No. 5319
Woensdag 25 Februari 1903.
27 ste Jaargang
HDagBlaó voor eSfiooró- en Suió-éCollanó.
Caspar Jssepli Martinus
Bnttemanne,
HET GEHEIM
BÜITKNLANO.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
1,50
2,90
0,03
PRIJS DEB ADVERTENT IEN.
Van 16 regels50 fent»
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtrangbre
G.L. D AD BE Co JOHN., B. JONES Suoc- Paris 316w Faubourg Montmartr»
BISSCHOP VAN HAARLEM,
Hüisprelaitvan Z- H- LEO M» Assistent Bisschop
hij deaPaaselijken Troon
aan de Geestelijkheid en de Geloovigen van
ons Bisdom
Zaligheid in den Heer.
In ons vorig Vastemandement, Beminde
Geloovigen, mogten Wjj, bjj den aanvang
van het zilveren jubeljaar van onzen
roemrjjk regerenden Paus, U onderhou
den over de kracht en de beteekenis van
het Pausschap. Thans wenschen Wg n
te spreken over het ambt der bisschoppen.
Wjj vinden hiervoor eene ongezochte aan
leiding, nu wij binnen enkele dagen het
vjjftigjarig herstel der Bisschoppelijke
Hiërarchie in ons vaderland gaan her
denken.
De instelling van het Bisschopschap
in de H. Kerk, B. G., is van goddelijken
oorsprong. Christus heelt gewild, dat er
over geheel de wereld Bisschoppen zouden
zjjn, die in onderworpenheid en in ver*
eeniging met den eersten Bisschop, den
Paus van Rome, zjjue Kerk zouden be
sturen, De Bisschoppen immers zjjn de
wettige opvolgers der heilige Apostelen
en tot alle Apostelen heelt Christus ge
sproken cgelijk de Vader mij gezonden
heeftzoo zend ook ik w.» Zoolang dor*
halve de Bisschopp-n vereenigd bljjven
met den Paus, die als opvolger van den
H. Petrus zjjne broeders steeds moet
bevestigen, die schapen en lammeren
moet weiden, zoolang zjjn zg, naar
Christus' wil ep instelling, ieder in vjjn
Bisdom, de eerste leeraars, zonder wie
niemand leeren mag: de eerste priesters,
zonder wie niemand priester wordt of de
piiesterlgke bediening uitoefent: het eerste
kerkelgk gezag, waaraan allen, geestelij
ken en leeken, moeten onderworpeu vjjn.
De Bisschoppen zjjn gesteld door den
H. Geest, om de Kerk Gods te regerendat
wil zeggen: niet alleen om te beslissen
in zaken van geloof en zeden, maar och,
om in alle aangelegenheden, waarmede
regtstreeks of zgdelings het geloof en de
zedeleer gemoeid is, de noodige leiding
en voorligting te geven.
De groote voordeelen, hieruit voort
komend, zullen iedereen duirjeljjk zjjn.
Dp waarheid toph geeft aap den geloo
vigen Christen volle gerustheid en groote
zekerheid voor zjjne handelingen. Bjj i8
feuilleton.
van Generaal Heatherstpne.
7.) Vervolg
Er waren echter ook tijden, dat het Mour-
daunt en zijn zuster weken achtereen onmo
gelijk was hun buitenplaats te verlaten. He
generaal stond soms zeil op wacht in de
groote laan, als vermoedde hij dat er pqgingen
zouden gedaan worden om in zijn woning bin
nen te dringen,
Op een avond voorbijkomend heb ik zijn
donkere gestalte tusschen de schaduwen der
hoornen zien glijden en zijn voetstappen ge
hoord achter de schutting. Wie zou gelooft
hebben, dat deze sluipende gedaante eens een
vermetel officier geweest was, die gevochten
had voor zjjn land en den eerepalm verwor
ven had te midden van zooveel dapperen om
hem heenï
Ondanks de waakzaamheid van den generaal
konden wij omgang met onze vrienden hou
den. Onmiddellijk achter de Hall was een
plaats waar de schutting zoo achteloos was
gemaakt dat twee plan sen gemakkelijk kon
den worden weggenomen, waardoor een ope
ning ontstond, die ons gelegenheid gaf tot
menig onderhoud, zij het ook zeer kort, want
de generaal was vlug in zjjn bewegingen en
o-een plekje in de gehesle buitenplaats bleef
-~bt.
overtuigd zich op den veiligen weg te
bevinden en verantwoord te zjjn bjj zjjne
daden, wanneer hij z'ch slechts aan zjjnen
Bisschop houdt.
Daarom ook, B. G., was de zoolang
gewenschte herstelling der Bisschoppelijke
Hiërarchie voor de Kerk van Nederland
zulk een greote weldaad. Slechts waüigen
uwer kunnen zich den toestand onzer
vaderlandsche Kerk herinneren vóór de
aankomst der Bisschoppenmaar Wjj
die vóór meer dan zes en vijftig jaren
reeds bet fl. Priesterschap ortvingen,
ste'len ous dit nog levendig voor.
Het Kerkelijk Bestu ir dezer sLeken
was in handen van dpn Vice-Superior,
door den Paus uit Italië gezonden, voor
wien iet uiterst moegeljjk was, onze
eigenaardige toestanden goed te begrijpen
en te beoqrdeelendie meestal slechts
korten tjjd hier vertoefde en daardoor
niet bij machte was zich geheel op de
hoogte der zaken te stellen. Ongetwijfeld
blgft eer en dank gebragt aan deze Pau
selijke vertegenwoordigers, die krachtig
gesteund door de Aartspriesters, met jjver
gewerkt hebben, om in onze Hollacdsche
missie het heilig geloof ongeschonden te
bewaren en alles zoo good mogeljjk te
regelen; maar duidelgk is het, dat het
bestuur voor hen met velerlei moegelgk-
heden was verbonden en uitte: aard min
der beaptwoordde aau alle eischen en
behoeften.
Toen echter op den 4n Maart 1853
de verschillende Bisdommen onzer Kerk
provincie weiden ingedeeld en aan ieder
Bisdom een eigen Bisschop was geschor*
ken toen werd, om zoo te sprekeD,
het aanschjjn der Nederlandsche Kerk
vernieuwd,
De nieuw-aangesLlde Bta'uurders, be
kleed met het Bisschoppelijk karakter, uit
het eigen land geboortig, volkomen ver
trouwd met zeden en gewoonten, ten
volle bekend met personen en toestanden,
slichtten wat hun nuttig scheen en roeiden
uit wat verkeerd was.
En nu na vjjftig jaren behoeft
men ?jjne oogen slechfs te openen, om
aanstonds overtuigd te zjja van de groote
voordeelen en den rjjken zegen van het
Bisschoppelijk Bestuur. De (alrijke nieuw
gebouwde kerken ea scholen, de vele ver-
eenigingen en bonden, de menigte stich-
tingea van geloof en liefde, waarbij gees*
teljjken en leekep eendrachtig samenwer-
kep, zjj allen geren luide getuigenis: dat
het herstel der Bisschoppelijke Hiërarchie
den grondslag heeft gelegd voor den bloei
en den luister der Katholieke godsdienst
in ons vaderland.
Hoe levendig' rijst een van die overhaaste
ontmoetingen voor mijn gedachte op. Ik her
inner mij, dat ik over het gras liep, nog voch
tig van den morgenregen, Gabrielle wachtte
mij onder den haagdoorn ep wij stonden haud
in hand garende in het verschiet over de
heidevelden. Ver weg in het noordwesten be-
aoheen de zon den hoogen top van Mount-
Throston.
Van waar wij stonden konden wij den rook
der stoomschepen zien, die den waterweg be
voeren naar Belfast.
//Is het niet prachtigriep Gabrielle hare
hand op mijn arm leggende O John, waar
om zijn wij niet vrij, om te zamen ver weg
te gaan over de golven en allen kommer ach
ter ons te laten
En wat is die kommer, mijn li fste
Mag ik dat niet weten om het u te helpen
dragen?//
//Ik heb geen geheimen voor u, Jo' n, m'yn
voornaamste kommer is, zooals gij begrijpen
zult, de vreemde handelwijze v.n mijn vader.
Is het niet iets verschrikkelijks, dat een man
die zulke groote rol in de wereld gespeeld
heeft, nu van het eene afgelegen plekje naar
het andere moet vlieden en zichzelf opsluit
achter s'ot en grendel als ware hij een mis
dadiger die voor de justitie vlucht?"
//Maar waarom doet hij dat,// vroeg ik.
//Dat kan ik u met zeggen,// antwoordde
zij openhartig. »lk weet alleen dat hij zich
verbeeldt dat er een of ander doodelijk gevaar
boven zijn hoofd hangt en dat dit gevaar ge
komen is- tijdens zijn verblijf in Indië. Maar
Welke verplichtingen nu, B. G vloeien
uit dit alles voor u voort?
Op de eerste plaats eene pligt van
dankbaarheid aan God, den Gever van
alle goede gaven, en aan zjjnen Zoon,
den Opperherder enzer zielen. Die dauk-
baarheid moet gjj vooral toonen door
dikwgls en bartilgk te bidden voor uwe
geestelijke Overheid, voor uwen Bisschop,
die strenge rekenschap van uwe zielen
aan den eeuwigen Regter zal moeten
afleggen. Maar vervolgens ook rust op u
een pligt van stipte en bigde gehoorzaam
heid. Ach, B. G., de last welke den mensch
door de Bisschopswgd'ng op de schoude
ren wordt gelegd is zoo zwaar: de levens
dagen eens Bisschops zjjn zöo zeldzaam
bevrgd van drot f heid en zorgen. En daarom
verlicht gjj die last! lenigt gjj die droef?
heid door trouwe en kinderljjke volgzaam
heid! Gehoorzaamt en laat u geleiden
niet alleen, wanneer u verpügtende voor
schriften worden gegeven in zaken van
geloof en zeden: maar volgt ook uw Bis
schop bereidwillig, wanneer bjj raad geeft
en aanwjjzingen dqet voor het bjjzonder
en maatschappelijk leven.
Niet het belaag van onze eigene per
soon doet Ous zoo spreken; Wjj toch
hebben nog slechts korten tjjcj u te be
sturen, maar Wjj dringen hierop aan
in bet belang van onze opvolgers en voor
uw eigen waarachtig welzjjn.
Waardeert derhal o de groote weldaad
van het Bisschoppelijk Bestuur door dack*
bare gebeden en volkomene gehoorzaam
heid,
Ten einde u in de gelegenheid te stel
len, de jubelfeesten die aanstaande zjjn:
het Zilveren Pausfeest van ODzen H. Vader
en het Goudeu F/ est der flerstelliug van
de Bisschoppeljjke Hiërarchie, plegtig en
keikelgk te vieren, achrgven Wjj bjj dezen
voor, dat op Zondag den 8sten Maart a.s.
gedurende den geheelen dag het Aller*
heiligste ter aanbidding zal worden uit
gesteld in alle kerken van Ous Bisdom
en in alle kapelien, waarover een Rector
is aangesteld. Deze Aaabidd'.Irgsdag zal
gesloten worden met een plechtig Lof en
den lofzang «Te Deum». Tevens zal op
dienzelfden dag onder alle H.H. Missen
eene collecte gehouden worden voor de
stichting van een Hollandsch College te
Rome. Door ruim hierin bjj te dragen,
zult gjj ong'twjjfeld een aangenaam feest
geschenk aanbieden aan onzen H. Vader,
Wien deze stichting zoo bgaonder ter
harte gaat
Het zal verder wel overbodig zjjn, Be
minde Geloovigen, u aan te sporen tot
hsrteljjke gebeden voor Z, H. den jubi
leerenden Paus, Wien Gods Voorzienig
heid zulk een buitengewoon hoogen leef
tijd schenkt tot heil der Kerk en verlig-
ting der wereld.
Tracht ook den H. Vastetjjd, die aan
staande is, te heiligen door versterving
en vurig gebed. Bidt ook voor het geluk
van ons Vaderland en van Hare Majes
teit, onze beminde Koningin. Bidt voor
haar Koninkljjk Huis, voor al uwe over
heden zoo geestelgke als weteldlgke.
Overeenkomstig de Ons daartoe door
den Apostolischen Stoel verl»»-"1-
magt, geven Wjj U dj{ jaar de gewone
Dispensation In dq Kerkelgke Wetten
van Onthouding onder de gewone voor
waarden welke Dispensat ën en voor
waarden door de WelEerwaarde Pastoors
en Rectoren zullen worden afgekondigd
Krachtens Apostolische volmagt ver-
leeoen Wjj aan de geloovigen van Ons
Bisdom, weder voor dit jaar, d. i. tot aan
de 40-daagsche Vaste tan het volgend
jaar, dispensatie in de Onthoudingswet op
alle Zateydagan, uitgenomen die Zater
dagen welke geboden Vastedagen Ejjn.
Echter vermanen wjj U, om door aal
moezen en andere goede werken aan te,
vuljen wat door het gebraik maken van
deze Dispensatie aan uwe boetedoening
ontbreekt,
Eu zal dit Ons herderljjk schrijven op
den Zondag van Quinquagesima in alle
tot Ons Bisdom behoorende kerken, als
mede in de kapellen waarover een Rec
tor is aangesteld, op de gebruikelijke
wjjze worden voorgelezen.
Gegeven te Haarlem, den 10eo Febr.
1903.
f CASPAR,
Op last van Z. D. Hoogwaardigheid,
M. P. J. MöLLMANN,
Secretaris.
'j l'ia verzamelde gelden gelieven de ZzerE tw
Dekens vóór 1 April op te zenden aan den Hoog
Eerw. Deken van Haarlem.
wat het eigenlijk zijn kan, begrij'p ik evenmin
al» gij.»
//Maar uw broeder begrijpt het,// hernam ik.
//Ik ben zeker, afgaande op de wijze waarop
hij eens tot mij sprak, dat hij weet wat het is
en het vooreen werkelijk bestaand gevaar houdt.//
Ja, hij weet het. en mama ook, maar zij
hebben het voor mij altijd geheim gehouden.
Mijn arme vader is °P het oogenblik zeer
overspannen, dag en nacht, maar het is nu
spoedig 5 October en daarna komt hij weer
t t rust.//
//Hoe weet ge dat?" vroeg ik verbaasd.
«Bij ondervinding» antwoordde zij ernstig.
Op den 5den October stijgt zijn angst tot
etn crisis. In vroeger jaren placht hij Mor-
daunt en mij op dien dag in onze kamer op
te sluiten, zoodat wij niet wisten wat er ge
beurde, maar wij zagen wel dat hij daarna al
tijd veel geruster was."
//Dan hebben wij nog slechts een dag of
tien te wachten» merkte ik op «Maar zeg
mij een3, waarom zijn des avond» alle kamers
verlicht
//'lebt gij dat dan opgemerkt» hernam zjj.
»Het komt ook voort uit mijns vaders angst.
Hc wil geen enkel donker hoekje in zijn huis
hebben. Een gr/ot gedeelte van den avond
loopt hij door het huis van den kelder tot
den zolder. In elke kamer, op elk portaal
staat een lamp En hij laat een knecht mee
gaan om hem overal bij te lichten.»
»"et ver won dei t mij dat gij nog bedienden
hebt» zei ik, //de meiden in deze streek zijn
zeer bijgeloovig.»
Amerika.
In het fort van de haren te New-York
is een buskruitmagizgn ontploft. Het ge
bouw is door brand vernield. Er werden
4 menschen gedood en 11 gekwetst.
Te Colar-Rapid is het hotel Cliffon
door brand vernield. Er zjjn van de 120
reizigers die in het hotel vertoefden, een
10-tal gedood en een 40-tal gekwetst.
Frankrijk-
Te Landrais is Donderdagmorgen een
»De keukenmeid en de twee andere mei
den zijn uit Londtn en reeds lang bij ons,
Zij hebben een hoog loon. Alleen Israël Stakes
de koetsier, is uit deze streek en hjj schijnt
een flinke man te zjjn, die niet gauw bang
wordt.»
«Arm meisje» hernam ik. //Dat is toch
geen omgeving toot u. Waarom mag ik u
niet daaruit verlossen Waarom vergunt gij
mij niet flinkweg naar uw vader te gaan en
hem uwe hand vragen In het ergste geval
kan hjj alleen weigeren.
Gabrielle zag mij doodsbleek aan.
»ln hemelsnaam John 1» riep zij, //doe zoo
iets nietHij zon ons in minder dan een
week weggevoerd hebben naar de een of an
dere wildernis zonder eeniga kans, dat wij
ooit weer iets van elkander zouden hooren
En bovendien zou hij het ons nooit vergeven,
dat wij buiten de buitenplaats zijn gegaan.»
//Ik geloof toch niet dat hij hardvochtig is
//Hij kan zeer vriendelijk zijn, maar hij is
verschrikkelijk, als hij" gedwarsboomd wordt.
Gij hebt hem nooit zoo gezien en ik hoop dat
gij dit nooit doen zult Juist die krachtige
wil en dat niet verdragen van tegenwerking,
maakten hem tot zulk een goed officier. Ik
verzeker n, dat in Indië iedereen hem zeer
hoog stelde. De soldaten vreesden hem maar
zouden hem overal gevolgd zijn
//En had hij toen reeds die zenuwaandoenin
gen
«Soms, maar lang zoo hevig niet. Hij schijnt
te meenen, dat het gevaar, wat het dan ook
jjn mag, elk jaar dreigender wordt. O John
huis afgebrand, waarbg het echtpaar
Chariot in de vlammen is omgeko
men.
Te Vossy, in het Rhone-departe-
ment, heeft zich een notaris van het leven
beroofd die 500.000 francs te kort kwam
Zekere mad. Gordon, eene vrouw
van slechte reputatie is te Parjjs gear
resteerd als het hoofd eener dievenbende
die onlaugs ten nadeele van mad. P I ai-
sa n c e aldaar, eene som van 73.000
francs heeft ontvreemd.
In de Frao8che Republiek heef-
men het zeer druk met de reis van pre
sident L o u b e t naar de Afrikaansche
Koloniën. Men spreekt ook over een
onderhoud dat de President
-v..* oQican van Marokko. Men acht
dat onderhoud van zoo'n hoog belang om
er nu reeds den aandacht op te vestigen.
De corsettebenrs is een van die eigen
aardige typische tafereeltjes, die de Sei-
nestad te aanschouwen geeft.
Des morgens ziet men op den hoe'<
van den boulevard Sebastopol en de rui
Etienne Marcel een menigte jonge meis
jes. Bg mooi weder drentelen zjj op en
neder; regent of sneeuwt het, dan schui
len zg in groepjes onder de luifels der
winkels of de portieken der heerenhuizen.
Dit is de plaats, waar de corsetten-
naaisters worden aangenomenhier is de
oorsettenbeurs, zooals die atelierdames
het noemen.
Waren het vroeger honderden meisjes
die hier geduldig stonden te wachten op
werk, nu staan er duizenden, want ook
de stakings bacil is door de corsetten-
maaksters geproclameerd
Zjj hebben een geduchte concurrentie
te bestrjjden van de gevangenen, en vele
elegante en slanke dames zullen voorze
ker er niet aan denken, dat het pantser
dat haar taille omsluit, is gefabriceerd
door handen van gevangenen.
Italië.
Vrjjdag was het zoo druk te Rome
met de aankomst van telegrammen voor
Z. H. L e o XIII bestemd, dat men ver
plicht was het* aantal telegrafisten, we
gens den onafgebroken dag- en nacht
dienst Jte verdrie vuldigen.
Z. H. den Pans geniet eene uitsteken
de gezondheid. Z.|H. is de derde Paus
die zgn 25 jarig jnbilé als stedehouder
van Christus op aarde viert Yoor
Z. H. Leo XIII, was het deH.Pet r u s
en Z. H. Pins XIII, die langer dan
25 jaren de Kerk van^C IPr i s t n s heb
ben bestaard.
De Venezuela&nsohe quaestle.
Daitschland is er zeer vlug bg om het
bedrag op te eischen dat Venezuela te
betalen heeft. Toen de Duitsche gezant
Baron Speck von Sternborg zich
echter met zgn eisch tot den Amerikaan-
schen gezant, die de zaken voor Vene
zuela regelt, begaf, kreeg hg van den
heer B o w e n ten antwoord, dat hg nog wat
geduld moest hebben, daar het bedrag
het is verschrikkelijk zoo te leven met iets
geheimzinnig» boven het hoofd en vooral ver
schrikkelijk voor mij,die geen denkbeeld heeft
vawanar da slag komen moet.»
„Mijn liefste,/ zei ik, haar hand vattende
//zie naar dit schoone landschap en de breede
blauwe zee. Is dat alles niet heerlijk en
ademt 't geen vrede? In die hutten met hun
roode daken, leven geen andere dan brave
menschen. die hard werken voor hun brood
en niemand vijandschap toedragen. Zeven
mijlen van ons af ligt een groote stad met
alle hulpmiddelen om voor de veliligheid en
rust te waken. Tien mijlen verder ligt een
garnizoen en een telegram sou e allen tijde
een compagnie soldaten hierheen brengen. Nu
vraag ik je, mijn lieveling, welk aannemelijk
gevaar kan u bedreigen in deze buurt met
alle hulp zoo nabij? Staat het werkelijk niet
in verband met uws vaders gezondheid
„Neen daar ben ik zeker van. Wel is dr.
Easterling uit Stranzaer eens of twee malen
bij hem geweest, maar dat was om een liohtc
ongesteldheid. Ik verzeker u, dat het gevaar
niet van dien aard is.»
„Dan kan ik u verzekeren, hernam ik lachen
de, „dat er in 't geheel geen gevaar is. Het
moet een manie of een hersenschim zijn. Iets
anders is niet mogeljk.
Wordt vervolgd
AGITE MA NON AGITATE.
DOOR DE GENADE GODS EN DE GUNST VAN j
DEN APOSTOLÏ'CHEN STOEL
uuS vol-
BISSCHOP VAN HAARLEM.
mflfc CS-1* uoüÜöQ
