Woensdag 11 Maart 1903
27 ste Jaargang
tyagËlaó voor eSTooró- on
W
Charles Boissevain
over Dr. Schaepiran.
s
HET GEHEIM
B UIT MN LAN D
BUREAU: St, Jansstraat. Haarlem
van Qoneml Hsatterstone.
Belg
Frankrijk.
Engeland.
Italiö.
De Macedonische quaestie.
De «Daily News» ontvangt uit Salo
nika bericht, dat de bevolking nog steeds
vreest voor een komenden opstand. Veer
tigduizend Macedoniers zgn gewapend
u
ABOWNEMENTSPBIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemt 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers- 0,03
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
A1NTXEN
AG [TE MA NON AGITATE
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels^0 Cents
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiea Contant.
i'i
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PubliciteEtrangère
G.L. DA ÜBE Co JOHN., F. JONES Sacc. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
In zjjn «Van dag tot dag», ouder den
titel «Schaepman's Rome»,geeft de hoofd
redacteur van het Handelsblad, het vol
gend artikel, dat wjj onder de aandacht
onzer lezers brengen.
Hjj schrjjft
Gedurende de week waaun paus Leo
XIII boven alles eerwaardig door karak
ter, edel voorgaan en hoogen ouderdom,
zjjn jubileum vierde, dacht ik telkens aan
Dr. Schaepman, den Nederlandschen
zanger van het Pausdom, wiens dood een
leegte herft gebracht ook ?n mjjn leven.
Want sinds we beiden jong waren heeft
er hartelijke vriendschap tusschen ons
bestaan, ofschoon vele onzer overtuigingeu
en meeningen Ijjnrecht tegenover elkan
der stonden.
Maar aaa onze katholieke kunstenaars
en dichters kan men allerminst onver
draagzame afgeslotenheid in eigeu bepeik-
ten kring van gelooLgenooten verweer.
Hun sympathie en vriendschap kan de
Weest onvoorwaardelijke politieke en theo
logische tegenstander winnen, die op
ander terrein hun hand mag drukken, en
ik ben er fier op dat twee merkwaar
digste en geniaalste Nederlandsche ka
tholiek der laatste halve eeuw, A l b e r-
dingk Thym en Schaepman
mg met bun vriendschap vereerden.
Toch werden eigen overtuigingen nooit
verzwegen of verzacht in de vriendschap
pelijke gesprekken. Integendeel. Maar het
juist iu dien omgang dat ik het
edele karakter en de heerljjke oprecht
heid van het geloof en de overtuiging
leerde waardeeren van A 1 b e r d i n g k
Thym en Schaepman, wier gaven
en kunstuiting zoo buitengewoon weinig
°P elkander geleken, doch die in deze
broeders waren.
euaepman was boven alles rede
naar. Hg had de gave des woords, hij
W.8s improvisator en zgn forsche, soms
met geheel gedisciplineerde kracht kwam
®t machtigst, het indrukwekkendst uit
wanneer hg sprak
^Ün gedichten schgnen mg allen im
provisaties toe; ze daveren van rhetoriek
en rollende woorden, waartoe gemakke
lijk rgna en zwaaiende rythmus hem
verleidden, maar ze missen het kernach
tige, frissche, onverwachte, gedurfde dat
z8n gesproken woord tot een zeldzame
beweegkracht maakten.
Zgn verzen heb ik met enkele uitzon -
F E 11, L ETON.
Vervolg
18
Terwijl de kapitein sprak, werd de kamer
deur geopend en trad de stuurman, een zwaar
gebouwd man met rooden baard binnen. Hii
had een stel kleeren gekregen van een der
visschers en zag er in dat korte buis en zijn
hooge vetleeren laarzen als een waar type van
een schipbreukeling uit. Met een paar een
voudige woorden dankte hij voor onze gast
vrijheid, trok toen een stoel by het vuur en
warmde zijn groote bruine hauden bij den
gloed.
"Wat zegt gij er nu van kapitein begon
bij. »Heb ik u niet gewaarschuwd dat gij
het kind van de rekening zoudt worden door
die drie negers aan boord van de »Bilinda»
te nemen.
He kapitein leunde in zijn stoel achterover
en lachte I artelijk.
"'-•eb ik het u niet gezegd;?" riep hij ons
toe, «heb ik het u niet gezegd?//
„Het is anders niet om te lachen?// hernam
de stuurman. //Ik heb al mijn goed verlo
ren en mijD leven bijna I»
//Moet ik begrijpen, dat gij het ongeluk
toeschrijft aan uw ongelukkige passagiers
vroeg ik.
deringen nooit kunnen bewonderen. Meer
dan een kwart eeuw geleden heb ik ze
in De Gids besproken, en heden na tal
van jaren dit opstel overlezende, vind ik
er niet veel in te veranderen. Mjjn mee.
ning van toen is in hoofdzaak mjjn mee
ning van heden gebleven.
Sch aepman heeft in de inleiding
tot de vjjfde uitgave van zgn Verzamel
de dichtwerken (C. L. v a n L a n g e n-
huysen 1899) dat artikel besproken
en da wjjze waarop hg dit deed, ken
schetst d n ba-telijken, edelmoedigen man,
die wat dichters, geloof ik, soms zwaar
valt, de vriend bleef van hem die hem
critiseerde en zijn^erzen niet bewonderde.
Ik haal daarom eenige regels uit de
inhiJing aan:
«Het is waarlgk mjjn bedoeling niet
met deze herinneringen na het vierde
eener eeuw eau opstel te bestrijden of te
weerleggen, dat mg de vriendschap van
Charles Boissevain heeft bezorgd
Wjj waren toen bekenden en wjj zgn
vrienden geworden.
«Boren noemde ik Boissevain vrij
zinnig, de uitdrukking is niet volledig
zjj moet luiden: vrjjzinnig van hart. Ove
rigens is hgliberaal, maar ook hier
over zal ik niet twisten. Ik breng liever
hulde aan zjju edelmoedigheid, zgn zin
voor het hooge, zgn trouw aan idealen.
«E nog dit.
«Het is voor mg een ietwat boosaar
dig genot te zien hoe Charles Bois
sevain zjjn beste pogingen inspant om
mjjn verzen naar zgn smaak te vinden.
Dit is zjjn goede vriendschap. Maar met
dat al zgn en big ven mjjn verzen niet
van zgne soort. In den grond van zgn
hart behoorde hg reeds lang en behoort
hg nu tot de moderne school. Niet in
een schoolschen ziu, maar wat richting
en geest betreft Zgn wereld is eenigs-
zins de wereld der Lake Poets, de dreo-
mers van schoone dingen, de gevoelige
peinzers, de zangers van het hart. Te
meer waardeer ik, dat hg den Ultramon-
taan zooveel hartalgkheid blijft toonen
niettegenstaande deszelfs Ultramontaan-
sche Poezië.»
Doen regels als deze niet begrjjpen,
waarom Schaepman's vrienden zulke
warme vriendschap voor hem gevoelden
Neen, zjju verzen waren niet van «mijne
soort». Ik heb omdat ik den dichter lief
had telkens weer gepoogd oprecht iets
goeds er van te zeggen maar het
ging niet. Eu toch, welk een waar dich
ter was hjj. Ik herinaer mij woorden van
hem, gesproken op wandelingen in de
bosschen achter Rjjsenburg en Driebar-
Waarom ongelukkige?// vroeg de stuurman
mij met groote oogen aanziende.
//Omdat zij hoogstwaarschijnlijk verdronken
zijn//, antwoordde ik.
De stuurman haalde ongeloovig den neus
op ea ging voort zijn banden te warmen, ter
wijl bij zeide
//Menschen van dat soort verdrinken niet
Het lijkt wel of de duivel hen beschermt.
Hebt gij niet gezien hoe zij op de campagne
sigaretten stonden te rollen, op het oogenblik
dat het schip door midden sloeg Daar heb
ik genoeg aan Maar reeds op het oogenblik
toen zij in Kurrachee aan boord kwamen,
vertrouwde ik hen niet
//Maar het zijn dood onschuldige menschen
Hawkins// antwoordde de kapitein, //by hun
volk zjjn zy priesters!'/
//Ja, dat weet ik,// hernam de stuurman
grimmig //Onder weg lazen zij in boeken, die
op hout in plaats van op papier gedrukt wa
ren. En den hal ven nacht bleven zij op het
dek zitten kakelen. En waarom hielden zij
er voor zich zelf zeekaarten op na, en waarom
teekenden zij eiken dag den koers aan
//Dat deden zij niet,// hernam kapitein Men
dows.
a at deden zij wel, en dat ik het u niet
vroeger gezegd heb, is omdat gij altijd lach-
tet als ik wat van hen zei Zij hadden instru
menten voor eigen gebruik. Wanneer zy die
gebruikten kan ik u niet zeggen, maar eiken
dag berekenden zij de lengte en breedtegraad
en teekenden den koers van het schip af op
een kaart, die op de tafel in hun hut was vast
gen een gesprek met hem ge
veerd, toen ik hem op het seminarie
geluk kwam weusehen met zijn 25-jarig
jubileum als priester nooit kan ik ver
geten de geestdrift, den gloed waarmede
hij sprak over z jn idealen, zgn kerk, den
Paus, en het eeuwige, het heilige Rome.
Welk een oprechte, innig overtuigde en
bezielde priester van de Roomsche Kerk
was hgHg deed de poezië van haar
symbolen begrijpen en liefhebben. «Ge
lukkig» noemde hg allen die voor die
Kerk mochten ljj len en vervolgd wor
den.
En zoo ik nog overtuigd had behoe
ven te worden dat de meest geestdriftige
ult-amontaan tevens een trouwe vader
lander kan zjjn, wiens hart en hand ver
pand zijn a3n zjjn geboortegrond, dan
zou hjj mg dia overtuiging geschonken
hebben.
Hjj had ons volk lief, hjj gevoelde
zich er een zoon van, bleef op ende op
Nederlander, en het knoestige, ruw-op-
reebte, dat een van de eigenschappen
van ons ras is zoo hier als in Zuid-Afri-
ka, kenmerkte hem.
Mjj menig woord van hem herinnerend,
vooral telkens nadat hg van een vau zgn
bezoeken aan Rome terug was gekeerd,
en hjj jubelde over wat bjj gezien en
gevoeld had in St. Pieter, de levende
Katholieke Kerk, die het Roomsche 6recto
zingt, moest ik aan hem denken, toen
verleden week in die machtige Basiliek
het jubileum werd gevierd vao Paus Leo.
Want Schaepman was de Neder
landsche gelauwerde dichter des Pausen
Eu het opste^ dat' ik 28 jaar geleden
in De Gids aan Schaepman wjjdde,
ving ik daarom aan met een besehrjj-
viug van het jubileum van Paus Pms
IX, dat in St. Pieter gevierd was.Op
betere wjjze meende ik den lezer niet in
de stemming te kunnen brengen om te
begrjjpen welke liefde en overtuiging
Schaepma n bezielden.
Ik sctuyf die woorden over, omdat ze
wellicht, aan Schaepma n herinnerend,
tevens kunnen doen bes' ffeu, wat ver
leden Dinsdag de harten der katholieken
van de geheele wereld zoo warm heeft
doen kloppen op het feest van Paus Leo,
den teugeren, bjj na aetherischen neger.-
tigjarige, wiens ivoor-wit gelaat een uit-
drokking heeft van liefde en hoop, zooals ik
die nooit op eenig ander galaat aan
schouwde.
Ook Protestanten kuncen diepen eer
bied gevoelen voor dieu edelen priester.
(Slot volgt.)
geprikt, l'at heb ik gezien en de hofmeester
heeft het ook gezien.,,
//Maar ik begrijp niet wat dat zon bewij
zen,// riep de kapitein.
//ik Jzal u nog iets vreemders zeggen,» her
nam de stuurman. //Weet gij hoe de baai heet
waarin wij verongelukt zijn?//
//Ik heb van de/e goede menschen hier ge
hoord, dat wij op de kust van V* igtownshire
zijn, maar den naam van de baai ken ik
niet
De stuurman boog zich met ernstig gelaat
naar den kapitein en zei:
//Het is de baai van Kirkmaiden
Als hij bedoeld had den kapitein in ver
bazing te brengen, dan gelukte hem dit goed,
want Meadows bleef eenige oogenblikken spra
keloos zitten.
„Dat is inderdaad vreemd,» zei hij na een
poos tot ons. //De passagiers vroegen ons bij
het begin der reis naar een baai van dien
naam, maar Hawkins noch ik kenden haar,
want op de kaart heet zij de Baai van Luce.
Dat wij hier nu juist schipbreuk lijden is
een zeer verwonderlijke omstandigheid en zeer
toevallig.//
//Al te toevallig!» bromde de stuurman. Ik
zag ben gisteren bjj het stille weer met de
hand over stuurboord wijzen Zij wisten zeer
goed, dat hier de haven was waar zij wilden
komen.,,
//Maar wat denkt gjj zelt er dan van, Haw
kins vroeg de kapitein met eenige onge
rustheid.
,i Wel 1» antwoordde de oude zeeman, en
G.steren hebben te Brussel de verte
genwoordigers van verschillende landen
van het interparlementaire arbitragebu-
re*u zitting gehouden. Men hield zich
uitsluitend bezig met de vaststelling van
den rooster van werkzaamheden voor de
volgende vergadering, die in September
te Weenen wordt gehouden. De afge
vaardigden merkten op, dat het Haagsche
verdrag toepassing begint te vindeD, en
uitten den wensch, dat de artikelen be
treffende de arbitrage in alle verdragen
opgenomen zouden worden. De Deen-
sche afgevaardigden drongen er op aan,
dat in 1904 de vergadering te Kopen
hagen zon zitten.
Te Brussel zjjn 22 Fransche deputé's,
seuatoreu en journalisten onder leiding
van Y vesGuyot aangekomen om ken
nis te nemen van de evenredige verte
genwoordiging. Zaterdag vergaderden de
heeren ten stadhuize te Bruss.d, men
biJd een schjjn-verkiezing om den Fran-
schen duidelijk te maken hoe de zaak
in zijn werk ging.
Het bleek dat den Frauschen wegens
andere politieke zeden dan Belg'ë heeft,
het Belgisch stelsel niet geheel bevre
digde.
Da Fransche Regeering heeft van kar
dinaal Ram po 11 a een nota ontvangen
waarin zjj herinnert wordt aan de woor
den nobis ncminavitvoor de benoemicg
der Fransche bisschoppen, reeds aange
nomen in het Conocrdaat met koning
Frans I gesloten, en sedert het Con
cordaat van 1801 rteds ongeveer vjjf-
hoaderd keeren gebezigd.
De Kardinaal-Staatssecretaris van den
H. Stoel herinnert de Regeering der
Fransche Republiek er ook aan, dat pre
sident Thiers die formule beeft goed
gekeurd en dat de H. Stoel dan ook
weigert ze te veranderen, alsook de be
noeming van bisschoppen te erkennen,
zonder voorafgaande verstandhouding ge
daan.
De Engelsche Regeering moet naar den
correspondent van Daily Mail uit Ham
burg seint, buitengewone maatregelen
hebben genomen om het TransvaalBche
Regeeringsgeld, dat heet in Znid-Afrika
begraven te zjjn, te ontdekken. Daartoe
heeft zij speurders uitgezonden. Een hun
ner verklapte het plan echter aan Ley ds
en K r u g e r, die er maatregelen tegen
namen door duizenden portretten van de
uitgezonden speurders in Zuid-Afrika te
verspreiden, zoodat iedereen voor han
komst gewaarschuwd is. De begraven
Boerenschat heet vier millioen pond te
bedragen. De terugkomst van Bei tz
schijnt met deze zaak in verband te staan 1
Het Hamburger F'remdênblatt deelt ge
heel iets anders mede over het Trans-
vaalsche regeeringsgeld. Dit blad zegt,
dat een Hamburgsche private speurder
daardoor zijn eigenaardig bijgeloof verraden
de, //ik geloof dat die drie kerels den wind
juist uit den hoek kunnen lat:n waaien, dien
zij willen, Zij hadden natuurlijk een reden om
hier in dezen rampzaligen haven te komen,
zij maakten er spoedig een eind aan, door het
schip hier te laten stranden Dat is mijn mee
ning, maar wat die drie ''oedh'stische pries
ters hier in de baai van Kirkmaiden kunnen
te maken hebben, gaat geheel boven mijn be
grip
Mjjn vader fronste de wenkbrauwen. De
gastvrijheid verbood hein op andere wijze
zijn verwondering over die woorden te kennen
te geven.
//Ik geloof, vrienden,// zei hij, //dat gij al
len na uw schriklyk avontuur behoefte aan
rust zult hebbeD. Als gij mij wilt volgen, zal
ik u naar uwe kamers brengen.»
Daarop bracht hij hen met ouderwetsche
vormelijkheid naar de mooiste slaapkamer in
het hui8 en daarna teruggekeerd, stelde hij
mij voor nog eens met hem naar buiten te
gaan om te zien of er soms iets nieuws ge
beurd mocht zijn.
Het eerste flauwe schemerlicht straalde uit
het Oosten toen wij de plaats van de schip
breuk bereikten, t e storm had uitgeraasd,
maar de zee was nog zeer hoog en langs de
kust was een wolk van mist en damp, alsof
de oude Oceaan de slachtoffers, die hij zoo
pas gemaakt had voor onze oogen ver
bergen wilde. Overal waren de v-sschers
bezig, om stukken van bet wrak of
van de lading te bergen. Geeii hunner had
met name Meisterknecht, in ge
zelschap van een Engelsch officier van
hoogen rang, die den oorlog van Zuid-
Afrika heeft meegemaakt, en in opdracht
van de Eugelsche regeering naar Zuid-
Afrika is vertrokken om uit te vinden
wie de afzender is gewe«st van de mil-
lioenen Transvaalsch regeeringsgeld, welke
men aanneemt dat gedurende den oorlog
naar Europa zgn gezonden en verborgen
worden gehouden. Het grootste gedeelte
zou te Hamburg zgn geweest, maar naar
elders zgn overgebracht, toen leden der
vropgere Transvaalsche Regeering van die
zending van Meisterknecht lucht
Ter gelegenheid der viering van 's Pau
sen 25-jarig jabilé, verzochten de ka
tholieke leden van den Gemeenteraad te
Rome aan den burgemeester C o 1 o n n a,
dat de Raad een heil- en zegewensch zon
uitspreken namens de Roomsche bevol
king der stad.
De burgemeester verklaarde, dat bjj
dat voorstel zou bestrjjden, onder voor
wendsel, dat de Paus den Koning niet
erkent, en dat hjj dus ook den Paus
Diet wil erkennen.
Deze kleingeestige aitvlucht van prins
C o 1 o n n a, was men te wachten van
een burgemeester in dienst der overwel
digers van de Eeuwige Stad.
De Grootvisier van het Tnrksche Rjjk
heeft aan den correspondent van de
Standard de verzekering gegeven dat het
Turkjje ernst is mat de beloHda hervor
mingen volgens de letter der wet uit te
voeren. Er is echter Ijjd voor noodig,
liet de Grootvisier er op volgen. In
middels zgn in Macedonië ingenieurs be
zig met het ontwerpen en aanleggen van
nieuwe wegen, waardoor het handelsver
keer zich van zelf sterk zal uitbreiden.
De Porte heeft een amnestie uitge
vaardigd voor de Macedonische politieke
misdadigers en in verband daarmede is
een commissie benoemd, ter regeling van
de terugkeer der naar Bulgarjje gevlach-
te gezinnen.
Volgens Daily Aews tracht men het
oud-Engelsche leger aan te werven voor
het Macedonische leger. Mag men het
blad gelooven dan zou aan een aantal
onderofficieren die in Zuid-Afrika mee
hebben gevochten, tegen flinke betaling
en veileening van hoogen rang een plaats
iu de Macedonische troepenmacht zgn
aangeboden.
Het praatje als zou aan generaal D e
Wet een plaats zgn aangeboden bij het
leger inMacedon is uit de Tucht gegrepen.
De «Morning Leader» verneemt uit
Sofia, dat Turkjje de geheele Tnrksche
grensbevolking aan de Bulgaa'sche drens
wapende en de garnizreneu van Dubait-
za en Kustendje versterkte,
lijken zien aanspoelen, en zij zeiden o ns, da
alleen dingen di konden drijven eenige kans
hadden aan het strand te komen, want de be
nedenstroom was zoo sterk,dat alles wat beneden
de oppervlakte was, onfeilbaar naar zee moest
gedreven worden. Aan de mogelijkheid dat de
drie passagiers de knst zouden bereikt heb
ben, wilden die ervaren zeelieden dan ook geen
oogenblik gelooven en zij hielden staande,
dat, als zij niet verdronken waren, zij ver
brijzeld zouden zijn tegen de rotsen.
//Wjj hebben alles gedaan, wat wij konden»
zei mijn vader toen wij huiswaarts keerden.
//Ik vrees, dat de oude stuurman zjjn verstand
verloren heeft bij deze vreeselijke ramp. Hebt
ge gehoord, wat hij zei over Boedhistische
priesters, die den wind zouden kunnen be
sturen
Ik antwoordde toestemmend.
//Het was bespottelijk om aan te hooren,»
vervolgde mijn vader. //Ik zal hem eeDs een
mosterdpleister on Ier de ooren leggen, mis
schien helpt dat. Wat denkt gij er van
//Ik denk» antwoordde ik geeuwend, //dat
gij beter doet hem te laten slapen en ook zelf
naar bed te gaan. Morgenochtend kunt gy
hem genezen, als dat noodig is.»
Met deze woorden ging ik naar mjjn slaap,
kamer en was weldra in diepe rust.
Wordt vervolgd