No. 5291
Maandag 12 Januari 1903.
27ste Jaargang
i
Uit Den Haag.
wmm&
freule van <Xronen.
BUITflflLAAI O.
üuitschland.
Frankrijk.
Amerika.
Het Dresdener Hofschandaal.
De Venezuelaansche-q uaestle.
Zuid-Afrika.
kfragSlaó voor cTSooró- on S£uió-<Xolland.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St, Jansstraat. Haarlem
PRIJS DER ADVERTEN1IBN.
Van 16 regels 5® Gents
Elke regel meer7v«
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant.
AGITJS MA. NON AGITATE!
Dit schrjjven mag ik niet anders aan
vangen dan met een woord van dankbare
herinnering aan de nagedachtenis van
Mgr. H e jj 1 i g e r s,die zoo plotseling van
zjjn parochianen werd weggerukt.
Ieder verbaast zich hier over de tegen
woordigheid van geest en de wilskracht,
waarmede de waardige priester, die nog
slechts een korte spannetjjis van de eeuwig
heid verwjjderd was, zich losrukte uit de
omarming van den dood om een der ka
pelaans te roepen, die hem zou voorbe
reiden voor het verlaten dezer wereld.
ZjjnHoogEerw. moest daartoe een lange
gang over en hjj riep zijn kapelaan met
zoo luide stem, dat het ook in een aan
grenzende kamer werd gehoord. Daarop
teruggekeerd naar zjjn eigen vertrek, be
gaf de Deken zich weder te bed, dat wel
dra zjjn stervenssponde werd.
Het afsterven van Mgr. H e jj 1 i g e r s
wordt zeer betreurd door allen, die hem
kenden. Voor vreemden had hjj iets te
ruggetrokkens, waardoor men niet spoe
dig kwam tot een juiste waardeering van
zjjn edel gemoed. Maar wie geljjk
schrijver dezes het voorrecht hadden,
den jjverigen geestelgke van meer nabij
te mogen naderen, zjj erkenden volmon
dig, dat St. Jacobs pas'oor een priester
was, wiens verstandige levensopvatting,
scheip verstand en warm gemoed hem
stempelden tot een her Ier, tot wien men
in alle omstandigheden des levens met
groot vertrouwen nadert. Ds grootheid
en de grooten dezer wereld zocht Mgr.
H e jj 1 i g e r s niet maar wel was hij
steeds bereid hulp in raad en d »ad te
verleenen aan allen, die tot hem kwamen,
flö behoorde niet tot de mannen, die in
breeden kring tot de bekende figuren b. -
hooien; maar men zal er zich over ver
bazen, hoe lang er nog met groote waar
deering over hem zal gesproken wotden.
De St. Jacobuskerk zal mettertjjd een
monument bezitten, dat zjjo nagedachte
nis bljjvend in eere zal houden. Op zijn
initiatief toch zal achter in 't bedehuis
eene afzonderlijke Mariakape1 worden in
gericht, die, van 't overige deel des tem.
pels met een hek afgescheiden, den gan-
schen dag voor de geloovigen zal open
staan. En als wjj binnenkort ook hier een
afdeeliDg van het zoo nuttige «stations-
werk» zullen bezitten, zal dit mede te
danken zjjn aan het initiatief des Ontsla
penen.
Met de bruuskheid, welke den dage-
ljjkschen loop der dingen zoo vaak ken
merkt, ga ik nuopeens over tot de Tram-
FEUILL ETON.
39.)
{Vervolg)
2ij zelf kan het niet, neen, zij kan het niet,
al moest zij op de plaats doodblijven.
En plotseling, als door een onbeschrijfelijke
angst aangegrepen, hem te verliezen, nadat zij
hem nauwelijks gevonden heeft, fluistert zij
O, ik heb u zoo lief 1 Zoo liefDan is zij
hem voorbijgesneld en hij hoort haar met snik
kende stem roepen //Achim Achim
Na een paar minuten vindt hij haar op
de knieën voor den wilden jongen liggen,
die haar over de wangen streelt en vraagt
Hebt gij u erg pijn gedaan, Ditscha! want
hij meent, dat zjj schreit, omdat zij zich ge
stooten heert.
Neen, neen zegt zij, maar kom nu, wij
moeten weer naar hu s,
Ditscha weet niet, hoe het haar gelukt, hare
boodschappen in Butzow te doen. Zij S on t in
alle (lei winkels, zjj gaat m t Achim bij een
banketbakker biuuen en koopt wat taartjes
voor hem. Als zij den hoogst primitieven win
kel weer verlaat, flikkeren reeds in de a nevel
van den herfstavond de olielantaarns, die hieer
te lande nog aan een langen ketting midden
quaestis, die deze week na een lijdensge
schiedenis van 7 jaren haar beslag
heeft gekregen Neen, zoover zijn wjj nog
niet. Na een verward debat over verschil
lende voorstellen nam de Raad nog slechts
een besluit, dat een goede oplossing kan
geven als de Tramwegmaatschappjj mee
werkt. Het zou ech'er geen wonderwe
zen als de N. 1. M. dit niot verkiest te
doen, want zjj zag toch met algemeene
steramen afgewezen haar verzoek om con
cessie-verlenging. Bovendien woidt haar
half en half de exploitatie opgedrongen
van vier nieuwe lgnen, die, zoo zjj wei
gert, door de Gemeente zelve zullen wor
den aangelegd.
Zooals men ziet is de mogeljjkheid lang
niet uitgesloten, dat wjj ook een gemeen
telijke tram gaan krjjgen een vooruit
zicht, waarover ik mij alles behalve ver
heug. Een Gemeente toch mag bjj aanleg
niet in de eerste plaats vragen zal die
Ijjn succes hebben. Zjj moet streven naar
eene zoodanige inrichting van het tram
net dat alle deelen der stad gelijkelijk
bjj 't gemeenteljjk verkeer zijn aangeslo
ten. Natuurljjk komen er op die manier
Ijjnen bjj, die allesbehalve rendabel zul
len zijn, zoodat een gemeentetram onder
ongunstige voorwaarden exploiteert. Een
maatschappij daarentegen is geheel vrjj
van de overweging, dat naar de belangen
van 't algemeen moet gekeken wordt, wjjl
zjj immers niet werkt met het geld vsn
het algemeeD, maar met haar eigen kapi
taal. Die vrjjheid welke de stad zelve
mist, is zeer bevorderljjk voor een gun
stige exploitatie, waartegenover natuur
lijk de concessie bepalingen moet stellen
voor een behoorljjke richting der ljjuon.
Op 't oogenblik kunnen wjj slechts be
scheidenlek afwachten, wat de H. T. M.
zal besluiten. Neemt zij de Ijjnendan
zjju we klaar, ten minste tot 1926. In
dit jaar eindigt namelijk de concessie. Maar
wie dau leeft, wie dan zorgt, als wjj er
maar voor waken onze nakomelingschap
niet te bezwaren met de nadeelen onzer
eigen trams.
Eén ding keur ik onvoorwaardelijk goed,
n. 1. dat de Trans-commissie feiteljjk op
gehouden heeft te bestaar. Alle verdere
onderhandelingen zullen gevoerd door B.
en W. aan wier zorgen de tram-zaak
eigenlijk nooit onttrokken had nocten wor
den. Dau waren wjj waarschijnlijk al een
heel »ind verder, want de II. T. M. eu
de Commis ie stonden min of meer vijan
dig tegenover elkaar en dit is niet de
manier om tot een minneljjke schikking
te geraken.
Enfin, afwachten is de boodschap. Kjj-
boveu de straat hangen te zweven.
Ditscha heeft gezegd, dat de wagen bij de
apotheek wachten meet, waar zjj voor Hanna
de valeriaandroppels wil koopen en gaat juist
het pan deplein over, welken trotschen naam
de ongeplaveide markt van Butzow voert, naar
de ap otheek toe, die na het van zware bak-
steeuen opgetrokken raadhuis het voornaam
ste gebouw van dit plein is. Zij is zoo in
gedachten verdiept, dat zij de dame niet op
merkt, die, met een klei i meisje aan de hand
haar voorbijgaat, haar strak in het gelaat aan
ziet en dan blijft staan, om haar na te kijken.
Dan keert zij zich om, gaat Ditscha achter
na en wordt dicht bij de apotheek door eenen
ruiter ingehaald, die zoo snel over het markt
plein draaft, dat hjj de kleine, dikke per
soon, met den reusaehtigen Rembrandthoed
bjjna omver rijdt. De ruiter let verder niet op
haar, geeft Erederik, die naast het rijtuig
slaat, de teugels van het paard om het vast
te houden en kijkt lachend door de ruiten
in den winkel, onl het volgende oogeublik
naar binnen te gaan.
De kleine dame met den F embrandthoed
h(eft dat alles gezien. Zjj staat nu op zijne
plaats en kjjst door de glazen deur naar bin
nen zjj ziet, hoe Ditscha verschrikt en dan
begint te lachen, zoo innig en gelukkig, en
hoe de jongen in zijue armen springt. De heer
koopt een flesch eau-de-cologne,en dan gaat Dit
scha naar buiten vlak langs de dame heen, en
stapt met den kleine in het rijtuig. De heer springt
op zjjn paard, en naast Ditscha voortredend
verlaat hg het plein en het stadje.
ken wg iutus-cheD eens naar de Eerste
Kamer die de Suikerconventie heeft af
gehandeld mitsgaders vele kleine wetsont
werpen. Ons Hoogerhuis heeft goed slag
van bet vlug afdoen van zaken. Het La
gerhuis mocht daaraan wel eens een voor
beeld aan nemen, vooral nu er zoo uit-
eenloopende en ingrjjpende wetten te wach
ten zgn. Want bier kannen wg wel op
rekenen, dat het Kabinet dit jaar de Ka
mer zal overstelpen met werk. In 't eerste
Rpgeering-sjaar konden er redelijker wijze
nog geen groote ontwerpen worden inge
diend maar dit excuus bestaat nu niet
meer, zoodat de Regeering moet gaan too-
nen wat zjj keD. Nu, ik ben er volkomen
gerust op. Zoowel de Premier als de Mi
nister van Justitie, op welk tweetal voor
eerst het leeuwenaandeel van het werk
rusten zal, zgn beiden stoere werkers, die
weten wat zjj willen.
Tegen den tjjd, dat bij met de Kamer
aan den slag moet, is Dr. K u y p e r er
nog eens uitgevlogen, het buitenland in.
Natuurtjjk zullen de liberaleu zich eraan
trachten te ergeren. Ik zeg trachten, want
zij willen per se uit alle daden van den
Premier venijn zuigen, dat zij ter bestrjj-
ding kunnen bezigen.
Tot slot een arrdige woordspeling, voor
komend in den Nieuwjaarswensch van
Thomasvaer en Pieternil. Op de vraag van
laatstgenoemde, hoe 't met ons vaderland
gesteld is, antwoordt de ander, doelend
op Dr. Kuyper's voornaam «Best, het
rust in Abrahams schoot.»
Dinsdag woonde de Kroonprins van
Saksen de godsdienstplechtigheden bij in de
hooldaerk van Dresden. De geesteljjke
maakte in zijn predikatie eene zinspe
ling op de Kroonprinses en smeekte God
haar op den rechten weg terug te bren
gen.
De Kroonprins barstte in tranen los,
zgn droeibeid was pgnljjk om aan te
zien.
Z. D. H. Mgr. F r i t s e n, bisschop
van Straatsburg, antwoordt in een brief
gericht aan de Alsacisn op de aanvallen
door andere Katholieke organen gericht
tegen de nieuwe faculteit der Katho
lieke theologie.
Hg zegt daa in o. a.'t Spjjt mjj ten
zeerste dat deze aanvall n hebben plaats
gehad, want zjj moeten de tweedracht in
de gelederen van ons Katholiek volk ver
ergeren.
Te meer zgn zjj ook zoo ongerecht
vaardigd en beantwoorden in geen en
kel opzicht aan de waarheid, dat ik ho
pen wil dat die Katholieke bieden dat
in zul'en zien en niet larger hunne aan
vallen zullen richten tegen deze instel-
Nu gaat ook de dame de apotheek binnen
en vraagt voor twintig cent pepermunt en
zegt daarbjj zoo langs haar neus weg:
Wie wareu die heer ea die dame van
zoo even f
Freu'e van Kroneu uit Beetzen met
haar broertje.
En die heer?
De apotheker kent hem niet, maar eene
oude, hoestende vrouw, die naast hare mand
roet een draagriem op eene donker mahonie
houten bank z t en op eene groote medicijn-
flesch wacht, die juist volgens de regelen der
kunst met een stukje goudpapier toegebonden
wordt, zegt
Dat is de nieuwe heer van Dombeek
de meuschen bij ons in het dorp zeggen,
dat hij gaat v agen om de jorge barones van
Beetzen. Nu, die mag lachen, want hj heeft
geld als hooi I
Is 't waar zegt die met den Rembrandt
hoed en haar kind, een kleia meisje van drie
jaar in donkerrood flanel gekleed, bjj de
hand vattend, verlaat zjj met een hoogmoe-
digen groet de apotheek.
In eene nauwe straat, waar de huizen van
oudeidom scheef staan, en men op liet pla
veisel den hals zou breken, gast de dame
eene woning binnen, klimt met het kind
langs eene smalle ladder naar boven, en
opent de deur eener kamer. Het ziet ir daar
biDnen armoedig, maar toch zindelijk uit, en
de glazen kast met de vergulde kopjes vindt
man er ook nog. De oude moeder Buseh zit
bij de kachel in baar eenzaam kamertje en
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéElrangbre
G.L. DAL BE Sf Co JOHN., b. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartrs
ling door Z. H. den Paus bekrachtigd,
daar alsdan hun gedrag vjjand g is aan
den eerbied en onderworpenbeid, welke
raea aaa den H. S oei verschuldigd is.
De beul Dei bier is Donderdag met
het schavot te Rjjssel aangekomen. Gis
teren had de terechtstelling plaats van
B o a c h den moordenaar van mejuf
frouw Henry, een oude rentenierster
uit de Gambettastraat aldaar.
Eerg'steien is de Fransche afdee
ling der internationale tentoonstelling van
historische en nationale costumes te St.
Petersburg geope id. Deze expositie wordt
naar wg eenigen tjjd geleden mede
deelden gehouden ia het Taurische
paleis.
De 15.000 francs, die het Fransche
gouvernement heeft uitgeloofd voor het
doen arresteeren der Humberts, is
als volgt verdeeld v
De inspecteur Caro ontving 6000
pesetas; de ageuten M a r i n o, Arguel-
lis, Ordcnsz en Camarero elk
2000 pesetas; de 6 gendarmen, die de
gevangenen naar het Noorderstation brach
ten, elk 100 pasetasde 4 gendarm n,
d-e hen op hun reis begeleidden, elk
200 pesetasde brigadiers van politie
Sauchez, Vidal en Arroyo, die
de Humberts op hun reis tot aan de
Spaansche grens surveilleerden, elk 250
pesetas de concierge der Humberts
200 pesetas de nachtwacht van de straat
Fe rraz 100 pesetas; de concierge en de
bedienden vaa het bureau der prefectuur
die toez'cht hielden over de gevangenen
gedureude den nacht van hun arrestatie,
elk 150 pesetas terwjj! de overbijjvenden
1:250 pesetas zullen worden besteed om
een gouden horloge te koopen dat den
hoofdcommissaris van politie te Madrid,
den heer Ibarrola, zal worden aange
boden.
Donderdag zgn nabjj Duquésne een
passagiers- en goederentrein met elk&ar
in botsing gekomen. Tien reizigers wer
den g.dood en een groot aantal anderen
gekwetst.
Zooals reeds gemeld is, heeft de
senator Hoar bjj den senaat der Ver-
eenigde Staten een trustwet ingediend.
Een geljjke wet werd eveneens bjj het
Representantenhuis ingezonden. President
Roosevelt heeft met den spreaker
van het Representantenhuis, Henderson:
en met den afgevaardigde Grosvenor'
g confereerd over de anti-trustwetgeving.
Hg moet daarbjj den wensch te kennen j
hebben gegeven, dat nog in deze zitting
die wetgfvmg zou worden behandeld. I
In de Vereeoigde Staten verscbjj-
nea tlrden van de meest uiteenloopeode j
taleH. Behalve da bladen die in het
Engelsch venchjjnen, komen er nog uit:
743 in het Duitsch, 63 in het Zweedsch, 1
60 in bet Noorsch, 39 in het Franscb, I
38 in het Czechi ch, 37 in het Italiaanscb,
37 in het Poolsch, 37 in het Spaansca,
19 in het Hebreeuwsch, 16 in het Hól-
breit, en de binnentredende roept haar toe
Kleed het kind maar uit, mojder, ik wil eerst
nog even een paar woorden aan mijnen man
schrjjven.
Zjj doet den mantel af, maa r den hoed
houdt zjj op, haalt inkt en papier en
schrijft
„Lieve Alfred 1
//Ik behoef maar een poosje meer te
wachten, dan zal ik het goed hebben
maak u maar niet om mij bezorgd, Kijk nu
alle dngen naar de verlovingsadvertentie in
de eourant, en als gij er eene vindt van
hier schrijf mij dan terstond, ik wil dan
naar Beetzen gaan, om te feliciteeren.
Ik denk ook, dat acht honderd daalders be
ter is dan vijfhonderd, en ik leen dadeljjk
zooveel, betalen gaat toch in eens moe
der is wel, en wat de kleine betreft, de
menscben op straat blijven staan en zeggen,
zoo'n mooi kind vindt men nergens meer.
Ik kan en mag niet bepalen, Wanneer
ik terug kom. Tot zoo lang gegroet.
Uwe Grete//
Zij laat den brief drogen, terwijl zij hem
boven de petroleumlamp houdt en kjjkt daar
bij vol verrukking het kleine meisje aan, dat
met de handjes zich aan de tafel vasthoudend
en op tie teenen staande naar het doen harer deze helpster
moeder kjjkt.
En inderdaad, een mooier bekoorlijker we- 1
zentje als dit kind is er niet, met het don-
kerblonde haar en de prachtige amandelvor-
landsch, 12 in het Slavisch, 8 in het
Finsch, 6 in het Portugeesch, 5 in het
Lithausch, 5 in het Armenisch, 5 in het
Hongaarsch, 5 in het Croatisch, 5 in
het Waadlandsch, 4 in het Chineesch,
2 in het Japansch, 2 in het Grieksch,
2 in het Latjjn, 2 in het Russisch, 2 in
het Sbveensch, 1 in net Irokeesch, 1 in
het Gaelisch en 1 in het Servisch.
Uit Dresden wordt gemeld, dat koning
George van Saksen in beterschap toe
neemt; de oude en eerbiedwaardige Vorst,
schjjnt den slag hem door de Kroonprin
ses gebracht, te boven te komen.
Z. M. dringt er sterk op aan, om nog
voor 25 Jannari, het proces van echt
scheiding tusschen den Kroonprins en da
Kroonprinses at te handelen.
Men kan spoedig een officieele ver
klaring van den Kroonprins verwachten
over het zich verwjjderen van zjjne ge
malin, en de hofmaarschalk van 'den Kroon
prins kondigt reeds aan, dat men dan
een heel ander licht op de zaak zou zien
vallen.
Bet schjjnt dat president Castrr de
opstandelingen een gevoelige neder ,g
heeft toegebracht.
Inmiddels hebben Engeland en Duit 1-
land de blokkade nitgestrekt tot dat i-
deelte der kust, dat tot dusver gesp d
was gebleven, vermoedelijk ter wille va e
«opstandelingen,» die hun munitie en
vensmiddelen uit de langs deze knststr
gelegen havens betrokken.
Het feit dat do ook dit deel der k
is geblokkeerd, bewjjst, dat ook de Mo
gendheden voorloopig de hoop hebben op-
gegeven om doormiddel van den ops'aod
gedaan te krjjgen, hetgeen han door de
blokkade tot dusver niet lukte. Bovendien
schjjnt de fioancieele paniek tengevolge
van het optreden van inrloedrjjke han
delaars en financiers wat geweken. De
kans dat de Mogendheden hun doel door
geweli bereiken is dus weer kleiner ge
worden, zoodat wjj ia de eerste dagen wel
allerlei berichten zullen krjjgea over den
stand der onderhandelingen en der ar
bitrage.
Lord Chamberlain is te Johan
nesburg aangekomen en op een ter zjjner
eere gehouden meeting van 10.000 per
sonen verwelkomd,
Lonis Botha, deelde op een bijeen
komst van Boeren te Pretoria mede, dat
bjj voor zgn vertrek uit Londen nog een
onderhond met Chamberlain had,
dat tot een veel betere verstandhouding
leidde. Hjj raadde aan deRsgeering te
helpen en deelde mede dat het bedrag
in Europa verzameld 150.000 pond
sterling bedraagt.
Generaal De W e t woonde de verga
dering bij. Hjj zei, de afgevaardigden te
rug zouden gaan om het Boerenvolk te
vertellen dat het behoorde te gehoor
zamen aan de vredesvoorwaarden. Er
meet geen vjjandigheid zgn tusschen
mige oogjes. O, God, ik eet u nog op, mjjn
lieve, zoete schat, roept Grete Busch uit, die
nu de vrouw is van den Spaanschen rjjschool-
meestei Broze, en zjj kust eerst het kind en
maakt dan den brief toe. Bljjft nu bij gro:t»
moeder, ik ga maar even naar de posten
wacht maar, later koop ik u de mooiste pop
pen en de fijnste kleeren, die in Berljjn te
'inden zjjn, en dan gaan wjj nasr den die
rentuin, kleine zoete kabouter.
XIV.
Ditscha zit den volgenden dag jjskoud van
angst en opgewondenheid in hare kamer, met
de handen in elkaar geklemd en wacht. Kurt
Rothe is bjj haar oom.
Hij is zonder eenig opzien te baren geko
men te paard. Ditscha heeft hem zelf zoo
vroeg niet verwacht, zij had echter nog zoo
veel tijd om haar oom voor te bereiden en
met bevende stem te verzoeken, hem toch al
les, alles te vertellen, w at hjj met een Ju wel,
mijn kind, beloofde.
Een oogenblik is de gedachte aan Grete
Pnsch ook weer bjj baar opgekomen, msar,
lieve hemel, wie weet, waar die zjjn mag, en
of zjj slecht genoeg zou zijn, te klappen en
of zij misschien wel ooit weer terug zou ko-
man (JU 9 MftRT 7.fl' Troi ,'«-4 amsi
men
-- (/UU &u*
Maar zij zwijgt over
[If«rit