No. 5269
Vrijdag 12 December 1902,
27ste Jaargang
kbagBlaó voor edïooró' on
Bij de Stembus.
Gpreulo van cfflronen.
BUIT X n L JV D.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
f 1,20
1.50
2,90
0,03
België.
Frankrijk.
Italië.
Duitschland.
Portugal.
Koude in Europa.
Te VenezuelaanEChe quaestie.
mm
r
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderljjke nnmmers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
IJUKNDKAT
PRIJS DER ADVERTENTIES.
Van 16 regels 59 Cents
Elke regel meer7y»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AGITS M V NO V AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publ citéEtrangére
G.L. DA O BE fy Co JOHN., t. JONES Succ. Paris 31 fris Faubourg Montrnartre
Troclstra is gekozen. Met eene
meerderheid van 800 stemmen heeft Am
sterdam haar eersten socialist-democrati-
schen afgevaardigde naar het Binnenhof
gezonden. Zoo niet a'le voorteekenen be
driegen, zal in 1905 district IX dat
voorbeeld volgen. Niet het socialismus is
zoo sterk toegenomen in Amsterdam, maar
het is uitmuntend georganiseerd en zjj,
die zonder socialist te zjjn aan den socia
list van ontwikkeling de voorkeur geven
boven den tammen liberaal, nemen dage
lijks in aantal toe. Men maks zich geen
illasies. Het liberalismus ligt in de hoofd
stad te zieltogen. De liberalen hebben
elkander verscheurd. Er is geen machtig
idee meer dat hen samenhoudt De eene
helft, de grootste, daalt langs de ladder
van radicaal en vrjjzinnig-democrsak tot
het socialismus af. De party van Prof.
Treubisnureeds onherroepelijk gedoemd
de slippendraagster te zjjn van het socia
lismus. De andere helft, de kleinere, maakt
zich niet warm meer voor de v rkiezingen.
Velen stemmen niet meer, nu in de stem
lokalen de arbeiders naast de groote hee-
ïen staan. Zij worden nurkscb, sluiten
zich op in hunne binnenkamers, t-gen
de ve toogen hunner groote bladen en
laten de zaken hun loop, want het gaat
hun niet naar den zin en dan bemoeien
zjj er zich niet meer mede. Zich warm
loi pen voor den heer IJ z e r m a n, men
denkt er niet aan.
Ook verbeelde men zich maar niet, dat
er onder de Anti-revolutionairen en onder
de Katholieken niet velen zjjn, vooral
onder de werklieden, wien het lood om
oud-yzsr is of een liberaal als de heer
IJzerman of een socialist in de Kamer
zit. Wjj durven verder gaan en met beslist
heid beweren, dat er hstl wat werkli den
zyn onder die twee partyen, die aan
Troelstra de voorkeur geven. Waarom?
Omdat de stryd by de stembns is ge
worden een stryd van belangende tjjd,
dat het een stryd van beginselen was, is
vöorbjj. De werkman nu, hteft Diet het
minste begrip van die hoogere politiek,
hy vraagt, wie het meest zyu belangen
d ent en hy moge het by het rechte eind
hebben of ni-tf, by gelooft, dat het aan
houdend hameren der socialisten aan den
werkman ten goede komt en wel in de
eerste plaats aan zijne materieele belan
gen. De beloften om voor die belan
gen op te komen, welke beloften de so
cialisten in de Kamer ten minste in w or
den vervullen, klinken den werkman zoo
FEUILLETON.
17.
(Vervolg
Hanna, stottert zij dan, o, Hanna, wat
W89 dat met oom 1
Do kleine vrouw met haar appelrond ge
zicht en oogen waarin tranen glinsteren, schudt
het hoofd. .0, niets, freule, dat is zijne
manier om den jonker te betreuren.
Mjjn Gorlt roept het bleeke meisje uit.
Hij bedrinkt zich uit verdriet?
Freule Ditscba, hij is de eerste niet,
merkt Hanna aan.
Ja, ja, s amelt zij en legt de hand te
gen het voorhoof 1. Die wankelende gestalte,
die dubbele tongslag hoe vreeselijk, welk
eêne ellende, welk een toestand, den mensch
onwaardig. En hij heeft zich ook bedron-
den op het Butzower bal en zij is daarvan de
schuld 1
Gij moet u dat niet zoo aantrekke
freule Ditscha, troost Hanna, die oom J jchem
bedoelt, hij is toch een goede, zeer goede heer,
ook is hij niet altijd zroals hedenavond
alleen miar om dezen tijd als de oude herin
neringen weer boven komen, dan wil hg ze
vergeten en drinkt zijn ouden grog en ik hoop
dat het hem niet zoo erg zal aangerekend wor
den dat is mijne meening. Ga nu slapen,
freule Ditscha.
dikwjj's en zoo hard van alle kanten in
de ooren, dat hij aan «et gelooven is,
dat van daar het geluk moet komen.
Den kleinen burger diukken deaanhoi.-
dend verzwaarde belastingen, die hun
onder de liberale besturen zyn opgelegd,
zoo sterk dat, het hem niet in het hoofd
opkomt aan iemand van d e richting de
voorkeur te geven boven deu heer Troel
stra, die ten minste belooft, de uitgaven
in te krimpen.
Vele ambtenaren, die vroeger te ver
geefs op verbetering hunner positie aan
drongen, wij noemen slechts hier te Am
sterdam de kommiezen, die vroeger soms da
gen en nachten dienst moesten doen
zonder nat en geene verandering in dien
toestand gebracht zagen, dan toen de so
cialistische afgevaardigde er z ch mede
bemoeide, stemmen thans als één man op
hem.
En van daar, dat het stemmencyfer van
Troelstra nog met bjjna 1000 stem
men werd vermeerderd. Dat zyn geen
stemmen van socialisten, dat zyn stem
men van Katholieke en Anti-rtvolulionaire
werklieden, die den vorigen keer nog thuis
bleven, maar du door hunne lotgenooten
in de werkplaats opgezocht en aange
spoord ter stembus zyn gegaaD, dat zyn
stemmen van kleine burgers, van ambtena
ren, van ontevredenen, dio op de eene of
andere wyze verbetering hopen, en die
zulks verwachten niet van de gehand-
scho nde beleefdheid en voorkomendheid,
die buigend den Minister nadert en zyn
plicht deDkt gedaan te hebben, wanneer
hy eene even beleefde belofte van een
onderzoek in te stellen tot antwoord heeft
gekregen, maar die verbete.iug en her
stel van grieven verwachten van beton-
veroiddtljjk aanhouder, het onvermoeid
hameren, zelfs van de ruwe aanvallen van
den sociaal-democraat, die zich niet tevre
den stelt met die belofte, maar die niet
zwjjgt voor die belofte geheel of gedeelte
lijk is verv ld en hy ten minste iets ver
kregen heeft.
Er ligt in deze verkiezing voor de Af
gevaardigden eene waarschuwing 'n eene
les.
Het lidmaatschap in de Kamer is ni.t
meer oene sinecure. De tyd, dat men den
hooggeachten heer, den geleerde, den man
van hoegen stand afvaardigde en zich
vereerd gevoelde, wanneer by in vacar-
tiedagen minzaam tot zjjne kiezers af
daalde en ems naar hun welstand en
naar hunne be'angen kwaiu vernemen, die
tyd is voorbjj. Het volk, dat kiezer ge
worden is en zich zijne groote kracht, in
hun aantal gelegen, bewust wordt, ver-
D.tscha gaat in bare kamer, het hart vol
ontzetting, maar gesterkt in haar besluit om
Hans van Perthien voor zoo'n toes'and te be
hoeden. Zij wil alles doen, dat hij zoo n et
wordt zij moet het doen, dat is hiar plicht
hij moet gered worden
VI.
Den volgenden morgen kon Ditscha hare
oogen nauwelijks gelooven, als bij de voor
lezing tusschen Hauna cn het jonge Kamer
meisje Grete Busch zit. Grete Busch me.
gladgestreken haar, in een eenvóudige, zwirte
wollen japon en een katoenen schortje. Zij ziet
er bleek uit en houdt de handen in haar schoot
gevouwen en de oogen neergeslagen.
Tante Anna heeft voor hare morgenover
denkingen een schoonen tekst ge aomen. En
hieraan knoopt zij eene beschouwing vast, die
tot een donderende strafpredikatie opgeroerd
wordt, waarvan de inhoud is, dat de men-
schen die hun stand en afkomst vergeten, ze
ker niet tot het geluk zullen ingaan, dat men
ootmoedig moet zijn en dit, als eene tuiu-
mansdoeh'er zich wilde voordom als eene ba
rones er nog nooit ''ets goeds van gekomen
was, noch voor het tijdelijke noch voor het
eeuwige.
Grete wordt rood, maar slaat de oogen niet
op De bedienden kijken haar allen aan. Tan
te Bertha schijnt niet geluisterd te hebben en
oom Jochem knikt b:jna onmerkbaar zijne zus
ter toe, alsof hij wilde zeggen, dezen keer hebt
gij bij uitzondering gelijk 1
langt dat zjjue afgevaardigden wei ken
voor zyn belangeD, die belangen voorstaan
met woord en daad, de zedelijke be
langen zoowel als de miterieele.
Vandaar dat de socialistische candida-
ten het gaan wintei van de liberalen en
dat de werkmanscandidaten ook by de
Katholieke en Anti-revolutionaire partyen
in aantal zullen toenemen, tenzij het volk
overtuigd wordt, dat zijne belangsn even
goed of beter zyn t re vertrouwd aan de
afgevaardigden uit hoogeren stand, en dis
heeren de belangen vau het volk zuil n
behartigen.
De vrees lyfee koude heeft in België
nogal slachtoffers gemaakt. Te Brussel
werd op de Herzieningslaan een man
bevangen door de boude bewusteloos ge
vonden. De ongelukkige werd in een
naburg huis geirager, waar hij esn half
uur later overletd.
Te Thielt is een kindje van twee
maanden, in de wieg liggende, van koude
bezweken.
Op den weg van Hast ère naar Er-
meton werd een slager door de koude
b vangen. Hy viel van den bok van zyn
wagen, meu vond hem dood op den weg
liggen.
De Kon'ng van Portugal is te Parys
aangekomen. Zijn moeder koningin Maria
Pia ea zjjn broeder de Hertog van Oporto,
b-vinden zich ook in de hoofdstad der
Fransche Republiek.
De Pastoor van Saint Germain-de
Salles, die zich niet gestoord heeft aan
de zegels die op zjju eigendom bij het
verjagen der religieuzen gelegd waren,
w s doo de Regeering van zyu jaar
wedde beroof f, terwijl ook nog eene ve;-
volging tegen hem was ingesteld.
De reihtbank van Siint Ge:main-de
Salles heeft geoordeeld, dat de pastoor
in ziju volle recht was, en be-loten,dat
er geen reden bestond om eeu proces te
beginneD.
Te Lyon viel Maandagavond een
straatschandaal te constaleereu, toen de
-tad naar oul g bruik ter eere van het
feest der Onbevlekte Ontvangenis schit
terend was verlicht. Een bende godde-
loozen, die terugkeerde vau een verga
dering, gepresideerd door den afvalligen
priester Char bon nel, sloeg de gaslan
taarns stuk ea verni 1de de spiegelruiten
in de verlichte winkels
Toen de be; do uiteengedreven was,
vereeuigden de oproerlingen zich opnieuw
en manif-steerden voor het paleis van
den Aartsbisschop op schandelijke ma
nier. Om de rust te herstellen moesten
verscheidene charge? gemaakt worden.
Hij ziet verschrikkelijk bleek, oom Joche n,
al een zijn neus en de randen zijner oogle
den zijn rood; hij lijdt zedelijk en lichamelijk
onder de nawerking van het geestrijke vocht
VjU den vorigen avond
Na de voorlezing kust Grete Busch op
vallend nederig tante Anna de hand, knikt
nog een paar maal tegen de anderen en gaat
dan de kamer uit. Ditscha helpt tante Ber
tha, als alle dagen het stof afwisschen en zij
kijkt haar daarbij ter zijde aan Tante Bertha
is niet anders dan gewoonlijk, zij poetst en
wrij't de kleine terracotta beeldjes met zoo'n
treurig gelaat en evenveel zorg als altijd en
Ditscha overlegt of dit zielengrootheid ol de
macht der gewoonte is, waardoor zij zoo kalm
schijnt.
Voor Ditscha zich aan de piano zet, g,at
z:j nog eens naar hare kam :r en verschrikt
niet weinig, als in de nabijheid der deur eene
gedaante van den stoel opstaat Grete
Buseh I
Ik vraag de freule wel verschooning, ik
kom met het antwoord van mijnheer van
Perthien. Ik wist geen ander middel om in
het slot te komeu, dan door de voorlezing
van freule Anna bij te wonen. Freule Anr a
had mij juist een paar dagen geleden gezegd
dat ik miar eens naar haar moest komen, als
ik behoefte ge /oelde, om een nuttig woord te
hooren.
Ditscha is vuurrood geworden van erger
nis, over deze lichtzinnige woorden en het
overmoedig lachje van dit meisje.
Waar is de brief vraagt zij kortaf en
De werkstaking te Marseille neemt
een geheel andere wending dan verwacht
werd. De stemming on Ier de stakers is
zoo verbitterd, dat zelfs regeeringstas-
schenkomst hen niet vau houding zal
doen veranderen.
Bovendien breidt de slaking zich voort-
dureud uit. In Cannes hebben 200 aan-
gemonste de z ielieden den srbeid neer-
g legd, zich in hunne eischen solidair
verklarende met de Mars iilaansi-.he brje-
ders.
Van het eiüdigen der werkstaking
is dus geen sprake. Zij, die niet willen
werken, staan geheel onder den invloed
der socia'Ltissbe opruiers. Te laat zullen
de stakers inzien dat zy misleid worden.
Vau de 2400 losse arbeiders die zich
hebben aaügemeld om den arbeid op te
vatten, zyn er 1500 aan het werk gezet,
onder strenge bewaking van de militaire
macht.
Dinsdagnacht hebben de gendarmen
op La Spezzia bjj Rom', ia eeu eenzaam
gelegen huis, dertien anarchisten verrast,
di9 daar een geheime vergadering hielden.
Zij hadden juist aan een nieuweling op
een dolk den eed doen afleggen.
Zich ontdekt ziende, gaven de anar
chisten vuur op de ve tegenwoordigers
der openbare orde. Deze laatsten ant
woordden en kwetsten verscheidene hun
ner aanranders. De dertien kerels werden
aangehoudm.
Te Mannheim is een volksvergadering
gehouden. Meer dan 2000 personen woon
den die vergadering door de soc alisten
belegd, bij. Hulde weid gebracht aan
de sociaal-democratische pa t|j van den
DuitschenRjjksdag voor du wyze waarop zij
de rechten nes volks heeft verdedigd.
Als de brutale aanstellery van den jood
Singer en zijn vo'gelingen in den Ryks-
dag hulde verdient, dan weten wjj niet
meer wat verachting waard is. Onbe
schoft was het gedrag van Singe en
meer dan eens werden hy en zijn vt
lingen voor hunne regaande brutali
teit tot de orde gero a. Dat het niet
tot een kloppartjj kwam, is te wijten aan
de meer bezadigde afgevaardigden die
zulks hebben belet aan den Voorzitter
die zoodra het liwaai niet mier uit te
houden was, de vergadering sloot.
Een krachtige nieuwe party die
zich rondom den Keizer zal scharen in
den Dnitschen Ryksdag en onverschrokken
front wil maken tegenover de sociaat-
dsmocraten en de uiterste agrariërs, heeft
zich onder Baron VonEcnardstein,
gewozm tweede secretaris van de Duitsche
ambassade te Londen, gevormd.
Een aantal politici uit de Pruisische
provincie Hessen-Nassau, zullen eene bjj-
enkomst houden om onderling de bjjzon
derhedm omtrent de gedragslyu der par
ty nader te bespreken en vast te stellen.
Zy zullen zich uoemn de party van den
Keizer.
Baron Von Echardstein, die
gaat naar den anderen kant der kamer.
Een brief P Hoe kan mijnheer van Per
thien midden in den nicht nog een brief
schrjjven en dan in de danszaal, waar alle
tafels vol menschen zitten en met bier over
goten zijn? Hg heeft maar een blaadje uit
zijn amteekenboek gescheurd en er wat met
potlood opgekrabbeld. Hiec is het
Een klein stukje papier ligt nu in Dit-
tcha's hand, saam emuwen als een poederpa
piertje uit de apotheek, niet eens gesloten en
d s zeker door Grete gelezen.
Ik dank u, zegr zij, en een geldstuk
uit hare beurs nemend, wil zij dit Grete in
de hand stoppen.
Dank u, weert deze af en balt hare tand
tot een vuist, ik neem niets aan, ik heb het
uit vriendschap gedaan moet ik ook op
antwoord wachten?
Ditscha schudt het hoofd en draait haar
den rug toe, terwijl zjj een bos gedroogd gras
begint te schikken, dat zij in den zomer ge
plukt heeft en dat nu in eene bruine majolika
vaas staat.
Goeden morgen, freule 1
Goeden morgen 1
7oodra de deur achter het meisje dichtge
vallen is, maakte Ditscha het pap'er open. Nau
welijks leesbaar staat daar
Ik dank u. Morgen tegen den avond
op de afgesproken plaats. Ik moet u spre
ken.
H. v. P.
Zij voelt zich onaangenaam gestemd, maar
nog geen lid van den Ryksdag is, zal
zich bjj de eerste Rijksdagverkiezing can-
didaat stellen.
Het Portugeesche blad Impartial is
geschorst.
Het blad voert eenheftige anti-Engelsche
stryd tegen de Engelsche invloeden zoo
wel in de 'oinneL- als buitenlaudsche
aangelegenheden van Portugal. De oplaag
van het blad O. Mundais in beslag
genomen.
Dezer dagen wordt de Koning van
zyn Eogelscne reisnu in Parjjs ver
toevende in het land terugverwacht en
onder de uitgebreide maatregelen die de
overheid neemt om dezen terugkeer zooal
niet tot een glaDsrjjken, dan toch niet tot
een smadeljjken te doen zyn, behoort
ook deze campagne tegen de oppositiepers.
In geheel Europa bljjft de koude aan
houden. In Engeland neemt de koude
zelfs toe en verscheidene personen zyn
er reeds aan bezweken. De winter doet
zich geducht gevoelen. Ia de Zwitsersche
bergen zjj i een aantal menschen zoek ge
raakt, die bepaald onder de sneeuw be
dolven 1 ggeu fa Oostenrjjk is het fel
koud en de winter neemt in he,igheid
toe. In de Donau zijn talryke schepen
vastgevroren in htt ys. Op verscheidene
plaatsen wordt met paard en wagen over
de rivier g reien.
De reden dat Engeland aan de Re
geering van Venezuela een ultimatum
heeft gezonden, is gelegen in het mis-
handelea tjjdens den burgeroorlog van
Engelsche onderdanen die in Venezuela
verblijf houden en het in beslag nemen
van Eugelscha o arlogsschepen en spoor
wegen.
Da grieven, die Duitsehlat d doet gel
den, zijn de volgende: de Venezuelaan-
sche Rageering heeft de Duitschers, in
het land verbljjvende, gedwongen leenin
gen opgelegd, bun vee aaDgedageü, hunne
huizen en goederen laten plunderen, ge
weigerd vergoeding te betalen aan de
Duitsche B nken en Spoorwegmaa'schap-
pjjen. Het bedrag wordt geschat op 13
millioen francs.
Niet minder dan vjjftien Engelsche en
Duitsche oorlogsschepen bevinden zich
reeds in de Venezuelaansche wateren,
gereed om de vijandelijkheden te begin
nen.
De gecombineerde Eogelsch-Duitsche
v.oot nam gisteren de vloot van Venezuela
in da haven van Laguayra in beslag
deze wa9 uit vier schapen saamgesteld.
Naar gemeld wordt zal het ultimatum
morgen worden overhandigd, waarin ant
woord gevraagd wordt op de eischen door
de Eagelsche en Duitsche gezanten ge
steld.
Naar gemeld wordt zyu alle Eagelsche
onderdanen te Caracas in hechtenis ge
nomen.
z) moet vaan, zij wil en mag niet aan zich
zelve denken.
Tegen den avoad regent het verschrikke
lijk. I itscha zit voor het raam en kijkt naar
buiten. De wegen in het park ljjken wel
k'eice rivieren. In huis is het doodstil als
altijd, de torenklok heeft reeds hare vjjf schelle
slagen doen hooren ia de duisternis. Ditscha
doet den regenmantel en het vilten hoedje
weder af het is toch onmogelijk, dat hg
daar nu op haar zal wachten, bjj dit weer
Pan hangt zij aarzelend den mantel weer om
Zij mag niet wegblijven; het kon ook geen
kwa; d, al wordt zij een beetje nat, zij heeft
dichte leeren laarsjes- En als zij iemand tegen
komt in huis? Die moet haar voor krankzin
nig houden, en verhinderen in rit weer uit
te gaan.
Maar zij komt onbemerkt de trap af en
sluipt langs de gangklok heen, die zonder
zich te verwondeien haren slinger regelmatig
heen en weer beweegt. Ach, wat hei ft deze
oude klok re ds veel gezien en beleefd. Spook-
achtir eenzaam is dit huis. Ditscha licht de
deurklink op, opent de zware deur op een
kier en gaat naar buiten. De regen f lettert
haar in het gelaat, zij let er niet op. zij snelt
den weg over hare voeten plassen in het wa
ter, zij is niet bang voor het nat. Bij de
tuinmanswoning, voor te haag, die den klei
nen tuin omringt, waarin moeder Busch een
prieeltje heeft staan met kamperfoelie bewas
sen, komt een ge.'aante haar tegen.
{Wordt vtt xilgd.)
