No. 5322
Dinsdag 47 Februari 4903
27ste Jaargang
ÏÏ)ag6laó voor *3loorè- on &uió-£Collanó.
Amsterdam8che Brieven.
Het jubelfeest van Z. H.LeaXlil,
aGITE ma jsci» agitate
cfraule van <Xronen.
"aiTOLl^ l),
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers-
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KLIPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
l 1,20
1,50
2,90
0,03
Van 16 regels »Q Gert
Elke regel meer7
Groote letters worden berekend paar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
12 Februan 1903.
't Lijkt wel oorlogttjjd te Amsterdam.
Langs de straten trekken voort, de blauw
gerotte, geelgestreepte landverdedigers
in kapotjas of mouwvest, ook huzaren
met rijlaarzen, doende rinkinken dsn sa
bel over de straatsteenen of voortduwen
de het wagentje, warrmee zij uitgaan,
om pro iaod.
Zag men anders te Amsterdam zelden een
soldaat, wanneer men niet afdwaalde naar
Muiderpooit of Zeedijk, thans ontoroet
men ze overal, hoog in rang of laag bjj
den grond, in allerlei kleedjj, van allerlei
wapen.
Weinig is men hier aan zulks gewoon
en het is dan ook niet te verwonderen,
dat tal van nieuwsgierigen zich soms ver
dringen voor de kazernen en voor enke
le gebouwen, zooals Velox, die nu tot
kazernen zjju ingericht, zoo goed en zoo
kwaad als dat ging, ten einde het
vreemde schouwspel gade te slaan en on
der allerlei kwinkslagen de redenen te
zoeken of te verkondigen, welke al die
gewapende luiden kon te zamen roepen.
Men begrijpt, dat die redenpn soms won
der klinken dat er wel eens wat van St.
Anne overloopt, dat men overdrjjft en
dott als stonden de Barbaren reeds voor
de poorten of was de Burgeroorlog reeds
in vollen gang. Men moppert dan over
de werkstakingen, mtn moppert over de
directie's, over de Regeering, maar men
is het eens, dat het esn zéér beroerde
tjjd is en menig oud vrouwtje schudt
zuchtend het hoofd en mompelt: c't is
wat te zeggen, Kaatje.»
Het is echter met dat al een feit, dat
da toestand alles behalve rooskleurig ie,
en men mag eens een oogenblik de na
righeid uit het hoofd zetten en er wat
luchtig over heenprateu, wanneer men
ernstig nadenkt, gevoelt men al te wel,
dat de naaste toekomst reeds ons groote
onheilen kan brengen, indien niet alle
goedgezinde elementen zich krachtig aan
elkander sluiten tot bewering der maat
schappelijke orde en tot oplossing der
groote moeilijkheden, waarvoor de sociale-
kwestie ons plaatst. Gelukkig beginnen
zien in dat opzicht enkele heldere punten
te vertoonep.
Mogen zjj Bteeds lichter worden eu ook
hen in het oog blinken, die in opgewon
denheid en beneveld door onrecht, dat zjj
meenen geleden te hebben of werkeljjk
geleden hebben, door een dwaallicht op
eeu valsch spoor hebben laten leiden.
FEUILLETON.
Onder de gemeente-werklieden is de
rust hersteld. Het Bestuur van hun Cec-
trelen Bond heeft huu rekenschap gege
ven van het intrekken van het Ultimatum
en nu zal men bedaard afwachten, wat
het Bestuur van Amsterdam zal kunnen
doen om tegemoet te komen in de aan
gevraagde loonsverhooging. Reeds zijn
de commissiën van den gemeenteraad
daartoe benoemd en niet met. bekwamen
maar met den meesten spoed en ijver tijgen
deze aan het werk, opdat het vertrouwen
der arbeiders niet op esne te harde proef
worde gesteld.
Iutusschen staat de Gemeenteraad nog
voor andere moeieljjke zaken waarvan de
waterkwestie zeker eene dar moeilijkste
is. B. en W. schijneD tot de overtuiging
te zjjn gekomen, dat Amsterdam in zjjn
watersnood niet anders meer te helpen is
dan door een Rjjnwatedeiding en ver
scheidene raadsleden zijn het er mede
eens, zich grondende en vertrouwende
op het wel overwogen advies van den
Directeur der Gemeente-waterleidingen,
die tot dat advies gekomen is door een
langdurig en grondig onderzoek en veel
zijdige besprekingen. Even beslist echter
zgn andere raadslieden tegen de Rijn
waterleiding én. om de ontzettend hooge
kosten, én om het gevaar, dat Rjjnwater
nog gsen reinwater is, éu om de twjjfel,
die bjj hen beerscht, dat cp andere wijze,
door dieper drainage bjj de levering van
du nwater, door eene prise d'eau op de
Hilversumsche heide, door het beperken
van de verkwisting van deu tegenwoor-
digen voorraad nog wel ia het waterge
brek zal kunnen worden voorzien.
Lang uitstellen is echter niet meer
I mogeljjk en wjj kannen wel er opj reke-
nee, dat in deze moeielgke zaak spoedig
eene definitieve beslissing zal worden
genomen. Hoe deze ook zjj, eene zware
j som gelds za! dit weder aan de gemeente
kosten, en dat gevoegd bjj de hoogere
I bezoldiging der gemeente-werklieden, ge
ven duideljjk genoeg aan, hoe het met de
belastingen in het tegenwoordig zeker
niet meer rjjke Amsterdam gesteld is.
Komt het Rjjk niet te hulp, dan begrjjpt
iedereen, dat de Weihouder van fiuanc ën
en de geheele financieele Commissie hier
vaak met de handen in het haar zit en
niet weet, hoe de zaken moeten terecht
komen, want met redeneeren komen zjj
niet terecht.
Duitschland.
Dj Kroonpiius lau Saksen heeft zich
zeer g ootmoedig tegenover zgn ontrouwe
eebtgenoote Louise gedragen. Nu de
echtscheid og formeel is uitgesproken in
den vclsten zin des woords, heeft Z.K.H.
zonder er in 'e minst toe verplicht te zgn,
zjjn gewezen vrouw, die door haar gedrag
zgn levensvreugde heeft verwoest eo
schande gebracht heeft over zgn huis,
een fl nk jaargeld toegekend
De gewezen Kroonprinses zal voortaan
den naam mogen voeren van L o u
A n t o ii i a, gehore r prinses van Tosc ...e.
De Prinses is gabee vrjj. Zjj leeft vol
gens haar verlangen U s in afzondering
in het gesticht voor zenuwljjders te Nyon
en heelt bevel gegeven niemand bjj baar
to9 te laten.
Frankrijk.
digden heeft een hevige woordenwisseline
plaats gehad tusschen den afgevaardigd.
B e n d e r en den minister Combes
Toen Bender Combes voor de voe
ten wierp, dat de bloem der regeeriDg
naast de H u m b e r t op de bank der
beschuldiging moest plaats nemen, ont
stond een hevig rumoer en een algemeene
scheldpartij van de leden onderling was
er het gevolg van, zoodat de zitting moest
worden geschorst.
België.
Donderdag-avond had ten hals van
den minister van financiën, den h« De
Smet de Naeverfe Bruss 1, eet root
feestmaal plaats zond r gastheer. Mi
nister moest in de Kamer blgvei. i de
zitting heeft vijftien uren geduu. iets
wat nog nooit in BelgU heeft rats
gehad, daardat de socialisten geen del
ongebruikt lieten om hun tegensti ers
te vermoeien. Zjj tochten naar de n-
geestigste voorwendsels om de zitting te
rekken. De liberalen stonden hun krach
tig ter zjjde, teD slotte werden deze
laatste het echter beu en de lawaaima
kers bleven alleen.
De zitting ontaardde tenslotte ineen
kwaj jDgensboel, waar niets tegen te doen
was, omdat misbruik gemaakt werd van
de rechten, die het reglement verleent.
Socialisten en liberalen maken het den
ministers zoo moeiljjk mogeljjk. Zg ver
spillen bnn tjjd met beuzelargen.
In ds Kamer ziftiag van Zaterdag
avond werd de b raadslagiog over het
ontwerp tot vei hooging der rechten op
alcohol en tot afschaffiag der rechten op
de koffie voortgezet. Na lange beraad
slaging is met 83 tegen 30 Btpmmen
artikel 2 aangenomen, dat van 100 op
150 frs. per B.L. breDgt het recht van
accjjns op brandewjju, ve'vaard'gd in
België. Ook nam de Kamer met 82 tegen
40 stommen het eerste artikel aan van
het regeeringsontwerp tot verhooging der
invoerrechten op g; distilleerde alcohol
dranken en met brandewjja vervaardigde
verduurzaamde eetwaren.
Amerika.
Het getal zelfmoorden is in den laat-
«ten tjjd in de Vereenigde Staten zeer
toegenomen. In de laatste vier jaren 1899
hadden 5430 zelfmoorden plaats, in 1900
6755, in 1901 7245 en in 1902 maakten
zich 8291 personen van kant.
Deze vermeerdering (ruim 50 percent
in vier jaren) gaat de termeerde,-ing in
bevolking ver te boven. Een ander feit
is waargenomen, nameljjk dat de ver-
houdiug van zelfmoordeuaressen zoozeer
is toegenomen. Voor 1902 waren het ge-
woonljjk 5 mennen tegen 1 vrouw; nu
is het 5 mannen tegen 3 vrouwen. De
redenen tot zelfmoord worden omschre-
sen als volgt: Een achtste pleegde zelf
moord uit zwaarmoedigheid, een tiende
wegens huwelijksontrouw, 433 wegens
ziekte, 375 uit onbeantwoorde liefde,
136 tengevolge van sterken d^k, 67
wegens achteruitgang in zakeD.
Sta op, mijnheer baron, uw oom wil
u sprekan, en freule Anna is nu ook geko
men, kom mee
ABONNEMENTSPRIJS
AlMIIENDRiy
PBIJS DER ADVERTENïIEN.
70.
(Slot)
Ach, mevrouw, zegt Hanna zij staat
in haar donker gewaad midden op den par-
ketvloer en hare handen zoeken haastig in
haar zak naar den zakdoek in huis is zij
nog wel dat kan de geestelijke, zij wijst
op den man, die juist binnenkomt u beter
zeggen, dan ik. En dan neemt zij den doek
van de oogen en wendt het gelaat af.
Het is niet meer de oude man, met de zil
veren haren, met wien de baron whist speelde
toen Ditscha nog een jong meisje was, bet is
een ernstige man van omstreeks veertig jaar,
bjj wien Achim aangenomen werd en die m
het huis Beetzen zeer vereerd wordt. Hij wendt
zich eerst tot den jongen baron, maur de
woorden willen ook hem nauwelijks uit de
keel.
Mijnheer baron, gij komt op een treurig
uur te huis, begint hij De Heer heeft zware
dingen over dit huis gebracht heden mor
gen om zes uur is de engel des doods deze
woning binnengekomen, en
Barmhartige God! roept Cilly uit, oom
Jocbemhoe is dat dan zoo plotseling
Niet mijnheer de baron, vervolgt de
geestelijke, de oude, zwaar beproefde man, beeft
nog de smart moeten beleven, de trouwe ver-
I
Het Belgische blad La fatrie, deelt
0mtrent de glorievolle as. feestviering
pleegster, de steun van zijn ouderdom te ver
liezen. Zijne nicht, uwe zuster, mijnheer baron,
heeft, na lang gesukkeld te hebben, heden
morgen het tijdelijke met het eeuwige ver
wisseld.
Er volgt eene stilte, die geruimen tijd duurt,
men hoort slechts het snikken van de oude
Hanna, dan is-Cilly naar Jcchem gegaan, die
plotseling wankelt en er zonderling verstoord
uitziet. Ook de geestelijke legt beschuttend
den arm om hem heen. Hanna komt met een
glas water, nu stroomen de tranen haar on
gehinderd over het goede, oude gezicht.
Ja, mijnheer, nu is de zonneschijn van
ons allen heengegaan, zegt zij het klinkt als
een uitroep van vertwijfeling, ditjlnatste woord.
Jochim ban niet spreken. Nu maakt hij zich
haastig van den geestelijke los en gaat de
deur uit.
Mijnheer baron, roept Hanna, laat den
onden heer nu rusten, hij is verpletterd van
smart!
Hij blij t staan Waarom? vraagt hij met
half gestikte stem, aarom heeft men mij niet
geschreven, dat zij ziek was
-O, mijnbeer baron, dut heeft zij volstrekt
niet willen hebben, zegt Hanna en vouwt de
handen, waarin zij den natten zakdoek houdt.
Gjj mocht u ook om haar niet ongerust ma
ken, heeft zij steeds gezegd, want gij waart
zelf ziek. En zij is ook tot voor drie dagen,
toen zij hoorde, dat gij terugkomen wildet,
nog altijd op geweest, al heeft zij zich ook
nauwelijks kunnen voortslepen, en mijnheer
Rothe heeft haar altijd de trappen op en a'-
van Z. H- Leo Xlfl het volgende mede:
Weldra zal er een jubelfeest gevierd
worden, zooals nooit iemand van ons er
nog een zal zien.
Z. H. L e o XIII zal dit jaar de vol
gende heerlijke veijaardageo vieren:
70 jaren priester;
60 jaren bisschop
50 jaren kardinaal;
25 jaar Paus.
Nitt een der vorige Pausen, zelfs de
H. Petrus iubegrepeu, hteft zooveel jubel
feesten te geljjk mogen vieren.
Den 3en Maart zal men, te Rome, de
bigde en roemvolle vijf-«n-twintigjarige
herinnering vieren der verheffiug van
Z. H. Leo XIII op den Stoel van Petrus.
Maar in België, in Brugge vooral, be
reidt zich de gausche bevolking tot prach
tige vreugd, betuig ngen.
Wie herinnert zich niet de wonder-
schoone verlichtingen ter eere van P i u s
IX? 4
De katholieke maatschappijen zullen
den Paus der encyclieken en der werk
lieden vieren; de stad van het H. Bloed
zal zich herinneren dat Leo XIII, eer
tijds nunciu3 aan het Hof van L eopol d I.
de kostbare relikwie in zgne handen droeg
en er den zegen mede gat op den Burcht
allen zullen zich herinneren dat de heer-
schende Paus in 't bjjzouder de Paus der
Belgen is en dat Hg aau ons dierbaar
vaderlani esne genegenheid heeft gewijd,
w.lke met de jaren nog scbjjnt aan te
groeien.
Leve Paus Leo XIII.
Niet alleen de Bruggelingen, maar alle
katholieke Belgen zullen dien oprosp be
antwoorden in alle steden en dorpen
zal men zich aau het werk zetten om
op waardige wgze het jubelfeest van den
Paus te vieren.
Maar wat wij vooral bg die feestviering
niet mogen vergeter», dat zgn onze kin
derlijke plichten jegms den geestelijken
vader der geloovigen. De kinderen zgn
verplicht ia de noodwendigheden hunner
ouders te voorzien; als katholieken zgn
wg verplicht den H. Vader bg te staan
in de groote lasten, welke hg als hoofd
der Kerk te dragen heeft. Het is em
daarin bjj te dragen, dat de Bond der
katholieke dagbladschrijvers van België
elk jaar eene inschrijving opent voor de
Nieuwjaarsgiften aan dan Pans.
De beste, de edelmoedigste wjjze om
aan de jubelfeesten van den H. Vader
deel te nemen, is een inilden penning te
geven voor die inschrijving, waarvan
de opbrengst, in de banden van den Paus
gestort, zooveel goed kau verrichten;
gedragen, als zij naar haar oom wilde.
Mynheer Rothe viaagt Cilly, die Levend
in eeu stoel zit.
Ja mevrouw, hij heelt haar verzjrgd en
verpleegd, omdat er niemand was, die naar
haar vraagde, en in zijn bijzijn is zij van mor
gen ingeslapen, en aan hem beeft zij hare
laatste groeten opgedragen voor haar broeder.
Jochem verlaat nu sael de iamer ea gaat
de trap op.
Het is zoo spookachtig «til in het bijna ge
heel donkere huis, in de gang. et is hem
te moede, of hij plotselin een oude mange
worden is, alsof een lait op zijne schouders
geworpen is, die hem bijna nederdrukt.
Ditseha's kamers zijn me gesloten, de ri.men
staan wijd open, af en toe schittert eene blik
semstraal door het vertiek. Een paar kaarsen
branden op de tafel, waarom heen een zwerm
muggen den doodendans uitvoert.
Be deur van de slaapkamer staat eveneens
wijd open oi k daar binnen zwak kaarslicht.
Jochem vindt plotseling niet den moed,
dezen drempel te overschrijden, hij leunt als
krachteloos, tegen den stijl van het deurkozijn.
Hoe stil, hoe vreeselijk stil is daar dat leger,
die bewegingloos sluimerende gestalte, met
de handen op de borst gekruist 1 j Met het
bleeke gelaat, waaraau het flikkerende kaars
licht leven schijnt te verleenen. Daarbij een
sterke geur van verwelkende rozen die kwistig
op het dek verspreid zijn, dat haar bedekt.
Eene waanzinnige smart grijpt Jochem aan.
Ditscha, roept hij jammerend uit, en
gaat de kamer binnen, om naast het leger op
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicité, Etrangèr»
G.L. DAL BE Co JOHN., F. JONES SticcParis 316»s Faubourg Montmartre
door hunne bijdrage, klein of groot, ma
ken de inschrjjvers zich deelachtig aan
al de goede wei ken, waaraan de H. Vader
dia nieuwjaarsgiften besteedt: liefdadig
heidsinstellingen, zendingeo, onderstand
aan de vervolgde christenen, enz., eoz.
Dees jaar vooral mag geene eukele
kathol eke f milie nalaten hare nieuw
jaarsgift voor den Paus op te zenden:
dat men zich vereeuige om samen eeotge
stuivers of eenige francs op te sturen.
E'keen moet eene kleine opoffering doen
en vooral, men mag zich door het men-
scheljjk opzicht niet laten afwenden van
dat goede werk. Dat in elk dorp, in elke
wijk, ten jjverig persoon zich belaste eene
inzameling te doen, dat de vriendenkrin
gen eenige penningen afzonderen van het
geld, dat zij anders aan huDne verstrooiin
gen besteden, ea dat men de gilt op-
sture, 't zjj aan het bureel van ons blad,
't zij aau M. L e o M a 1 1 i e,BergPrait,
52 Brussel.
Dat zg die het kunnea, hun gewone
Nieuwjaarsgift verdubbelen; dat zg d e
de jvorige jaren niet gegeven hebben,
het dees jaar doen ter eere van den Paus
jubilaris. Het is de beste en de welspre
kendste wijze om onze verkleefdheid aan
den H. Valer te betoonen; het is eene
ware geloofsbelijdenis, die zei bewyzen
dat wjj niet allen katholiek zgn bg naam,
maar cok met de daad. Wg wachten dus
onze lezers aan het werk: als elkeen het
zjjae wil bgdrageu, dan zal de Bond der
katholieke dagbladschrjjvers, aan den
Paus, ter gelegenheid van zgn jubelfeest,
eene offergift kunnen aanbieden, zjjner
en het katholieke België waardig. Er
mag dus niet langer gewacht worden
elkeen geve volgens zgn vermogen.
In de Fransche Kamer van Afgevaar-
de knieën neer te zinten, Ditscha, vergeef
mij zoo had ik het niet bedoeld 1 en
hij breekt in een hartroerend «nikken uit
Aan den anderen kant van het bed^ zit een
stille man, die niet weenen kan. Hij zit daar
reeds van af het uur, dat de dood hare oogen
sloot met hare veratij'de hand in de zijne
Hij heeft haar hoofd op het kussen neerge
vlijd en "haar da (oogleden toegedrukt bjj
weet nu hoe lief zij hem gehid heeft
Alles, alles heeft zij hem verteld, haar gan-
sche leven, haar wo stelen om genegenheid,
om innige gehechtheid, ook hare afdwaling,
haar geluk door hem, bare smart om hem
en ook het laatste, het zwaarste, het verlies
van Jochems liefde, aan wien zjj haar leven
wijdde.
Bjj heeft haar willen troosten, heeft van
eene toekomst gesproken, die allss weer goed
zou maken.
Neen, neeu ik ben ik heb geene
kracht meer om gelukkig te zjjn, ik hen moe,
stervensmoeis haar antwoord geweest.
Haar laatste woord, zij sprak het stamelend
uit, als een kind, dat van vermoeienis in
slaap valt, was, na een verzuchting tot God,
de duizendmaal in deze week uitgesproken
vraag: wis er geen brief van Jochem loor
mij Groet hem van mij ik heb hem zeer
lief ik heb u allen zoo lief en toch heb
ik u smart aangedaan
Hanna komt zach'jes naar binnen en legt
hare hand op den schouder van den jongen
baron.
En als hij zich als een waanzinnige aan
het leger vastklemt, knikt zjj.
Ja ja dat is nu alles te laat.
Kom mee, mijnheer baron, zegt nu ook
Rothe en richt den jongen man op.
Hanna heeft gelijk, oase tranen, om be
rouw komt te laat. Zjj heeft vergeven, even
als wjj... Ah men van een aardsch'wazen
zeggen kan, dat het een rein hart had d«n
geldt het haar.
Gjj kunt barer met trots en eere gedenken.
En hy leidt hem de kamer uit, naar be
neden, naar den rolstoel van den ouden, ge
bogen man, naast wien tante Anna en Cilly
staan.
Ditscha blijft alleen maar dit do«t h««r
geen pijn meer 1
EINDE.
