No. 5281
Maandag 29 December 1902
27ste Jaargang
HDagBlaó voor cföooró- en S/uió-óCollanè.
25 Cents.
j'
Nieuwjaarswenschen. j
Amsterdamsche Brief.
*3rreule van tXronen.
BUIT N L A JN
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
U RE A USt. Jansstraat. Haarlem
Cents
tazorgd.
Italië.
Daitsch'aud.
Frankrijk.
Zwitserland-
De Venezuelaansche quaestie.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post>1,50
y°or het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
jVIN TIEND
PRIJS DER ADVERTENïIEN.
Van 1—6 regels
Elke regel meer'jy^
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
AGUE Mi NON AGITATE
Hoof dagenten voor liet Buitenland: Compagnie Génerale Pulbcité, Etranaère
G.L. DAL BE 8f Co JOHN., f. JONES SuccParis Slbis Faubourg Montmartre
Voor de stichting van een den Katholieken vooral aansporen tot
Nederlandsch College te Rome krachtige organisatie. Moge loch alles
heden bp ons in eene g:ft van f 10.— aingewend worden, om den Katholieken
Meerdere gitten zoowel groote als klé ne, .arbeiders helder te laeren iuzien, waar
^°rden gaarne ingewacht en vermeld.
Rrenals vorige jaren, stellen wig in het
Stomer onzer Courant van 1 Januari a.«.
'oor belanghebbenden de gelegeaheid
°PeQ, tegen den zeer geringen prijs van
•lechtn
kQa Nieuwjaarsgroet per advertentie
Vriendenen Begunstigers uitte bren
gen.
Daar men zich hierdoor veel moeite
Spaart en het doel evengosd bereikt
^ordt, vertrouwen wy dat van deze aan
een ruim gebruik zal worden ge-
Vanat heden kunnen Ad ertenliën van
^en aard reeds ten onze kantore worden
t'B ADMINISTRATIE.
26 December 1902.
Wanneer wy by het einde van het
l^ar een terugblik werpen op zooveel,
in de hoofdstad voorviel, dan dien ik
^el in de eerste plaats te wyzen op den
te0sachtigen voortgang, dien het socia-
'^tnus maakte in die koTte spanne tyds,
M liever, diende het by het einde van
4it jaar toonde sedert eenigen tjjd ge
bakt Ie hebben, want de vooruitgang i
'8 niet het werk van het laatste jaar,
P'aar het resultaat van meerdere jsren
Vftn stelselmatige voorbereiding. Met dien
*°°ruitgang hield gelyken tred da ach-
^ruitgang van het liberalising. Enkele
jftïen nog slechts geleden, telde Arnster-
negen liberale vertegenwoordigers
de Tweede Kamer, thans nog drie.
hoe lang nog zullen die zich staande
bilden
Nu heeft Amsterdam in de Tweede
^a<ner, 2 Anti-Revolotiona-ren, 1 Chiistt-
^istorische, 2 Vryzinnig-democraten, en
socialist. Maar waar blyft nu de
ver-
'#genwoordiger der 120,000 Katbo'ieken
Vftn Amsterdam?
Moge de toecemende kracht der socia
listen, welker voort lurende aangroei ze
ker
tot ernstig nadenken stemmen moet,
FEUILLETON.
Ï9.)
[Vervolg.)
Jochem Van Kronen heeft liaar op het
delfde oogenblik om het middel gegrepen,
"&ar teruggetrokken en weder op de bank
^«slingerd. De deur is open de koude wind
''1 eenige sneeuwvlokken dringen in de
c°upé 1
^ijn gelaat is aschvaal geworden zijne
?°gen staren met waanzinnigen angst op het
.leeke, levenlooze gezicht van het jonge meis
je- Ditscha 1 Ditscha 1 roept hij, wees toch
^rstandig 1 Gij kunt toch wel begrijpen, dat
jk razend bea over uwe domheid. Kom toch
tot u zelve, Ditscha, kom tot u zelve
Maar het meisje hoort niet, zij is bewus
teloos geworden.
•Jaren zijn er over heengegaan.
In den tuin om het slot Peetzen bloeien
e Hndeboomen. Ditspha zit op het terras van
cl heerenhuis naast haar staat de tafel, waar-
?P een kop, versierd met het wapen der au
r°nena op den huisheer wachter staat ook
vetl kinderkopje bij en dan haar eigen nog
,Ptsche beschuit, boter en honing voltooien
et opgediende.
hun werkelijk heil gelegen is en zyalhn
onder hetztlfde vaandel geschaard, stry-
dan tegen eene richting, waarin wel schijn
baar stoffelijk voordeel gelegen is, maar
die ten slotte op groot onhe 1 en op ver
warring moet uitloopen.
Werkstakingen vielen dit jaar, ten m;u-
ste op groote schaal, weinig te vermel
den, maar die er waren, toonden aan, dat
toegegeven het recht van den werkman
om te staken, zij over het algemeen van
dat recht nog geen gebruik kunnen ma
ken zonaer de vrijheid van anderen om wel
te werken, te belemmeren en hen lastig
te vallen, die van hun goed recht om
door arbeid hun brood te verdienen een
onbelemmerd gebruik wenschen te maken,
zooals hun dat goeddunkt. Aan die in
breuk op de individueel? vryheid vau te
werken, danken wy in onze goede hoofd
stad het vervelende en tot allerlei onge
regeldheden aanleidirg gevende posten,
met de daarop van wege de p dit ie ge
volgde posten-order waarover het laatste
woord nog niet schynt gesproken.
Op het gebied van belastingen valt
helaas ook een krachtige voo u'tgang
te bespeuren, een vooruitgang, waar
van wy al de grootheid het volgende
jaar zullen gevoelen, wanneer de nieu
wen bola-ting-biljetten ons zullen birei-
ken. Van Ryk geen hulp te wachten en
van onzen Gemeenteraad even min,want wat
zyin de eene vergadering van de Begroot ing
schrappen, wordt er in de volgende weer
met milde hand opgebracht. Getuige de
duizenden aan pryzen en eereblyken der
schooljeugd besteed. De stoim tjgen
de hooge belastingen bleek een storm in
een glas wat?r. De luwte is weer geko
men en alles blijft bij het oude.
Aan kunst, ja aan kunst hebben wy
ook heel wat gedaan dit jaar.
Wy herinneren ons nog dien heerlyken
zaogweistrjjd, waarin de «Haarlemsche
ZangvereenigiDg>de «Maastrechter Staar,»
de eerste Vereeni.ing van ons Vaderland,
zoo dauig op den kop gat. Wat opdien
avond de ware oorzaak is geweest van
het ouLattend fiisco der Staar, is my
nog onbekend, maar wèl weet ik, dat de
Staar eenige weken later k:er een concert
heeft gegeven, waarop dezeltle nummers
als by den wedstryd en nog anderen
werden gezongen, en dat klonk als een
klok. Had de Maastreechter Staar op den openhouden der kachels in de school. -
Haarlem zoo'n brillante overwiuning
hadde behaald.
Dan hebben wij g had let zilveren
jubelfeest van den zanger O r e 1 i o en
zijn enthouüasten eed van trouwe, in
dramatische vervoering gezworen aan de
Hollandsnhe Opeia en hare Directie.
Aeh, niet steeds ;s delielde bestendig van duur,
Hoe fel rij den boezem deed jagen,
Zij bluscht er wel eens ontijdig haar vuiir,.
enz.
Nauwelijks drie weken later en
de s listen der Nederlandsche Opera span
nen samen om den Directeur bet voetje
te l chten en boven aan de ljjst der con-
spirafeurs staat: O r e 1 i o. Grieven
hadden zij, de. solisten, groote grieven
zelfs, maar de manier, waarop zy het aan
pakten was niet «Kunstgerrasz», zelfs niet
handig. Zij verloren de sympathie van
het publiek en zy ve loren het ook codille
tagen den heer Van der Linden,
wiens kracht zy toch wel v at onderschat
hadden. Indien die rommelarij in de Kui st,
of tusschen de kunstenaars ten gevolge
moet hebben, dat de Nederlandsche
Opera en het Amsterdamsch Lyrisch Toc-
neel voor goed tot één machtig lichaam
werden vereenigd, dan was uit het kwade
hier ook weer het goede geboren, want
Amsterdam is te klein voor twee opera's,.
Wy hebben nog zooveel andere kunst
instellingen op de been en kunstenaars
aan den kost te houden.
Een nieuwe instelling is er dit jaar ook al
weer bijgekomen: het Rembrandt-theater,
waar heel veel aan kunst, of aan ku sten-
makerij gedaan wordt. Maar is er
c>ok afgebrand, het oude, veel bezochte
Flora, 't Zal echter als een Phoenix uit
z;jn asch heriyzen.
Op onferwysgebied gebeurde er ook
al niet veel nieuws dit jaar. Er werden
4 nieuwe inspecteurs voor de scholen aan
gesteld, pardon eene daarvan is
eene icspectrice. Men zegt, dat zij voor
al dienen om te inspecteeren ot het met
schoolmaterieel, de schoolbehoeften, de
schoolgelden etc., overal in de pootjes is
Heel ondeugenden zeggen, dat zy eigenlyk
niet noodig waren en dat men alleen maar
een viertal ïienwe baantjes beett willen
creëeren. En dat by den tegenwoordigen
geldnood't Zou toch wel wat al te bar
zyn
Iets nieuws op onderwijsgebied is ze
ker ook wel deellenlvnge circulaire aan
de Hoofd n van Fch lenover het aanma
ken en in brand houden, het op 1 duim
wedstryd zoo gezoDgen, dan zoude hef
hoogst twyfelachtig zyn geweest, dat
Esn paar wespen snorren er om heen. Het
is zeer warm, en aau den donker blauwen
hemel pakken zich witte, als zilver glanzende
wolken samen een echte zomernamiddag Op
het kiezelzand zijn veisehe wagensporeu te
zien. De deur van de eetzaal staat open en
men boort de groote, staande klok daarbinnen
slaan halt vier
Ditscha laat haar haakwerk rusten, legt
de handen in den schoot, leunt met bet hootd
achterover en sluit de oogen. Een half uur uog
eer oom Jochem en de kleine zullen verschij
nen. Ditscha is in diepen rouw, zij is al de
jaren en er zijn er es verloopen niet
uit den rouw geweest. Zij zit daar juist over
Alles ganz genau und vor3chriftsmasz:g.
01 nu de kachels er beter on branden
strengste verboden er ooit het geringste meer
over te zeggen, tot wien dan ook.
Men h ett hiar halt dood voor de wieg
voor haar pas geboren broertjo gesleept en is
den volgen en dag weer vertrokken naar r-eet
zen. De eenige indruk, dien het kiud op haar
gemaakt heeft, was, dat zij nu eerst recht over
bodig was op dez: wereld.
Toen zij weder op Beetzenaangekomen was,
beeft Grete B isch haar eenen brief van Hans
overgebracht. Zij nam hem, scheurde hem voor
Grete's oogen in honderd kleine stukjes en
liet deze van hare hand wegwaaien, dan groette
zij Grete hoogmoedig en keerde haar den rug
toe, zouder een woord te spreken. Crete, die
te denken, als bet witte haakwerk door een een goede helooning en een mooi huwelijks
■zniin#»atr«t» I rl 10 lnnn<7iinm nnn anltf ar ann tFfll g 1 1,1 L .1 1m< m vn Aait a 1.1 i.'
zonnestraal, die langzaam van achtereen wolk
te voorschijn komt, scherp uitkomt tegen de
donkere kleur van baar gewaad.
Eet eerst, toen zij de grootste dwaasheid
haars levens beging, stiert tante Clementine,
Over Ditscha's gelaat, dat weinig verander l
is, met uitzonderiug vau een treurigen trek
om den mond, die het iets stils en ernstigs
verletnt, komt bij deze herinnering eene bleeke
tint. Zij bekent zich eerlijk, dat zij schuld
heeft ean den snellen (lood van de zieke, hoe
wel men haar dat uit het hootd heelt willen
praten. O, Ditscha heeft vrees lijke tijden be
leefdzij kan er niet over nadenken vonder
al de bespotting van toen altijd weder te ge
voelen. Wel heeft oom Jochem sedert dat
oogenblik iu de coupe nooit meer een woord
over het voorgevallene gesproken, heeft haar
vader niets medegedeeld en tante Anna ten
cadeau gerekend had voor hare moeite, bleef in
eene verbitterde stemming achter.
Tante Bertha zag Ditscha aan met oogen
waarin verwondering, vermengd met ontzet
ting te lezen stond; Hanna wasdoodelijk ver
legen en wist langen tijd met hoe zij zich
gedragen zou. Alleen tante Clement ne, voor
wier bed het meisje in stomme vertwijfeling
neerknielde, schreide over haar.
O, mijn arm. arm kind, open toch de
oogen voor de verreikende gevolgen van uw
onberaden stap.
Maar haar hart uitstorten, kon ook Dit
scha voor haar niethet was haar als zij
een poging daarvoor wilde doen, alsof een
luide schreeuw over hare lippen moest komen,
een gil van vertwijfeling, die haar zelt en an
deren het hart ziex zou maken.
Eerst toen tante Clementine den strijd vol-
zullen met minder turf en cokes, dat weet
ik niet.
Het bouwen ging geregeld voort in
Amsterdam; waar men gaat. in welk bui-
t^nkwartier, overal wordt gebouwd. En in
da stad ook. Sommige straten krygen een
geheel ander, nienwerwetsch aanzien,
vooral dö wiukels, de koffiehuizen, en de
kunsttempels. En dan zegt men, dat al
les zoo slecht gaat. Begrype wie het kan!
De trams worden l angzamerhand in
electrische trams herschapen en de trair-
paaltjes hebben zich gehandhaafd, maar
men heeft er scherpe dorens aangemaakt,
de beurs is ontmantel 1 en staat er nu
in al hare raaktheid, maar niet in al hare
schoonheid, gereed om het volgende jaar
in gebruik genomen te worden.
Van hoog bezoek bleven wy dit jaar
verschoondd. w. z. wy mochten in
het afgeloopeo jaar niet de eer hebben
Hare Majesteit, in ons midden te zien maar
verheugen ons in het vooruitzichtdat
voortdurend Hare gezondheid en kracht
mogen toenemen, en wjj in het volgendi
jaar Haar hier weder vreugdevol begroeten
mogen. Wèl ontving n wy het bezoek der
Bjeren-Gmeraals en bracht Amsterdam
met ruims hand zyue offers voor den ar
men overwonneling.
Hit katholieke leven ging in de hoofd
stad zyn vastenweldadigen gang. Eene
nieuwe parochie werd gevoegd by de reeds
laDge ljjst der Amsterdamsche parochiën,
nieuwe vereenigingeu tot heilder mensch-
h-id werden in het leven geroepen, de
christelijke liefdadigheid ioonde zich voort
durend in ruime mate.
Want wat ook vei anderen of vergaan
moge, de Katholieke Kerk blyft steeds zich
zelve gelyk. Voorheen en thans, gisteren
en morger, staat zy daar, onveranderlyk,
wil laden verspreidend om zich heeD, de
band tusschen de aarde, het tydelijk ver-
blyf der menschm en Jen hemelzyne
eeuwige woning.
Moge Godes z:gen rus'en op baren wel
dadigen invloed nu en alty f, hier en overal.
En hiermede, waaide lezers van de
Nieuwe Baarlemsche Courant eeu zalig uit
einde van het jaar 1902.
rytuig plaats nemen In de noekplaatsen
zullen agenten zitten en aan elk station
zal een commissaris van politie de coupé
inspecteeren. De Humberts zullen ter
vermijding van opzien niet worden ge
boeid. Zy zullen te Parys voor het Hof
van Assises terechtstaan en verdedigd
word n door den advocaat Henri Ro
bert.
Een vreeseljjke misdaad is te Rom
gepleegd. Een huurling heeft getrach
mevrouw Antoinette Smer du, ia-
gevolge eene overeenkomst met den neef
van den senator C 1 e m e n t i te vermoo. -
d.-n.
H.'t slachtoffer ontving verscheidene
messteken, msarhad het geluk haar moor
denaar te ontkomen en om hulp te roe
pen.
De ellendel'ng werd gegrepen en ge
vangen genomen. Uit de onmiddelyk ge
opende instructie is gebleken dat de last
gever tot de moordpleging bevreesd was
hem een erfenis van zyn oom zou ont
snappen en deze aan mevrouw S merd'u
zou ten deel vallen. Bij besloot dus haar
uit deu weg te laten ruimen. Lastgever
en dader van den moordaanslag zullen
beiden terechtstaan.
De beambte van de Darmsladter B»nk
zekeie Neszier, die voor ruim drie ton
deze bank oplichtte, is gevangen genomen
iu een hotel in Brunnen, kanton Schwyj
ie Zwitserland. By zyn arrestatie le-de
hy een volledige bekentenis af. Hy had
nog slechts 272 francs bij zich,
De Duitsche Bondsraad heeft het
princiep eener vergoeding, aan de leden
van den Ryksdsg te betalen, aanvaard.
Deze maatregel zal toegepast worden te
beginnen van dan zittyd 1903-1904.
is
een
on-
De oplichtersfamilie Humbert zal
op de volgende wyze van Madrid naar
Parjjs overgebracht worden
Frederic Humbert, de beide
D a u r i g n a c s en zei politiedienaren zul
len in de eene, Tüerèse, Evaen Ma
ria Humbert met zes politiebeam
bten in de andere a'deeling van het spoor-
streden en Ditscha bij de lqkkitt stond en
Hanna haar hoofdschuddend alleen liet met
de doode, eerst toen vond zij, neerknielend
eu het hoofd tegen den eikenhouten wan: der
kist drukkend, tranen en woorden, hartroeren le
klachten en vragen, eene luide uiting, die haar
hart niet verlichtte, maa' nog meer benauwde.
Hare jeugd is voorbij voor immer Zij
hoopte niets meer, zij voelde niets meer zij
leefde verder in het stille l'eetzen, zonder iets
te missen iu strenge afzondering, zonder zon
neschijn, vreugdeloos.
Toen kwam de groote krijg, de Fransch-
Duitsche oorlog, Di scha herademde, zij
smeekte op de knieen dat men haar mie zou
lateu gaan naar Fran: rijk als ziekenv rpleeg-
ster tevergeefsTante Anna nam haren
port waar als bestuurster van een groot hos
pitaal dicht hij de Duitsche grenzenDitscha
bleef bij oom en tante, breide kousen en
naaide hemden voor de s 1 aten in het veld,
las geduldig oom Jochem de courant voor
van A. tot en volgde op de kaart het voort
trekken van het zegevierend leger. Hare stief
moeder met den jongen Jochem van Kronen
kwam toen in huis, een zenuwachtig, zuchtend
ongeduldig, mooi vrouwtje, dat eiken dag eens
of tweemaal in tranen baadde, zeer veel ro
mans 1 s en haren prachtigen jongen iets van
zijnen armen, armen papa vertelde, die nooit
zou weerkomen, nooit, dat w st zij zeker en
oom Bredow ook niet. Dan begon het geween
en gejammer opnieuw en 1 et hanggemaakte
drie jarige kind begon mee te huilen, alsof
men het vermoordde. I
In de hoofdkerk van Genève
bom ontploft. Men vermoedt dat zjj
handig was aangebracht, en zoodoende
inplaats van naar binnen naar bat voor
plein toe losbarstte. Anders zou de ont
ploffing groote schade toegebracht hebben
aan de hot fdkerk, daar de lading zeer
sterk mo;t geweest zyn. Want op grooten
afstand zyn in alle naburige straten de
venstenu ten verbryzeld, en in alle hui-
zsn is een hevige schok waargenomen.
Van de kerk is een deel der groote in
gangdeur aan stukken geslagen.
De bom, door een anarchist er geplaatst
was met stukjes metaal gevuld.
De pers is uiterst verontwaardigd en
eischt vei banning van alle bekende anar
chisten. Een byeeükomst van autoriteiten
heeft gisteren plaats gehai en men ver
wacht dat werkelyk anti anarchistische
maatregelen zullen w,rden genomen
Uit Washington wordt gemeld dat de
formeele voorstellen van Groot-Brittannië
en Duitschlaud omtrent president R o o-
Ditscha stond daarbij met haar bleek gelaat
en wist niet, wat zy zeggen zou.
Mevr uw Cilly van Kronen had in hoofd
zaak gelijk gehad. Op een verschrikkelijken
heeten zomerdag kwam het bericht van deu
dood haars mans; hjj was by Mars-la-Tour
gevallen.
Ditscha was nu geheel wees, maar aan haar
dacht niemanJ. Al'e bewyzen van deelnemiug
golden de jonge weduwe eu den kleinen zoon.
Zelfs tante Bertha scheen uit hare stomme
terughouding te ontwaken, die zy gewoon
was tegenover den kleinen jongen in acht te
nemen, en sloot weenend het kind in hare
amen oom Jochem zat uren lang bij de
jonge vrouw, die zoo vol vertwijfeling was en
eindelijk maakte hij zich gereed, om h-t liik
van zijn broeder te gaan halen. Als hij in ge
zelschap van den gewonden adjudant van zyn
gevallen broeder, met diens stoffelijk over
schot terugkeerde, was mevrouw Cilly in zoo
verre bedaard, dat zij mijnheer Van Eredow
ontvangen kon. Met het weduwenkapje op
het lichtblonde haar, geheel in zwart krip
gehuld, waaruit fcaar gelaat als een tecdere
appel uoesem te voorschyn kwam, wachtte
zij hem in de ontvangkamer op. Ditsch
stond achter haren zetel met den kleine p
den arm.
{Wordt vttoolgd,
