No. 5306
Donderdag 29 Januari 1903.
27 ste Jaargang
QagËlaó voor <Sföooró~ en SCuid-tJCollanó.
Kantteekeningen.
tfreule van cffironen.
BUITBfiLAJVl).
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Contant.
Cents
7% e
In het Venloosch Nieuwsblad lezen wj)
onder «Nalezingen metkantteekeningen»,
het volgende
Een uitdaging. Herhaaldelijk en met
aandrang heeft het Belgische blad de
Patriote den heer Vandervelde, vijj-
tnrtselaar, lid der Tweede Kamer en chef
der socialistische party, uitgedaagd, niet
tot een duel, maar tot het leveren vaneen
bewjjs, dat de aanhalingen van zjjn me
delid in de Kamer, den heer De m b 1 on,
uit de schriften van den G. Alphonus
de Ligori niet vervalecht zjjn. Zooals men
weet, meende de heer D e m b 1 o n den
katholieken en den katholieken Kamer
leden daardoor een gevoeligeu slag toe
te brengen.
Dit is niet gelukt. De heeren socialis
ten, die munt uit deze schandelijk ver
minkte aanhalingen meenden te s.aan,
durven niet uit den hoek komen. Nogmaals
schrjjft het katholieke blad
«Br Vandervelde aan wien
de Patriote sedert den 15 December jl.
10.000 fr, aanbiedt, indien hg bewijst, dat
de teksten door een zjjner socialistische
collega's, en door de Penple aangehaald
en toegeschreven aan den H. Alphotsus,
niet valsch zjjn, heeft deze 10.000 fr. nog
niet koB.eu halen.»
En toch kan hg die 10.000 fr. ten
voordeeleder socialistische armen van Luik
en Brussel zoo gemakkelgk verdienen. Hg
behoeft enkel het boekdeel en de blad.
zjjde aan te wjjzen, waar de aanhalingen
te vinden zjjn.
De heer Vandervelde, anders zoo
rumoerig en zoo veelpratend, houdt zich
muisstil, wel wetende dat zjjn socialisti-
tchen confrater valsche teksten heeft aan
gehaald, en zjjn vriend bjj slot van reke
ning volgens de Belgische wetgeviug de
10.000 fr. zou moeten uitdokken.
En toch was het de heer V a n d e r-
Telde, die in de Kamer tegen de Katho
lieken te keer ging als een bezetene, toen
men de voorlezing der teksten wilde be
letten.
Op spottenden en minachtenden toon
riep hjj den katholieken Kamerleden toe
«Indien Demblon zjjne aanhalingen
niet mag voorlezen, dan levert gjj het
bewjjs, dat gjj u schaamt over uwe schrij
vers, wier werken door twee Pausen zjjn
goedgekeurd. Gjj wilt den mond stoppen
aan de veidedigers van de emancipatie
der gedachte.»
En nu? Noch de groot- en breedspra
kige chef der socialisten, noch zjjn bluf
ferige scbimper op de werken van eeD
FEUILLETON.
5*.
Vervolg)
Hij heeft haar nog altijd, niet gezien. Nu
neemt hij den hoed af, veegt het zweet van
zijn voorhoofd, haalt diep adem en kijkt met
treurigen blik naar het huis. ban keert hij
zich om en gaat langzaam weg.
Hij heeft niet naar haar toe gewild, hij
zoekt geene verzoening hij gaat
Kurt? r.ept zij uit.
Hij keert zich om en gaat naar haar toe,
terwijl zij zich in hare volle lengte opricht.
Gij vraagt hij.
Ik zocht Achim
Hij staat met den hoed in de hand voor
haar, alsof hij op een bevel wacht. 1 e wind
doet zijnen mantel en haar kleed wappeien,
de sneeuw valt tusschen hen, geene levende
«iol i» hier, zij zjjn alleen in de eenzaamheid van
den heiligen Nacht
Vaarwel zegt zij eindelijk, als zij be
merkt, dat hij wil blijven zwijgen, vergeef
'öij, dat ik als jong, eenzaam meisje eenmaal
gedwaald heb. Had ik n altijd gekend, het
niet gebeurd zijn. Geef mij de hand,
Knrt, zoo. Zij legt me' vasten druk den
Verlovingsring in zijne rechter. Wees ge-
t^kkig 1 Ik begrjjp u> nw twjjfel, alles ik
1°*g u geen verwjjt maken, maar geloof mij,
kerkleeraar, weten iets te hu an er verde
diging of verontschuldiging in te brengen.
Nu er op zoo'u gemakkelijke manier
10.000 fr. voor hun arme socialistische
broeders, wier lot hun zoo zeer ter harte
gaat, te verdienen vallen, verroeren ze
geen vin. Geen onbeschaamder me ar te
vens laffer slag van volksvrienden en volks
verlichtere dan zulke muilhelden.
Waar moet het heen in Frankrijk
De heer Leon Bourgeois is geko
zen tot voorzitter der Kamer.
Bjj de aanvaarding zjjner functie zei
hg onder anderen «De natie is geraad
pleegd geworden. Op schitterende wjjze ia
bewezen geworden door bet algemeen kies
recht, dat zjj de daden der Regeering goed
keurt, die wil de Bouvereiue onafhanke
lijkheid van l'Btat laïque (den leekenstaat,)
de vrgheid van den mensch als persoon,
de wezenljjke rechtvaardigheid in de ver-
dealing der lasteD, de onderlinge en so
lidaire vereeniging der sterken n zwak
ken. Daardoor zal zjj een matei iëelen en
moreelen vrede van geest en geweten (ra,
ra wat is dat) stichten, zooals het ver
leden nooit een gekend heeft. Dat is het
einddoel der Republikeinsche wetten, grond
stellingen en verwachtingen.
Als ondervoorzitter der Kamer zal hem
ter zjjde staan de socialist Ja ar s>, die
door de linkeizjjde wel niet zeer gezien
is, zooals de stemmingen hebben bewezen
Maar eenige Regeeringsgezinde bladen
troosten zich met de gedachte, dat Com
be s, ondanks de schermutselingen over
deze keuze, eene hem trouwe meerderheid
heeft gevonden.
Door die meerderheid vindt hjj zich
sterk om dea strjjd tegen de congregaties
door te zetten. Openljjk heeft hjj verklaard
dat de Republiek, hebbende een degeljjk
georganiseerd onderwjjs, zicb genoodzaakt
gevoelt, al de congreganistische scholen,
in het leTen geroepen uit haat tegen de
Republiek (hoort hoorten tegen de vrjje
gedach e, op te ruimen.
Dat is het terrein, waarop de tegen
woordige Regetring, met den renegaat
Combes aau het hoofd, zich geplaatst
heeft. Ondanks deze openljjke verklaring
vond de Regeering eene meerderheid van
312 tegen 205 stemmen,
Arm FrankrgkI Uw eerste Minister
verklaart zonder blikken of blozen ten aan-
boore van het gansche land en van de
heele wereld, dat uwe congreganistische
scholen zjjn opge.icht uit «haat» tegen
de Rapabliek
Weet niet heel Frankrgk, west niet heel
de beschaafde wer.dd, dat deze scholen
ik zou u niets geschonken hebben, wat uwer
onwaardig geweest zou zijn, Kurt Vaar
wel
Ditscha 1 roept hij en hij grijpt naar
hare handen. Ditscha, vergeef mij laat het
bij 't oude blijven, Heb geduld met mij,
ik zal leeren het te overwinnen.
Zij maakt hare handen uit de zijne los.
Neen spreekt zij op luiden en vasten
toon, dat is niets vo r mij en n;els voor u.
Uw vertrouwen is geschokt, uwe g negenheid
is niet meer dezelfde, uw goeden wil, toege
vendheid en plichtbesef zijn niet voldoende
voor ons beiden. Vaarwel, Kurt
Hij kon duidelijk haar schoon, trotsch ge
zicht herkennen, als zij zoo spreekt. Zij knikt
hem nogmaals toe, ernstig, we moedig, dan
gaat zij.
Plotse ing loopt hij naast haar.
Wat wilt gij nog, Kurt? vraagt zjj en
blijft staan
Gjj kunt toch niet alleen gaan, zoo in
het donker, stamelt hij en zijn twijfel is door
de bet jovering die hare reine, schoone ge
stalte op hem uitoefent, als weggeveegd.
O, zegt zjj, en er komt een trek vol
bitterheid cm haar mond, laat mij maar, ik
zal nog wel donkerder wegen alleen moeten
gaan. Vaarwel 1
Ditscharoept hij haar nog achterna,
met half gebroken stem. Maar zij kijkt niet
meer om en met vasten tred gaat zij haren
weg en treedt het huis binnen
Daar heerscht eene onbeschrijflijke opge-
1 reels bestonden eer iemand in Frankrgk
eraan dacht ont door republikeinen be-
j stuurd te worden
Werden de schcolbroeders van den god
zaligen De la Salie, horderd jaar voor de
eerste Fransche Republiek niet als om
strjjd naar de groote steden geroepen
Waren hunne scholen niet gedurende
meer dan twee eeuwen een zegen voor
land en volk. En zjjn ze dat nog niet?
Weet deze Minister dan niet, dat deze
schoolbroeders op de laatste tentoonstel
ling te Parijs behaal len trois grands prix
tdrie groote «ereprijzen,13 gouden me-
dai les, 21 zilveren medailles, 14 bronzen
medailles en 6 eervolle vermeldingen, in
hst geheel 57 eervolle onderscheidingen,
voor heigeen zg geleverd hebben op het
gebied van opvoeding en onderwjjs
Indien mioister C o m b 9 s verblind
door den haat tegen de congregaties, niets
gezien heeft, of niets wist, dan had de
voorzitter der Kamer, de heer L e o n B o u r-
geois, die voorzitter der jury bjj het
toekennen dezer onderscheidingen was,
daaraan moe en herinne en.Want zoo even
nog had hg in de Kamer verklaard, dat
waarheid en getechtigheid zouden hoog
gehouden worden.
De Katholieken in he1 Koninkrijk Sak
sen. Ten gevolge van het familiedrama
aan het koninkljjk hof, vindt men dit
kleine land iu de nieuwsbladen in den
laatsten tjjd vaak vermeld. Eene treurige
vermelding, helaas Maar nog treuriger,
wjjl de schuld van het schandaal niet op
de schuldigen, maar op de onechuldigen
werd geworpen. Gelukkig is hierin in den
laatsten tjjd eene kentering gekomen.
Toen men meende de schuld op den
katholieken Kroonprins te mogen werpen,
vond men in eenige niet-katholieke bla
den heel lange relazen daarover.
Maar er zjjn andere misstanden in het ko
ninkrijk Saksen, waarop wjj meenen temo-
g/n wjjzen.
I Zooals bekend is, telt dit Rjjk ruim
drie millioen inwoners, die, behalve ruim
honderdduizend katholieken, schier allen
tot een protestantsch-lutherschen godsdienst
behooren E i ofschoon dekoninkl jjke familie
katholiek is. staat Saksen, wat de vrijheia
van eere- of godsdienst betreft, met Brons-
wjjk en MeckUnburg in de laatste rjj der
beschaafde natiën.
In deze drie Dui'sche Staten mogen de
Katholieken hun godsdienst niet uitoefe
nen zonder voorafgaande vergunning der
politie of kennisgeving aan de luthersche
kerkeljjke ovstheid.
wondenheid. Mademoiselle heelt tegen mor
den ha-.r ontslag gekregeuJoehem Van Kro
nen, am wien zoo even, door den nood ge
drongen de ritmeester van Bredow als brui
degom werd voorgesteld want de woeden
de, oude heer is als een bom in de kamer
komen vallen, met de vraag Vaar is het
kind?'/ heelt slechts eene spottende buiging
voor den statigen heer en de vreem le dame
gemaakt en aldoor geroepen //Waar is Achim?»
hoewel de jongen reeds thuis ge wacht is en
zich onder Hanna's verpleging bevindt, tot de
arts komt.
Als een half uur later mevrouw Cilly de
kinderkamer binnen gaat, is zjj wel is waar
officieel de bruid van haren Arthur gewor
den, maar hare moederrechten heeft zij in
allen vorm aan Joehem Van Kronen afge
staan. Zij verschrikt voor de gestalte, die daar
aan het bed van den kleinen jongen zit, alsof
zij er behoorde. Ditscha, Ditscha, als een
spook ziet zij er uit, geen druppel bloed heeft
zij meer in de wangen, zij is als versteend
in leed en wee. Als iemand de ontbering had
willen afmalen, dan zou hij geen beter voor
beeld hebben kunnen vinden.
Gjj hier, stamelt Cilly Wat ziet ge er
uit 1 Ga naar beu.
Neen, zegt Ditscha, ik blijf bij Ac im
altijd I Niet waar, Achim, altijcl I Twee
rullen er niet ongelukkig worden 1
En het kin/1, dat gloeit van de koorts,
strekt de armpjes naar haar uit, langs gijne
moeder heen, die hit niet zien wil.
Ditscha moet bij mij blij -en kreunt het.
Hoofdagenten ooor het BuitenlandCompagnie Génerale PublieitiEtrangère
G.L. DAD BE fy Co JOHN., F. JONES Succ. Paris 315i» Faubourg Montmartre
De plagerjjeu, den katho'ieken veroor
zaakt, giDgen zoo ver, dat verleden jaar
de zaak voor den Duitschen Rjjksdag werd
gebracht. Met schier algemeene stemmen
werd door de Rjjksdagsfgevaardigden er
op aangedrongen, dat de Regeeringen de
zer Staten hunne verouderde en niet met
algemeene beschaving strookeude wetge
ving omtrent de uitoefening van den ka
tholieken godsdienst laten varen.
De protestantsche geestelijkheid hief
hierop zulke kreten van verontwaardiging
aan, dat de besturen dier landen niet aan
de oude wetgeving durven tornen. En des
alniettemin heeft men hoog op met het
denkbeeld van vrgheid van geweten, vrg
heid van godsdienst, geljjkheid voor de
wet en wat dies meer zg. Leuzen, meer
niet, vooral w^oneer het katholieken be
treft.
Amerika.
Uit New-York woidt aan de Ztmes ge
seind, dat de openbars meening in a
Yereenigde Staten tegen "-? er Duitscbland
een karakter van verhitte g heeft aan
genomen, dat een werkely gevaar kan
opleveren. Al zou ook het Venezuelaan-
scbe conflict morgen zjjn bjjgelegd, is het
toch waarschjjn) jjk, dat het consequenties
zal hebben, die zich eerst over eenige ja
ren zullen doen gevoelen, naar waarvan
de eerste UekeDen reeds weldra gezien
zullen worden. Reeds dringen de bladen
nu al op een uitbreiding der Amer.kaan-
sche marine aan.
De New- York Herald wjjst op de be-
drjjrigbeid der Duitsche werven en op de
noodzakelijkheid dat de Vereenigde Staten
haar vloot sterk geuoeg naakt om op
alle gebeurtenissen voorbereid te zjjn.
Duitschand.
Valsch Duitsch papieren geld van 100,
50, 20 en 5 Mark, is sedert enkele dagen
in omloop gebracht.
De valsche 100 Mark biljetten zjjn alle
genummerd 2273075 C dia van 50 en 20
Mark zjjn gedateerd 10 Januari 1882, en
die van 5 Mark dragen het jaartal 1892.
De biljetten zjjn bovendien herkenbaar
aan het papierdit is gladder dan dat
der echte biljetten.
De Kroonprins van Duitschland is
gistei morgen uit Rasland te Berljjn terug
gekomen.
Ooatenrij k -Hongarije.
Het Hoogste Gerechtshof te Weenen
heeft het bestuur der postergen veroor
deeld om een infanterist 20.000 kronen
uit te betalen.
Deze soldaat vond op zekeren dag een
verzegelden zak op straat. Hjj raapte
hem op om hem aan de wacht af te ge
ven. Onderweg kwam ademloos een post
beambte op bem toehollen, die hem met
Joehem van Kronen zit in zjjne werkka
mer De schemering van den eerst n feestdag
daalt neer en de beide brieven, die geopend
op de schrijftafel liggen, schitteren verblin
dend wit, in het vale licht.
I'e oude heer zit in zijn leuningstoel ach
terover geleund, hjj houdt de handen op de
borst gevouwen en staart op één punt. Het
vorige jaar nog was Bertha gekomen, had
hem het haar van het voorhoofd gestreken en
geregd M ;n brave man, dat helpt immers
niets, de wereld staat niet stil om ons
leed
En nu zit hjj alleen, zijne vrouw rust daar
ginds in het donkere graf, en zijn lieveling
worstelt met den dood, zijn lieveling Achim,
die schoone, (rissche joneen.
Des nachts is het nog erger geworden de
dokter heeft longontsteking geconstateerd, en
de kleine zieke ligt zonder bewustzjjn en lijdt
vreeselijk. In de kamer staat de denneboom
onversierd, het speelgoed is niet uitgepakt en
de bedienden sluipen op de teenen rond. En
hij Joehem heeft daaraan mee schuldJa,
redeneert hij iu zich zeiven, geene verschoo
ning helpt, gjj alleen hebt schuld. Hij kent
immers de vrouwen, deze zwakke schepsels,
die door een beetjeliefdesgeluk of liefdessmart
zoo geheel van streek gebracht worden, dat
zij al het andere daardoor vergeten. En zoo
heeft hij er drie in huis, en aan deze drie
laat hjj de zorg vow zjjn kind over en sluit
hij zich op, om alleen met zijne herinneren
den nitroep «Goddank, daar is de post
zak den zak wilde afnemen. Maar de
soldaat wilde zjjn buit zoo maar niet af
geven en verklaarde, dat hg geheel vol
gens dienstregeling moest handelen. De
soldaat bracht nu rapport uit bjj de wacht
waar de postzak door eene commissie
werd geopend; hg bleek toen 200.000
kronen te bevatten. De zak was onder
weg uit den postwagen gevallen. De in
fanterist reclameerde nu het wetteljjke
vinderloon, dat hem echter door het
bestuur der postergen werd geweigerd,
op grond, dat hier van geen vondst spra
ke was, omdat de postbeambte den post
zak onderweg nog bjj den soldaat ont
dekte. In het proces, dat de soldaat het
bestunr der postergen nu aandeed, be
toogde de verdediger van den infante
rist, dat niet de postbeambte, maar zjjn
cliënt de vinder was. Tobo de postbeamb
te n.l. den zak «vond», bad hjj hem
eerst bjj den vinder ontdekt. In alle drie
instanties werd uitspraak gedaan ten gun
ste van dezen vaderlands verdediger en
door het hoogste gerechtshof werd het
bestuur der postergen niet alleen tot be
taling van de 20.000 kronen, maar bo
vendien tot de 2400 kronen proceskos
ten veroordeeld.
België.
Koning Leopold zal op 31 Janaari
a. s. van den Duitschen Keizer ter gele
genheid van zjjn 15-jarig jubilé als eere
kolonel van het 14e Duitsche Dragonder
regiment, het Militaire Krnis ontvangen-
Een afgevaardigde van het regiment zal
den Koning het Kruis namens keizer W i I-
h e 1 m komen overhandigen.
Frankrijk.
Graaf BonideCastellance, wiens
verkiezing tot afgevaardigde onlangs door
de Fransche Kamer ongeldig werd ver
klaard en vernietigd, is te Gastellane, de
partement Beneden-Alpen, op nieow ge
kozen met een meerderheid van 478 etem-
men.
Graaf Boni d eC a s t e 11 a nc e kreeg
2318 stemmen. Zjjn tegenstander de hesr
S i e g fr i e d, zoon vaa den oad-mioister,
1840 stemmen.
Italië.
Uit Napels vordt gemeld, dat de vul
kaan Stromboll, sedert twee dagen aan
het rommelen is met asch en onbrand
bare stoffen nit te werpen.
Veel is over eigenaardige verwik
kelingen gesproken en geschreven die
zich kunnen voordoen in zake familiebe
trekkingen. Zoo heeft zich weer een cu
rieus geval voorgedaan met een Napo-
litaanschen visscher, Beppo Bruzzo i
genaamd, die Zelf hierover het volgen
zeide
lk ben gehnwd met eene weduwe, i
van haar eersten man eene volwags
schoondochter had, S i 1 v i e 11 a geb
ten.
Mjjn vader werd verliefd op deze Si
v i e 11 a en huwde haar, waardoor mg
gen te zijn dan gebeurt natuurljjk het ver
schrikkelijkste 1
l'e eene, mademoselle, is in alle vroegte
naar de kerk gegaan, en de beide anderen, de
moeder en de zuster zjjn opeens ontnuchterd,
zij bidden en weenen en beschuldigen zich
zeiven, nu het misschien te laat is,
Joehem van Kronen is half razend van
smart en angst, en wee dengene, die hem he
den in den weg komt. De beide brieven daar
voor hem, die kwamen er nog maar aan te kort.
De een van den aangenamen ritmeester van
Bredow, die een onderhoud vraagt, daar gis
teren avond in de opgewonden stemming
eenige hoogst gewichtige pnnten niet ter spra
ke zijn kannen komen Dezen hee't hjj geant
woord op sarkastischen toon
Voorloopig, zoolang de eenige zoon van
mevronw zjjne bruid en van zjjn Jochems ge
storven broeder tnsschen leven en dood zweef
de, zou men in Gods naam den toestand la
ten, zoo hij is; hem, Joehem Van Kronen
hinderde dat niet en later zou men nog tjjd
genoeg voor ophelderingen kunnen vinden.
Op den tweeden brief weet de oude heer
niets te antwoorden, niets te zeggen, De zaak
is uit, heelemaal uit
üitscha's verloving ver/roken, Rothe af
gewezen
Zij heeft hem zjjn woord terrnggegeven,
schrjjft hjj en voegt er nog een paar volzin
nen bijOnoplosbaar iets, on'roostbaar
voor het volgend leven enz enz Het klinkt
zoo treurig, zoo romantisch zoo net!
ABONNEMENTSPRIJS.
PEIJS DEB ADVERTEN* IEN
aGITE MA NOfi AGITATB
Wordt reiroiffd,)
