No. 5301
Vrijdag 23 Januari 1903,
27ste Jaargang
Naar aanleiding van een
aanval en een verweer.
%£reulo van cffironen.
BUITÜNLA Al 1).
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
fll,20
1,50
2,90
0,03
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
Va 16 regels 5#
Eike regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Gomtant.
feats
AGiTE MA NON AGITATE
Voor de stichting van een
Nederlandsch College te Rome.
Vorige opgave. 26,—
Heemstede. Op hoop van na
volging25.
Totaal ƒ51,
Meerdere gitten zoow groote als klimt
worden gaarne ingewacht en vermeld.
Het verwjjtook in ons nummer van
Dinsdag 13 Janaari opgenomen, door Het
Handelsblad gericht tot de Katholieke
Partjj, waatin zjj beschuldigd wordt, zich
al zeer weinig werkzaam te hebben ge
toond bi) de behandeling der Staatsbegroo-
tiDg en vooral den Minister van Oorlog
met groote toegevendheid te hebben be
jegend; hoewel diens vrjj sterke militai-
ristische neigingen toch weinig in over
eenstemming zjjn met de woorden van
het katholieke program «Beperking
van persoonlijke en financieele las-
ten,» terwjjl ditzelfde partij zich eenige
jaren geleden niet ontzag dierizelfden Mi
nister lel te bestrijden om ter wille zjjner
voorstellen het Ministerie te doen vallen,
bestrijdt Het Centrum o. a. ook door de
bewering, dat htt volstrekt niet «de Ka
tholieke partij» waP> die toen het Minis
terie ten val bracht, door z'ch zoo fel te
gen de voorstellen van den minister Ber-
g a n s i u s te kanten.
Wij kunnen dit argument geen zéér ge-
lukkig noemen. Wel degelijk was het de
Katholieke party, die zich toen tegen de
leger-organisatie en met name tegen den
persoonlijken dienstplicht verzettsmet
uitzondei i' g van een klein getal dat zich
afscheidde om redenen, die by hen zv aar
der schenen te wegen dan het bewaren
der eenheid en der argumenten van on
geveer het gebeele kathol» ks Nederland-
Intusschen, het lust ods niet, oude koeien
uit de sloot te halen. Veel liever wenschen
wjj te wjjzen op een véél gelukkiger en
veel juister argument van het Centrum,
nameljjk dit, dat ds katholieke party op
dit oogenblik op een geheel ander stand
punt staat tegenover het Ministerie van
Oorlog. Dit verschil schuilt niet daarin,
dat zjj is «regeeringsjartjj,» dat toch
was zjj toen ook noch daarin, dat zjj
staat tegenover ten Katholiek Minister,
een der steunpilaren van het Kabinet,
dat was immers toen ook het geval,
maar wèl daarin, dat de katholieke party
staat tegenover voorstellen van een geheel
anderen aard.
F E 17 I L L E T O N.
Vervolg)
Hanna, die toevallig in de gang is, kom t
binnen.
Hanna, zegt Ditscha op kalmen toon
het is niet meer noodig, dat Mina naar Dom
beek gaat, alles is al in orde.
Deg te beter t meent de vrouw, die
het b;zonder druk hee't, het werk presseert
nu juist, zoo en ik geloot ook, dat mijnheer
de bruidegom over Beetzen naar Dombeek
rjjdt, en dan kunt gij hem de boodschap mon
deling meegeven f
Jonker wilt ge meegaan naar den appel
kelder
En of jonker Achim mee wil. Het volgende
oogenblik zit Ditscha alleen.
Na deren brief is de storm in haar bin
nenste bedaard. Zij mag hem niet in ona-e-
tsndheid laten, zij moet hem alles zeggen en
afwachten ot hij haar vei geven ot verstooten
Zal, zij heeft geen recht de eer van zijne aan
staande vrouw aan de willekeur van schurken
pïjjs te geven.
XII.
Kurt Rotbe is op den bepaalden tijd op
Pombeek aangekomen. Eet liefst had bij den
Toen gold het een beginselstrjjdeen
strjjd tegen de afschaffing der plaatsver
vanging, en met beginselen valt niet
te transigeeren.
Dat heeft gegolden bjj den strjjd tegen
den verplichten persoonlijken dienstpl cht,
dat heeft ook gegolden by den strjjl tegen
de Wet op den Leerplicht.
Nu echter staat er geene beginselkwes
tie op het spel. Het geldt allien eenige
meerdere uitgaven voor het leger, voor
een groot gedeelte veroorzaakt door de
uitvoering der Wet op de legerorganisa-
tie, ons door een liberaal Ministerie ge
schonken, en wjj kunnen het zeer wel be
amen, dat de katholieke party, de staat
«Beperking van persoonlijke en fiaancieele
lasten in haar program geschreven, by de
eerste de beste gelegenheid niet in het
harnas vliegt tegen dezen Minister van
Oorlog, om de zeker niet al te zeer ge
matigde oorlogsuitgaven te bestrijden; daar
het h:er toch alleen geldeljjke offers geldt
en niet een offer van vrjjheid en van be
ginsel.
Wjj begrjjpen en beamen volkomeD, dat
zjj liever dat offer brengt aan een M nk-
ter van Oorlog, die haar sympathiek is
en haar vertrouwen bezit, dan datde ka
tholieke party door onbesuisde aenva len
het der bevriende Regeering, wier taak
toch al moeiljjk genoeg is, nog lastiger
zoude maken, misschien haai bestaan zoude
in gevaar breDgen.
Dat w'l echter volstrekt niet zeggen,
dat wjj het verwjjt van het Handelsblad
in allen deele geheel ongegrond vinden.
Het heelt ons ook menigmaal toegesche
nen, a'sof de katholieke patljj in de Ka
mer het zich wel wat gemakkelijk maak
te in den laatsten tjjd en het zal ons aan
genaam zijn in het vervolg te mogen on
dervinden, dat deze rust of onthouding
slechts eene schjjnbare was ot lieve»: un
pelita rrêt pour mievx prendre son élan,
en dat de katholieke party, numeriek de
sterkste groep in de Kamer, zal toonen,
noch in intellect, ncch in ijver, noch in
krachtige uitir g bjj eene der andere groe
pen te willen achterstaan. Ztker, zjj be
hoeft niet in breedsprakigheid en bemoei
zucht met de socialistische te concurree-
ren, maar zij moet zich laten gelden, haar
invloed op de Regeencgsvoorstellen be-
hooit merktaar te zjju en wel in de eer
ste J laats, waar het geldt: de sociale
wetgeving. Zy behout het Ministerie tot
een krachtigen steun te zjja, maar het
niet blindelings te volgeD.
Tot een krachtigen steun, voorzeker,
want het zoude ons niet zoo zeer ver
wonderen, als de Regeering en vooral de
kleinen omweg-over Beetzen gemaakt; maar
hij is bang Ditscha te doen se rikken, zij
moet bepaald ziek zijn of org zenuwachtig.
Morgen, zoo vroeg mogelijk zal hij naar haar
toe gaan. In elk geval zal hij wel een brief
van haar vinden, want bij zijn zwager heeft
hij er geen meer ontvangen.
De rentmeester ontvangt hem hij ziet r«eds
aan zijn gezicht, dat alles in orde is en met
een vriendelijk: "tot morgen vroeg,,, laat bij
hem gaan. i e honden zijn half wild vau vreug
de en de dog richt zich langzaam op en be
snuffelt met den snuit zijne wang, alsof hjj
wil zeggen//Ja, gij zijt het welkom hier,
meester!,, Met dezen viervoetigen metgezel gaat
hij naar boven en denktAls ik nu weer thu's
kom, dan is het met haar.
zijne kamer is aangenaam verwarmd en de
lamp brandt. In de aangrenzende eetkamer
wacht hem een esnvoudig maal Hij wrijft
zich van genoegen in de handen, spreekt met
zijn bediende, streelt den hond en wil dan
naar zijn slaapkamer gaan, om van kleeren
te verwisse'en, Maar eerst gaat hij nog naar
zijne schrijftafel, daar liggen eene massa brie
vin, kranten en brochures Hij zot kt in
de eerste plaats naar een teeken van hare ge
negenheid, een paar bloemen, een dennentwijg,
een boek ot een schoteltje met zjjn lievelings*
gebak, zooals hij dat zoo diiwijl» gevonden
heeft.
Te vergeefsch, hij vindt niets. Hij gooit in
zijn haast de brieven door elkander geen
van haar
Er komt een schaduw over zijn gelaat, als
Premier bestrjjlers kresg ia hen, die eens
zijne vur'gsta vereerders waren.
I Het optreden van de heeren Staal
man en de V r i e s is zeer z-ker niet
zonder gevaar. Die heeren zijn op ten
1 hellend vlak gaan staan en dan gaat het
naar beneden, men moge tegenspartelen
zoo vtel men wil, tot men in het socia
listische katnp is aangekomen. Daar be
landen de Vrjjzinnig-democraten,daarbe-
I landen Staalman en zjjn vrienden,
i En het is te vreenen, dat er hier en
daar nog al Anti-revolutionairen met
eenigszins roode tendensen in hun zog
mede zullen varen naar de sociaal-demo
cratische zee en dat zou zich by de vol
gende verkiezingen in Friesland en elders
wel eens geducht kunnen laten gevoelen.
Frankrijk.
De ellende onder de visachersbevol-
king in Bretagne is zeer hoog gestegen.
De toestand is er erbarmeljjk. Te Port-
Sail en te Plingaerneau doet de nood
zich hevig gevoelen.
De inschrijving voor de arme be
volking bedroeg in de Gaulois giste
ren 1 93.200 francs. Petit Parieten zond
50.000 francs.
In de Franscbe Kamer heeft de af
gevaardigde Taul Deschanel eene
belangrjjke redevoering uitgesproken waar
in bjj krachtdadig de hatelijke politiek
van het Ministerie brandmeikte. Hjj deed
uitkomen, dat het te kort der begreo-
ting te wjjten is aan de verwaailoozing
van 's lands belangen en het volgen
van een party-politiek.
Meermalen vielen de radicalen en so-
cia'isten Deschanel in de rede, die
hem voor judas, overlooper, verrader, en
ai dt.re lieft-lykhcdeu uitscholden.
Een anarchist bal de eetzaal der
officieren van het garnizoen te Cosne,
gi heel met petroleum besproeid, om op een
gegeven oogenblik er den brand in te
sHker. Gelukk:g ontdekte men tjjdig den
In een mijnput te Rive-de-Giers
heeft men de overblijfselen van mtnschet-
lichamen gevorden, waarorder verschil
lende hoofden. Men weet Diet boe die
menscteulichamen daar gekomen ïjjn.
De gendarmie heeft een onderzoek inge
steld.
In de Fransche Kamer heeft de
soc'a'ist S e m bat den m'nister van jus
titie g vraagd waarom de familie Hum-
bert-, uit Spanje inde wagon lits, naar
Pa jjs zjju g^biacht, ferwjjl andere be
schuldigden, die minder misdadig zjjn
dan de H u m b e r t s, met de handboei
en aan, tusscken gendarmen worden ge
leid.
De minister vaD justitie, Val lé, ant
woordde, dat dit het zekerste en het snelste
middel was om de familie Humbert
naar Pa ijs te voeren.
bij na eenige minuten, na van kleeren ver
wisseld te hebben, terugkomt. Hij gaat nu
voor de sehrijftatel zitten, draait de lamp wat
op en begint nog eens en nu wat bedaarder
te zoeken.
Nu ja, zegt hij eindelijk met e-n te
vreden gelait, daar is hij toch nog
Frederii verschijnt in de deur en zegt, dat
de gebakken aardappelen klaar staan. Hij
scheurt juist de enveloppe open en roept: Ik
kom dadelijk I
Frederik gaat weer heen. Zijn heer houdt
er met van dat de bedienden toekijKen ter
wijl hij zit te eten. Kurt heelt hem eens en
voor goed gezegd Ik zal wel schellen, als ik
u noodig heb.
Frederik gaat daarom heen. Hij wacht een
kwartier, t en halt uur maar er wordt niet
gescheld
B ij wacht nog een kwartier, en denkt dan,
dat zijn heer het dessert vergeten heeft, Daar
om brengt hij de schaal met ooft naar bin
nen. Hij staat geheel verstomd. Er zit niemand
aan taf.l en borden, glazen en schotels zijn
niet aangeroerd. Hij zet de schaal met ooft
neer en gaat in de aangrenzende kamer.
Mjjnheer luitenanti
Maar ook daar niemand. Zelfs de honden
zijn er niet, en de jachtmuts hangt niet aan
den haak.
Ik geloof waarachtig, dat hij nog naar
den paardenstal gegaan is, bromt Frederik, en
dat met pantoffels aan of hij rijdt nog naar
Beetzen, naar zijne bruid. En hoofdschuddend
neen t bjj de versmade aardappelen, om ze in
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publieiti, Etrangkre
G.L. DAÜBE fy Co JOHN., F. JONES Succ. Paris 316ts Faubourg Montmartre
Meti zal voortaan de geljjkheid beter
betrachten. Maar wie weetof nu niet
zek.re arme bandieten delicten begaan,
alleen om het pLizier te kunnen hebben
van slechts éénmaal in hun rampzalig le
ven :n een slaapwagen te reizen
Fngeland.
Het is zeker geen slecht baantje kok
van den Koning van Engeland te zyD.
De meester-kok van koning Edward,
een Franschman, heeft 50.000 francs trac-
tement per jaar.
Italië.
Een vreeseljjke wraak nam een rjjk
burger, zekere Siguor Ma nar a te Bo
logna op zjjn zoon
Na een twist nam hy in zjjn woede
maatregelen, dat zjjn zoon bjj zjjn dood
niet zon erven.
Hjj verkocht al zjjn bezittingen en kreeg
daardoor al wat hjj had in handen, n.l.
een bedrag van 5 ton in papier.Hjj legde
dezen stapel papieren in bed, ging er zelf
op liggen en stak daarop den brand er in.
Zjjn knecht voed hem den volgenden
morgen met den stapel banknoten op bed
verbrand. De zoon is nu straatarm tenzjj
de nummers van de banknoten nog op
gespoord kunnen worden.
Buitschland.
De Duiteche Kroonprins zal, vergezeld
van zjjn oudsten broeder, na zjjn terug
keer uit Rusland, een bezoek brengen
aan Kopenhagen. Ook zullen de beide
prinsen Athene bezoeken. Z. M. keizer
Wil hel m, he»ft den Koning van Grie
kenland verzocht zijn twee zoons ten
Hove te willen ontvaDgen.
China.
Volgens brieven van Mgr. Guebri-
a n tro-vicaris en Mgr. D u n a n d,
bisschop der Fransche missie in Tsen-
Chonau, worden de Christenen schande-
Ijjk mishandeld. De ver-volging der Chris
tenen neemt weer toe.
Deze brieven zjju aan la Croix ge
zonden door graat De Man, met de be
doeling om «het pobliek in kennis te
stellen van dsze ernstige feiten, welke
tot nu toe onbekend gebl ven zjjn door
hot onverklaarbare stilzwjjgen der Euro-
peesche pers.»
Amerika.
President R o o t e v e 11 heeft den Ko
ning van Engeland van Kaap Cod het
volgend telegram gezonden
«Gebruikmakende van de schitterende
uitvinding, resulfaat van de wetenschap
pelijke onderzoekingen en het genie van
zjjn uitvinder, die in staat li oen gesteld
den draadloozen telegraaf o den At-
lanvischen Oceaan te vervolma,. :i, zend
ik U, uit mjjn naam en uit die van het
Amerikaansche volk, mjjn hartelykste
groeten en mjjn beste wenschen voor U
en het volk van het Britsche ryk.»
Koning E d u a i d VII liet van Poldhu
jn Cornwall terugseinen «Ik dank u zeer
de keuken warm te houden
Door de paden iu het park wandelt een
man: ook daar is het hem, of hij stikken zal.
En zijn wilde smart drjjft hem verder naar
den straatweg, de smart heeft hem aangegre
pen en beroert hem zioals nooit in zjjn leven,
zelfs, niet toen zijn vader stierf.
Dat is dus Sophie Van Kronen, het meisje,
dat hem een boven aardsch wezen toescheen
reiner dan de sneeuw, die van den hemel op
de aarde neerdwarrelt! Het meisje, voor wie
hij de knieën gebogen heeft, om haar te dan
ken, dat zij van haar troon wilde afdalen,
om hem toe te behooren. Zij, die zoo schuch-
ter, is in hare betuigingen, die blozend de
oogen neerslaat voor elk woord van genegen
heid die was reeds eens op het punt ge
weest, eer en deugd te vergeten, met eenen
man
Heere God, heb medeljjden met mij
het kan immers niet waar zjjnZjj is ziek,
zjj heeft in eene ijlende koorts dien briet ge
schreven IMaar neen, neen Er is een uur
over haar gekomen, dat schaamte over haar
leugen laar aangegrepen hesft. Want al de
tjjd van haar bruidzjjn met hem vas een leu
gen Zij is bang voor eene ontdekkingDe
oude had het hem moeten zeggen.
Hjj begint te lachen als een krank
zinnige.
Daarom, daarom dus dat bereidwillige
//ja// van den trotschen baron 1 Hij was goed
genoeg, goed genoeg, om het afgedwaalde ge
dulde medelid der hooggeachte familie tot
vrouw te krjjgen! Hj blijft op den eenzamen
oprecht voor uw hartelyk telegram dat
ik ontving door den draadloozen telegraaf
van Marconi. Ik zeg u dank uit mjjn
naam en dien van het Britsche volk voor
de hartelyke groeten en de vriendschap-
peljjke gevoelens, door u uitgedrukt na
mens de A nerikaanschenatieenik wensch
u van ganscher harte, u en uw land,
allen mogeljjken voorspoed.»
Kerkvervolging in Frankrijk.
Met een ongekende haat tegen de Ka
tholieke Kerk bljjtt de geloofsverzaker
Combes bezig de religieusen in de
Fransche Republiek te vervolgen.
Hjj is daarbjj zoo hatelyk en laaghar
tig mogeljjk. Immers, hy maakte bekend
«Vraag de toelating, uw vraag zal aai
den Staatsraad en de KamerB onderwor
pen worden en uwe scholen zullen open
mogen bljjven.»
Wat heeft na plaats gehad Com
bes, gewetenloos de bevelen der Loge ten
uitvoer brengende, heeft op eigen gezag
nu beslist de vragen niet aan den Staats
raad of Kamer te onderwerpen, en bevel
gegeven da scholen die nog open zjjn
binnen acht dagen te sluiten op straf van
gerechtelyke vervolging.
En deze slaiting geschiedt misschien
nog onder hatelyker omstandigheden dan
dan die der scholen in Bretagne.
Men vreest zelfs dat de doofstommen-
gestichten, door de Broeders bestaard, aan
den willekeurigen maatregel van Com
bes niet zullen ontsnappen. Talryke
grneesheeren hebben een vertoogschrift
enderteekend, dat aan de Kamer gezon
den is en waarin zy vragen dat ten min
ste die gestichten zonden gespaard wor
den, zooniet zullen 3,000 arme doofstom
men van alle onderwjjs beroofd zjjn.
Zal Combes nu de brutaliteit heb
ben ook een groot aantal mannen der
wetenschap voor het hoofd te stooten om
zjja baat bot te vieren tegen de klooster
scholen die hjj gezegd heeft alle te zul
len uilroeien. Wy zullen moeten afwach
ten, om hierover een oordeel nit te
spreken.
Ce Venezuel&ansche-quaestie.
Nu president Castro, de Ameri-
kaansche gezant B o w e n gemachtigd
heeft len Mogendheden als waarborg
voor hunne geldeljjke eischen de opbrengst
der douanen-rechten aan te bieden, zal
de blokkade wel spoedig eindigen.
Mm verwacht, dat de onderhandelin-
'ingeD, over de zaak spoedig geregeld wor-
deD,zeifs wordt er niet gewacht op den Duit-
sche gezant Baron VonSternberg.
Engeland en Italië verklaarden zich vol
daan met een schadeloosstelling te ont-
v /en in termjjneD, mits de betaling
ge aarborgd wordt door een leening of
door de douanen-rechten.
Is dit juist, dan zou de machtiging van
president Castro aan den heer Bo wen
zeer van pas komen.
Verder is men van meening dat En
geland en Italië niet de blokkade zul
len doorzetten na het openen der onder
handelingen. Mocht Duitsshland van an-
donkeren straatweg staan in de sneeuw van
den winternacht en rilt van overspan
ning.
Ach, God, waar wil hjj dan eigenljk naar
toe? Naar Beetzen? Misschien om haar den
ring voor de voeten te werpen
Dwaasheid 1 Hij mag hare rust niet storen.
Zjj droomt waa'schjjnljjk dat hij morgen te
rug komt, om haar te zeggen
Ik stel vertrouwen in u, wat gaat mjj
uw verleden aan 1 Ik kan niet van u aizien,
ik kan niet zonder u leven!
Nooit, nooit, nooit! Hij schreeuwt het bijna
uit. Een der twee kleine honden, die zijnen
meester gevolgd is, bibberend met den staart
tnsschen de beenen, vlijt zich zacht blaffend
tegen hem aan, also' hij wilde zeggen: Wat
scheelt u toch Ik word bang voor u I
Hij gaat verder, steeds verdsr tot voor hst
gesloten hek van het Beetzener park. Daar
blijft hij staan, klemt zich aan de jjzeren
staven vast en staart naar het huis, waarin zij
woont #n plotseling rukt hij met beide vais-
t n in machtelooze woede aan het massive
ijzerwerk en dan legt hij het voorhoofd tegea
de koude staven ei begint bitter te weenen.
Niemand ziet het, alleen het hondje jankt
k'agend naast hem iu de sneeuw en de ster
ren schitteren koud en helder daar. Hjj weent
om zijn verwoest ideaal.
[JforM vsft*éfè^
kfragêlaó voor efflooró- en ë£uió-<JCollanè.
ABONNEMENTSPRIJS.
UUENDRI
PBIJS DER AD VERTEN IHN.
49.
