No. 5327
Maandag 23 Februari 1903
27ste Jaargang
ïïagBlaó voor vfiooró- &n Suió-eXollanó.
Aai y.illTIDDIfi
Tot nadenken gekomen.
Jlóverfenfiën
HET GEHEIM
BUlTSfiLAilJ),
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Van 16 regels50 font»
Elke regel meer7^4»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Contant.
voor ons
nit te geven daugs vóór de viering van
het zilveren Pauseljjk Jubileum, kunnen
reedp nu aan ons Bureau Jansstraat 25,
werden ingezonden. Tijdige opgave, voor
goede plaatsing en regeling, is zeer ge«
wenscht.
De prjjs der advertentiea blijft op
f 0.07l/j per regel vastgesteld. Abonne
menten op den ouden voet. Wjj stellen
ook ruimte in ons Feestnummer beschik
baar voor hen, die hun gelukwensch aan
Z. H. den Paus willen uitspreken, door
vermelding van naam en adres; deze
kleine advertenties worden berekend a
contant tegen f 0.30. Een Feestnummer
wordt opgezonden naar het Vaticaan.
II.
Wg zjjn geen Christelijk democraat.
Wij gelooven gaarne, dat velen onder
hen onze volkomen sympathie ten zee.ste
waard zjjn. Wjj zjjn or van overtuigd,
dat velen, welke dien naam dragen,
boven ons staan in liefde tot den werk
man, dat zjj in hun arbeiden voor den
arbeidersstand niets bedoelen, dan al wat
goed is. Maar wjj hebben nimmer de
noodzakelijkheid ingezien van dien nieu
wen titel en wg hebben altgi gevreesd,
dat men bij het gebruiken daarvan al te
zeer den klemtoon legt op het: «demo
craat» en het «Christelijk» er wel eens
wat al te licht onder doorglipt. Wjj wil
len eenvoudig Katholiek zjjn, niets meer
en niets minder. Wjj hebben aan dien
titel volkomen genoeg en wjj meenen, dat
wanneer men de zaken van een Katho
liek standpunt beschouwt, men den werk
man volkomen recht kan laten wederva en.
Volkomen recht.
Dat moet. Want bjj is des rjjken broe
der. Ebenbürtig voor God; van denzelf
den goddeljjfeen vader geschapen, des
zelfden vaders kind, vrijgekocht door
denzelfden Verlosser, bestemd voor het
zelfde eeuwige vaderland. De heerljjkhe.
den der schepping, de schoonheid der
aarde, ook het genot van het leven, be-
van Ganeraal Heatherstone.
5.) {Verwig.
Terwijl ik het nog eens las, mij a'vragënde
wat onzen buur kon bewogen hebben tot zulk
een krassen maatregel, merkte ik eensklaps
een lief meisjesgelaat op, dat mij tusschen de
traliën van het hek tegen gluurde. Toen ik
nader kwam herkende ik hetzelfde meisje, dat
ik in het rijtuig gezien had.
//Mijnheer West// zeide zij op zachten toon
en overal rondziende, //ik moet u mijn ver
ontschuldigingen aanbieden over de beleedi-
gingen die u en uw vader en zuster gis'eren
i» aangedaan. Mijn broeder was in den tuin
en zag het, maar hij is onmachtig om tus-
schenbeiden te komen. Ik verzeker u, dat dat
leeljjke bord mij en mijn broeder evenveel ver
driet geeft, als het voor u onaangenaam
was.
Wel, juffrouw Heatherstone,., antwoordde
ik, de zaak van den vrooljjkeu kant opvat
tende. //Engeland is een vrij land en als
iemand pleizier er in heeft de menschen uit
zijn huis te houden, dan zie ik geen enkele
reden waarom hij dat niet zou doen.//
„Maar het is schandelijk onbeleefd'// riep
zij met haar voet op den grond stampende.
//Te moeten denken dat uw zuster ook zulk
hooren hem mede toe. Maar hem behoort
ook mede een aandeel in het vonnis, uit
gesproken in het Paradjjs: «In het zweet
uws aanschgns zult gij uw brood eten.»
Maar dat werken in het zweet zijns aan-
schjjns moet hem ook zjjn brood geven,
opdat hjj het eten kunne. En hjj heeft
het reebt te vorderen, dat zjjn rjjkere
broeder naar zjjn vermogen er mede voor
zorge, dat hjj door zjju werk dat brood
kan verdienen, dat hjj als mensch kan
leven, kan zorgen voor zich en zjjn huis
gezin, en ook zooveel kunne genieten,
dat het leven voor hem niet alleen dra-
geljjk, maar ook een genot is, indien hjj
het niet door eigen schuld tot een last
maakt.
Want de rjjkere broeder is wel de be
zitter, maar niet de absolute eigenaar van
zgne grootere rjjkdommen. Die eigenaar
is God, de Opperheer, die hem daarvan
in het bezit stelde, om het te besturen,
en het te gebruiken, tot eigen nut en
genot, ja, maur in de eerste plaats
ter eere van God en tot heil zjjner even
naasten. Nimmer mag hij vergeten, dat
hem eens een onverbiddelijk*Bedde ra-
iionemzal afgevraagd worden.
En dat: «Redde rationem» zal zich
niet alleen bepalen tot de verantwoording
der stoffeljjke, materieele fondsen, door
den Almachtige aan den rgken broeder
toevertrouwd, maar ook zal verantwoor
ding moeten gegeven worden van de
geesteljjke talenten, de gaven van ver
stand en wetenschap, van welsprekend
heid, van macht en invloed, welke God
den eene heeft geschonken, den andere
heeft onthouden, maar geschonken, niet
om te gebruiken tot persoonljjke doel
einden allééo, maar tot heil der geheele
menschheid, tot heil van den misdeelde
in de eerste plaats. God wees elk zjjne
plaats aan in de maatschappij, Hjj schonk
den eene dit, den andere dat, den eene
wees Hij dezen, den andere dien werk
kring aan, Hjj schonk elk zijn deel, alles
aan allen, tot heil der gemeenschap.
Aan die door God gestelde orde in de
maatschappij mag niemand de hand slaan.
Hg heeft de absolute gelgkheid niet ge
wild, zjj is trouwens eene nooit te be
reiken hersenschim. Meester en knecht
zullen er immer zijn, maar de meester is
er voor den knecht, evengoed als de
knecht voor den meester.
Van dat standpunt beschouwd hebben
wjj steeds betracht als een heerlijk streven,
maar ook als een plicht om te we ken
voor het verbeteren van het lot van den
werkman, als een recht van den onder
geschikte, den minder bedeelde, te vragen,
een beleediging ondergaan heeftIk zou van
schaamte wel in den grond willen zinken bij
die gedachte!//
//Ik bid u, trek u toch niels daarvan aan,/,
zei ik ernstig, „ik ben er zeker van, dat uw
vader een onbekende reden heeft om zoo te
handelen.//
//Dat weet de Femel!// hernam zij met een
zucht, //maar ik vind dat het mannelijker
zou zijn een gevaar onder de oogen te zien,
dan het te ontvlieden. Maar hij zelf zal dat
het beste weten en wij kunnen er niet over
oordeelen. Maar wie komt daar?// riep zij
augstig omziende in de donkere laan, //o, het
ia mijn broederMordaunt,, ging zij voort,
toen de jonge man dichter bij gekomen was
«Ik heb mijnbeer West onzer verontschuldi
gingen aangeboden ovt r hetgeen gisteren ge
beurd is.// 6
//Het verheugt mij, dat ik dit ook nog eens
persoonlijk doen kan,// zei hij hoffelijk, «en
het zou mij zeer aangenaam zijn als ik ook
aan uw vader en zuster kon verzekeren, hoe
het mij hindert. Maar kom, zusje, het is tijd
voor u om naar huis te gaan Neen,
mijnheer West, blijft nog ven, ik heb u iets
te zeggen.//
Het meisje wuifde mij met de band tot af-
sche d toe en verdween in de laan. terwijl
haar broeder het hek opende, naar buiten
kwam, maar het aan deze zijde weer even
zorgvuldig sloot.
Wij kunnen een eind den weg oploopen
als gij daar niets tegen hebt//, begon hij, en
een sigarenkoker uit den zak nemende, ze
dat zija heer, dat, de meer bedeelde, zieh
zijn lot zal aantrekken
Het is gebleken, nu, bij de laatste on
geoorloofde werkstaking, dat in dit op
zicht niet alles geschied js, wat had kun
nen geschieden, dat men het lot van den
arbeider, van den katholieken arbeider
ten minste voor een gedeelte en wel voor
een voornaam gedeelte, heeft laten ver
vallen in da handen van personen, die
den arbeid r op een dwaalspoor hebben
geleid, die zjjne lotsverbetering op eene
ge aarlgke baan hebben gevoerd.
Er kan geen sprake vau zjjn, dat de
geestelijke adviseurs niet in alle opzich
ten hun plicht zouden hebben gedaan,
maar wjj herhalen het nogmaals, zjj
moeten beter, krachtiger geholpen worden.
Degenen, die door God met aardsche goede
ren zijn gezegend, met talenten zjjn bedeeld,
in hoogere positiën zjjn geplaatst, hebben
daarmede tevens den plicht ontvangen, die
gaven aan te wenden tot werkeljjk heil van
den werkman. Zjj moeten mede krachtdadig
ingrjjpen in het sociale leven dezer dagen.
Zjj mogen de leiding van da beweging
onder de werklieden niet laten in de han
den van engodsdienstigen, vau socialis
ten, van mannen, welke geene beginse
len kennen, die hooger stijgen dan deze
aarde. Zij moeten de werklieden, onze
katholieke werklieden, helpen in hun strjjd
voor hun beslaan, in hun strijd tegen de
dwaalleeraars dezer dagen, zjj moeten
dien strjjd houden in het ware spoor, den
werkman steunen door woord en daad.
Men is tot nadenken gekomen. Het ge
weten is ontwaakt. Laat het nu niet weder
insluimeren. H8t is meer dan tjjd. Er is
gevaar, dreigend gevaar voor Kerk en
Staat.
Een ieder bsgrjjpe en doe zjju plicht.
Ook de arbeider.
Want het is gebleken, dat hjj, ook de
katholieke arbeider, zich liet misleiden en
waar bjj het oog uitsluitend gevestigd
hield op zjjn ware of vermeende rechten
zijn plicht uit bt t oog verloor.
Duitsch'and.
De jonge prins Frederik, Chris
tian, zoon van den Kroonprins vau
Seksen, is weer ernstiger ongesteld ge
worden. Woensdag kreeg de jeugdige lg-
der een hevigen koortsaanval d e de ge-
neesheeren onrust iuboezemde.
Prins Joris, de oudste zoon van den
Kroouprins, is nu ook ziek en bedlege-
rig.
In een der schouwb irgen van Ber-
ljjn zjju Dinsdag-avond drie wielrjjders,,
die over eens ringvormige baan reden
hij «Wilt gij een manilla Zij zijn uiet slecht
in Indië heb ik verstand van tabak gekre
gen. Ik hoop dat ik u niet van uw zaken al-
houd
«Volstrekt nietv, antwoordde ik, «het ver -
heugt mij nader kennis met u te maken.,/
lk zal n eens wat zeggen, dat is de eer-
s e maal sedert wij hier wonen, dat ik buiten
onze plaats kom.//
«En uw zuster?// vroeg ik.
//Die is neg nooit buiten het hek geweest.
Mijn vader zou betook niet goed vinden als
hij wist dat ik hier was. Het is zijn bepaald
verlangen, dat wij ons met niemand zullen be
moeien.
Anderen zullen dat misschien een [gril noe
men, maar ik voor mij heb reden te gelooven,
dat hij deugdelijse gronden heeft voor hetgeen
hij doet, al gaat hij m'stchien wat al te ver//
«Gij moet het bepaald zeer eenzaam vinden
Kunt gij af en toe niet eens uitbreken en een
sigaar bij mij komen rooken Dat huis daar
ginds is Branksome,»
//Gij zjjt zeer vriendelijk,, antwoordde hij
met glinsterende oogenIk zou dat wat gaarne
doen Buiten onzen koetsier en tuinman Israël
Stakes heb ik geen levende ziel om mee te
praten,//
«En voor uw zuster moet het nog onaan
genamer zijn//, merkte ik op, denkende dat
mijn nieuwe kennis tè veel aan zijn eigen
kommer en te weinig aan die zijner zuster
dacht.
«Ju, die arme Gabrielle zal het ook wer
vinden,,, antwoordde hjj onverschillig, «maal
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangbre
G.L. DAll BK Co JOHN., F. JOKES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
op 't oogenblik dat zjj boven den ring
waren, met een doffen slag naar beneden
gevallen. Een der waaghalzen bleef dood
liggen, de twee anderen werden erg ge
kwetst.
Amerika.
Ouder den naam «De Witte Roos»
hebben een aantal jonge meisjes eene
vereeniging opgericht, die de leden tot
plicht stelt geen huwelijk te sluiteD ten-
zjj uit liefde.
De leden dezer Vereeniging staan dus
ljjnrecht tegen de vrouwen, die ter wille
van naam, geld, en grootheid hun le
venslot willen verbinden aan dat van een
heer der schepping, die baar al die voor-
deelen aanbrengt. De vrouwen zouden
zich dan ook tot een bond kunnen ver
eenigen met de «Roode Roos» tot symbool.
Het CoDgres nam een ontwerp aan,
waarbjj een half millioen dollars wordt
toegestaan voor het bouwen van onder-
zeesche schepen. De Raad van marine
zal het Congres verzoeken den aanbouw
goed te kennen van 25 slagschepen en
10 gewapende kruisers. Hiervan zoudan
elk jaar 5 slagschepen en 2 kruisers op
stapel worden gezet.
Rusland betaalde 165,315 dollars
aan de Vereenigde Staten, overeenkomstig
de uitspraak in de Behringzee-quaestie.
Een tweetal spoorwegongelukken
hebben plaats gehad, het eerste op de
ljjn Delaware—Lakawanua-West, waar
een schooltrein door een anderen trein
werd aangereden, negen kinderen werden
gedood en vjjfcien ernstig gekwetst. Ook
de machinist is levensgevaarlijk gewond.
Het tweede ongeluk gebeurde op den
Grand Trunkspooi weg bij het plaatsje
Whitben, waar een sneltrein van een
hoogte stotDe; dertig reizigers bekwamen
letsel, doch geen doodeljjk.
Turkije.
De Sultan concentreert een groot aan
tal troepen in het noordelgk deel van
Macedonië en aan deoosteljjke Bolgaarsche
grens. De Turksche Regeering zegt geen
vjjandeljjke bedenkingen in den zin te heb
ben en denkt niet aan een aanvallend
optreden. In de wèl-ingelichte kringen
is men zeer bevreesd voor e.rn oorlog in
het aanstaande voorjaar. Wanneer alle
voorzorgsmaatregelen door Turkjje geno
men, gereed zjjn, dan vreest men
zal, evenals in 1897, zoo spoedig als een
revolutionaire bende Macedonië binnen
trekt, de oorlog verklaard worden.
De Bulgaarsche Regeering heeft althaas
ter kennis gebracht van de Mogendhe
den, dat wanneer Turkge zjjn militaire
voorzorgsmaatregelen niet staakt, zjj zich
verplicht zal achten te beraadslagen over
een mobilisatie.
Frankrijk.
Heeft onlangs Ed. Drumont te Parjjs
zjjn belasting niet willen betalen als pro
test tegen de Fransche Regeering wegens
het verjagen der religieusen,thans is het
de dichter Franfois Coppée, die
eveneens op die wjjze protesteeren wil.
Gaf D u m o n t eerst toe, toen de deur-
het is onaangenamer voor een jongen man van
mijn leeftijd dan voor een meisje. Zie mij eens
aan. In Maart word ik drie en twintig en
toch ben ik nog nooit naar een behoorlijke
school geweest. Wat zegt gij daarvan Hebt
gij ooit zoo iets gehoord P
Toen ik hem aankeek, terwijl hij daar stond
in het volle zonlicht, vond ik hem inderdaad
niet iemand om zoo opgesloten te z;n. Slank
en krachtig gebouwd, met een regelmatig,
donker getint gelaat deed hij denken aan de
figuren op de stukken van Mu illo of Vrlas-
quez. Er lag wilskracht in dien gesloten
mond, die wenkbrauwen, in zijn geheele hou
ding.
«Men kan onderwezen worden door boe
ken, zoowel als door de ervaring// hernam ik.
Krijgt gij te weinig aan het een, zooveel te
meer krijgt gij misschien van het andere. Ik
kan niet gelooven, dat gij uw leven lang in
ledigheid of vermaak hebt doorgebracht.
//"ermaak!// riep hij, «kijk eens!// Hij nam
zijn hoed af en ik zag dat zjjn donker haar
op verscheidene plaatsen met grjjs doormeng l
was «Denkt gij dat ik danrvan grijs gewer
den ben vroog hij met een bitteren lach.
Misschien hebt gij in uw jeugd een zwa
re ziekte gehad// hernam ik verwonderd. «Of
misschien komt het uit een blij /ende oerzaak,
een voortdurende spanning of angst. Ik heb
andere jongelieden gekend, die nog grijzer
waren dan gij. Als gij gelegenheid kunt vin
den af en toe op Branksome te komen, breng
uw zuster dan mee. Ik weet dat mijn vader
n zuster dit zeer aangenaam zouden vinden
waarders beslag op zjjn boedel (legden
C o p p e is van plan eerst alle moge
lijke in zulke omstandigheden gebruike-
keljjke papieren in ontvangst te nemen
en dau een van zjjn werken, «Le Ln-
thier de Cremone» ten verkoop aan te
biedeD, doch met als appendixdie
deurwaarders papieren.
Men behoeft er niet aan te twjjfelen
of dat eenig exemplaar zal tegen hoogen
prjjs een kooper vinden.
Wat het meer opbrengt dan de te be
talen belasting bedraagt wordt door Cop
pée voor liefdadige doeleinden bestemd.
Italiö.
Uit Rome wordt gemeld, dat Z. H.
Leo XIII ter gelegenheid van zjjn 25-
jarig Pausschap op 3 Maart a. 8. ver
schillende feestgaven zal geven, o. a.
een half millioen francs aan godsdien
stige en weldadige stichtingen, 200.000
frs. aan de propaganda, die vroeger al
eens een millioen ontving, 100.000 fra.
aan katholieke genootschappen, 100.000
frs. aan de armen van Rome en 100,000
frs. aan het observatorium van het Vati
caan.
Het feest belooft schitterend te wor
den alle kardinalen hebben de dringen
de uitnoodiging gekregen van kardinaal
O r e g 1 i a, deken van het Heilig College,
eet feest bjj te wonen men rekent, dat
een vjjftigtal van de 58 in leven zjjnde
kardinalen aan deze roepstem gevolg znl-
len geven. 60.000 toegangsbewijzen zullen
voor de groote ceremonie in de Sint Pieter
worden aitgegeven. De Pans draagt bjj
die gelegenheid de drievoudige gouden
kroon, die hem heden, den dag van zjjn
verkiezing tot Paus, wordt aangeboden,
's Avonds feesteijjke verlichting van alle
openbare katholieke gebouwen in Rome.
93 onde mannen en vronwen het
cjjfer stemt overeen met het aantal levens
jaren des pausen zullen dien dag aan
een maal verzameld worden.
De Macedonische quaestie.
Er valt Diets nieaws over de Macedo
nische quaestie te melden. De toestand is,
nadat de Czaar van Rusland en keizer
Frans Joseph van Oostenrjjk, de
Bulgaren hebben gewaarschuwd geen dolle
dingen te doen, tameljjk rustig gewor
den.
Van meer belang is het feit, dat Frank-
rgk zjjn rustige rust, nu sinds der
tig jaren in zake het Oosten genoten,
schgnt te gaan eindigen. Er heerscht al
thans in Frankrjjk een enthousiasme en
een belangstelling in de Macedonische
quaestie, waarbjj alle partjjen zich
aaneen schjjnen te sluiten die door
andere Mogendheden, met name door Oos-
t snrjjk-Hongarjje met iets, dat naar wan
trouwen zweemt, wordt gevolgd; men
stelt zich bljjkbaar de vraag of Frankrjjk,
na zóó lang, sinds den oorlog van '70,
zich buiten alle Oostersche kwesties ge
houden te hebbeo, thans wil trachten zjjn
verloren prestige en invloed in dat ge
deelte van Europa te herwinnen.
en een afleiding, zelfs van een paar uren, zal
haar goed doen.
//Het zal moeilijk zjjn dat wjj tegeljjk gaan,
hernam hjj. «maar als ik er kans toe zie, zal
ik het doen. Misschien na den middag als
mjjn vader zjjn siesta houdt.«
W jj hadden thans het zjjpad bereikt dat
naar mjjn woning voerde en de jonge Hea
therstone bleef staan.
«Ik moet torug.« ze hjj, «anders zullen zjj
mij missen, het is zeer vriend eljjk Tan u
West, om belang in ons te stellen en ook
Gabrielle zal uwe vriendeljjke uitnoodiging
op prijs te stellen. Gjj stapelt inderdaad kolen
vuurs op ons hoofd.//
Hij drukte mjjn hand en liep den weg op
maar eensklaps kwam hij weder bjj mjj terug
en zei:
«Ik denk dat gij ons op Cloomber-Hall
wel vreemd zult vindeD. Misschien houdt gij
mijn vader wel voor krankzinnig/
Maar nu gij zooveel belang in ons stelt
zou het onaardig van mij zijn uw nieuwsgie
righeid onbevredigd te laten, maar ik heb
mijn vader beloofd er over te zwijgen. En
inderdaad, al vertelde ik u alles wat ik weet,
dan zoudt gij toch niet veel wijzer zijn. Toch
wil ik, dat gij overtuigd zijt dat mijn vader
even goed bij zijn verstand is als gij of ik
en dat hij zeer goede redenen heeft om te
leven zooals hij doet.
Wordt tersolgd.
ABONNEMENTSPRIJS,
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
'FMMKUENniUf--
AG1TE MA NON AGITATE
F E UJ L L E T O N.
