
De afgevaardigde Cadenot teekende
protest aan tegen de houding van de
verslaggevers tegenover de socialistische
Kamerleden. Ook slormde de afgevaar-
d:gde Constant op Rouvier, d n mi
nister van fiuanciëa les, en wilde dezen
te 'ijf. Zijn vechtli st werd echter be
dwongen door andere Afgevaardigden
die hem vasthielden.
De toestand van keizer Frans J ozef
is zeer ernstig. Zijne Majesteit was nog
niet geheel hersteld van een ziekte toen
hjj de onvoorzichtigheid beging, ondanks
het verbod ier g8neesheeren, bjj guur en
regenachtig weder in den Prater zjjn ge
wone wandeling te doen.
Zvker niet met opzet, maar toch
een smartelijke verrassing werd den Cze-
chen dez- r d igen aangedaan en zulks
cor wel van Russische zjjde.
Poltikin te Praag ontving van de
redactie van het blad van het Russische
ministerie voor volksverlichting het
men leze en sta verbaasd! Praga,
Gtrmania. Dus Praag, DuitschlandMeu
S etle zich de woede van de opgewonden
redactie-leden van Politikenbet anti-
Duitscne blad,voor I Van je vrienden moet
je 't iraar hebben.
In de gisteren gebonden Rjjksdagzi'ting
hebben bjj het debat over de toelaatbaar-
j hi tid van het voorstel-K a r d o f f weer
sormachtige tooneehn pliats gehad.
De socialisten toonden zich weer als
razend-n. De jood Singer was grof
brutaal, zoodat de vice-president V o n
Stolberg, toen S 1 n g e r, de trap naar
de redenaarstribune niet wilde verlaten,
hem driemaal toe tot de orde riepen hem
daarna uitsloot de zitting bjj te wonen.
Nog verliet Singer de trap niet zoo-
dut de zitÜDg voor een half uur werd
geschorst. Het leven was gedorende deze
gebeurtenis zoo geweldig, dat noeh de
Vice-president, noch de spreker, de heer
S pa h n,dte op de redenaarstribune stond,
te verstaan waren.
Men zegt, dat graaf Ballestrem,
voorzitter van den Rjjksdag, den hamer
voor goed zal neerleggen. Hjj wil niet
langer het presidium voeren over de Rjjks-
dagzittingen waarin een ordelooze bende
hem tegen recht en biljjkheid in het
leven verbittert. Tot algemeene verwon
dering verdaagde B e 11 estrem Dins
dag bjj de stemming over het al ot Diet
sluiten d«r debatten der zitring, en kwam
niet meer terug.
Te New Yoik heeft een verschrikkeljj-
ke ontploffing het slachthuis verwoest
toeu het gebouw vol menschen was d:e 1
er een prjjskamp vau vee bjjwoonden.
De ketel der ysmaehine sprong uit el
kander. Deze ramp deed ook r og twaalf
andere ketels ontploffen. De gevel van
het gebouw werd omver geworpen en
kwatn op straat ter chthet dak stortte
in, groote stukken jjzer vielen tcsschen
de menigte en verpletterden de vluchtei.-
de toeschouwers.
De verwarring, die er h' erschte, was on
beschrijfelijk, men bon de vele slachtotf rs
niet spoedig te hulp komen. De puineu
vatten vuur. Drie eu twintig personen
werden op slag gedood, zeventien werden
doodelck gewi nd en drie eo Tyfug an-
de en bekwamen nin of mesr erge ver
wondingen.
terstond een vel papier met het familiewapen
bedrukt en schrijft
//Hooggeachts mijnheer van Perthien.
In opdracht mijns broeders, de overste
Klaus van Kronen, ben ik genoodzaakt u
mede te deelen, dat hij de eer, om u als
schoonzoon te kiijgen, afslaat.
Veroorloof mij, de reden dezer weigering
te verzwijgen. Hoofdzakelijk is ze toe te
schrijven aan den jeugdigen leeftijd mijner
nicht en hare weinige levenservaring, ter
vijl ik ook u, geachte heer, nog te jong
en daarom minder geschikt oordeel voor
het familie'even,
Met de meeste hoogachting heb ik
de eer te zijn, Hooggeachte heer.
Jochem Van Kronen,//
Zoo Hij legt de pen neer met een eigen-
aardigen glimlach, strooit zand over de blauw
achtige zwarte inkt, maakt dan den brief to
d ukt op de schel en beveelt den binnenko
menden ïrederik, freule Sophie te zeggen, dat
hij wat met haar te bespreken heeft.
Ditscha komt terstond daarop binnen. Het
is avond, nog even voor den maaltijd, e daar
buiten dwarrelen de eerste sneeuwvlokken.
Hier, l itscha, lees, wij meenen het goed,
Hjj reikt haar het telegram over.
Wat hebt gij papa geschreven, oom Jo
chem, vraagt zjj, nadat zij gelezen hee t,
Gjj hebt er recht op dit te weten. Ga
zitten
Tank u
Zooals ge wilt. Ik heb hem geschreve
Nu het g'loof verzwakt en de men
schen hoe langer hoe meer met een
neutralen geest worden gevoed, met een
geest van veifaeiljjke vredelievendheid
ten boste van het geloot, heeft Z. H.
Leo XIII een Motu proprio uitgevaar
digd. Een commissie is benoemd bestaande
uit de kardinalen Cretoni, Casse'
Respighi, Mar tin el li eu Vivè
die het Werk tot he- behoud van het
Geloof moet leiden. Dn genootschap is
te Rome gevestigd en legt zich toe, nu
onder toezicht van genoemde commissip,
om den voortgang der onge'oovige en
kettersche propaganda te keeren. De
Paus bebl -agt zich in zjjn Motu proprio
zeer over de «teugellooze losbandigheid»,
die zelfs te Rome aan de ket terjj wordt
vergutrd.
dat Hans van Perthien een jongelichtzi nnige
man is, en dat het dwaasheid zou zijn, ham
een meisje als vrouw te geven.
Hans van Perthien heeft zich in Halle door,
zj'ne dolle streken wel een naam gemaakte
maar zijne ouders niets dan verdriet veroor-
s aakthij heeft ook een aantal schulden te
Halle, en daar zijn vader niet in staat is,
deze te betalen, weet men niet goed, wat er
van hem worden zal.
Zij staat geheel onbeweegljjk.
Is het nog iet gsnoeg vraagt haar oom
vol ergern's.
dat alles wist ik reeds
Zoo, en toch wilt gij uw wil doorzetten
Hjj heeft mij dat alles zelf verteld, hjj
heeft mjj echter ook gezegd, dat hij een ander
mensch wil worden, dat het zjjn vast voorne
men is, als ik hem daarbjj wil helpen.
Natuurlijk, stemt de oude heer op spot
ten den toon toe; zoo pra'en deze heertjesal-
tjjd.Maar het gaat werkelijk niet,om hem te hel
pen, hjj moet door eigen kracht een ander
menseh wor.'en, of blijven wat hij is dat
hangt van hem zei ven af. Gjj zijt te goed voor
hem en daarom ftuur ik hem dezen brief.
Maar als ik nu als ik daarmee
nu niet tevreden ben? roept zij toornig uit.
Dat moet ge zijn, Ditscha.
Nooit nooit, oom, ii neem mijn woord
niet terug.
- Maar hij zil nog wel zooveel ridderlijk
gevoel bezitten, dat h j zich niet verder om
een meisje bekommert, wiens vader hem af
gewezen heeft.
Socialisten-lawaai. Wie zou ooit hebben
kunnen vermoeden dat in den Dnitschen
Rjjkedag de sociaUsten op hun poot kon
den spelen zooals zjj dat in de laatste
dagen hebben gedaan. Leefde Napoleon
I nog, dan zou een glimlach op zjjn ge
laat komei en hij zou herhalen wat op
19 Brumaire 1799 plaats had, toen hjj
de vergaderzalen van den Raad van vjjf
honderd en van den Raad der Ouder door
zjjn grenadier» liet schoon vegen. Hg zou
dis oprnïers en ruziemakers wel mores
leeren, met hun weerzinwekkende too-
neelen die zjj in de Parlementen der F an-
schen, Belgen en Italianen te aanschou
wen geven. In Berljjn was zoo iets noch
nie dagewesen
Het heeft ons ten hoogste verbaasd dat
in den deftigen Rijksdag der bezadigde,
kalme, gemoedeljjke, schwarmeri»chc
Duitschers, een belsch lawaai van sissen
en fluiten en plakharen en schelden, met
woorden, waarvan het achterbuurtRcha
zich de huid volscheldt.
Het is wel treurig, dat de voorzitter
van den Rijksdag, graaf B a 1 1 e s t r e m
niet de macht had de razemjjeD, door den
jood Singer aangevuurd met trachtte
onderdrukken en de rustverstoorders aan
ue dear te gooien.
Geen wonder, dat sommige Rijksdag
afgevaardigden kookten van woede en
door hunne vrienden van handtastelijkhe
den moesten worden teruggehouden.
Een pak slaag, zooals men datjondeu
gende joügens geeft, had Singer en
zjjn bende wel verdiend.
Van dag tot djp.^Nadat d» Hoofd-re-
dacteur van het Handelsblad een warme
pleitrede houdt voor de candidatuur-I J z e r-
m a n tegsnover den soc:alist Mr. Tr o e 1-
stra, daarbij een llinkejkastjjding toe
dient aan de woordvoerders der Vrijzin
nige democraten Mr. T r e u b en Mr.
K e r d jj k, en deze heeren van burger
oorlog te stichten beschuldigt komt hjj
met scherpe waarschuwingen voor den
dag tegen de socialisten, tegen hen die
omver willen werpen zonder te kunnen
opbouwen.
Hjj roept een paar duizend Amsterdam-
sehe kiezers op, die thuis bleven om Dins
dag te helpen de Maatschappij te verde
digen tegen den fceer Troelstra en
zjju volgelingen.
Over de socialisten, zegt de heer Char
les Boissevain:
Wy bestrjjden hen wegens hun pogin
gen om de maatschappij onderste boven
te keeren wegens hun belofte vaa eea
heilstaat die ze niet kunnen vervullen,
Zij antwoordt niet, zjj blijft op een punt
staren,
Gij zult u daarom wel verstandig ge
dragen, Ditscha, niet waar begint hjj op
nieuw. Wees er van overtuigd, dat wij het
goed met n voorhebben. Maar het klinkt norsch
en ongeduldig. En als zij zonder een woori
te zeggen de kamer verlaat, begint hij te
fluiten
Ach kom zegt hij dan, sjj zal z;ch wel
in haar lot schikken. V\ at zou zij ook anders
doeD? Methet hoofd tegen den muur loopen. Gek
heid, daarvoor heeft zjj hare vjjf gezonde zin
nenhm, anders een heel verstandig
meisje, maar nu
Ditscha schjjnt zjjne verwachting tot waar
heid te maken, zij ontbreekt des Avonds nitt
en ook den anderen dag niet aan tafelzij
spreekt wel niet veel, maar zij antwoordt toch
heel aardig. Bleek ziet zij er uit, zoo bleek,
dat men een gevoel van medeljjden niet on
derdrukken kan. Maar zij zal het wel te bo
ven komen 1
Oom en tante gaan in alle gerusthe'd hun
middagslaapje houden. Tante Anna slaapt,
tante Tine slaapt en Hanna zit alleen bij het
raam en slopt kousen.
Neen maar, zegt zij, daar gaat onze
lieve freule den tuin in en anders ligt zij om
dezen tjjd toch ook op de sofa te domme
len.
Ditscha wandelt langzaam door de groote
laan heen, slaat dan links om, waar d. tuin
manswoning zich bevindt en ontsnapt aan de
oogen der oude vrouw. (Wtrit t*> nlfd.)
