No. 5317
Woensdag 11 Februari 1903
27 ste Jaargang
voor
Uuu
cfëooró
en Suiè-éCollané.
Het nut der spoorwegstaking.
dreuh van %3Hromn.
BUITENLAND.
BUREAU: St. Jansstr&at. Haarlem
Amerika.
Frankr ij k.
Zaid-Alrlka
Kerkvervolging in Frankrijk.
Het Dresdener Hofschandaal.
HbagBlaó
r
F
- L
ABONNEMENTSPBIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post >1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
HSX1END
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels 75® t
Elke regel meer7~'j
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AÖIÏE Mi KON AGIXATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtrangèrt
G.L. DA ÜBE Co JOHN., FJ ONES Succ. Paris 315i» Faubourg Montmartre
Dit opschrift zal menigeen verbazen.
Daarom is het ook juist gekozen.
VerbaziDg brengt tot lezing lezingtot
nadenken nadenken allicht tot bereiking
*an het doel, met het geschrevene bs-
oogd.
En nu is het een onwederlegbaar feit,
dat de spoorwegstaking ons een hoogst
nuttige les heelt gegeven met betrekking
tot de organisatie.
Zoo ooit dan is thans onomstootelgk
gebleken, welke gtoote kiacht er van or
ganisatie kan uitgaan. En tevens kwam
duideljjk aan 't licht, hoe noodzakelijk
Het is om de bonder, welke staar tegen
over die, waaraan de heillot ze staking te
vrjjten was, zooveel in ons vermogen is
to versterken en uit te breiden.
Ziedaar lessen, welke van groot nut
kunnen zgn. Lessen ook, die voorzeker
Onder ons niet geheel overbodig waren.
Zeker,wjj hebben wel gehoord het woord
Van Paus Leo XIII: Werklieden, ver-
eenigt u Maar hebben wg allen 'c ook
verstaan en begrepen
Het antwoord op deze vraig kunnen wg
tot ons leedwezen, niet in geheel bevesti
genden zin geven. Hoe toch hoort men
vaak spreken over de goedgezinde Werk
lieden-bonden Men oordeelt ovsr die or
ganisaties met onverschilligheid. Niet dat
•öen haar zal tegenwerken Dat moest
nog bgkomen. Maar met werking geeft
Hen ook niet. Er zgn er, welke die Bon-
Hen beschouwen als instellingen, waarmede
Oren nu eenmaal vrede moet hebben.
Hoe veel sterker konden die corporaties
80nindien men algemeen inzag, hoe
kroodnoodig zg zgn in onzen tgd hoe
Verblgdend 't is, dat er nogzoovele goed
gezinde arbeiders gevonden worden.
Het ljjdt intusschen geen twijfel, of die
onverschillig! n zgn door de spoorwegsta
king wakker geschud. Daar werd, op bevel
Van een luttel aantal «leiders»eensklaps
het werk aan de spoorwegstations neer
gelegd, het verkeer over 't gansche land
Verlamd.
Dat aan de kracht der organisatie,
Welke zich zoo openbaarde. En toen zag
tten ongetwijfeld met vreeze op naar
dien spoorwegbond eu vroeg men zich
af: is er onder ons niets, wat daar te
genover staat
Op deze vraag werd aanvankelijk geen
antwoord vernomen. Ongetwijfeld waren
er onder de stakers velen, die slechts ge
dwongen medededen, uit vrees voor ge
weldpleging van de zgde hr nner «kame-
FEÜILLETON.
65.
Vervolg)
Als naar hulp zoekend, dwaalt zijn oog naar
den man af, maar deze haalt de schouders op
en knikt met het hoofd, alsof hg zeggen wil:
Gij hebt het willen hooren, mijnbeer I
In Jochems oor klinkt nog dat eene woord:
Weggeloopen.
Gjj zijt een leugenaar, mijnbeerriep
hy uit, een gemeene leugenaar!
Nb, hij is miin tweede, lieve man ge-
Worden, nadat hi) acht jaren lang in onze ma
Qege gereden heeft te Chicago, verklaart me
vrouw Perth. Vraag uwe zuster maar naar hem,
zij kent hem, Hans Van Perthien.
Gjj zult van mjj hcoren, mijnheer, zegt
Jochem.
begrjjp u, is het antivoord.
Het volgende oogenblik bevindt de jonge
Uian zich op weg naar het hotel, wair Dit-
scha was. Toen i» hij in hare kamer gekomen
Het ten bloedend hart, zijn zoo vereerd beeld
Was bezoedeld, in het stof geworpen zoo on
gelukkig en treurig heeft hij zich zgn heele
]«ven nog niet gevoeld. Het ij niet waar het
niet waar zijn Hij heeft niet gewaagd,
j* iets tegen haar over te zeggen, hij heeft
Sar slechts aangestaard, zijne Ditscha
is niet mogelijk, het is waanzin f En nu
raden»; anderen,die feiteljjk niet wisten
waar het om ging, die maar den arbeid
weigerden omdat het nu eeumaal werd
geboden.
Deze allen werden overgelaten aan zich
zelf, overgela'ea aan de macht en den
invloed der roode corporatie. Hoe geheel
anders had dat kunnen zijn, indien die
wankelmoed'gen en onwetenden steun ge
vonden hadden. Maar waar zg het oog
wendden, overal ontwaarden zg louter
«stakingsleiders», mannen, die plotseling
de lakens uitdeelden met een air, oi zg
'c gezag in handen hadden. Vergeefs za
gen zjj uit naar personen, tot wiea zij
zich ia hun twjjfel konden wenden,
personen, onder wien zjj zich konden scha
ren om tegenweer te bieden tegen dit on
begrepen of slechts met weerzin opgevolg
de bevel van het «hoofdbestuur». En
juist doordat v.or de goedgezinden alle
leiding ontbrak, kan dat «hoofdbestuur»
den baas spelen ook over hen, die het
volstrekt niet als zgn heer en meester er
kenden.
Esrst toen de staking geëindigd was
vernamen de goedgezinden dat zg niet
allaea hadden gestaan. Hier eu daar had
er een arbeider een manmoedig voor
beeld gegeven en hier en daar weiden
thans moties aangenomen, gericht tegen
de staking.
Dit werd door hen en door alle wel-
gezindej natuurlijk met vreugde aange
hoord. Zelfs zg, dia zich tot dusverre
niet om werklieden-organisatie hadden
bekommerd, lieten een bravo hoorea nu
bleek dat de anti-socialisten toch niet
geheel zonder aaneensluiting waren.
Het bleek echtar te laat! Tijdens de
staking, tgdena de hitte van 't gevecht,
hadden de banieren der goedgezinden
ontrold moeten zgn, tot steun der wel-
gezinden onder de arbeiders. Maar ver
geefs werd naar die banieren uitgezien 1
Alleen de roode vaan wapperde hoog en
breed.
Ziedaar de tweede les der staking: onze
organisaties zgn niet. gereed, men liet
zich overrompelen en oüze leiders missen
de beslist noodige voortvarendheid.
Het gaat niet langer, een voorz:cbiig
afwachtende houding aan te nemen om
eerst eens de kat uit den boom te kijken
en hen van voortvarendheid te beschul
digen die reeds voor langen tgd met
ernst zich rekenschap gevende van de
tijdsomstandigheden, wezen op de gebre
ken die heerschen in onze R. K. Volks
bonden, die wezen op de gebrekkige en
gevaarlijke leiding die gegeven werd, die
wezen op den stroom van socialistische
deeën die ook in onze R.K. Werklieden-
vereenigingen binnendrongen. Zg werden
als verdachten b.sekouwd en aldus be-
haadeld eu men dacht er niet aan, dat
het spreekwoord waar bljjft:
Het is een oprecht vriend die u uw feilen toont
Maar zjj zullen gereed komen! Nu
vooreerst de droeve feiten onloochenbaar
da macht der organisatie hebben aange
toond; nu tweedens bleek, dat onze orga
nisaties nog lang niet v.jjn wat ze wezen
kannen, nu alzoo de kwaal ia ingezien,
nu zal 't geneesmiddel onverwijld en
krachtig worden toegepast. Die tot dus
verre op onze organisaties neerzagen zul
len haar leeren waardeeren; die ver-
Dinsdagavond heeft te Sagiuow-Bay in
de Vereenigde Staten een vreeseljjke storm
gewoed. Een jjsbank liet los, waaropeen
400 visschers hutten hadden opgeslagen
om hun bedrjjf uit te voeren. Van de
hutten bleef niets over- Twee visschers
zgn verdonken en van d9 andere, die
met de ijsmassa zeewaarts zgn gedreven,
bestaat weinig hoop op redding.
Zaterdag zijn te New-York goed
geslaagde proeven genomen met het
draadloos overseinen van de noteeringen
van d3 makelaars in de straat naar een
financieel blad. Daartoe werd gebezigd
een automobiel uitgerust met ten dunne
fluimden tot haar toe te t.eden, zullen koperen roede eu een De Forest apparaat,
zich laten inschrijvendie. het aan steun De automobiel was opgesteld bjj de straat-
beurs; het bureel van het bïal was in
dezelfde straat gelegen.
In den omtrek van Vervins is eene
pachteres, tien zij van de markt bu:s-
lieten ontbreken, zullen dien tbaus aan
bieden, want tegenover de stakers orga
nisatie moeten die van den regflmatigen
arbeid gesteld worden.
Daarmede is echter nog niet alles ver
richt. De spoorwegstaking heeft ook ge- j cw~~Tti'ke8rd'e7™0o"rA Doo™%«Mhei
leerd, dat het voor de Regeering tijd is, dene messteken getroffen, werd de vrouw
hoog tgd, de nalatigheid der liberale
Kabinetten goed te maken en de regeling
van het arbeidscontract ter band te
nemen. De verhoudingen vau werkgever
en werknemer dienen even stipt en even
bindend te worden omschreven als met
zoo velerlei andere maatschappelijke ver
houdingen dit het geval is. Men zag dat
vroeger zoo niet in; maar de tgdeom-
is zjj weg en een gevoel van vertwijfeling grjjpt
hem aan.
Zeer vroeg, als de duisternis reeds plaats
maakt voor de schemering, keert hij weder
naar huis.
gewurgd gevonden. Haar mar, ongerust
over het lang wegbljjven van zgn vrouw,
voud al zoekende haar lgk in de kar lig
gen, waarmede zjj van de markt he
waarts keerde, het paard was op den wt
bljjven staan.
De 20 jarige knecht n het slacht
offer heeft den moord g^p'eegd. Deze
booswicht heeft zijn misdaad met het doe!
zgn meesteres te bestelen gepleegd. Hg
was slechts twee maanden in dienst der
standigheden zgn veranderd. De bakens j echtgenooten M ar c h a 1.
hadden al lang verzet moeten zijn. Wjj weteu dat de heer Ed. Dra-
Dat zulks nog niet is geschied, daat-, mont, hoofd-redacteur van Libre Parole
Voor kan voorwaar den tegenwoordigen
Premier geen versvjjt treffen. Reeds een
kwart eeuw geleden drong hg in de Ka
mer aan op organisatie van den arbeid
op een wetboek van Jen arbeid. Maar
glimlachend werd hij aangehoord door
de heeren van het laat-maar-waaien sys
teem. De arbeid is voldoende aan boeien
geklonken door de jjzeren wet van vraag
en aanbod, zco meenden de vrijzinnige
heeren. Hoe ledrogen zgn zg echter
uitgekomen. Tegenover die wet van
vraag en aanbod heeft de arbeid zgn
organisatie gesteld, welke in staat ge
Ditscha is op Beetzen aangekomen. Onder
weg is zjj aan een station even uitgestapt en I
heeft getelegrafeerd om het rijtuig te zenden, I
en het rjjtuig wacht haar werkelijk Het is'
koel eu regenachtig g?.wo"den, men heeft de
coupé gestuurd, die Achim zijne zuster schonk
omdat zij hare boodschappen in Butzow bjj j
slecht weder niet meer in de kapchaise zou
behoeven te doen, zooals tot nu toe, want het
vorige jaar heeft zij zich daarbij eene hevige
verkoudheid op den hals gehaald.
Het is een voertuig als eene pronkkast
met bruin zijden damast a'gezet, met een zakje
voor het notitieboek, een allerliefst horloge
en een bruin fluwee'en hanger, eenen spiegel
en een gummibal met lucht gevuld, waarmede
zij den koetsier het teeken geeft, om stil te
houden.
Een rjjtuig, dat veel te mooi voor mij
is, hee't zij met et-n blozend gelaat verklaard
toen het haar geschonken werd, en haar broe
der had gezegd 1 itscha, er is niets, dat voor
u te mooi is I
Nu weent zij, omdat hjj, die zoo gaarne
anderen vreugde bereidt, lijden moet, omdat
zu'k een treurige samenloop van omstandigheden
jjn eersten droom verstoren moest. Ach,
bleken is, die wet buiten werkirg te
stellen. Nu zal D r. K u y p e r wel mede
standers vinden.
't Mag daatotn betrekkelijk gelukkig
worden geacht, dat juist nu de schellen
van de oogen werden gerukt dargenen, die
nogm'ddenin de oude toestanden dachten
te ziiten. Nu toch mag de Regeering op
algemeene medewerking rekenen bjj de
volvoering van haar ongetwijfeld goede
plannen ten aanzien van den arbeid.
het is ook haast niet te gelooven
Te huis aangekomen, verneemt zjj dat de
oude beer nog slaapt. Zij zoekt hare kamer
op en laat Hanna verzoeken, bij haar te ko
men en terwijl zij van Stleeren Verwisselt, zit
de oude, trouwe iel op een stoel, die hare
meesteres haar vriendelijk aangeboden heeft
en bericht, wat gebeurd is in den korten tijd
harer afwezigheid.
Ik en mijnheer de baron ziju uit, rijden
geweest, begint zij, en houdt daarbij de han
den gevouwen, of zij een ongeluk ver
telt
Zco? zegt Ditscha verstrooid, onda k«
den regen
Geen druppel is er gevallen, freule Dit
scha, maar ik wilde wel, dat het gegoten
had,' dan was de rit wel achterwege geble-
ven.
Waarom dan Hanna!
Omdat mjjnheei de baron onderweg be
wusteloos geworden is.
Maar Hanna I
Ja, dat was juist niet pleizierig, en al
was ook
Hoe is bet gekomen Spreek toch roept
Ditscha.
.Wjj zijn klokslag drie uur hier wegge-
den en precies te negen uur zijn wij gisteren
avond thuis gekomen.
Ditscha kijkt de oude vrouw aan, alsof
zij meent, haar niet goed verstaan te heb
ben.
Ja, en dat kwam zoo mijnheer de
baron wilde met alle geweld naar Dombeck
te Parjjs, weigert belasting te betalen als
protest tegen de vervolging der religieu-
sen. Hjj zelf gaf het voorbeeld waardoor
Vrjjdag beslag werd gelegd op zgn meu
bels
Toen de deurwaarder zich ten huize
van Drumont aanbood, vond hg deze
in gezelschap van eenige vrienden. D ru
is o n t weigerde op nieuw te beta
len, tot twee prachtige stoel »n op
straat werden gebracht en ten verkoop
aangeboden. Toen betaalde Drumont
en het comediespel was afgeloopen.
Te Biarritz zjjn twee van de drie
aldaar dezer dagen door de zee verzwol
gen tooneelspelers aan land gespoeld.
In de kolenmpn van Charbonnier
te Clermond-Ferrand zgn Donderdag drie
mjjnwerkers, bjj een ontploffing gestikt.
De ongelukkigen laten drie weduwen en
zes kinderen na.
Op de begroeting vau Frankrijk
voor 1903 is een post van ruim 3 mil-
lioen Danes uitgetrokken onder de ont
vangsten, wegens de voorgenomen aan
munting van 16 mitlioen 25-centimes-
stukken. Zg zullen uit zuiver nikkel
wordeu geslagen met ten hoogste 0.02
bjjiengsel. Daartoe zullen 112.000 kilo
nikkel noodig zgn, die bg aankoop 3,50
toe, en ik zeg nog, ik zeg mijnheer, is dat
niet te veel vau uw gestel gevergd, want de
koele voorjaarslucht neemt de oude menschen
zoo dikwijls mee maar hij wilde en zou,
en dan is er niets aan te doen. Wij reden
dus weg en toen wij aan het veer kwamen
van de kromme Beetzen, daar, waar deze het
park van mijnheer Rothe begrens', toen zeide
hij tegen mij Hanna, ik gevoel mjj zoo naar.
Hanna laat omkeeren I En daar lag hij
reeds als dood op de kussens Wat zou ik
nu beginnen! Gj weet wel lieve freule, dat
ik niet zoo licht het hoofd verlies, maar de
zen keer ik dacht niet anders of hjj is
dood en omdat wjj dicht bjj het Dombeeker
slot waren, roep ik tegen den ouden Erans,
dat hjj de poort maar in moet rijden eu hulp
zien te krijgen, Nuen daar Zij zwijgt
een oogenblik nu ja en 't was maargoed
dat juist de heer te huis was, om onzen ar
men, ouden heer te verplegen, En dat heeft
hjj dan ook gedaan, of hij zjjn eigen zoon
was, freule Ditscha, en klokslag half negen
heeft hjj den ouden baron op zgn armen de
tra pen afgedragen en in zijn rijtuig, en is met
ons naar huis gereden en heeft hem hier in
bed gelegd en is hier gebleven, tot mijnheer
de baron ingeslapen was, mijnheer Rothe.
En de oude oogen zien met spanning hare
meesteres aan, alsof zjj de minste beweging
willen bespieden die dit bericht inhetbleeke
gelaat moet te weeg brengen. Maar Ditscha
weet zich te beheerscben; zg blij t volkomen
kalm en spreekt geen woord, maar elke zenuw
in haar trilt,
fr.perkilokosten,waarbjj voorde matrgzen
enhet munten 440.000 frs. komt. Van de 4
millioen francs wettelijke waarde blijft dan
nog ruim 3 millioen voor de schatkist
over. Om het nieuwe muntstuk van den
zilveren franc te onderscheiden zal de
middellgn iels grooter wordeD nl. 24 m.
m. (die franc is 23 mm.), ook de dikte
grooter (1.77 m. tegen 1,23), en zal het
een gladden rand hebben (de franc is ge
karteld). Bjvendien zal de beeldenaar
veel eenvoudiger zgn, geheel anders dan
bg de zilveren specie met duidelijke aan-
wjjzing van de waarde. Het stok zal 7
gram wegen, tegen 5 gr. de franc.
Volgens Zwitsersche bladen bestaat in
Europa een geheim Boeren-comité, dat
zich ten doel stelt de herbevolking van
Transvaal en Oranje Vrijstaat bevorder
lijk te zjjn. Dit comité wil Zwitsers,
Franschen en Doitschers tot vertrek naar
Zuid-Atrika behulpzaam zgn, teneinde
te beletten dat de Engelsche bevolking
overmachtig wordt.
Jongelieden, die uit genoemde landen
naar Zuid-Afrika will°D vertrekken, wor
den volledig uitgern8t door het romité,
dat ook de reiskosten betaalt. Ter be
stemming gekomen worden zjj opgeno
men in de Boerenfamilies, zjj ontvangen
allen steun om de hoeven op ta boa wen
die door de Engelschen zgn vernield en
tot het bewerken van den grond.
De Prefect van het Departement Finis,
tére heef. bevel gegeven dat opnieuw
14 meisjesscholen, die door zusters
van den H. Geest en den H. Joannes
worden bestuurd, gesloten moeten
worden. Do zusters hebben ten spjjt der
bevolking de scholen reeds verlaten.
De Regeering heeft bevel gegeven aan de
Prefecten om lokalen te huren voor de
schoolmeesters en schoolmeesteressen van
de openbare scholen, op die plaatsen,
waar de burgemeesters weigeren cr iu te
voorzien.
In de Fransche Kamer zjja 54 aan
vragen om autorisatie van kloosterorden
in behandeling genomen. De Commissie
met het onderzoek belast, stelt voor, zon
der verder onderzoek, die aanvragen te
verwerpen.
Het Saksische Hof heeft beslist ge
weigerd de Kroonprinses L o u i se toe te
laten bij haar kinderen. Het gerucht
als zou de Kroonprinses, nadat G i r o n
alle betrekkingen met baar had afge
broken, rr eds in het Konink'gk Paleis
zgn, is volkomeD ongegrond.
De jonge prins Frederi k-C h r i s-
t i a a n neemt in beterschap toe, hjj
J heeft eenige nren rnst:g geslapen en *iin
eetlust begint, doch de koorts is g
niet verminderd.
Inmiddels dringt de onbezonnen Pi -
ses aan, haar kind, dat zjj verlaten he
Zij zit in den leuningstoel van hare slaap-
kamer en ziet er uitgeput en erbarmeljjk uitl
Ham.a staat op, schikt een paar kussens te
recht en haalt eene zachte deken Rust nu
vat, lieve freule! Zoo'n per *orce toer is i ie
goed voor tt Zoo, en nu maak ik
donker in de kamer, ga wat slapen,
Als men uitgerust en uitgeslapen is
heeft men terstond een andere stemming.
Zoo, en als onze jonge heer maar eerst weer
hier is, zal het wel beter worden, ook met
den ouden heer
Het ia theetijd, als Ditscha naar beneden
komt. De oude, vertrouwelgke woonkamer is
in eene grauwe, bijn» winterachtige scheme
ring gehuld, in den haard brandt een helder
vuur, Ditscha, die uit een korten onrnstigen
slaap ontwaakt is. kon men het nog aanzien,
dat zij bitter ge ween. I heeft, voor zij inge
slapen is. De oude heer zit in zjjnen stoel in
een wollen deken gewikkeld, en merkt er
nauwelijks iets van. Hij schjjnt zich zelfs niet
meer te her inneren, dat Ditscha weg geweest
is.
Jochem laat u groeten, oom, regt zjj,
en over twee dagen op zijn laatst is hjj
hier.
Hebt gij hem dan ach, ja, was hjj
gezond en vergenoegd
Komt hjj verloo'd naar huis?
{Wordt vsrotlfi,)
