No. 5300
Donderdag 22 Januari 1903,
27ste Jaargai
ïïagBlaè voor %Sföooró'Suió-JCollanó.
Eene zaak van gewicht.
cTr&ule van *Xron@n.
rS U I T X NL lN l).
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
Duitschland.
B 1 o w antwoordde dat men bjj het
telegram uit Swinemüode te doen heeft
met een uitwisseling van perso tnljjke mee-
nii gen tusschea de beide souvereiuen,
ieze droeg niet het karakter van een re-
geeringslaad. Daarom ook had het oifi-
cieele orgaan, de Reichsameiger de ge
wisselde telegrammen niet openbarr ge
maakt. De Prins regent heeft door prins
L u d w i g van Beieren den Keizer nog
eens mondeling laten bedanken voor zjjn
telegram. De Prins-Regent wistzeer goed
dat de Keizer niet de bedoeling had, zich
te mengen in de parlementaire aange-
Italië.
China.
Frankrijk.
Rusland.
Zwitserland.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maasden voor Haarlem
111,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post >1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
TIEND
PRIJS DER AD VERTEN IBN
Va 16 regels 6# Seats
Elke regel meer 7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiek Contant.
Aöi'i'K Mi HOtt AGITATE
Het is eene zoo dikwijls gehoorde
klacht, dat zoo rele menschen van de Kerk
afvallig worden. Er is wel geen algemee-
ne teruggang, maar een afval welke,om
dat die trapsgewjjze komt, geene onmid
dellijke attentie opwekt. De wijze waarop
die ontstaat veroorzaakt aangroeiende be
zorgdheid. Zjj, aan wie de zorg der zie
len is toevertrouwJ, betreuren wat al te
dikwjjls in hunne ondervinding voorkomt.
Hier bjjvoorbee!d iseene katholieke fa
milie met een half dozjjn of meer jon
gens. Zij waren in de katholieke school
opgevoed, doch na tamelijk goed in ban
delshuizen eu beroepsondernemingen aan
gesteld te zjjn, begint de eene na den
anderen in den jjver om zjjaegodsdienst
plichten vaar te nemen te verflauwen, en
verzuimt ze eindeljjk geheel en al. Daar
is eene andere familie, waarin de jon
gens dezelfde voorrechten hebben geno
ten, maar niet een van hen huwde een
katholieke vrouw. Dsrgeljjke verzuimen
van jongens van minder begunstigde fa
milies, die weldra na hunne eerste H.
Communie hun brood moeten verdienen
door in winkels of fabrieken te werken,
behoeven wjj niet aan te halen. Deze ge
vallen worden vermeld met het doel om
te voorkomen dat deze oorzaken op alle
gevallen van godsdienst afval wordea toe
gepast. Zelfs met de katholieke school en
godsdienstige huiseljjke opvoeding, verla
ten die jongens al te dikwjjls de Kerk,
nadat zjj den manneijjken ouderdom be
reiken.
De afval in beoefening van den gods
dienst voornaroeljjk in volkrijke paro
chies, wordt door de congregatie nauwe-
Ijjks bemerkt. Het is bekend dat velen
katholiek geweest ejjn, maar niet waarom
zjj dit niet langer zjjn. Dikwjjls komt de
afvalligheid schieljjkbjjzonder wan
neer de jonge man ver van huis geplaatst
is, een vreemdeling in zjjne omgeving.
Som'jjds verschillen taal en gewoon-en
van die der parochie, waar bij als jongen
opgroeide en dit houdt hem terug van
harteljjke deelneming. De ouders betreu
ren het, dat de jongen in gebreke bljjtt
om zjjne godsdienstplichten waar te nemen,
wanneer hjj niet langer onder ouderljjk
gezag staat. Ouderdom en hoedanigheid,
als hjj de ladder des voorspoeds opklimt,
schjjneu de vermindering van geloof, te
begunst'gen. Professioneele loopbanen en
het stadsleven schjjuen met bjjzondere
kracht mannen aan de Kerkte onttrekken.
Waarom dit zoo is kan niet gemakkp-
ljjk gezegd worden. Sommigen meenen dat
FEUILLETON
48.
(Vervolg)
En met een vreeselijk gekraak vliegt nu
het deksel los: wit,.dun vloeipapier ligt bo
venin. Banna haalt het er uit en dan komt
het kleed voor den dag, 't is vervaardigd van
sneeuwwit, als zilver glanzende atlas, met een
ellenlange sleep en fljn kantwerk langs den
zoom, waar myrtentwijg n in geborduurd
zj]H.
Fijn, zegt Hanna met een terreden ge
laat, piek fijn.
Ditscha echter is verdwenen en loopt als
gejaagd de trap al naar hare kamerof zij
stikken zal.
Cilly komt een paar nur later. Zij heeft
het bruidskleed gezien en wil Ditscha hare
critiek overbrengen, zij vindt het meisje voor
hare schrijftafel op een couvert zitte i staren,
dat nog niet gesloten is en evenmin beschre
ven, haar gelaat is verwrongen van smart.
Maar, mijn kind, wat scheelt er toch
aan vrasgt Cilly. Hebt gij iets met Rothe
gehad? Wees toch wat bedaard! Gij doet al
len zoo akeljjk, uw vader kon er uitzien, of
hjj de kinderen verscheuren wilde en als het
erop aan kwam, was hij lang voor mij. Uw
toekomstige man schjjnt wat al te veel zede-
preeken te houden nu, dan moet ge doen,
de oorzaak alleen in persoouljjke omtfcon-
digheden ligt. Sommigen ver'angen sta
tistieke opgaven, voordat zjj am wil en
nemon wat anderen duidelijk zien. Ande
ren, hunne oogen sluitende, protesteeren
en zeggen «Meer mannen wonen Zon
dags de katholieke godsdienstoefeningen
bjj dan manneD, vrouwen en kinderen van
andere godsdienstige gezindten te zamen.>
Zjj geven er echter geen acht op dat,
hoewel de vergeljjking steek houdt, het
feit niettemin bljjft bestaan. Weder an
deren, alleen op zich zelven terng ziende,
antwoorden «Bjj ods is dat het geval
niet Zjj trotst eren de beweerde bewjj-
zen, die in hun onmiddelljjk bereik liggen.
Eindelijk weer andereneen meer aan
moedigende zierswjjze aan den dag leg
gende, roepen uit«Geene natie is zoo
christelijk als onze natie hetgeen is
alsof zjj den balk zien in het oog van
hun broeder.
Een grooter aantal die in de zaak be
lang stellen, erkennen den toestand maar
verklaren «Dit kan niet verho'pen wor
den.Volgens hun opinie leven wjj nu
iu een tjjd van ongeloof en is de lucht
vol tegenzin voor de regels en tucht der
Kerk.
Het is betameljjk om verder te vragen
«Is er geene reden binnen cns bereik, die
wjj hierbjj kunnen voegen Doen wjj alles
wat kan en zou moeten gedaan worden
voor onze mannen en jongelieden?» Een
'gaheel leger van onbaatzuchtige weikers
staat tea dienste vau den ondervrager op
dit punt van de quaestie. Met erkende ach
ting voor hunne werkzaamheden blijft
de quaestie aan de orde van den dag. Ge-
bruikeu wjj alle mogeljjke middeleD, om
het rjjk van Christui onder demenschen
te bevorderen Laat niemand antwoorden
«De Kerk weet wat zjj te doen hetft.»
Zeker kent de Kerk hare plichten en kan
nooit geheel en al daarin falen. Haar voor
beeld en hare geschiedenis leeren ons hoe
ons in beproeving te gedragen.
De les wordt al te dikwijls vergeteD?
dat de mensch zoowel de uitdeeler als de
ontvanger is van bet goddelijk ge'oof. Het
wooid Gods te verkondigen is niet uit
sluitend toepasseljjk voor d/n priester in
koorhemd en stool; elke katholiek seen
verspreider daarvan door «conversatie het
Evangelie waardig.
De intellectueele en moreele stemming
van onzen tjjd zou moeten bestudeerd en
op prjjsgesteld worden. Dat, wat goed is,
zou in gebruik moeten genomen worden.
Sympathie is noodzakeljjk. Maatschappe
lijke toestanden, hoe betreurenswaardig
ook, zijn hier om te bljjven. Is het zoo
of ge het geheel en al met hem eens zijt, den
ken kunt ge toch wat gij wilt, en dat weet
hij niet, als gij zegt, dat hij gelijk heeft.
Jaloersch schijnt hij ook te zijn, maar dat
gaat dan van zelf wel over dat is alles maar
bruidegoms idealisme. En zij lacht, loopt naar
de kachel toe en verheugt zich over het aan-
staande Kerstfeest, want die dag behoort haar
geheel alleen.
I an wordt er getreurd in buis, want dat
is de sterfdag van Jochems eeuigen zoon
En al is men ook veel verstandiger gewor
den dan vroeger, dank zij de aanwezigheid
van den kleinen jongen en den dood van tan
te Bertha feest wordt er niet gevierd. Op dezen
dag mag Rothe niet eens komen Ditscha wil
alleen bij haar oom blijven en de kleine A chim
moest met mademoiselle den dag doorbrengen.
Cilly echter zal bezoek kr gen, een aangenaam
bezoek.
Hjj heeft bij de van Schluchteren verlof ge
vraagd voor de feestdagen. 1 aaraan denkt Cil
ly nu nog en daa'om trippelt zjj van vreugde
op de kleine voeten heen en weer,
Ditscha ljjdt verschrikkeljjk onder de aan-
w engheid der jonge weduwe, eindelijk hoort
zjj nauwelijks nog, wat deze praat. Ach Cilly,
klinkt het eindelijk smeekend, ik heb zoo'n
vreeselijfee hoofdpijn, vees zoo goed mij bjj
oom te verontschuldigen, ik kan onmogelijk
aan tafel komen.
Cilly begrjjpt eindelijk en gaat, Aan de
deur draait zjj zich nog om. In uwe plaats
zegt zjj, zich het bruidskleed weer herinne
rend, zou ik liever brokaat genomen hebben,
ver gekomen, dat aan mannen moet ge
zegd worden om zich uit de wereld terug
te trekken, indien zjj getrouw willen bljj
ven aan de Kerk? Inderdaad er issrijjd,
maar St. Paulus leerde aan de eerste Chris
tenen hoe dia te tro'seeren. Onze katho
lieke werktuau en kapitalist, onze katho
lieke handel»l eden en mannen van be-
ro'p, in gezelschappeljjk verkeer en staat
kunde, moeten bjjgestaan worden in hunne
I eerljjfee pogingen. Hoe spoedig heb as,
1 zjjn de meesterlijke verklaringen van on-
zen Htiligen Vader vergeteu
I In de Pauseljjke Encyclieken worden
christelijke grondbeginselen en aanwijzin
gen voor moderne ondernemingen, bjj-
zcnder betrekking hebbende op mannen,
aangegeven. Opvoeding en de Pers zjjn
in de or derneming onmisbaar. Die moe
ten echter behandeld worden met een di
rect doel. Wjj moeten in de werkp'aat-
sen gaan. Wjj moeten met het opkomend
geslacht sympatbiseeren het heeft zjjne
eigene moeilijkheden, al te wezetrijjk. Onz»
jongelieden moeten overtuigd worden, dit
het gezag der Kerk, uitgeoefend in haren
kring van goddelijke aanstelling, geen
vijand maar een vriend is van waren voor-
uilgang.
In den Duitschen Rjjksdag waar op
een tekort van 30 mi'.lioen werd gewe
zen, teweeg gebracht door vermindering
der inkomsten en verhooging van uitga
ven, betreurde de afgevaardigde S c h ad-
Ier deze financieele regeling. Hij keurde
het scherp at, dat de fegrooting over
schreden was. De spreker en zjjn vrienden
hebbeD niets t*gen bet Rjjk, maar veel
wat er gebeurt is tech wel geschikt om
het genoegen dat men aan hi t Rijk be
leeft, te verm nder n.
De spreker weidde uitovei de ontstem
ming, ia den afgeloopen zomer in Beieren
teweeggebrecht door het telegram dat
de Keizer nit Sw'nemüode aanden Prins-
regant van Beieren heeft gezonden, na
dat de Beiersche Landd tg 100.000 Mk.
geschrapt had op de begrootmg -vankun
sten en wetenschappen.
als men vier en twintig jaar oud is, kan men
reeds brokaat dragen. Ik zal ik zou in
elk geval brokaat genomen hebben.
Ditscha doet de deur achter haar toe. Be-
zelfde marteling, dezelfde twijfel kwellen haar,
kwellen haar tot de nacht komt. Maar zij heeft
immers nog tijd, morgen kan zij den brief
nog laten balen. 7ij telt eiken klokslag in den
langen nacht, die nu volgt, uien, waarin zij
al het verschrikkelijke doorleeft, wat men
maar bedenken kan Tegen den morgen is zij
het met zich zelve eens geworden, zij wil den
brief terug hebben. Zij voelt zich niet onwaar
dig, zij liegt niet, als zij zegt: Ik heb niemand
anders liefgehad dan u, zeker niet o,
zij kan niet leven zonder he a 1
Zij stuurt het kamermeisje naar Frans, met
de boodschap dat hij naar Dombeek moet rij
den om eenen brief te halen, maar terstond.
Frans ligt 'e bed met eene keelontsteking.
Oilly's bediende is met een lange lijst bood
schappen naar Butzow al in alle vroegte ver*
trokken, de andere koetsivr kan niet van de
paarden weg
Misschien heeft de pachter wel iemand.
Is er dan zoo'n groote hsast bij vraagt
Hanna.
Ja, brengt Ditscha met moeite uit.
Heeft het nog geen tijd tot van mid
dag P Tan kon Mina gaan, zij kan er over
vijf kwartier zijn, als zij het weiland door
gaat is het heel wat nader. Nu is zij nog met
de ganzen in het veld.
Als het niet andera kan, zegt Ditscha.
gij weet, dat hij eerst des avonds om negen
IJ( of dag enten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublieitiMtrangkre
G.L. DAL BE Co JOHN., b. JONES Succ. Paris 815*» Faubourg Montmartre
legenheden van een bonds-staat. De Kei
zer en de bondsvorsten beschouwen het
als hun voornaamste taak, het karakter
van het Duitsche Rjjk als bondstaat, dat
principe, welks onwrikbare grondslag de
Rijksgrondw t vormt, te behoeden voor
elke s'oornis. Dat is ook de plicht van
de afgevaardigden en B 1 o w betreurt
het dan ook diep, dat Schadler op
deze wjjzj het regeeringstelegram ter
sprake heeft gebracht. Hjj spreekt de
hoop uit, dat van gene zjjde iets gedaar.
zal worden dat het buitenland aanleiding
zou kuDnen g ven omte twjjfelen aan de
vastheid van het Rjjk, aan de verknocht
heid der natie aan het Keizerschap, dat
voor het Duitsche volk meer beteekent
dau een formaliteit, want het Keizerschap
is vast verbonden aan de dierbaarste
herinneringen vau het Duitsche Tolk, aan
onze positie in de wereld, aan onze po
sitie in de wereld, aan onze toekomsi
en niemand mag twijfel' of het Duit
sche volk wel vastbeslo is, niet te
dulden dat men raakt aaL. iet Ke zer-
schap.
Levendige bravo's rechts. Nadat S t ol-
b e r g voor d« conservatieven gesproken
heeft, wordt de verdere beraadslaging
tot morgen verdaagd.
Bij de voortgezette b handeling van
de begrooting oetende desoc.-democrati
sche afgevaardigde Von Volmargis
teren een scherpe kritiek op de binnen-
landpche en buitenlandscbe staatkunde
van het rjjkbjj zegt: de goede betrek
kingen tot Engeland hebben groote waar
de, maar overdreven liefdesbetuigingen
maken iemand verachteljjk.Metbljjdschap
ziet hg inm ddels betere betrekkingen
tot Frankrjjk on!staan.
Zaterdag gedroegen zich vjjf socialis
tische studenten te Rome zeer onwelvoe-
gelijk in de Sint Pieterskerk. Zjj werden
uit de basiliek verwjjderd en aangehouden.
Zondag hielden 200 studenten en so
cialistische werklieden eene betooging op
het Sint Pietersplein, om tegen de aan
houding der vjjf studenten te pro'estaereD.
De brnde wilde de basiliek binnendringen,
doch werd door de politie tegengehouden
en later door een piket Italiaansche sol
daten uiteengedreven
De bekeering van den rabfcjjn der
joden te Geiua tot den Roomsch Katho
lieken Godsdienst heeft groot opzien ver
wekt. De rabbjjn L e pz, wil priester woi-
den en z'ch wjjden aan het Missiewerk.
Te Peking heeft de pl-chtige onthul
ling plaats gehad van het gedenkteeken
voor wjjlen den vermoorden Duitschen
gezant Baron Yon Ketteler opge
richt.
Bjj de cnthulling toonden de Chinee-
zen groote je angstelling, er heersebte
een buitengewone drukte in de straten
van Peking. Op de daken zelfs stonden
de belangstedendrn.
Prins Tsjoen hield een redevoering
uur te Dombeek kan aankomen.
Tegen den middag komt haar kleine broer
tje in de kamer, in de eene hand houdt hij
een brief voor Ditscha, in ds andere een ap
pel, die er zoo fleurig uitziet en zulks r ode
wangetjes hee t als de jongen zelf. Ditscha
zegt hij en klautert op haar schoot, het is zoo
vervelend bij mademoiselle, schrijf toch, dat
kleine Ella weer terug mo t komen.
Ditscha knikt, streelt hem over het haar
en kijkt naar den brief Uit Hamburg
Eene ongeoefende hand en verschrikkelijk slecht
papier
Zij maakt den brief open met h t vaste
voorgevoel, dat hij iets onaangenaams bevat
maar dat heeft zij toch niet verwacht. Het
schrijven is van Grete tusch:
//Hoogwelgeboren freule!"
Met een bezwaard harten eene bevende
hand neem ik dj pen op, om u mjjn
nieuw ongeluk te berichten, omdat ik
weet, hoe goed de lieve freule altjjd is.
Wij bevinden ons nu hierin Hamburg,
omdat wjj met het geld, dat d e freule mij
gegeven heeft, heimelijk naar Amerika
wilden en nu zoo'n ongeluk 1
Lieve freule, God moge u voor zoo'n
lot bewaren mijn man is een slecht
kerel, hjj heeft de ac ,t honderd gulden
verspeeld, gistel en-nacht hier in een
speelhuis, en toen ik er hem een ver
wijt over maakte, heeft hij mjj geslagen,
ik zag er uit als een blauwe aardappel.
voor het volk waarin deze beteekenis-
volle zin voorkwam: «Dit. monument zal
een waarschuwing zjjn voor heet volk, een
bewijs voor de vriendschappelijke betrek
kingen tusschen onze beide landen en een
symbool voor den vrede.»
De Duitsche gezant zei o. m. in zjjn
antwoord
«Dit monument is door den Chinee-
schen Keizer aangeboden aan den Duit
schen Keizer als een voortdurend bewjjs
van den toorn van denChineeschen vorst.
Met de inwjjding van dit gedenkteeken
voldoet China aan een verpliakting, waar
toe het zich verbonden had. Dit zaljeen
Les zjjn voor de toekomst en een eeuwig
symbool van den wensch der Chineesche
Regeering om de vriendschappeljjke ver
houding met de vreemde Rsgeeringen
te deen voortduren.»
Ten behoeve der visschers in Norman-
d worden door geheel Frankrjjk welda
digheidsfeesten georganiseerd en inschrij
vingen geopend om geld bgeen te bren
gen. De nood is njjpend.
Te Marseille zjjn uit het paleis van
justitie een veertigtal proces-stukken ver
dwenen over een Italiaansche Ioterjj-op-
lichterjj. Een streng onderzoek is inge
steld.
In de gevangenis te Odessa is onder
ds 600 gevangenen een oproer uitgebro
ken. De oproerlingen braken hunne cellen
open, bevrjjdden andere gevangenen, bar
ricadeerden de gangen met beddegoed eu
vernielden de meubels.
De gevangeniswacht maakte vau de wa-
pers gebruikeen gevangene werd ge
dood, een gewond. Nadat de gevangenis
door twee compagnieën troepen bezet wa»,
kon de orde worden hersteld.
Een soortgeljjk oproer ontstond den
volgenden dag in de vrouwengevangenis.
Ook bier moesten de troepen vuur geven,
waai bjj een gevangene werd gedood.
Omtrent het vertrek der Kroonprinses
van Saksen wordt gemeld, dat zjj Zater
dag-avond in gezelschap van Giron de
stad heeft verlaten. Koffers met goed wa
ren vooruit in alle stilte verzonden.
Zjj en G i r o n verlieten onopgeme
te voet het hotel en bereikten langs i
omweg het stal ion. Esd Zwitsersche i -
mermeid, mej. Meyer, behoorde tot 5
gezelschap. De hotelhouder ontving 1
prachtige dasspeld met diamanten als a
denken'.
Zondag-voor middag te 11 nur kw;
het gezelschap onder den naamrojjnhte
en mevrouw André Gerard met k -
me mei»je te Mentona aan. In het hot*
waar de KroonprinsesGiron, en h ut
kamermeisje hun intrek Damen, waren dria
kamers en een salon gehuurd met uit
zicht op zee. Zjj weigerden bezoeken te
ontvangen en denken eene maand te Men
tona te bljjven.
En wat mij betreft, dan kan hjj nu doen
wat hij wil; msar hij is nu zoo woost
en zegt dat gij nog wjl wat geven
kunt, omdat hjj ons toen samen naar
het station gereden heeft en dat hjj en ik
daarvan tegen geen mensch iets gezegd
hebben.
O, lieve, goede freuls, ik zou er nist*
van schrijven, maar hij dwingt er mjj
toe, terwjjl hjj zegt, dat hjj naar mjjn-
heer Rothe zal gaan, als gij hem niets
gee't, en die zal dan wel zorgen, dat
wjj nai.r Amerika komen en, nog wel
in de eerste kajuit -in geeu geval
tusschendeks 1 O, freule, ik smeek u,
nog eene geld te geven en over drie
dagen zijn wjj op het schip. Ik heb
geene macht over mijn man en denk
eens aan, het is niet goed, als er zoo
iets tusschen de genegenheid met n beiden
komt.
Ik ben in de allergrootste onderda
nigheid de van uw hoogwelgeboren de
dienaresse.
Grete Bröse geb. Buseh.v
Ditscha heeft den brief gelezen nu spreekt
zij zacht met haar broertje, dat nog steeds
op haar schoot zit en van den appel bijt.
Sta op, mijn beste jongen, en schel eens
voor mij
[TPer it vernifdj)
