No. 5289
Vrijdag 9 Januari J 903.
27sle Jaargang
HbagGlaó voor cTtooró' on Sniió-éCollanó.
Humaniteit
^Freule van dCronen.
BUlTidMLAJNl).
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
57.)
Turkije.
Zuid-Afrika
Duitsch'.and.
Amerika.
Portugal.
j
Spanje
Engeland.
Te Venezuel(aQ8che-qua9stie.
llMnl
ABONNEMENTSPRIJS.
Per S maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
(V1NXIEND
PBIJS DIB ADVEBTENilBN.
Vai 1—6 regels.. 50 Geut,
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AGITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangbre
G.L. DA IJ BE fy Co J OHN., F. JONES Succ- Paris 315i» Faubourg Montmartre
Het woord humaan zweeft in den te-
genwoordigen tijd op veler lippeD.
't Is alsof die uitdrukking het mode
woord onzsr dagen is geworden. De on
dergeschikte noemt zjjn chef humaan, als
hjj hem hoogen lof wil toezwaaien.
Een humaan-mensch is een ideaal
Uiensch. Humaan zjjn sluit iets begeeste
rend in zichhumaniteit is eene hoeda
nigheid die den bezitter er van tot een
loirtrefieljjk mensch stempelt. Humaan
is hjj, die optreedt als redder uit moei
lijke omstandigheden. Humaan heet hjj,
die handelt uit zuiver medegevoel voor
zijn evenmenschdie niet handelt uit
oogmerken. Humaan noemt men elk voor-
foeffeljjk mensch.
Wordt het woord humaan in al deze
omstandigheden wel in de ware beteekenis
gebruikt? Wordt in een woord niet
overdreven
Si
Humaniteit beteekent naastenliefde,
Suiver en onvervalscht.
Wjj zeggen zuiver sd onvervalscht en
Wenschen hierop den nadruk te leggen.
Niet hjj is humaan, die hoog opgeeft
Van menschlievende begrippen, maar die
®r zich weinig aan laat gelegen liggen
zjjne woorden om te zetten in daden. Bjj
hem toch heeft eigenbaat de overhand of
een koud, berekend egoïsme. Hoe menig-
«en tracht te poseeren alshumaan mensch,
's kwistig met raad en aanwjjzingen
doch laat het bjj woorden.
Tot zoolang zulke voorgewende volks
vrienden niet met de daad ter hulpe ko
men, ademen hunne woorden alleen het
'arcasme der bespotting. En zjj zelf dra
gon een schoonen naam, die hun eigei-
baat of hun onverstand verbergt.
Si
Er is meer
Gevoelsmedeljjden zelfs is niet voldoen
de om met recht aanspraak te mogen
maken op den titel van «humaan mensch.»
Dit toch bljjft zich niet getrouw. Het
S»l zich nu eens uit n in buitengewone
uitwendige daden van naastenliefde, maar
han op een gegeven oogenblik overgaan
tot hardvochtigheid of wel tot meedoogen-
loos weigeren van hu'p.
De naastenliefde, de humaniteit moet
tot uitgangspunt hebben het geloof, moet
steunen op christeljjke beginselen. Hetge-
'oaf duldt geen onderscheid. Het wil geen
Voorrechtenevenmin misdeeldm. Het
geloof doet handelen aU de liefd volle
moeder, die al hare kinderen, zonder on
derscheid, helpt en bedeelt. Het geloof
FEUILLETON.
Vervolg)
Intusachen heeft Ditscha in keuken en eet-
2*al gedaan, wat zij eiken dag doen moet, d.
z. zij heeft met de keukenmeid over de
gerechten voor dezen dag gesproken, heeft
Jd*üna, die na den dood der barones het huis-
jouden zoo voortreffel ,k bestuurt, dat het ge-
l eel en al onnoodig sch,nt dat er nog iemand
l°ven haar staat, al heeft zjj volstrekt gewild,
&t dit Ditscha zijn zou, opdat deze d.n toch
te doen heeft, i i de voorraad amer
6ebracht, waar de inmaakbussen in lange rij-
r® op planken staan, en heeft haar dan zoo
®floops gezegdik rijd van middag naar
pmbeek, Hanna, en dan naar de stad hebt
ook t oodschappen P
G-ij rijdt naar Dombeekroept de oude
,tQUw uit, Nu, dat is goed. De anderen rij -
den heelen dag rond, gij moogt er ook
f eens uitkomen En ja, als gij wilt,
Ditscha, mijne valleriaandroppels zijn
en als gij misschien voorbij de apotheek
Ja, Hanna, heel gaar ne
En bij den koopman nog een hal ven
suiker, als in de fremhorder fabriek
bij de modiste heb ik een Zondagschen
verbiedt grillige eu wispelturige hande
lingen. Zonder christeljjke beginselen
bestaat er geen ware humaniteit!
Do heilige Charitas, met vrjjgevige
hand uitdeelend als eene zendelinge des
hemels, vertegenwoordigt de wa-e huma-
nitiiL Zjj deed hare intrede in de wereld
tegeljjk met het Christendom. Door haar
ontstond ten tjjde der Apostelen de ge
meenschap van goederen tusschende broe
ders en zusters. Zj ontlook als christe
ljjke naastenliefde, die wonden heelt en
pjjaen stilt.
Het geloof verkondigt, d it hare beoefe
naren voorbeschikt zjjn ter zaligheid Za
lig, zoo luidt het, zjjn zjj, die hongerigen
spjjzen, dorstigen laven, zieken bezoeken,
vreemdelingen als broeders behandelen enz.
't Geloof wees ons den wegDe Ver-
eeniging van den H. Yincentius a Paulo,
de St. Elisabeth Vereemgingen, de gast
huizen, de asyles voor dakloozen en nood
lijdenden, zjjn all-* bewjjzen voorde werk
kracht en den bloei der chnsteljjkeCha*
ritas.
De Charitas vormde de helden en hel
dinnen, die z ch aan de moei jjke en be
zwaarvolle verpleging van krankzinnigen
wjjden.
Zjj bezorgde ons de Zusters tan liefde,
de gasthuisnonnen, die in ziekenhuizen
hare gevaarvolle taak vervullen die
als engelen der vertroosting op onze slag
velden rondwarenals de gol des oor
loge meedoogenloos zjjn offers velt uit de
bloem onzer jongelingschap. Wie ontbloot
niet het hoofd voor deze heldinnen, die
hare verheven roeping volbrengen, troost
en hulp bieden te midden van deafgijj-
seljjkste moordpartjjen en den dichten ko
gelregen
Volgt de geloofshelden naar vreemde
oorden de helden, die het geloof ves
tigen en het krais planten te midden van
wilde, heidensche stammen, en wier kost
baar bloed zoo vaak den ver verwjjderden
bodem heeft gedrenkt
Hoe heer!|jk om maar een voorbeeld
te noemen straalt ons het beeld voor
oogen van pater D a m i a n u f, de ver
heven marcelaar te midden der melaat-
schen
Wij, Nederlanders, vooral hebben rede
nen te over, om ons geluk te wenschen
met de aanwinst van glorierijke martela
ren op onzen bodem geteeld.
Eet standbeeld te Npmegen zal aan
het verre nageslacht nog toonen, dat wjj
ware deugd eu heldeumoed weteu te eereu.
Mgr. Hamer en zgne Gezellen zjjn de
kloeke Missionarissen, wier nagedachte-
Ditscha knikt. Ik zal er voor zorgen,
Hanna. En dan gaat zjj naar boven.
Na eenige oogenblikken valt Hanna nog
iets in, dat zij gaarne uit de stad z°u heb
ben zij klopt aan Ditacha's kamér en gaat
binnen, blijft daar echter geheel verbaasd bij
de deur staan, want zoo iets heeft zij in deze
kamer nog nooit gezien. Ditscha heeft de kleer
kast bijna geheel leeg geruimdhare hoeden,
er zjjn er drie, liggen op tafel en een daarvan
past zij juist op voor den spiegel en zet een
vertwijfeld gezicht.
Ach, Hanna, kijk toch eens 't Is al
zoo lang geleden, dat ik bezoeken a'gelegd
heb, en nu bezit ik nauwelijks een passé den
hoed.
Hoor nu eens aan, antwoordt Hanna, en
toen ik laatst gezegd heb, dat de freule toch
wel eens een nieuwen hoed mocht koopen, om
naar de kerk te gaan, toen was hetaar
hebt gij geen goel begr p van Hanna, de
zwarte vilten zijn de fijnste.
Ja, dat is ook waar, 9temt Ditscha toe.
Nu is bij eeliter door den regen bedorven,
toen ik laatst met oom Jochem naar Brits
hagen geweest ben. En de kleine dame schij t
zoo eigenaardig en zoo //in de puntjesv zoo-
als gij zegt.
Ach wat, meent Fanna ernstig, oude
menschen zien niet goed meer maar wat
den jongenheer betreft, die kijkt wel naar wat
moois, die ziet het gaarne, dat alles //in de
puntjes i.„
Ditscha draait haar den rug toe en bekijkt den
ongelukkigen vilten hoed, met treurige oogen.
nis wjj eerbied'geu en wier glorievolle
marteld iod het Z9gel drukte op hunne
liefde voor den evennaaste.
Wie deed de kluisters vallen van slaven
en slavirn'n Wij vragen onwillekeurig
waar komt dat vandaan en hoe was
dat mogeljjk
En toch begrjjpen wjj hetalleen stom
me verbazing deed ons vragen stellen.
Het Christendom is vergezeld van de
heilige Charitas. Het geloof voert de naas
tenliefje tot hare edelste, hare verhevenste
uitingen. Het geloof leert ons kennen en
beoefenen de ware humaniteit
De Sultan is ten hoogste verontwaai-
digd nu het Engelsch gezantschap te Kon-
stantinopel verzet heeft aangeteekend te
gen het doorlaten van vier Russ'scbe tor
pedojagers door de Dardaumleu naar de
Zwarte Zte in September. Eng land ziet
in die vergunning een schending van de
verdragen waarbg de Dardanellen voor
oorlogsschepen van alle landen gesloten
zjjn. Engeland behoudt zich nu het recht
voor ooi, als de gelegenheid daar is, voor
zjjn oorlogsschepen een geljjk voorrecht
te verlangen.
Niet alleen de Sultan maar ook in Rus
sische kringeD is men zeer boos over de
houding door Eng laad aangenomen.
Te Pretoria is Dinsdag eene zeer be-
angrjjke vergadering gehouden onder pre
s.dium van den heer SchalkBurger.
Er waren aanwezig o. m. Louis Bo
tha, De 1 a R e y, Cronjé, en Smuts.
Het doel der bijeenkomst was het ont
werp van een adres goed te keuren, voor
Lord Chamberlain bestemd.
In het ontwerp wordt gevraagd om de
amnestie uit te strekk n tot allen die aan
deu oorlog hebben deelgenomen, en om
aaa alle burgers toe te staan naar huD
land terug te keeren, ook de leden van
de deputatie, die na den ral van Bloem-
lontein naar Europa werd gezonden. Het
geeft verder uitdrukking aan de oprechte
trouw van de onderteekenaars aan de Re
geering, maar voegt er bp, dat zjj wei
nig kans zien om samen te werken zoo
lang er van hun med burgers somm'g-m
in ballingschap zjjn en anderen in c'e ge
vangenis. Het adres dat in z ier ge
matigden toon is vervat zegt voorts,
dat toen Chamberlain zjjn voorne
men had kenbaar gemaakt om hier te
komen de generaals hun zending naar
vreemde landen hadden opgegeven anders
ware zjj voortgezet.
Ook herinnert htt, dat Kitchener
in M i 1 n e r 's tegenwoordigheid zelf be
loofd heeft, algemeeue amnestie bjj ge
Lgenheid van de kroning aaa te be
velen,
Ik zou er een sluier op steken, freule
Ditscha, slaat Hanna eindelijk voor.
Grij hebt gelijk, antwoordt Ditscha, dat
zal wel gaan
Ja, en dan wilde ik nog zeggen, de da
mastwever hee't nog altijd de handdoeken met
het wapen niet gezonden, zou de freule er
ook even naar willen vragen Het zou toch
mogelijk zijn, dat men ze noodig heeft, al
zitten ook alle kasten volgepropt mit derge
lijke zaken. Nu, ik ga naar beneden, made
moiselle, dat luchtige ding heeft gis eren bjj
het lezen in de buitenlucht pijn in haar hals
gekregen, en wie zal nu anders voor de koude
omsh gen zorgen
Ditscha bljjft alleen on schaamt zich een
weinig, want haar heele leven heeft zij nog
nooit zooveel moeite aan haar toilet besteel
als heden. Of Hanna het gemerkt heett P 't Is
toch dwaas Zij kijkt in den spiegel en
schudt het„hoofd over zich zelve.
Tegen vier uur komt het rijtuig voor, Fit-
scha is niet zonder begeleiding, haar broertje
fungeert als eeregarde. Het kleine kereltje
heeft zoo lang aangehoudtn tot mevrouw Lil
ly hem eindelijk toegestaan heett mee te rij
den, want ten eerste is mademoiselle ziek en
de j ngen een kwe'geest, en ten tweede zou
hij bq het te verwachten bezoek zeer in den
weg loopen, zij is daarom blij dat zij hem
kwijt raakt
Diischa, in haar eenvoudig zwait rouwge
waad van Engelsch model, de met een sluier
bedekten vilten hoed op het prachtige haar,
bandschoenen en laarsjes onberispelijk, naast
Het treurig nieuws wordt thans door
eenige Duitsche bladen verkondigd, dat
de wsggtloopen Kroonprinses van Sak
sen, sedert lang haar geloof heeft ver
loren en vrjjdenkster is. Zjj moet meer
malen gezegd hebben «als ik koningin
word, zal ik hervormingen invoeren die
de katholieken niet zullen bevallen.»
Van een verzoening met den Kroon
prins is geen sprake meer. De Kroon-
j prins wil er niet van hooren, njj laat de
zaak hare loop voor het gerecht. Inmid
dels zit prinses Louise met haren G i-
ron als gevangen in het kanton Genève,
het eenige van geheel Zwitserland, waar
de echtbreuk niet geatralt wordt. In de
naburige kantons, evenals op hat Fransch
grondgebied, d. w. z. op eenige kilome
ters van Genève, zijn zjj niet meer in vei
ligheid. Ia het kanton Ger.ève alleen zjjn
zjj beveiligd tagen a'le vraag tot uitleve
ring en alle rechterljjke vervolgingen.
Iu Lit AmeiikuaiibcheHuis van Volks
vertegenwoordigers is een wetsontwerp
ingediend, het gebruik van den naam of
het portret van iemand voor advertenties
verbiedende, zonder diens toestemming.
Zulk een wet i» hard noodig om het to
nemende misbruik in di' opzicht te kee-
reu. Een groote firma m-nkt bv. op het
j oogenblik reclame voor eer nieuwe so'it
whisky door middel van reusachtige
I plakkaten, waarop men den burgemeester
j van New-York, een bekend senator en
andere openbare personen met welgeval-
len het nieuwe fabrikaat ziet drinken. De
matigheidsvereenigingen protesteerden
heftig, mrar de slachtoffers zjjn mach
teloos om het gebruik van bun naam en
hun portret te verhinderen.
Dat president Roosevelt in de
Zuideljjke Staten ook negers tot openbare
ambten wil benoemen, heeft groote onte
vredenheid oüder de blanken gewekt.
Een New-Oilean8ch blad zegt, dat de
negers, als zjj lastig zjjn evengoed els
hunne voorgangers g dood zullen worden.
De Noordeljjke bladen hebben niet zulke
opruiende artikelen, maar zjjn minder een
stemmig dau vroeger.
Een vreeseljjke paniek heeft het sprin
gen van het waterreservoir te Lissabon
veroorzaakt. Plotseling stroomde het wa
ter met een geweldige kracht door de
staten van Lissabon. Een geweldige massa
water overstoomde de benedenstad, Ver-
sche dene huizen werden weggespoeld. De i
schouwburg stond geheel onder water.
Verschillende menschen zjjn omgekomen,
men weet echter niet juist hoeveel.
De Spaansche staatsman S a g a s t a,
is als trouwe zoon der Katholieke Kerk
de eeuwigheid iugegaaD. Z. D. H. de
Bisschop van Madrid, bezocht hem, nam
hem de b'echt af en deelde den kranke
de laatste H.1I. Saciamenten t e.
den flinken, kleinen jongen, rijdt weg, terwijl
de oude heer vroo'ijk lacht en haar een kus
hand toewerpt. De lucht is bijzonder helder
en geurig, de heide nog rood, de eiken zjjn
nog groen en Ditscha luistert als in een droom
naar het gekeuvel van het kind. Het is haar
zoo wonderlijk te m ede sedert gisteren, zoo
stil, zoo vreedzaam en tegelijk zoo hoopvol.
Oom Jochem heeft Frederik in groot livrei
naast Frans op den bok gecommandeerd de
paarden trekken in tuig, dat glinstert als zil
ver eu zoover hunne bejaarde beenen het toe
laten, draven zij ook zeer goed. Als de slot- 1
toren van Dombeek zichtbaar wordt, richt
Ditscha zich op uit hare gemakkelijke hou
ding. haar hart begint hevig te kloppen, zjj
zou het liefst zeggen:
Frr ns, keer nu maar om Eu zjj grjjpt
naar de hand van den kleinen jongen, alsoi
het kereltje haar beschermen kon. Maar zij
rjjden reeds door de laan met eeuwenoude
eikenboomsn, eu tusschen twee zaudsteenen
pilaren door, waarop het mos groeit van ouder
dom, dan in het paik en na weinige minu
ten over de overdekte plarts, waar de voer
tuigen op l ombeek stilhouden. Frederik, die
van den bok gesprongen is, reikt eenen toe-
gesnelden bediende Ditacha's kaartje over, na
dat hij gevraagd heeft, of mevro .w ook te
spreken is. En terwijl Achim zich over den
reusachtigen doghond verheugt, die in de
openstaande poort, met h iar hoog gewelf, ver-
schjjnt, voelt Ditscha zich zoo onbeschrijflijk
beklemd, dat zij God smeekt, dat moeder en
zoon niet thuis mogen zijn.
Koning Alfonso, zond zjjn' hofdok-
ter Ala bert naar het ziekbedjvanden
Staatsman om deel te nemen aan het
laatste consult. Z. M. wilde zich zelf naar
de stervensponde begeven, doch de eti
quette verbood znlks tot zjjn grooten
spijt.
Men beweert dat de Spaanache Acade
mie op haar vergadering van 1.1. Dins
dag besloten heeft den advocaat C o t a-
rello (die het verblijf der Humberts
aan de politie mededeelde) van de Ijjst
harer leden te schrappen, Dit zou dan
zjjn geschied op voorstel vau den beken
den dichter Nunez de A ree.
De Times meldt, dat het Koninklgk
jacht Victoria and Albert bevel gekregen
heeft zich gereed te maken om Ports
mouth in de derde week van Februari
te verlaten, met bestemming voor de
Middellaudsche Zee, waar de Koning en
de Koningin in het begin van Maart
aan boord zullen gaan voor een kruis
tocht.
Maandag is de Eugelsche minister
B rod rick, met miss. Ma del in a
Cecilia Carlyle Stanley, doch
ter van wjjlen kolonel J. C. Stanley,
in het huweljjk getreden.
De Eerste Minister Balfour was ge
tuige (bestman) van den bruidegom en
een groot aantal aanzienljjke belangstel
lenden woonden de plechtigheid bjj.
Het jonge paar ontviüg niet minder
dan 600 geschenken van Kouing E d-
w a r d een verguld zilveren inktkoker
met het Koninklgk wapen.
Duitschland, vertelt de Daily Mali, heeft
Engeland in de Venezuelaanschequaestie
gesleept. Uit officiee'e stukken zou big-
ken
1. dat de Duitsche schuldhouders met
'de Venezolaansche opstandelingen onder
handelden en deze laatsteu toezegdenjbjj
hun komst aan de Regeering volledig
herstel van grieven te zullen geven. Er
zou een Engelsch-Duitsche (in hoofdzaak
echter Duitsche) commissie van onderzoek
worden benoemd.
2. De schuldhouders wisteu den Kei
zer warm te makeu voor dit plan en
deze haalde lord Landsdowne tot
medewerking over.
3. De Keizer wist Eugelaud te over
tuigen, dat de zaak heel eenvoudig was
Een demonstratie, een beetje bangmake-
rjj en Venezuela zou zich onderwerpen.
De gemengde commissie zou dan de vrjje
hand hebben tot groote vreugde der
schuldhouders.
4. Het rltimatum werd daarna op Zon
dag overhandigd en de gezanten vertrok
ken zonder een termjja te stellen, maar
generaal Castro liet zich niet bangn -
ken en het plan mislukte.
De Daily Mail zegt ve.de-, dat Duitse is
land niet door groote betrouw baarhed
u tmunt.
Meer en meer komt deoutevredfi -
heid voor den dag over het door Eng -
Maar zie, daar komen haastige schreden
door het huis en de huisheer ontvangt met
een van vreugde stralend gelaat het bezoek.
Hjj beurt den jongen uit den wagen, eu biedt
Ditscha de hand, en in de groote vestibule
komt haar aan den voet van de trap reeds het
moedertje tegen, met een even verheugd ge.
zicht als haar zoon.
Wjj hebben juist over u zitten praten,
roept zjj haar toe, o, hoe aardig dat gjj den
kleinen jongen meebrengt gjj lnat toch ze
ker uitspannen.
Fitscha wil bedanken, maarAchim roept
Ach ja, Ditscha, doe het maar, en gaat
dan aan de hand van de oude dame naar
boven. Na een poosje zit men bjj de kofile
te praten. Mevrouw Rothe houdt Di'scha's
hand in de hare en streelt die zacht, en
Kurt Rothe keuvelt met den kleinen jongen
die buitengewoon veel belang stelt in de
geweren aan den wand, de schoone afbeel
dingen van paarden en de mooie zweepen.
Er wordt niets bijzonders gesprokej, het
minst praten de beide jonge menschen met
elkander eu toch zijn beiden gelukkig,
alleen maar zegt de een het niet tegen den
ander.
Hjj is een verstandige, eenvoudige man, die
eene groote neiging tot ernst en voornaam
heid toont.
[Werit vertttifd,)
