No. 5346
Dinsdag J 7 Maart 1903,
2 7 sic Jaargang
Hbagêlaó voor tfflooró- en Zuió-tXolland.
BERICHT
Brutale lui,
Zij, die zich met ingang
van 1 April abonneren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Over eenige dagen
beginnen wij meteen
nieuw zeer boeiend feuilleton/
Wie is de erfgenaam
BUITENLAND.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
van Generaal Heatherstone.
Itallö.
België.
Kerkvervolging in"Frankrijk-
a
ABONNEMENTSPRIJS.
Per S maanden yoor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
PRIJS DER AD VERTEN'! IER.
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer7i/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiea Contant.
AGITE MA NON AGITATE
Een brutaal tnensch heeft de halve
wereld, zegt het spreekwoord. En dit
hebben de socialisten zich geducht in de
ooren geknoopt. Vandaar dat zjj aan hun
optreden zooveel drieste brutaliteit paren.
Zjj achten dit shet beste middel om de
wereld te veroveren.
Hun brutaliteit bljjkt in de eerste plaats
uit de soheldpartjjen in hun orgaan Het
Volk. De indiening der stakiogswetten
heette een «schurkenstreek»getuigend van
«verljjnd farizeïsme» en geljjk staande
met eene «sociale monstruositeit»Het
Volksdagbladdat zeer na met de socia
listen verwant mag geacht worden, doet
»l aardig mee. «Beestachtig geweld» legt
het ten laste aan de rechterzijde, die
«zwaait met den knoet»,terwjj 1despoor
wegmaatschappijen zich «plunderzucht»
•n «boevenstreken» verweten zien.
Schelden echter, met hoeveel vi rtuo-
siteit het ook geschiedt, werkt bjj slot
van rekening niet erg veel uit. DaS.D.A.P.
heeft daarom meer pjjlen op haar boog.
Zoo toont zjj proefondervindelijk aan, waar
in de ware vrjjheid bestaat, en wel door
middel van vergaderingen. Dit gaat zoo
op Christelijke vergaderingen, waar debat
is toegestaan, maken zjj hiervan gebruik
om zooveel mogeljjk herrie te maken en
den boel in de war te sturen. Op hun
eigen bgeenkomsten zjjn debaters wel de-
geljjk aan regelen onderworpen in sa
menkomsten hunner tegenstanders willen
zjj echter van regelen niet weten, eischen
2Ü T°U«dige vrjjheid, den voorzitters het
gezag ontnemend.
Nu heeft dit middeltje, om de ware
vrjjheid te demonstreeren, eene leeljjke
schaduwzijde. De goedgezinden sluiten
nameljjk hun bjjeenkomsten voor de or-
deverstorende debaters, geenszins uit vrees
F F D 1 L L E 1 0 N'
HET GEHEIM
83
(Vervolg.)
Ver aan mijn rechterzijde kon ik den wit
ten toren van Cloomber Hall zien, scherp
uistekende tegen een donkere wolkenmassa
echter hem. Ik dacht, dat ieder vreemde
ling welke hier mocht loopen, in zijn hart
den bewoner van dat fraaie huis benijden
z°u, en hoe weinig vermoeden we'ke vreemde
gevaren, welke schrikkelijke gebeurtenissen
hem boven het hoofd hingen.
i/O God I» zoo sprak ik luide, '/wat dat
alles ook moge beteekenen, wat ook zal ge
schieden o, God, laat de onschuldigen niet
lijden met de schuldigen 1#
Toen ik in huis terugkwam vond ik mijn
vader nog geheel vervuld van het gesprek
met den Boedhistischen priester.
"Ik vrees Jack,» zei hjj, »dat ik hem wat
te hard heb aangepakt, ik had niet moeten
vergeten dat ik hier magistraat en gastheer
te geljjk was. Maar toen hjj zulk een on
houdbare stelling ging verkondigen, kon ik
mjj niet langer bedwingen en heb hem vol
komen verslagen. Hebt gij wel opgemerkt
dat toen ik over koning Asoka begon, hij
geen antwoord meer wist te geven en onmid
dellijk afsehoid nam?»
zjj lieten hen immers meermalen toe
maar uit welbegrepen eigenbelang.
Men belegt toch geen vergadering om
ze te lateu in de war sturen. Dan weten
echter de socialisten ook weer raad en
schelden zjj de welgezinden voor «bloo
daards», «domkoppen» en «lichtschuwen»
om ons maar tot de mooie naampjes te
bepalen.
Brutaler dan dit alles is echter nog:
anderen te verwjjten wat men zelf doet.
Eu dit doen de socialisten ook geen klein
beetje. Men kent de geliefkoosde uit
drukking onzer roode vrienden: dat de
christeljjke arbeiders aan den leiband loo
pen van hun geestelijke adviseurs en an
dere voormannen. Natuurljjk verzuimen
zjj wjjseljjk hun beweren met bewij-
«m te staven; om moet hm ophua
woord gelooven. Wat doen zjj echter zelf.
Op allerlei vergaderingen beloven zjj thans
met brave volgzaamheid terstond te zul
len stakeu als zjj dat wenschen Neen,
als het «Comité van Verweer» dat weoscht.
Als dit nu geeu tippelen is aan den lei
band, dan weten wjj het niet.
De socialisten weten echter weder raad,
om zich schoon te wasschen. De chris
teljjke arbeiders zoo roepen zjj uit
volgen hun voormannen blindelings, zjj,
de rooden, doen zulks als bewuste werk
lieden. Ja, ja, men moet maar brutaal
zpn!
Die brutaliteit is ook gebleken bjj 't
vele, wat van socia'istischezjjde is geschre
ven over de atakingswetten. Van de da
ken is b. v. uitgeschreeuwd, dat de uit
breiding van het Wetboek van Strafrecht
het vereenigingsleven met lamheid zal
slaan, staken voor goed onmogelijk zal
maken. Maar verzuimd werd, daarbij op
te merken, dat buitenlandsche wetgevin
gen op dit stuk verder gaan, met name
b. v. Engeland. Eu niemand zal bewe
ren, dat de Engelsche trade unions niet
krachtig kunnen optreden.
Om nog even bjj die buitenlandsche
wetgevingen te bljjven staao: het Week
blad van het Recht niet te verdenken
van clericalisme of zoo iets gaf een
overzicht van de bepalingen, welke de
Fransche, Eugelsche, Be'gische en Duit-
sche wetgevingen hebben ter bescher
ming der vrjjheid van arbeid, en deed
daarop volgen: «Dit overzicht lort ons,
dat onze wetgever zich (met de desbe
treffende uitbreiding van ons strafhoek)
in goed gezelschap bevindt eu er geen
reden bestaat, om laarin een door harts
tocht of vrees ingegeven aanslag te zien
op de vrjjheid en op het recht van den
werkman.»
//Gij hebt u flink gehouden," antwoordde
ik maar welken indruk hebt gij van dien
Oosterling gekregen?»
//Hij is een van die priesters, welke in hun land
bijna als heiligen worden vereerd, waarsclijjolijk
is bjj theosophist, dat is de hoogste rang die
de priesters kunnen verkrijgen.»
//Maar waarom gaan zulke menschen in een
verwaarloosde hut aan het strand wonen
vroeg mijn zuster
»Dat begrijp ik ook niet," hernam mijn
vader, //maar wij hebben ons daarmee, niette be
noemen, zoolang zij zich behoorlijk gedragen
en niet tegen de wet handelen.»
«Hebt gij er ooit van gehoord,» vroeg ik,
«dat dergelijke priesters krachten zouden be
zitten, die wij niet kennen
»Tn Oostersche boeken komt veel daarover
voor en het is zeker, dat zij ijverig studie
hebben gemaakt van de natuurverschijnselen,
maar dat zij de kracht zouden bezitten zoo-
ab zjj voorgeven, zou ik niet durven twe
ren.»
»Is het een wraakgierig volk vroeg ik,
//kennen zjj misdrjjven die alleen met den
dood geboet kunnen worden?»
»Niet dat ik weet,» antwoordde mijn vader
verbaasd. "Gij schijnt bijzonder wee'g erig
te zijn! Wat bedoelt ge met al die vragen?
Hebben de Hindoes uw argwaan opgewekt
Ik ontkende dit, omdat ik den goeden
man geen deelgenoot wilde maken van mjjn
ongerustheid. Zijn leeftjjd en gestel eischen
ruat en kalmte en bovendien zou het mij
met den besten wil ter wereld moeielijk zjjn
Natuurlek is Bel Volk iu gebrekege-
blevdn, op dit oordeel van het zoozeer
bsvoegde orgaan de aandacht zijner
lezers te vestigen. Kunnen dezen daar
niet tegen Zjj zjjn toch «bewuste werklie
den», die niet blindelings hun leiders
volgen, en dus zeker ook wel in staat
zullen wezen, de beweringen van het
Weekblad, van het Recht te toetsen aan
de bewjjzeu van hun ljjforgaan Of ducht
net Volk het tegendeel: dat zjjn bewe
ringen aan de bewjjzen van genoemd
weekblad zullen getoetst worden?
We zjjn benieuwd, welke staaltjes van
socialistische brutaliteit in de Kamer nog
zullen worden te geoieten gsgeven bjj de
behandeling der stakingswetten. Dat een
der afdeeliugeu waarin 4 socialisten
zitt ng hadden wat erg lang over het
onderzoek der wetten heeft gedaan, achten
wjj nog geen bewijs van obstruct:ouis-
me. In die afdeeling sprak het vierta 1
slechts voor zichzelf en «jju medeleden
er viel niet te pralen. Gabeel anders
echter is het in de opeobare zitting.
Dan moet het land overtuigd worden van
dengrrrooten jjver der socialisten. En
Schaper heeft al beloofd, dat de Ka
mer van hen zal «profiteeren, zooals zjj
tot Juvar u og noo't geprofiteerd had.«
Dat belooft dus
Maar hoe brutaal de socialisten ook
in en buiten het Parlement mogen op
treden, zoover zjjn zjj nog niet, dat de
halve wereld hunner is. Hun aandeel
zullen zjj natuurljjk hebban. Maar als zjj
met hun verbluffend optreden, hun bom-
bari en geschetter, meer gaan eischen
dan waarop zjj recht hebben, dan zullen
de christeljjke partpen hen weten te
staan. En mogeljjk doen nog wel wat
leden der liberale partijen hierin met ons
mede.
In tegenwoordigheid van een groot ge
tal Fransche pelgrims, heeft Z. Em. kar
dinaal M a t h i e u, bisschop van Orleans,
in de Sf. Ioachimskerk te Rome, de nieuwe
Fransche kapel aan het H. Hart toege-
wijd.
De Kardinaal hield bjj dsza gelegen
heid eene merkwaardige toespraak, waar
van het slot luidde«Ons land begaat,
eene dwaling, met mannen en vrouwen,
die zulks niet verdienen, den weg der
ballingschap op te zendeD. Laten wij God
bidden opdat die dwaling niet bljjve
voortduren, t pdat het geloof bewaard bl j-
ve in Frapkrjjk.»
De tegenstanders van het alcoholge
bruik in B lgië verheugen zich in het
gevallen hem uit te leggen wat mij zelf zoo
duister was.
Nooit in mijn leven zag ik een dag zoo
langzaam voorbijgaan als deze 5e October. Ik
trachtte te lezen, te schrijven, ik liep den tuin
op en neer. Ik zag mijn vischtuig na rang
schikte de boeken in de bibliotheek, op dui
zenderlei wijze trachtte ik mij zelf afleiding
te geven. Mijn zuster had, zooals ik zag,
dezelfde rusteloosheid, maar eindelijk viel de
avond, werden de gordijnen neergelaten, de
avondgebeden gehouden en konden de dienst
boden naar hare kamer gaan. Mijn vader
ging ten laatste ook naar zijn slaapvertrek en
zoo bleven Esther en ik in de woon
kamer met kloppende harten en onze gedach
ten vervuld, van vage, maar sohrikljjke ver
moedens.
HOOFDSTUK XIV.
Een nachtelijk bezoek.
Het was kwart over tienen toen mijn vader
naar boven ging. Wij hoorden het gekraak
van de trap onder zijn voetstappen en de
deur zijner kamer sluiten. De olielamp op
onze tafel verspreidde een flauw licht door
de ouderwetsche kamer met haar eikenhouten
beschot en tooverde fantastische schaduwen
daarop.
Het bleeke gelaat mijner zuster scheen in
die halve duisternis als een portret van Rem
brandt. Wij zaten tegenover elkander aan
tafel, zwijgend, zonder geluid dan het tikken
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangbrt
G.L. I)AUBE fy Co JOHN., B. JONES SuccParis 31 bis Faubourg Montmartre
succes, dat de nieuwe wet heeft tegen
het misbruik maken van sterkeu drank.
Reeds wordt een verminderd gebruik
van starken drank geconstateerd van 20
pCt.
De vermindering geschiedt op drie
wjjzemde herbergiers doen nog wat meer
water bij^ de alcoholische dranken, zjj
geven kleinere glaasjes of verhoogen den
prijs. Zoo zal de openbare gezondheid
er bjj winnen, terwjjl de zedeljjkheid van
het volk er zeker door zal stjjgen.
Men meende in België dat een
aantal valsche bankbiljetten in omloop
waren gebracht, omdat het woord «direc
teur» niet onder de handteekening van
den heer V erstraeten stond gedrukt
en op andere wel.
De Nationale Bank heeft nu laten we
ten dat de bankbiljetten zonder het woord
«directeur» Diet valsch zjjn. Het wegla
ten van het woord «directeur» onder de
handteekening van Verstraetenis
heel natuurljjk op de bankbiljetten die ge
drukt zjjn voor dat hg bestnnrder was.
Deze met de melding «directeur» zijn
na zjjne benoeming gedrukt. De eenen
zoowel als de anderen zjjn even gang
baar.
Zuid-Afrika.
Het plan van den minister Cham
berlain om in Zuid-Afrika verzoening
te be we ken is geheel mislukt.
De Daily Mail deelt daaromtrent mede,
dat het vertrouwen nitt is versterkt tns-
schen Engelschen en Hollanders en het
bewij s hiervoor is de weigering van Botha
en De La Rey, om zitting te nemen
in den Wetgevenden Raad.
Tn de Kaapkolonie is de toestand
nog erger dan voorheen. De Jameson -
partjj heeft geen kans om er aan het
bewind te komende invloed van Jan
Hofmeyr verzwakt. Een krachtig mi
nisterie-S Rhrein er zou de oplossing,
kunnen brengen, doch Schreiner
weigert tot de politiekterng te keeren
Engeland.
De minister Chamberlain is bjj
zjjn terugkomst uit Zuid-Afrika te Sout
hampton met geestdrift ontvangen. In ant
woord op een toespraak zeide hjj: «Ik
hoop in Zuid-Afrika veel geleerd te heb
ben. De geschiedenis van dat land is on
rustig geweest tengevolge van het ver
schil in idealen tussehen de Engelschen
en de Afrikaanders, maar ik geloof dat
een voortdurende vrede thans gevestigd
is.»
Hg waarschuwde tegen overschatting
van de verkregen resultatende vooruit
gang zal langzaam maar zeker zjjn. Hjj
gelooft dat men gereedelgk de verzeke
ringen mag aanvaarden van de Boeren
leiders in de nieuwe koloniën en van
de Afrikaander-leiders in de Kaapkolonie
dat zjj loyaal zullen trachten dsel uit
te maken van het groote Rjjk waartoe
zjj behooren.
Het zal onze plicht zjjn de politieke
geljjkheid waarvoor zjj opkomen toe te
staan en hjj verwacht vol vertrouwen
der pendule Er was iets akeligs in die stilte
het fluiten van een voorbjj komenden boer ver
joeg voor een oogenblik onze onrust en wjj
luisterden naar het geluid zijner voetstappen
tot het in de verte verdween.
Aanvankelijk hadden wtj den schijn aan
genomen iets te doen, zij breide, ik las, maar
weldra hielden wij daarmede op en zagen
elkander vragend aan zoodra het hout in den
haard knapte of een muis achter het beschot
knaagde.
Ik stond op en zette de deur der vestibule
open om de frissche nachtlucht in huis te
doen komen. De wolken joegen door het
luchtruim en af en toe poogde de maan dat
donkere gordijn te doorbreken. Van waar ik
stond kon ik een gedeelte van het bosch
van Cloomber zien, het huis zelf echter
niet,
Op voorstel van mijn zuster liepen wij naar
het nabij zijnde heuveltje en kezen iir de
richting van den Hall. Ditmaal brandde er
geen licht in het huis. Donker verhief zich
de zware massa tusschen de hoornen. Het
geleek eerder een reusachtige Sarcofaag dan een
menscheljjke woning. Een poos bleven wij
turen in de duisternis enjkeerden toen naar de
woonkamer terug, waar wjj wachten en wach
ten zonder te weten waarop en toch met de
bepaalde ov rtuiging, dat iets schrikkelijks
voor de deur stond.
Om twaalf uur, of eren daarvoor sprong
mjjn zuster op en riep
//Hoort gij niets?»
Ik luisterde scherp maar zonder succes.
dat voor het eerst in de geschiedenis van het
vernieuwde Zuid-Afrika. Engelschen en
Hollanders zullen samenwerken voor het
gemeenschappeljjk vaderland. En hoewel
de Hollanders zeggen dat zjj geen moe
derland hebben buiten het gedeelte waarin
zjj woonachtigzjjn, hoopt hjj toch dat deze
«esprit de clocher» zal verdwjjnenvoor
datvan een meer omvattend gevoel dat zjj
behooren tot een groot rjjk en dat onze
Hollandsche medeburgers zich bjj de En
gelschen zullen aansluiten en deel zullen
nemen aan hun gevoel van verantwoor
delijkheid.
Wjj gelooven echter dat er nog heel
wat zal moeten veranderen eer Cham
berlain's zoete droomen verwezen
lijkt worden.
Het bljjkt duideljjk, dat de Fransche
Regeering het er op aanlegt, door de
Congregatie te vervolgen, den Roomsch-
Katholieken Godsdienst nit het land te
willen drjjven, slechts enkelen komen
daartegen nog in verzet.
Toen van de minister-tafel werd ge
zegd, dat de kloosterlingen £ich met po
litiek bezig houden, leverde de heer L e-
rol le het bewjjs dat onwaarheid werd
gesproken. En indien, liet hg er op vol
gen, de kloosterlingen zich bezighouden
met politiek en het Ministerie zelfs be-
strjjden, dan is het noch edelmoedig noch
verdraagzaam en niet liberaal hen op
laffe manier buiten de wet te stellen.
Door de kloosterlingen, de steunpilaren
van de Roomsche Kerk, te vervolgen,
vervolgt men de Katholieke Kerk zelf,
men wil trapsgewjjze deD godsdienst uit
roeien. Men zal het land in rep en roer
brengen, men zal veel kwaad stichten,
doch op de opeengehoopte puinen zullen
wjj weldra de godsdienstvrjj beid zien
herleven en de Kerkj|hare weldoende
zending zien voortzetten.
Misschien kan men in Frankrjjk voor
een tjjdlang de kloosters opheffen,^men
kan het kloosterleven niet doodeng dat
een der grondslagen ia van den Katho
lieken godsdienst.
De afgevaardigde Agnard, bestreed
de beslniten tegen de kloosterlingen ge
nomen. Ik verdedig, zeide hjj, de vrjjheid
van de kloosterlingen niet uit een gods
dienstig oogpunt, maar namens de prin
ciepen van 1789de kloosterlingen zjjn
bargers, zjj hebben hetzelfde recht op
vrjjheid als wjj.
Men zegt dat de kloosters thans tal-
rjjker zjjn dan in 1789. Dat bewijsteeu-
voudig dat er thans meer personen zjjn,
die de stem van hun geweten volgen. Is
dat eene reden om hun de vrjjheid te
weigeren Ik vraag voor de kloosters
geene andere vrjjheid dan die welke de
wet van 1901 hun verleent, dat is eene
vrjjheid van verworpeling, want zjj wer
den da i rdoor aan gansch andere voor
waarden onderworpen dan de gewone
vereenigingen. Zjj moeten de toelating
vragen welnu geeft ze hun 1
»Ga mee naar de deur I» riep zjj gejaagd-
//Hoort gij nu nog niets?»
Thans hoorde ik in de ditpe stilte een dof
geluid.
»Wat is dat?» vroeg ik.
«Iemand komt haastig hier heen» ant
woordde zij en toen alle zelfbedwang verlie
zende, zonkzij naast de tafel op de knieën
en begon luide te bidden,
Intusschen hoorde ik het geluid nader hjj
komen en zag thans in, dat mijn zuster zich
niet vergist had. Er kwam inderdaad iemand
nader en wel met groote haast. Moest hij
op Franksome zijn. Om dit te weten snelde
ik naar buiten en had nauweljjks de hui
deur geopend of ik zag niemand anders dan
Mordaunt Heatherstone voor mjj staan.
»Mijn God!» riep ik, wAt is er gebeurd
Mordaunt
"Mijn vader, mjjn vadeïl* riep hjj.
Hjj was blootshoofd, zjjn oogen staarten
met een uitdrukking van groote angst voor
zich uit en zijn gelaat was doodsbleek,
»Gjj zjjt overspannen* zeide ik, hem in de
kamer brengende.»'Lom wat tot kalmte, gij hebt
goede vrienden voor u.»
Ik liet hem op de paardenharen canapé
plaats nemen terwijl mijn zuster hem een
glas brandewijn inschonk.
Wordt vervolgd.)