No. 5338
Zaterdag 7 Maart 1903
27ste Jaargang
ïïagBlaö voor aoföooró' on Suió~<Xollanó.
Amsterdamsche Brieven
HET GEHEIM
BUIT N L V 1 0
BUREAU: St. JansBtraat. Haarlem
f 1,20
1,50
2.90
0,03
feuilleton.
van Generaal Eeatherstone.
Italia.
België.
Duitschland.
Amerika.
Engeland.
Frankrijk.
De Macedonische quaestle.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland 4
Afzonderlijke nummers
Dit blad versehjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
TIEND
PRIJS DER ADVERTENHEN.
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer7
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiea Contant.
y 1 MA NON Al IT ATE,
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicité, Etrangère
G.L. DAÜBE fy Co JOHN., t. JONES SuccParis 315t« Faubourg Montmartre
Eene zonnige en viuchtbare oase in
de Btormige dagen van den tegenwoor-
digen tjjd zouden de Katholieken van
Amsterdam den dag ven Dinsdag ewj
kunnen noemen. In grooten getale trok
ken zij op langs de straten, waar tal
▼an vlaggen de uiterlgke kenteekeuen
waren der groote vreugde, die hunne
harten vervulden, nu zij den heerlijken
feestdag mochten vieren van het zilve-
r®n Pausschap van den hoog vereerden
vurig beminden Leo XIII, zjj
trokken op naar de kerken om neder te
knielen aan den voet der versierde alta-
ren, waar onder het weerklinken der
heilige gezangen de plechtige H. Mis als
dank- en smeekolferwerd opgedragen.
Bfj honderden en honderden stroomden
z9 samen bjj de feestelijke meeting ten
3 ure in het Concert-gebouw waar een
kreede schare geesteljjken met den Hoog
Eerw. Heer Deken Mgr. Schweitzer
aan het ho^fd en de élite van Amster
dam's katholieken hulde brachten aan den
grgzen Paus-Koning eu opgetogen luis
terden naarde hcerljjke gloedvolle rede
▼an den ZeerEerw.Hooggel. heer professor
de Groot.
Bjj duizendtallen vulden zjj des avonds
de groote zaal van het Paleis van Volks-
▼Ijjt, waar een ontzagwekkend korr, ge
steund door de eerste solisten van ons land
d® 8®welven deden weerklinken van heer
lijke jubeltonen in de begeesterende ac
torden van Diepenbrock's mees-
terljjk «Te Deum» de geestdrift ten top
deden etjjgen.
Ja, een heerljjke, een zonnige dag voor
Amsterdam's katholieken al was de he
mel grauw en al plaste de regen somsin
stroomen neder; een heerljjke, een zon
nige dag al heerschte er eene drukkende
stemming onder het volk, al bedekken de
manifesten, die aansporen tot onrust, tot
verzeg tot opstand, de muren, al heerscht
er wr®vel en ontevredenheid bp velen in
den lande en in de stad, want in
de harten der katholieken was bljjdschap
en vrede, was vertrouwen vooral, omdat
zfl op dezen dag zoo duideljjk zagen en
veelden, dat niet de mensch het is, die
de wereld bestiert, maar dat God alles
leidt met Zjjne machtige hand en naar
Zijn heiligen Wil en Welbehagen, de God,
die in dezen roemrjjken Paus aan de we
reld toont op dezen dag, hoe Hjj den
zwakke beschermt en steunt en zelf den
machtigen dood belet, den man te na
deren dien Hjj heeft uitverkoren om Zjjne
Kerk te bestieren, wiens lendenen Fljj
15
Vervolg.)
"Gij spreekt daarover alsof gij hun goed
kent,» merkte ik op.
«Tot mijn schade doe ik dat ook,„ ant
woordde hij. //Ik ben met ben ia aanraking
gekomen op een wijze zooals ik hoop dat
geen armen drommel ooit meer overkomen zal I
Inderdaad, ook in uw beroep zoueenige studie
Tan dit onderworp u ten goede komen. Gij
moet er over gaan lezen.//
Haar mij dit niet bijzonder toelachte, ant
woordde ik hem niet, maar stond op om heen
te gaan. Vooraf voelde ik hem den pols nog eens
en bevond dat hij thans geheel vrij ivan koorts
Was, geljjk dat met zulke malaria achtige ge
vallen meer voorkomt. Ik wilde daarop mijn
handschoenen van de tafel nemen, maar ver
schoof onwillekeurig daarbij het linnen over
trek dat over een voorwerp midden op tafel
lag. Misschien zou ik daarop niet eens gelet
hebben, als de generaal niet meteen ongedul
dig gebaar zjjn ongenoegen had te kennen ge
geven. Daarom schoof ik het stuk linnen weder
recht zonder iets te zien van het voorwerp
dat in vorm mjj aan een bruidstaart deed
denken.
//Al goed, dokter,// hernam de generaal
met Zjjue kracht heett omgord en dien
Hjj heeft geplaatst als de leider dar vol
ken op de rots Zjjner Kerk.
Ja, kaliute en rust brengt die gedachte
in deze dagen van woeling, want al
moge de hoop in vele harten zij i, dat
de kracht der socialistische woelgeesten
is gebroken en dat van eeue algemeene
werkstaking niets zal komen, rustig is
het nog op verre na niet en het is nog
lang niet zeker, dat er niet nog eens
hier of daar een opstandje losbreekt, dat
tot groote onheilen kan aanleiding geven.
Dageljjks zjjn er vergaderingen en mee
tings en de socialistische leiders, doen hun
uiterste best om de ontevredenheid gaan
de te houden en vaak door zeer eigen
aardige en al'es behalve zuivere voor
stellingen vau de aangekondigde wetten
om de werklieden tegen die wetten in
verzet te doen komeu en desnoods door
eene algemeene werkstaking de Regee
ring te dwingen ze in te trekken.
Wat echter bet lot dezer wetten mo
ge zjjn, tot eene algemeene werkstaking
zal het wel niet meer komeuKomeu
van buiten af telkens berichten van Ver-
eenigingen, die besloten niet meer aan
eene algemeene werkstaking deel te ne
men, vooral ook te Amsterdam is de
goede geest onder de christeljjke en met
name onder de Katholieke werklieden,
ontwaakt. Met ijver wordt gewerkt aan
eene verbeterde erganisatie. Men scheidt
zich geheel en al af van hen, dien den
weg wezeu naar verzet en oproer. Men
gaat op eigen beenen staan en reeds nu
zou het te bezien staan of in Dist/iet
III Mr. T r o e 1 s t r a nog zoo gemakkelijk
de meerderheid zoude verkrijgen, indien
hij zich aan eene stemming had t8 onder
werpen,
Paus Leo XIII mag dan op Zgn zil
veren jubileum de vreugde smaken, dat
Zjjn woord tot da arbeiders gericht
«Werklieden vereeuigt u voor de Ka
tholieken van Nederland, voor de Katho
lieken van Amsterdam, in verruiling gaat
zooals Zjjne Heiligheid het zeker heeft
bedoeld.
Vereenigt u, onder uwe eigene leiders,
onder de leiding van uwe beproefde man
nen. Scheidt u af van beD, die U op
het dwaalspoor brengen, die voor oproer
noch misdaad terugschrikken om hun
doel, de omverwerping van het gezag en
de opperheerschappjj in den Stmt ter
bevordering van hunne persoonlijke ma
terieels belangen, te bereiken.
Vereenigt u om uwe stoffeljjke maar
vooral uwe zedelijke en eeuwige belan-
gen te verdedigen en te bevorderen, om i
een dam te vormen tegen den revolu-
vriendelijker, er is ook eigenlijk geen reden
waarom gij het niet «oudt mogen zien. i
Hij schoof het overtrek weg en ik zag had
het voorwerp, dat ik voor een bruidstaart had,
gehouden, een voortreffelijk model was van
een bergland.
,i I it is een model van het Hieml&ya ge
bergte// zei hij, althans de voornaamste berg
passen tusschen Indië en Afghanistan. Het is
een prachtig model, dat voor mij van bijzonder
belang is, omdat het het terrein was van mijn
eersten veldtocht. Hier is de pas tegenover
Kalabagh en de Thul-vallei, waar ik in den
zomer van 1841 de Afridis bedwong. Dat was
niet gemakkelijk kan ik u verzekeren
//En dit// vroeg ik, op een roode vlek wij
zende, //is zeker de plaats waar gij gevochten
hebt
//Ja, wij waren toen aangevallen door
Op hetzelfde oogenblik viel hjj in ziju kus
sen terug, alsof een schot hem getroffen had
en zijn gelaat kreeg weer dezelfde uitdrukking
van doodsangst, die ik had opgemerkt toen ik
in de kamer kwam, Bh geen seconde later
hoorde ik boven zjjn bed een klingelend ge
luid, als van een zeer zachte schel. Verbaasd
zag ik rond, maar ontdekte niets.
//Laat maar dokter,// zei de generaal met
een gedwongen glimlach, „het is een schel
hier in huis. Als gij wilt kunt gij in den
benedensalon nw recept gaan schrijven
Kennelijk verlangde hij dat ik hem verliet
en ik ging dus heen, hoewel ik gaarne ge
bleven was om een nader onderzoek in te
stellen naar de herkomst van dat geheimzin
tiouaireu stroom, vereenigt u ter verde
diging van het gezag ea het recht, tot
bescherming van troon en altaar»,
-i
De plechtige viering van 'a Pausen
jubelfeest in de groote St. Pieteikerkte
Rome, werd door 60,000 personen bjj-
gewoond. Uit 60.000 kelen werd de
H. Vader bij zjjn binnenkomen op spon
tane wjjze toegejuicht..
Een schitterende stoet volgde den Hei-
in Vader. De Suisses, in hun schi'-
terende uniform, openden den stoet. Dan
kwamen da patriarchen, de palatijnen,
drie honderd aartsbischoppenenbisschop
pen, de kanonnikken, prelaten, pause
lijke bamerheeren en vjjf-en-twiutig kar
dinalen in hun purperen gewaden. Ach
ter de Sedia kwamen de pauselgke amb
tenaren eu de officieren der Nobelgar-
den.
Leo XIII zag bleak, maar uit de
oogen blikte de levenskracht van d/n
Grijsaard in het met goud bestikt ge
waad.
De Paus nam plaats op den troon. Na
de H.Mis werd hij op de Sedia gedragen
voor het standbeeld van St. Pieter, Een
haast mystieke stilte vulde het majes-
tueuse schip van den tempel.
Toen sprak de Paus staande den zegen
Urbi et Orbi uit.
Bjj het vertrek van deu Paus uit de
basiliek bad weder een grootsche halde-
tooging plaats.
Des avonds waren te Rome vooral in
de nabijheid van het Vaticaan, vele ge
bouwen geillumineerd. Bij kardinaal
R a m p o 11 a had een diplomatiek diner
plaats.
Te Napels heeft een v eeseljjke
storm de stad en omgeving geteisterd.
Op vele plaatsen zgn de straten onder
geloopende bliksem trof de geleidin
gen der electrische trameen matroos
van een in de ha-en liggend Oostenrij ksch
jacht werd eveneens getroffen.
Een treurig incident heeft in het BeL-
gische gehncht Pietrebais pleats gehad.
In een dorpsherberg werd het verbod
besproken om gedurende de vastenavond
dagen in het openbaar maskers te dra
gen. Twee gendarmen, die er zicb ook
bevonden, werden iD de zaak betrokken
en bemoeilijkt. Een der twee gaf een
aanwezigen boer een duw, de ruzie nam
daarop toe en plotseling legde de gen
darme aan en schoot een boer door bet
hoofd. Zjju kameraad ging naar buiten
om hulp te zoeken, maar intusschen liep
het gehucht te hoop en gingen de 70-
jarige vader en twee broers van den
doodeljjk getroffen boer den gendarm ts
lijf. In een afschuwe'ijken strjjd werd
deze laatste letterlijk verscheurdziju
ljjk vertoont esnhonderdtal wonden, meest
steken met zgn eigen bajonet toegebracht,
nig geluid. Ouder het huiswaarts rijden nam
ik mij voor nog eens bij mijn belangwekkende
patient terug te komen om meer bijzonder
heden uit zijn »roeger leven te vernemen,
maar dienzelfden avond ontving is een eigen
handig briefje van den gene aal waarin eene
ruime belooning voor mijn eenige visite in
gesloten, en waarin mij gemeld werd, dat hij
volkomen hersteld wa3 en ik mijn bezoek
niet behoefde te herhalen.
Zoo was dit de eerste en eenige maal dat ik
den bewoner van Cloomber Hall ontmoette,
Herhaaldelijk is mij later gevraagd ol ik
niet dacht dat de generaal krankzinnig wa»,
maar dat moet ik beslist tegenspreken. Hij
kwam mij integendeel voor een man te zijn
van helder verstand, die veel gelezen had.
Wel merkte ik echter op dat zjjn gestel zeer
verzwakt en geschokt was en elke onverwachte
crisis noodlottig voor bem zou zijn.
HOOFDSTUK X.
Er komt een Vrief van
Cloomber Hall.
Na deze mededeelingen van andere zijde
kan ik thans weder het verhaal mijner eigen
ervaringen voortzetten Ik was daarmede ge
vorderd, zooals de lezer zich herinneren zal
tot het tijdstip, waarop die verloopen man op
Cloomber Hall kwam, die zich korporaal Ru-
lus Smith noemde. Dit gebeurde tegen het
j einde van September en uit de vergelijking
der data blijkt mij, dat het bezoek van dr,
De vader en diens beide zoona zgn in
hechtenis genomen.
De Katholieke Journalisten te Brus
sel hebben in de versierde zaal van hun
vereeniging Eendracht maakt machthet
jubilé vau Z. H. L e o XIII schitterend
herdacht.
Den Voorzitter, de heer J a n H u y g-
k e, hield ia gloedvolle taal een rede,
waarin hjj eerbied en hulde uitsprak aau
den H. Vader, nameus zjju mede jour
nalisten. Hg haalde de roemrijke regee-
ringsdaden van deu grooten Paus Leo
XIII aan, die niet alleen de bewondering
van de trouwe zonen dsr Kerk, maar
zelfs van oogeloovig n en belijders van
andere godsdiensten uitlokten; hg toonde
hoe het van liefde overvloeiend hart des
Pausen zich immer aangetrokken gevoelt
tot de kleinen en de nederigen zoowel
als tot de grooten, die door zedeljjke
wonden diep getroffen, bij hem troost en
hulp zoeken. Hij wees ontroerd op de
grenzelooza liefdadigheid van Zij re Hei
ligheid, ter hulp komend aau de kloos
terlingen door het Italië der Statenroo
vers teu onder gebracht.
Een krachtig protest werd uitgespro
ken tegen den r oof der Kerkeljjke Staten.
Luide toej uichingen begroetten deze woorden
en herhaaldeu zich, toeu de redenaar
aantoonde hoe Leo XIII opzoo wouda.-
bare wjjze Christus Kerk bestuur! eu ver
dedigt eu haar, oudauks al de vjjandelijke
machten storm luopend tegen den H.
Stoel van Petrus, doet klimmen in groo'-
heid, roem én gezag, sterk door de Waar
heid, die de echte vrjjheid is.
Zoo hebben de Belgische jonrnalisten
vol geestdrift, harteljjk deu jubeldag des
Pausen gevierd.
De afftire van prinses L o u i s e, de
gewezen Kroonprinses van Saksan, be
hoort tot h< t verleden. Zjj heeft gebro
ken met bet verleden en noemt het een
groot geluk dat zjj weder in haar familie
is opgenomen en dat Keizer Frans
Jozef van Oostenrjjk de goedheid heeft
gehad daartoe ziju krachtige hulp te heb-
j ben verleend.
Naar men verzekert, heeft de Prinses
er in toegestemd, het kiud, dat zjj ver
wacht, aan het Hof van Saksen toe te
vertrouwen. Daarentegen zou zjj alle
zomers hare kinderen mogen zien. De
geldeljjke zaken zgn ook tot voldoening
van part gen geregeld.
Het wetsontwerp betref/enle de land
verhuizing naar de Vereenigde Staten
is door het Congres te Washington aan
genomen. Voortaan moet ieder, die in
d9 Vereenigde Staten voet aan wal zet,
belasting betalen.
Vreeseljjk heeft de jongste storm in
Engeland huisgehouden, lu het gebed
zgn vier personen gedood en veertig
gewond bjj het spoorwegongeluk op
Easterling aan Cloomber ongeveer drie weken
vroeger was. Gedurende al dien tijd verkeer
de ik in geen opgeweste stemming, want ik
had Gabmlla noch haar broeder teruggezien
sedert mijn gesprek met den generaal, waarin
deze onze verloving ontdekte. Ik was overtuigd
dat zij tot thuisblijven gedwongen verden en
de gedachte, dat wij hun daardoor verdriet
hadden berokkend, was voor mjjne zuster en
mjj ondraaglijk.
Onze ongerustheid werd echter minder,
toen wij een paar dagen later een briefje van
Mordaunt Heatherstone ontvingen. Het werd
gebracht door het zoontje van een visscher,
die ons zei, dat hij het bij het hek van Cloom
ber gekregen had van een oude meid, die,
naar ik vermoedde de keukenmeid moet ge
weest zijn.
//Beste vrienden// zoo luide de brief. //Ga-
brielle en ik maken ons ongerust bij de ge
dachte wat gij wel van ons denken moet.
De zaak is echter dat wij verhinderd zijn
uit te gaan, niet door geweld of dwa ,g, maar
door een belofte die wij hebben afgelegd.
Onze arme vader, die met den dag zenuwach
tiger wordt, heeft ons doen beloven, dat wjj
voor den ben October niet zullen uitgaan en
om hem te kalmeeren hebben wij dit gedaan.
Daartegenover heeft hij ons toegezegd, dat na
den ben October dat is dus over een kleine
Week wij vrij zullen zijn o/eral te gaan
waarheen wij willen, en dat is dus voor ons
een aangenaam vooruitzicht. Gabrielle zei mij,
dat zij u reeds heeft medegedeeld, dat vader
a dien datum altijd veranderd is, omdat op
het Ulverston-viaducf. Onder de gewon
den is eene vrouw die haar ruggegraat
brak en een treinwachter wiens ribb n
gebroken zgn.
Te Ballycastle (Ierland) viel een stuk
rots op een huis, 3 personen zgn gedood
en verscheidene andere gewond.
Te Belfast zgn 15 personen, die bjj
den storm door ongelakken werden go-
troffen, in het gasthuis gebracht3 ervan
zgn reeds aan hnnne wonden bezweken;
de 12 andere stellen het wel, behalve
kapitein Shields/ van de stoombootDoris-
brook, wien de beide beenen verbrgzeld
zijn.
Te Carlisle is de vrouw Holmes
gedood onder een neervallenden echoo1"-
steen en de jonge Alexander Why-
li e werd door het orkaaD onder eenm
trein geslagen en in tweeën gereden.
Het dak van Epworth College, te Ryl,
is ingestort en een leerling erg gewotd.
De ralicale socialistengrosp in da
Franscbe Ka uur van Afgavaardigden, is
nog niet tevreden met het opheffen der
religieus e scholen, de haat tegen den
godsdienst drjjft deze onruststokers steeds
verder. Zg eischen nu ook van den kerk-
vei volger Combes, dat hg het
klooster van «de goede Herder» teNan-
cy zal sluiten. Tevens vaiwjjten zij hun
gedienstigen minister, dat hg geen motie
van vertrouwen durft stellen in zake da
gedragsljjn te volgen in het onderzoek
der aanvrage om autorisatie door de Con
gregaties.
In de Fransche Kamer diende een der
afgevaardigden van de noordeljjke depar
tementen een wetsontwerp in, waarbg
werd voorgesteld de inkomende rechten op
buitenlandsch rnais van 3 tot 7 francs
te verhoogen.
Deze verhooging acht men overdreven.
Men wil nu een verhooging van 2 franc
voorstellen, maar daarbij tevens een zelf
de verhooging vaststellen voor gerst en
rogge.
De Morning Leader deelt mede, dat de
Turksche troepen oprukken naar de Bula
gaarsche grens, en dat elk oogenblik een
botsing verwacht wordt.
De Times zegt, dat in Sophia niemand
geloof hecht aan den ernst der hervor
mingen Ruslaud wordt algemeen be
schuldigd van kwade trouw, wjjl het de
slaven op het Balkanschiereiland opoffert
aan zjju belangen elders.
De Standard ontvangt uit Moscon het
bericht, dat de «Nowosti» de vrees uit
spreekt, dat Rusland tegen zgn zin tot
een oorlog zal worden gedwongen, evenals
in 1877. De beweging op het Balkan
schiereiland wordt aangestookt door de
Europeesche Mogendheden, die Rusland
in Eaiopa willen bezighouden, ten einde
het daardoor te verlammen in Oost-Azië.
De toestanden in Oud-Servië zgn veel
erger dan die iu Macedonië, doch de Oos-
dien dag zjjn angst tot een crisis stjjgt. Hjj'
schjjnt reden te hebben om dien datum dit
maal nog meer te vreezen dan vroeger, want
nog nooit heb ik hem zooveel voorzorgen zien.
nemen of zoo zenuwachtig gezien. V\ ie, die
zjjn vermagerde gestalte, zjjn bevende handen
ziet, zou kunnen geloiven, dat hij dezelfde
man is, die voor eenige jaren in de wilder
nissen van de Teraf te voet op de tjjgerjacht
ging eu lachte om anderen, die een veilige
zitplaats verkozen op een olifant Gjj weet
dat hij gedecoreerd is, hjj kreeg het Victorii-
kruis voor zijn moed in de straten van Dehli
betoond en nu, hier in het rustigste hoekje
der wereld siddert hjj van angst bjj het minste
gedruisoh. O, het is verschrikkelijk, West!
Herinner u, zooals ik u reeds zeide, dat het
geen denkbeeldig gevaar, geen visioen is,
maar een werkeljjk bestaand iets. Het is ech
ter van zulken aard, dat het niet onder woor
den gebracht kan worden. Als alles goed
gaat zult gij ons den 6en op Branksome
zien. Met onze beste groeten aan u beiden
bljjf ik steeds
Uw Mordaunt.
Al stelde deze brief, ons althans omtrent
den welstand onzer vrienden gerust, onze
machteloosheid en bet feit, dat wü niet het
flauwste begrip hadden van den aard van het
gevaar was 1 'ij nu in staat ons krankzinnig te
maken
Wordt vervolgd).
