No. 5321
Maandag 16 Februari 1903
LI
27 ste Jaargang
voor ^fZooró' on éCuió-JCollanó.
mm
Over Arbeiders-organisaties.
Acars ma eos ag^ai'tb
c&reule van dfironen.
BUREAU: St. Jansstrast. Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
öUlTHMl ii O.
België.
Italië.
Marokko.
Duitschland.
Frankrijk.
Wereldtentoonstelling te Lnik.
ABOWNEMBWTSPBIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
HNXUKNPRffr
PBIJS DEB ADVEBTENïIBN.
Van 16 regels 50 Ger
Elke regel meer7
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Centa per advertentiea Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtrangère
G.L. D Al! BE fy Co JOHN., b. JONES iSucc- Paris 31 Us Faubourg Montmartre
Wij staan alles behalve alleen in onze
meening, dat er aan de organisatie der
christelijke arbeiders nog maar al te veel
ontbreekt. Veelvuldig en in den breede
is er thans in de christelijks pers op ge
wezen, hoe hoog roodig het is, dat de
organisatie krachtiger ter hand worde
genomen en flicker worde gestemd. Uit
geroeid moet de meening, dat christelijke
werkljedenvereenigingen zjjn «een nood
zakelijk kwaad,zooals we wel eens hoor
den beweren. De socialisten vereenigen
zich nu eenmaal, zoo heette hetlaten
de christelijke aibeiders het nu ook maar
doen, al verwachten wy er geen heil
van. Weg met die flauwhartigheid! De
jongste gebeurtenissen hebben klaar en
di ideljjk aangetoond, dat hier niet dient,
niet mag gesproken of zelfs maar ge
dacht aai «ncodzakeljjk kwaad»; dat
integendeel dient gesproken van een
noodzakelijk goeddat uit alle macht en
met alle kracht moet worden bevorderd
Genoeg echter hierover. Wjj hebben
er het onze van gezegd. Laten wjj thans
eens zien, wat er onzerzjjds kan gedaan
worden tot verbetering en versterking
onzer organisaties. En dan willen wij
ons eens beroepen op de meening van
een ander katholiek bladeen blad, welks
goede bedoelingen men niet verdacht zal
makenHet Huisgezin. Het schreef«Ni. t
alleen wat het spoorwegbedrijf betreft,
maar ook voor andere vakken mogen
onze katholieko werklieden z'ch in een
krachtige organisatie vereenigeu.» Daa;bij
uitte het blad den wensch «dat onze
mannen van naam en invloed zich meer
gaan bezighouden» met de goedgezinde
vakvereenigingen. Wjj lezen
//Zij moeten daarvoor meer belangstelling
toonen, daaraan steuD en leiding geven. Ge
schiedt dit, dan kunnen zij ook in kritieke
oogenblikken een invloed uitoefenen, welke
dien der socialistische kopstukken neutrali
seert.
//Troelstra, Hugenholtz, Mei-
chers, Ter Laan vier sociaal-demo
cratische Kamerleden waren bij de staking
baantjes-de-voorste T e r Laan zou, ware de
algemeene werkstaking over heel het land
afgekondigd, als generalissimus zijn opgetreden.
CXk de radicale professor Treub was present.
//Onre katholieke Kamerleden waren thuis
en lieten den socialisten vrij spel. Dit moest
in het vervolg niet meer voorraTen. Ook de
onzen moeten op de vlakte komen en hun
raadgevend, waarschuwend woord doen hooren.
//Een geestelijke adviseur, hoe ijverig ook,
kan al het werk niet af. Er is hier een
leeken-apostolaat te vervullen door de besten,
de kundigsten, de invloedrijksten onderons.//
jf E O l 1 LEI OA.
69.
Vervoeg)
De liefdezuster slaat de armen om lmar heen
om haar de kamer uit te voeren.
Achim! gilt zij, zeg dat ik bij u- mag
blijven om Godswil.
Geen antwoord,
Achim I gilt zij nogmaals.
l'e zuster trekt haar nu met geweld over
den drempel heen en laat haar in eenen stoel
neer. Houd u toch kalm, smeekt zij. Zie
ken zijn wonderlijk!
Maar Ditscha kent hem beter, zij weet, dat
hij haar veracht
Als Cill/ den anderen morgen door Dit-
scha's kamer gaat, is zij verwonderd deze niet
te zien. Zij vraagt naar haar.
De liefdezuster heelt haar niet meer gozien,
het kindermeisje ook niet, maar het dienst
meisje zegt, dat de freule reeds vroeg uitge
gaan is.
Des avonds laat komt Ditscha met een
huurrijtuig op Beetzen aan. De dienaar, die
het portier voor haar opent, schiikt van haar
als van een spook. Z j zegt geen woord, zij
wankelt de trap op en verdwijnt in hare ka
mer Pet kamermeisje en Hanna die door
den dienaar van haie aankomst verwittigd
zijn, komen haastig toeloopenzij vinden
Zeer juist gezegd. Alle m ddelen die
nen aangewend, om onze organisaties zoo
krachtig mogelyk te maken; dienen aan
gewend door hen, welke die middelen in
practischen en moreelen zin zoo ruim
schoots bezitten. Zich af en toe eens te
laten zien op e.= n feestvergadering, geeft
wel zedeljjkea steun, maar is nog lang
niet genoeg. Practisch meewerken ten
goede, ziedaar de hoofdzaak. Zek r is 't,
dat er personen gevonden kunnen wor
den, die overtuigd zijn van het groote
nut, van de noodzakelijkheid der chris
telijke organisaties; personen, die ook
naar die overtuiging handelen. Maar juist
het feit, dat zij zoo makkelyk bp name
zjju aan te wyzen, toont aan, hoezeer
zjj uitzonderingen zijn. Hun goede voor
beeld moet door meerderen, veel meer
deren worden gevormd.
Het Buisgezin bepaalt zich echter niet
tot de zoo noodzakelijke voorgangers en
1-iders alleenhit wyst ook op de plich
ten der leden, der organisaties zelf. Het
blad zou wel wenschen
//Dat zulk een organisatie haar werkzaam
heid niet bepaalde tot het houden van ver
gaderingen, maar ook, en vooral, trachtte, van
haar leden bekwame vakmannen te maken j
«•Dit laatste is een kapitaal punt, dat, ge- j
looven wij, wel eens min of meer uit het oog
wordt verloren. Men eischt van de werkgevers
een behoorlijk loon en een niet te langen ar- j
beidsduur en wij steunen die eischen gaar-
ne maar dan heeft ook de werkgever het
recht op goede, kundige werkkrachten, geen
brekebeenen in het vak.
//Een organisatie der werklieden is nuttig, ook
om billijke eisehen kracht hij te zetten, maar dan
heeft zulk een organisatie eveneens den plicht,
alleen voor den flinken,bekwam?nVerkman opjte
komen, of liever, dan moet zij, zoo ver bet
van haar afhangt, zorgen, dat al haar leden
hun vak terdege verstaan.
//In ieder geval moet de organisatie er voor
waken, dat de leden te Teel op haar gaan
leunen en meenen, dat eigen individualiteit
er minder op aankomt, dat ijver en kunde
minder nosdig zijn, daar men toch de orga
nisatie als st.ua in den rug heeft.//
Uitstekendl Niet alleen de rechten der
werkliiden moeten in deze vereenigim
gen verdediging vinden, maar ook hun
plichten. En tot die plichten behoort iD
de voornaamste plaats, dat zjj zorgen
degeljjke vaklieden te zjjn of te worden,
vaklieden, het hooger loon, dat zij vragen,
waardig. Het gaat niet aan, van den
patroon goede betaling te vragen, indien
men daar niet goeie werkkracht tegen
overstelt. Wanneer de christelijke orga
nisatie instide van maar altjjd op de
«socia'e kwestie» te hameren, d n leden
hare meesteres op den grond op de knieën
neergezonken, als eene vertwijfelde.
Ik ben maar gestruikeld over het ta
pijt, zegt zij en beproeft zich op te richten.
Om Godswilroept Hanna uit, als zij
het vreeseljjk veranderde gelaat ziet, freule -
wat ziet gij er uit P Er is een ongeluk ge
beurd onze jongeheer is dood
Neen, zegt Ditscha, neen, hij leeft
maar ik, Hanna, ik ben En de oude
trouwe ziel houdt hare btwnstelooze mees e-
res in de armen.
XXII.
Het is een dag, in het eind van Septem
ber, buitengewoon heet, bijna zoo warm of er
onweer zou komen, als de jonge baron Van
Kronen van baden, die hij eerst te Wiesbaden
gebruikt heeft en later, om geheel op krach
ten te komen, te Blankenberg, naar Beetzen
terugkeert.
Mama Ciily heeft hem getrouw overal heen
vergezeld hij is zoo neerslachtig, dat zij hem
onmogelijk alleen kan laten reizen. En boven
dien zijn zoo wel Wiesbalen als Blankenberg
plaatsen, die zij reeds lang heeft willen be°
zoeken. En het was daar inderdaad wonder
schoon. Zij schreef haren man vol geestdrift
den eenen brief na den anderen, hem die zich
met Teplitz moest vergenoegen, omdat hij
zulke dure plaatsen niet bezoeken kan en zich
door zijn stiefzoon niet gaarne laat vrij hou
den met Cilly is dat iets anders.
Mijnheer van Bredow is pedant geworden
wel terdege van die plicht doordringen,
dan wordt hierdoor reeds een groot goed
verkregen. Een werkman toch die er
naar streeft een degeljjk vakman te zjjn
en daarbjj trouw zjjo plichten te ver
vullen, zulk een mag versvachten dat de
werkgever p jjs zal stellen op zjjn arbeid
niet allren, maar ook op zjjn persoon.
Om voor heden te concludeerenwjj
zouden zoo gaarne zieü, dat het hierheen
werd geleid, dat het zooverre werd ge
bracht dat het lidmaatschap sener chris-
teljjke organisatie op zichzelf een aanbe
veling was ook ten aanzien van flinken
arbeid, van degeljjke vakkennis, van stipte
plichtsbetrachting. We zeggen vols rekt
niet men lette hier s.v.p. op dat
het tegendeel het geval is. Maar wel mo
gen wjj als onze overtuiging uitspreken,
dat in de richting, zooeven geschetst,
nog heel veel door onze christeljjke
organisaties kan en moet worden verricht.
En gaarne voegen we hieraan de ver
zekering toe, steeds bereid te zjjn geweest
en daar'oe meermalen onze stem deden
hooren,en nog bereid zjjn in die rich
ting van gan3cher harte oaze medewer-
k ng te verleeuen.
In de Belgische Kamer van Afgevaar
digden is een wetson werp aan de orde
gesteld, handelende over de buitenland
scbe genootschappen welke in Belgë
succursalen hebben.
De socialist Van der Velde ging
weer eer.s op de Reg ering los en be
schuldigde haar de Staatkunde van een
staatsgreep te volgen. Ook verweet deze
praatjesmaker de Regeering, dat zjj hare
.inkomsten zoekt in da zakken der ar
beiders.
Hst ontwerp op buitenlandscha ven
nootschappen, die een 3uccursaal in
België hebben, belast deze met ern recht
van 2 pet. op de in België gemaakte
win/tan, met de verplichting jaarljjks hun
balans openbaar te maken in den Moni-
t<ur Beige.
De zitt ng der Belgische Kamer
duurde tot g steren- mo gen 5 uur voort,
toen weid zjj geschorst, tm gisteren
middag om 12 uur weder te worden
voortgezet.
De socialisten hielden lange redevoe
ringen. Denis eindigde zjjn rede met
tot de regeeiing h-t volgende verwjjt te
richten: «Het wetsontwerp tot. verhoc-
ging van den accjjus zal aan de R gee
ring miliioeneu- verschaften, die haar de
gi 1 >genheid zullen geven nog lange jaren
het overwicht te behouden en de demo
cratie te onderdrukken.»
In He egouwen hebben de werk
lieden der glasblazeryen zoolang werk-
op zijn eer. esn goeden toon en een onb ris
pelijken omgang is hij bijzonder gesteld hij
schijnt geheel vergeten, dat hij als jong lui
tenant heel wat anders gedaan heeft. Er zijn
lieden, üie een benijdenswaardig talent heb
beu, onaangename dingen te vergeten.
Cdly beeft al den tijd, die volgde op den
dag. waarop Ditscha zonder afscheid uit Dres
den verdween, geen enkelen keer met Achim
over haar gesproken Ten eerste zou hij zich
hebben kunnen opwinden, eri ten tweede was
zij reeds lang jaloerseh geweest op itscba
Zij is toch immers de moeder en bezit der
halve het meeste recht op zijne kinderlijke
vereering, die Ditscha geheel tot zich getrok
ken had zij heeft zch reeds genoeg geërgerd
over de verafgoding van den jongen voor zijne
zuster maar dat is nu vooroij, nadat hij
die dwaze geschiedenis van hare vlucht met
van Perthien vernomen heeft.
Het is nu eenmaal zoo, zegt Cilly, de man
nen veroorloven zich zeiven allerlei kleine
afdwalingen, maar de vrouw mag Jat niet
doen en als zij het dan toch doet, dan zeker
niet zonder straf zooals het nu hier weer
duidelijk gebleken is.
Wat heeft zij nu? Zij is een eenzame,oude
vrijster geworden, wier tweede bruidegom
toen hij het schandaal vernam, zich terug,
getrokken heeft, die nu zel;s door haar broe
der verlaten is, zoo zelfs, dat hij niet eens
meer aan haar schrijft. Als zij haar ouden
oom verpleegd zal hebben tot zijn dood, staat
zij alleen op de wereld, met niets anders dan
het berouw over hare domheid. Nu, boven
stakertje gespeeld tot op dit oogenblik
door het sluiten der fabrieken 1500 ar
beiders zonder werk en broodeloos zyn
geworden.
Pr nses Charlotte, ex-keizerin
van Mexico eo zuster van koning Leo
p o 1 d, die eene gevaar'jjka operatie heeft
ondergaan (darmontsteking) is weder ge
heel van deze ziekte hersteld.
Het socialistisch orgaan Propaganda
zal worden vervolgd, als het eerste b'ad,
dat bijzonderheden over het Krapp-schan -
daal mededeelde. E9C a ntal socialisten
waaronder ook advocaten, zyn in dezezaak
betrokken en zullen voor de Rechtbank
te Napels geho/rd worden.
Het Hof van beroep te Nape's zal
den 16 Februari vonnis wjjzen in zake
het door de prinses Liuguaglossa,
dochter van C r i s p i, ingestelde hooger
beroep van eene beslissing van de Na-
pelsche rechtbank, waatby de schifting
van C r i s p i's nagelaten papieren aan
een vertegenwoordiger der Italiaansche
Regeeriug is toevertrouwd.
Volgens do limes heerscht in Marok
ko volkomen anarchie.
De Pre'ende. predikt opstand, in de
moskeeën en op de markten worden met
graagte zijn proclamaties door bet volk
geit zen.
De Mogendheden, die belang hebben
bij dit land, zijn het er over eens, dat
onderhandelingen moeten geopend wor
den om aan dezen toestand een einde te
maken.
Frankrijk en Engeland 'in het reeds
met elkander eens^hoe z\ gezamenlijk
zullen moeten optreden. Due bland wil
ook wel mede doeD, mits het als scha
deloosstelling een haven krygt aan de
Atlantische kust.
De verkiezingen voor den Ryksdag
zullen in de maand Juni a.s. plaats
hebben. Meu hoopt de begrooting voor
Paschen, desnoods door avondzittingsn te
houden, af te handelen.
Uit Hamburg wordt geraeldt, dat het
scheepvaartverkeer er weer toeneemt. Vele
booten kunnen slechts met moeite een
los- en laadplaatsje bemacht gen.
Vooral de Hambarg-Ameiikalijn moet
op een kolossale vlucht kunnen bogen,
zy zal binnenkort ook te APona schepen
doen lossen eu lad n.
De laatste storm die aan de kust
van Oost-Pruisen veel schade heeft aan
gelicht he, ft de strandbewoners echter
een voordeeltje bezorgd. Aan de Sam-
landsche knst is namelyk ongewoon veel
barnsteen aangespoeld. Sommige men-
schen ve dienen dientengevolge tussehen
de 40 en 50 mk daags. In het Frische
Half hebben de visschers vtrder ryke
vangsten gedaaD, omdat de storm groote
scholen visch naar het kalme water van
het Haff had gedreven.
Te Trier is op de woning van den
dien was Ditscha's heersehappij toch spoedig
over gewesst, als het ten mieste waar is, dat
op eene ongelukki.e neiging dikwijls eens
gelukkige liefde volgt, Aan Jochem is dit be
wezen in zijne portefeuille zit naast de to
tografie van de behoorlijke gravin Vollrathid
een lok van haar blond haaren mevrouw
Cilly gevoelt, dat zij als schoonmoeder niet
zoo'n slecht figuur zal maken.
De trein rijdt juist het station binnen,
Cilly neemt h ar handkoffer, gaat voor het
portier staan en kijkt over het perron,
Ik ben nieuwsgierig, ot Ditscha ons
afhalen zal, zegt zij, zich even omwendend.
Eens moet zij toch iets van zich laten
hooren.
Jochems gelaat is somher en zeer bleek,
Hij kon zijne zuster nog niet vergeven hij
vreest voor dit wederzien, voor een samenle
ven met haar,
Ik zie niemand behalve den dienaar, ver
klaart Cilly, terwijl zjj haar lorgnet met lan
gen steel laat vallen.
De trein staat stil; zij stapten uit en gaan
naar het rijtuig.
De groote koffers worden doir een vracht
kar naar Beetzen gebracht, zij kunnen dus,
z mder te wachten, vertrekk n. Dat de oude
Erans op den bok roodgeweende oogen heeft,
zien geen van beideD.
Jochem spreekt bijna niet, mevrouw Cilly
zegtVindt gij het nu eigenlijk wel netjes
vau haar, dat zij u niet athaalt Wat moet
er van worden, als reeds lan te voren de
toe8tand gespannen is Gij hebt toch wer'ie-
Burgemeester esn dyaamiefc-aanslag ge
pleegd. Da dader is in hecVitenis geno
men.
In het dorp Rötgen in Pruisen zyn
gistermiddag drie kinderen van een ar
beidersfamilie, die alleen in de kamer
waren opgesloten, verbrand. Waarschya-
lyk hebben zy met vnur gespeeld-
Woensdag in de vroegte heeft naar
aanleiding van een persverschil in de
omstreken van Parys een duel op den
degen plaats gehad tasschen de heeren
Franz Reich et en L e o n M an aud,
deze laatste ontving eene diepe wonde
in den benedenarm, hetgeen den strjjd
besliste.
Te Marseille is de groote olifabriek
der firma Rocca, TaasyendeRoux
waarop rnim honderd arbeiders werkzaam
waren, door brand vernield. Men schat
de schade op l1/» millioen.
Vanwege het uitvoerend comité is een
oproep gericht tot allen, die verlangen
deel te nemen aan de Wereldtentoonstel
ling, welke geopend zal worden te Luik,
in April 1905.
De tentoonstelling zal len minste zes
maanden duren.
Zy omvat, in hoofdzaak, afdeelingen
voor kunst, wetenschap, ny verheid, koop
handel en koloniën.
De knnstaideeling bestaat uit een salon
voor schoone kunsten, en hoogBt waar
schijnlijk, uit eene tentoonstelling van
ondere kunst uit het land van Luik.
Met de groote schatten, aanwezig in
mnsenms, in de openbare monumen
ten en in de bijzondere verzamelingen
van het aloud prinsdom, zal de kunst-
afdeeliDg een aanzienlijk geheel worden,
waaraan nog zal toegevoegd zyn eene
onder afdetl ng voor B lgië's oude ge-
denkgebouwen.
De afdeeling voor koloniën bevat eene
tentoonstelling van den Congo-Vry staat.
Tydelyke tentoonstellingen voor land
en hofbouw, congressen, voordrachten,
vergaderingen, feesten voor kunst en sport,
wedstrijden van allen aard, maken ook
deel uit van het programma.
Ten slotte ligt het in de bedoeling
van de ontwerpers, eene bjjzondere plaats
in te mimen voor Oud-Luik, dat is, voor
den wederopbouw van de monumenten
en stalen van de bouwkunde in de stad
der prins-bisschoppen.
De tentoonstelling wordt opgelicht in
het schilderachtige Maasdal, aan den
samenloop van Mass en Onrthe.
Daaraan wordt toegevoegd bet prach
tige park van Cointe, met zyne lachende
uitzichten op de heuvels rondom de stad.
Die beide terreinen, welke maar op
1500 meters van elkander liggen, zullen
door verschillende gemeenschapsmiddelen
onderling verbonden worden.
Het veld voor de tentoonstelling is in
het geheel 45 hectaren groot, waarvan
een aanmerkelijk deel voer buiteulandsche
afdeelingen.
lijk genoeg voor haar gedaan, Achim, door
u half dood te laten schieten om hare d«ras
heid.
Hij antwoordt niet en kijkt zwijgend rond
naar het landschap om hem heen.
Het on weder komt niet voor hedenacht,
merkt Cilly na een pauze aan, maar het we; k
toch reeds op de zenuwen ik gevoel mij
verschrikkelijk onrustig
Als het rijtuig het slotplein oprijdt vei-
schijnt Hanna in de deur, Hanna, met ee
merkwaardig bleek gelaat en zoo gebogen also i
zij wel tien jaren ouder geworden is sedert
het voorjaar.
Mijnheer de baron laat zich veront
schuldigen, hjj is zoo even een beetje inge
slapen, zegt zij, maar het klinkt, of haar de
woorden niet uit de keel willen.
Jochems gelaat is zoo mogelijk nog blee-
ker geworden dan vooiheen, hij spreekt geen
woord, hij knikt slechts en kjjkt om zich heen
also' hij iets mist.
In de voorkamer ziet het er merkwaardig
eenzaam en verlaten uit, een lichtlaagje stof
op de meubelen overal en geen enkele vaas
'rissche bloemen zoaals anders. Cilly kan
hare ergernis niet langer bedwingen. Mijn
God, roept zij uit, het :s toch verwonderljjk.
De jonge baron komt na een lang lurige on
gesteldheid genezen terug en niemand ver
schijnt om hem te begroeten Waar is de
freule Zeker wel niet te huis
(Slot vtlgt.)