No. 5312
Donderdae 5 Februari 1903,
27 ste Jaargang
2)aa6laó voor éiïooró- en S/uió-éCollanó.
Grootheidsmanie.
cFreule van %JZromn.
B UT T N L A N D.
•ent»
Duitseli and.
re-
Engeland.
Ruslaod.
PP T.TS nUTJ ITtVCDTBiriTBIf.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
UENDRI
PRIJS DER ADVERTENT IBN.
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
5*
7V,
AGiTE Mi SOö AQlTAi'E
IJoo f dag enten voor het Buitenland Compagnie Génerale PublicitéEtrangirs
G.L. DAl/BE Co JOHN., B. JONES Sticc- Paris 31W« Faubourg Montma
Onder alle standen der maatschappij
ontv aart men in onzen tjjd een overdre
ven zucht naar grootdocn.
't Is eene compleete grootheidsinanie
die alle klassen der bevolking heelt aan
gegrepen en er hare slachtoffers maakt.
Men wil door den schijn verblinden,
men is in zjjn schik als men, op welke
maoier dan ook, uitblinken kan boven
anderen, in denzelfden stand geplaa st.
schetsend?, het typische sis we ons
zoo mogen uitdrukken van de standen
verdwenen.
Vroeger onderscheidde men de land
bouwer?, de werklieden, de kooplieden,
de ambtenaren aan de kleeding.
Komt er nu eens om
De eenvoudige landlieden leggen hun
ne eigenaardige klsedij, die hun toch
zoo goed staat, af en tooien zich met de
moderne «vodden,» die de mode zelfs in
den meest verwijderden achterhoek heeft
Letten we maar eerst op velen onzer j ingevoerd,
dienstmaagden. i De klesderdracht, welke den stand tot
Er ygn er onder die eene ergernis zjjn Jeer verstrekte, verdwjjnt meer en
voor brave huisvrouwen.
Boven deze zouden zjj zich willen ver
heffen en 't is al zoo verre gekomen dat
het dikwjjls moeiljjk is aan de kleeding
Mevrouw te onderscheiden van de dienst
bode.
«Zeker kan ieder zich kleeden, zooals
hg wil," hoort men dageljjks beweren.
Voor 'n oogenblik nemen we de waar
heid, de schijnwaarheid althans, van dit
gezegde car.
meer en
daarbjj ook het zelfbewustzijn.
Iedereen tracht door uiterlijken schgn
te toonen, hoe verre hjj boven de menig
te verheven is en het «gewone volk»
gevoelt zich beleedigd en tracht d n
pronker na te volgen.
De grootheidsmaoie opsnbiait zich ook
in de zucht naar een hoogen titel.
Wa-en er vroeger shchts enkele danes,
die zich den titel van Mevrouw waaidig
Maar dan vragen we aan haar, din j achtten, in verband met afkomst, g'
aldus zich verdedigen, kan uwe geldbeurs
daarvoor genoeg op'everen?
Maakt gjj geen schulden, door eene
weelde ten toon te spreiden, die gaat boven
uwen stand?
Moet uw loon aldns worden verslon
den; denkt ge niet aan de toekomst, aan
den ouden dag, die ook voor u eens zal
aanbreken
Wjj zouden meer vragen kunnen stel
len, maar waartoe zou het baten?
Misschien kregen we dan wel ten ant
woord
«Moeit er u niet mee; après nous le
délugtf
In vroeger jaren had de grootheidsmanie
lang niet de hoogte bereikt, die zjj thans
heeft ingenomeD.
Wg zjjn afgeweken van der vad'ren
eenvoud en practischen zin.
Hooger wil men zich verheffen, hoog,
zeer hoog boven den stand.
Daardoor is dan ook veel, wat wg in
de wereld zienvalschheid en comediespel.
De kleeren maken den man, zegt men,
ofschoon met meer recht kan worden
volgehouden: «de kleeren maken den
man niet."
Naar de wereld is de eerste zegawjjze
de ware.
De tegenwoordige wereld beoordeelt
den persoon vaak naar de lappen, die
deze zich om het lgf hangt.
Daardoor is het eigenaardige, het ken-
FEÜILLETON.
60.
Ver wig
Bq mama te wonen, dat zoudt gij niet
uithouden, Ditscha, zegt hij. Gjj weet ook nog
niets van de heele zaak af, eerst moet ik u
^Eindelijk zjjn zij in eene vriendelijke kamer
gekomen, waarvan de ramen uitzicht geven
op den tuin, waarin de regen al de^ jonge
blaadjes van stof en vuil gereinigd heeft, zoo
dat zij er uit zien, alsof zij zich in c'e zui
verste boschlucht ontplooid hadden, tiet is
een klein salon, met meubelen in rococo stijl
en een paar gemakkelijke leuningstoelen daar-
tusschendaar naast is hare slaapkamer. Op
de ronde tafel staat een reusachtig bouqet van
viooltjes, waarvan de geur door de heele ka
mer dringt.
Ditscha, die hoed en mantel voor den spie
gel afgedaan heeft, knikt den jongen man
dankbaar toe.
Hij bemerkt het niet, hij zit in een der
leuningstoelen, en tuurt het raam uit en trom
melt met de hand op de ingelegde tVel.
En stort nu uw hart eens uit, mjjn jon
gen, zegt zjj, terwjjl zjj naast hem komt staan
en hem een tikje op de wang geeft. Wat hebt
gjj aangevangen, looze man W ie is zij
Waar hebt gjj haar lceren kennen?
bjorte- of g»liadel, rang eo positie van
den echtgenoot, tegenwoordig ziju een
groot procent gehuwden Meviouw's ge
worden ea gaat voor velen het fraaie
dezer titulatuur af.
Verder: ieder zoon Adams wil »mjjn-
heer« zjjn: de landbouwer, de nachtwaker,
de werkman, de schoenpoetser.
De dienstmaagd wil met het predicaat
Juffrouw* worden aangesproken.
Als het niet zoo alledaagsch klonk,
dan zouden we gaarne een ieder willen
toeroepen: schoenmaker, bljjft bjj uw
leest en tracht niet te pronken met titels,
die u niet passen.
Doch we zullen er wel voor oppassen
zoo iemand toe te roepen ea ons te be
dienen van woorden, die ons in een on
doordacht oogenblik uit de pen zjjn ge
vloeid.
L'ever willen we gedekt bljjvsn en
ons niet wagen aan eenige pakkende
stopwoorden, die als een stortbui aan
den zondvloed ontleend ons openhar
tig woord toch in 't niet zou dosn ver
zin keu.
Toch moeBt ons nog iets van 't hart
dat we moeiljjk kunnen verkroppen.
Tot de zucht naar grootheid rekenen
we ook de weelde en de koffiehuizen en
hotels, die in de laatste jaren fabelachtig
is t-egenomen.
Vond men vroeger hotels, waar men
eenvoudig, doch goed en goedkoop, juist
Hij n'emt hare handen en drukt ze tegen
zijne oogen.
Gij zult wel zeer moede zijn, zegt hij.
Volstrekt niet, Jochem,
Maar hongerig
Ook niet. Ik kan niet eten, voor ik al
les weet laat mij niet zoo lang in onze
kerheid spreek, wie is zij
Zij is naast hem op een hoek van de sofa
o-aan zitten, leunt met de armen op de tafel
en kijkt hem met Hare groote, stille oogen
aan, die haar innerlijke onrust niet verbergen
kunnen.
Hij antwoordt niet.
Een van de jonge dames, die m het
huis uwer ouders verkeeren waarschijnlijk?
vraagt zij, als hij blijft zwijgen.
i ij schudt driftig het hoofd.
Neen, Ditscha, neen het is Ellen
Perth, de jonge Amerikaansohe, over wie ik u
schreef.
Ellen Perth En gij gij hebt haar
lief?
Ja, Ditscha!
Eü zij beantwoordt uwe neiging?
ja> dat geloof ik wel neen, ik weet
het zeker,
Hebt gij haar nog niet gevraagd
yjeen Daar heb ik nog mee gewacht,
ik had u immers de belofte gegeven, dat gij
haar eerst moebt zien, voor ik het doe
Eu gij denkt met haar gelukkig te
worden
Maar Ditscha, hoe kunt gij ciat vragen
Natuurlijk En al geloofde ik het ook niet
zooals m u thui3 geweud is, bediend
werd, du is daariu overdre en verande
ring gekom n.
In plaats van eeivoudige meubels,
vindt men een elegante inrichting, in
plaats van eenvoudige miidagkost moet
men aan de table d'hóte alle mogelijke
spjjzen proeven, die de menscb nitt
noodig lietft.
Het einde van het 'iel ia een kolossale
rek-ning waarbij nog de onvermjjielgke
fooien komen.
Al deze fijnheden, al die moderne luxe
zou de gewone ma", de eenvoudige bur
ger, zeker n:et opzoeken, als bjj ze slechts
vermjjden kon.
Wg vinden alzoo overal grootheids-
manie, misleiding en comediespel.
Niemand en steller dezes wel het
allermiust zou wenschen dat alle ge
bruiken en zeden van vroeger tjjl op
nieuw wordeu ingevoerd.
Maar zeker was het te wenschen, dat
een ieder zich kleedde, als zulks met zjju
stand overeenkwam dat ieder tevre
den was met de titulatuur, die aan zijD
vermogen en positie past dat ieder
gebruikte ia zooverre het zijn bruintje
op den duur kau bljjveu trekken.
Want erkend moet worden, dat al die
leugenachtige voornaamheid de eerlijk
heid en het eergevoel ten gronde richt
en alleen kan leiden tot ontevredenheid
en armoede van het volk!
Frankrijk.
Het blad La Croiv wjjst er op hoe
W a 1 d e c k-R o u sseau, de handel wijze
van Combes in strijd acht met zjj a wet
op de Congrega'ies. En wat doet de
kerkvervolger Combes nu, hjj redt zich
uit de verlegenhe d waarin zijn h.at tegen
de religieusen hem gebracht heeft, door
te zeggen«ik laat de Kamer vrjj om
over het onderzoek tot autorisatie der
religieuse scholen te beslissen.»
De Croiv haast zich, Da dit gezegde
dan ook alle kiezers sterk aan te manen
hunn9 vertegenwoordigers nog eens mee
te dealen wat hun verlangen in deze is.
Door tegaa autirisitie te stemmen toch
zullen de colleg-s gesloten woiden, vrjje
scholen opgeheven, weezen op straat ge
zet, zieken zonder hulpvaardige hulp der
zusters gelaten.
Te Biarritz is het Hotel du Palais,
iu werking te stellen, waarbjj het recht
van FruDkrjjk erkend wordt, om recht
streeks haven- en douane-gelden ta innen
voor de betaling van de aan Frausche
schuldhouders verschuldigde rente
Sommige Fransche bladen bevatten
de afbeelding der China medaille, die uit
gereikt zal wordeu aan de deelnemers
der expeditie van de geallieerde mogend
heden te Peking. Het eereteeken is een
voudig, maar leeljjk, en kau met een
beeije gozdeo wil opgevat wordeu als
een symbolischetegsasprask van Jaurès'
ontwapeningerede. Op de eene zjjdc staat
«de republiek» afgebeeldmet den
omlauwerden helm der koloniale troepen
macht op het hoofd.
Men hepft 't in den Rjjksdag wesr eens
over de Poolsche kwestie gehad.
Ziembovsky heeft nl. een inter
pellatie over deze zaak gehouden en er
zich ernstig over beklaagd, dat men de
Poolsche bswoners van het Duitsche Rjjk
behandelde op eene wjjze, die in tegen
stelling is met de goljjkheid voor de wet.
Verscheidene staaltjes werden daarbjj
door dea spreker gememoreerd.
De Regeering heeft dan ook een vols'a-
gen fiasco geleden met hare anti-Pool-
sche politiek en de s'rjjd om 't Polen
volk uit te roeien is geheel redemoo3.
De secretaris vaD Staa1',Posad o w s
k y diende hem van antwoord en ontken
de absoluut, dat er voor de Regeering
een PooIscL" kwestie bestond en ik kan
u verzekeren, sprak hjj, dat zoolang wjj
één soldaat op de b^en hebben, de te
genwoordige toestand zal bljjven bestaan.
Op 't verwjjt, dat Ziembovsky
den Minister van Oorlog nog nair 't
hoofd geslingerd had, als zou hg tegen
't recht in Poolsche stodenten als solda
ten voor éen jaar hebben ingelijfd,
woordde hem bedoeld Minister, dat v
alleen en terecht gebeur* is om lat zjj deel
uitmaakten van een PooL e vereenigiug.
Zaterdag is io daa Duitschen Rijks
dag bg derde lez'ng de wet op den kin
derarbeid aangenomen. De jongens en
meisjes, jonger dan 13 jaar, alsook de
genen boven dien ouderdom, die nog ter
school moeten gaan, mogen aan geen
bouwwerken gebezigd worden. Kiuderen
jonger dan 12 jaar oud, mogen niet ge-
bezig! wordeu in eenige werkonderne-
ming, werkhuis, handel, vervoerdienst,
dranksljjterjjen of toonaelvertooningen.
De Keizer laat, op eigen kosten,
nieuwe groote marmereu gedenkteekeus
oprichten. Bjj den ziogenaamden Gros
sen Stern zal esn nieuwe monumentale
fontein verrjjzen, die de Hubertus-sage
zal verzinnebeelden en als middelpunt
zal dienen voor vier anlere marmeren
een vroegere villa van keizerin Eugenie,
door brand vernield. Onder de b zoekers groepen uit het jagersleveu.
die met moe te gered werden, waren Het overschot der Dusseldorpsche
grootvorstin O 1 g a, een jmgere zuster tentoonstelling bljjkt iets meer dan een
van den Czaar, en haar man prins Peter I millioen mark te bedragen. Het is nog
van Oldenburg.
De Fransche Regeering heeft aan
Venezuela kennis gegeven van haar voor
nemer, om het tractaat van 1867 opnieaw
en al wist ik zeker, dat ik dood ongelukkig
met haar werd, ik zou niet van haar kun
nen afzien
Zij schrikt van deze woorden.
Als het zoo is, waarom vraagt gij haar dan
eerst nog? Hij heeft immers het recht, zelf te
kiezenHoe dwaas van haar, te verhingen,
dat hjj eerst haar raad vngen zal en hoe roe
rend trouw van hem, dat hij deze belofte
houdt.
Hij is opgesprongen en loopt nu in de ka
mer op en neer.
En hare ouders
Hij haalt de schouders op en strijkt zioh
over het voorhootd. Hare ouders? Ik weet
niet, Ditscha zij leven hier als zoo
vele Amerikanen, tamelijk weelderig, verzui
men geen eoncertgeen schouwburg voorstel
ling, geven diners, hebben eene equipage ge
huurd en miss Ellen ik leerde haar in de
manege kennen rijdt, kleedt zich heel
eigenaardig, speelt, zingt, is beminnelijk en
schoon maar verder weet ik niets.
En deftige lui?
Haar vader schijnt het te zijn hij
heeft lieve God, ik weet het niet. Hare
moeder die bevalt mij mindermaar ik
ben ook zeer verwend, Ditscha. Als men al
tjjd met iemand samen geweest is, als gij zijt
danhij ziet haar vol teederheid aan en
streelt haar over de handen
Mijn lieve jongen, zeg mij nu geene
vleierijen, vertel mij iets van hare moeder
die bevalt u dus niet?
In het geheel niet 1 Zij is de eenige in
niet beslist wat er met het geld zal ge
daan worden.
De Staatsmiaister Dr. Rudolf
vonDelbrüok is te Berlijn aan eene
de familie, die de parvenu niet verloochenen
kan; zij spreekt een onmogeUjk_ Engelsch en
een nog onmogelijker Dnitseh, zij kleedt zich
als eene dienstmeid op den eersten Pinkster
dag, zij ruikt van ver naar muskus en draagt
broches met edelgesteenten omzet en van eene
buitengewone grootte op den publieten weg
in één woord de moeder is verschrik
kelijk.
En niettegenstaar de dat
Ik trouw immers de moeder niet, Dit
scha, brengt hij hier tegen in, zich tot scherts
dwingend.
Alles bijeen genomen, mijn jongen, dan
schijnt het mij toe, dat zij geene partij voor
u is, antwoordt Ditscha op kalmen toon.
Eerst moet gij beter zien, antwoordt hij.
Ach, mijn jongen, ik weet wel, dat ik
u niet beletten kan, maar gij zoudt nooit
eene enkele alledaagschheid, de minste platheid
in uwe vrouw kunnen verdragen.
Ellen is geheel en al eene dame, Ditscha!
Daar geloof ik niet aan, beweert zij, de
luoht der kinderkamer moet zeer rein zijn,
Achim om eene dame volkomen te vormen.
Niet in vele woningen treft men dat aan.
Maar wij zouden haar nog kunnen op
voeden, spreekt hij op zachten toon, gij en
ik, Ditscha 1 Hjj grijpt hare hand en kijkt
haar in de oogen, smeekend, ach, zoo smee-
kend zjj heeft aan dezen blik nooit weer
stand kunnen bieden.
Dat is waar, mijn jongen, en als zij u
in allen ernst lief heeft, zal zij ook willen
leren.
beroerte gestorven. De overleden
reikte bjjaa deu leeftgd van 86 jaar.
Martin Friedrich Ru dj f
Del brück werd op 16 April 1817 te
Berlgn geboren.
Hjj studeerde te Bonn, Göttingen eu
Berlgn iu de rechten en begon in 1842
zgn staatkundige loopbaan aan het Minis
terie van Financiën. Later heeft hg veel
bjgedragen tot de totstandkoming van
den »Zoliverein«
D e 1 b r c k was langen tjjd in den
Bondsraad, zoowel als in den Rjjksdag,
de vertegenwoordiger van Y o n Bis
marck. Hg werd diens «rechterhandt
genoemd. Toen Von Bismarck ech
ter aan het protectionisme de voorkeur
gaf boven den vrjjhandel, ontstond er
eene verkoeling tusschen de beide staats
lieden.
De overledene heeft zich voor zjjn
land verdienstelijk gemaakt bg de on
derhandelingen met de Zuid-Daitsche
Staten in 1870, en ook dooi ajjne ver
dediging van het verdrag van Versailles
in den Noord-Duitschen Rjjksdag.
Ir 1876 diende hg zjjn ontslag in.
Hg werd in 1878 ia den Rjjksdag geko
zen, waar hg zich in het daaropvolgen
de jaar verzette, hoewel te vergeefsch,
tegen de aannem:ng van het nieuwe tol
tarief, en met name tegen de bescher
mende rechten op granen en industrieele
producten.
Koning Edward is ongesteld. Z. M.
heeft koade gevat en moet zjju kamers
houden.
De manoeuvres waarbjj de Engeleche
torpedo-jager Orwell is verongelakt,
werden 's nachts gehouden zonder lich
te j, iu de buurt van de Syvota eilanden.
M-n mag van de Engelsche torpedo
jagers wel zeggen, dat zjj ongeluksvaar
tuigen zjjn. In 1900 is er een aan den
grond geloopen eu zijn er 41 in aanva
ring geweest, in 1901 liepen er vier vast
en kwamen er 50 in aanvaring.
Uit St. Petersburg wordt geseind Het
Russische Telegramaieu wsageotschap ver
neemt, dat de Russische-Perzische han
delsovereenkomst van 27 October thans
bekrachtigd is. Een daarbg gevoegd ta
rief stelt de nieuwe tariefposten vast die
bjj het wederzjjdsche handelsverkeer zul
len gelden. De overeenkomst bepaalt dat
Rassische waren, behalve aan inkomende
rechten, aan geeu rechteu in Perzië on
derhevig zullen zjju. Perzische waren
zgu, de bgzonder omschreven uit
zonderingen daargelaten ook aan geen
uitvoerrechten meer onderhevig. Het tot
dusver bestaande Perzische uitvoerrecht
van 5 percent wordt volkomen afgeschaft
met uitzondering van de in het tarief
vermelde uitvoerrechten. Rusland ver
leent aan de in het tarief niet opgenoem
de Perzische werefl behandeling op voet
van meest begunstigde natie. Perzië schaft
de weggelden af, behalve voor nog aan
te leggen kunstheirwegen.
Ditscha, roept hij juichend uit.
Zij fronst het voorhoofd.
Achim, ik weet immers niet, of zij u be
minnen kan, zooals gij verdient bemind te
worden.
Leer haar eerst kennen Ditscha 1
ja> natuurlijk, verschaf mij maar een#
gelegenheid.
Zoudt gij uit liefde voor mij, ede
naar de opéra willen gaan, al zijt gij ook
vermoeid van de reis
Kan ik haar daar zien?
j8> ik heb eene plaats voor u de
loge naast de hare, ik zelf ben in het pari 3t.
Dan kunt gij Elfen vlak bij zien.
Maar mijn toilet 1 Maar dat is w ,ar
ook, ik kan een andere japon aan doen ik
hebeene zwart zijden meegebracht. - ik
moet mij haasten, niet waar Ach wees zoo
goed een kop thee voor mij te bestellen
in tien minuten ben ik klaar.
In de aangrenzende kamer verandert zij
haastig van gewaad en komt precies, zooals
zij beloofd heeft, na tien minuten weder
binnen, in een zwart -zijden japon, die op
geen enkele versiering aanspraak kon maken,
de fijnheid der stof en de keurige snit uit
gezonderd.
Wordt Ktreolgd)
