No. 5359
Donderdag 2 April 1903,
28ste Jaargang
voor
li
en Suió'iXollanó.
De nieuwe Stakingsartikelen,
^jffie is óe erfgenaam
8 U I T !f H L A S D
BUREAU St. JansBtraat. Haarlem
Duitschlaud
Frankrijk.
Rusland.
Amerika.
Portugal.
De Macedonisohe quaestie.
QagBlaè
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Toor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
AINIHND
AGITE MA NON A31TATE
PRIJS DER AD VERTEN', IEN.
Van 16 regelsCents
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiea Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PubliciteEtrangère
G.L. DAUBE fy Co JOHN., b. JONES SuccParis 3lbis Faubourg Montmartre
Zooals te voorzien was, heeft de Re
geering, pal staande voor de handhaving
van gezag en recht, niet toegegeven aan
den aandrarg van hen, die, om welke
reden dan ook, uitstel of afstel der Strsf-
welnovelle vroegen.
In de Memorie van Antwoord wordt
uitdrukkelijk verklaard, dat de Regee
ring hft gevaar voor eene spoorwegsta
king niet tot de kleinst mogelijke afme
tingen kan terugbrengen zonder strafbe
palingen en dat zjj ook tegen vreesaan-
jaging van arbeidswilligen een strafbe
paling volstrekt noodig bljjft achten.
Of de bewering, dat vele arbeiders de
voorgestelde strafbepalingen niet met
hun rechtsbewustzijn zouden kunnen over
eenbrengen, antwoordt de Regeering zeer
terecht, dat er ook vele arbeiders zjja
die door de tegenwoordige verhoudingen
en hiermede wordt blijkbaar bedoeld
het terrorisme der vakvereet igingen
hun rechtsbewustzijn geschokt gevoelen.
Zeer juist. En 't is zeer de vraag wel
ke categorie van arbeiders de talrijkste
is laatstgenoemde, waartoe men alle
goedgezinden mag rekenea, oi de eerste,
die haar voornaamste vertegenwoordiging
vindt in een party met 6000 leden.
Ook achten wy zeer juist de ziens
wijze der Regeering, dat teruguemin r van
de wetsvoorstellen geen uitzicht zou ope
nen op eene op denduur vreedzame, voor
de overheid aannemelijke beslechting der
ontstane maat-cbappelyke geschillen,
maar integendeel slechts bevorderlijk zou
kunnen zyn aan het begonnen openbare
proces van moreele verwording.
Is alzoo terugneming harer Strafrecht-
novelle voor de Regeering volstrekt ot-
mogeljjk, wjjl vóór alles op dit oogenblik
de suprematie van het Staatsgezag boven
alle maatschappelijke woelingen moet
worden verzekerd, van den anderen kant
is het Kabinet toch niet doof gebleven
voor de opbouwende critiek, welke in de
Kamerafdeelingen en in de Pers werd
vernomen.
Geheel vervallen b.v. is het artikel, dat
stakiugs'eiders bedreigde met verl es van
het actief en passief kiesrecht. Door de
tegenstanders der Regeering werd in dit
artikel een «hatelyke» politieke strekking
gevonden. Deze strekking stond zoo wei
nig op den voorgrond, dat de gan*che
bepaling is teruggenomen. Grooter be-
wjjs van toegevings-gezindheid kon de
Regeering niet geven.
Nog een kleine wyziging is deze, dat
FEUILLETON.
6.
Vervolgd
Vleier
En hierdoor verloor ik voor altijd mijne
aanspraken opNiedeck.
Mijn God, hoe kan dat, mijnheer da
Mjjn vrouw is niet van adel, terwijl de
erfgenaam van Niedeok juist verplicht is om
zich een vrouw uit den allerouilsten adel te
kiezen
Ongehoord! belachelijk!
Ja, mjjne heeren, die voorwaarde is niet
alleen belachelijk, maar wat meer zegt
onhoudbaar, want een vrouw met zestien kwar
tieren in baar wapeD, zooals van de vrouwe
Van Niedeck geëischt wordt, behoort tot de
uiterste zeldzaamheden. Zij is in het geheele
Duitsche rijk haast nergens meer te vinden,
laat staan dus in ons klein staatje. Fen stam
boom die aan die gestelde eischen voldoet is
nog slechts bij twee families te vinden, en
het toeval wil, dat in onze generatie (ik meen
met mjjnen of Vf illibalds leeftijd overeenko
mende) geen enkel huwbare dochter te vinden
is, Persoonlijk kan ik dus nooit bezitter van
Niedeck worden, maar mijn oudste zoontje zal
er bezitter van worden en ik zal, indien ten
het maximum der straffen, bedreigd te
gen «samenspanning» in verband met en
ter verkryging van spoorwegstaking, met
twee jaren is verminderd. En ook deze
verandering is van belang, dat het be
wuste stakingsartikel niet meer betrekking
heeft op alle werklieden in opeubaren
dienst, maar alleen op ambtenaren en
spoorwegpersoneel, van welke laatste ca
tegorie weder worden uitgezonderd het
personeel der tramwegen.
Maar overigens is het artikel in volle
kracht gehandhaefd, zoodat arbeidsweige-
ring binnen den gestelden, contraclue len
terrnyn stralbaar blyft. Het bezwaar zou
dus blijven bestaan, dat de spoorweg
maatschappijen dien termijn wel eens
zoo lang zouden kunnen stelleD, dat sta
king voor de spoorwegmannen een denk
beeldig ding werd. Maar de Regeeriug
heeft dit voorz:en. En ook heeft zjj ern
stig gedacht aan bet bezwaar van velen,
dat het spoorwegpersoneel in afwaebtirg
van den uitslag der enquête aan de wil
lekeur der autoriteiten zou zyn overge
leverd.
De Rogeering heeft nl. nagegaan, in
hoeverre zy op grond der bestaande spoor
wegwet teu dezs zou kunnen ingrijpen.
En nu heeft zjj een zeer spoedig in te
dienen «algemeene maatregel van bestuur»
aangekondigd, waarvan de bedoeling is,
aan de directiën de verplichting op te
leggen: lo. dat al hetgeen op de rechts
positie en de dienstvoorwaarden betrek
king heeft, het loon inbegtepen, behoor
lijk worden gereglementeerd en a's reg
lement aan de goedkeuring der Regeering
zal worden onderworpen2o dat dit
reglement om de vjjf jaren zal worden
herzien3o. dat in dit reglement een
geordende weg tot het indieut-n i an grie
ven en wenschen zal worden gfopend;
4o. dat gewaakt zat worden tegen te lan'
gen termijn van opzegging van dienst', 5o
dat voor disciplinaire geschillen, behou
dens de veiligheidswet van den dierst,
scheidsrechterlijke uitspraak zal worden
ingevoerd; 6o dat deze scheidsrechter
lijke uitspraak op korten termyu zei moe
ten in werking treden; en 7o dat voor
de geschillen van discipünairen aard, die
van 1 Mei 1903 af mochten voorkomen,
alsuog op dit scheidsgerecht, zoodra het
werken kan, beroep zal openstaan.
't Wil ons voorkomen, dat op deze
wyze vóór te schrijven nog voor de
eindstemming der Kamer over de wetten
valt vóór de belangen van h't spoor
wegpersoneel afdoende zal wor dsn gezorgd-
Alleen zal verboden blijven op een ge
geven moment het verkeer met lamheid
minste Willihald ster't vóór dat hit kind
meerderjarig is het erfgoed als vader en voogd
beKeeren.
Dan zien de vooruitzichten er toch nog
slee t voor ons uitzuchtte de notaris, hoe
ziek de hersens van den tegenwoordigeu graaf
ook zijn, zoo vrees ik, dat hjj overigens door
en door gezond is. Hij kan dus nog wel zeer
oud worden.
En zal er dan voor uw oontje een vrouw
gevonden worden wier stajnboom aan de ge
stelde voorwaarden voldoet, mijnheer de graaf,
vroeg de postdirecteur aarzelend.
Graaf Rudiger lachteJa, mijn beste
Muller, daar heb ik bijtijds voor gezorgd. V'ijn
oudste jongen is du tien jaar, en bjj de gra
ven von Nordlingen is voor vier jaar een al
lerliefst blondkarig dochtertje geboren. Zij is
weliswa r arm aan geld, maar des te rijker
aan voorzaten.
Bij den dood d r kleine Pia hebben wij de
zaak reeds in orde gebracht, ik beschouw ze
reeds geheel als mijn schoondochter En nu
nog een glas gevuld, mijne heeren, en dan
moet vader 'nrnmel ons een rijtuig bezorgen.
Ik moet toch eens poolshoogte gaan n men,
of de bezittingen, onder het bestuur van een
krankzinnige, niet al ts zeer in verval raken.
Tot weerziens, mijne heeren. Ik zie u toch
zeker vanavond allen weder hier aan het souper?
Men wreef zich verlegen in de handen.
We komen gewoonlijk eerst na het eten
nog een uurtje bij elkaar, maar als wij de eer
genieten nogmaals in uw hooggeëerd gezel
schap te mogen verkeeren.
te slaau. Maar dit kan dan ook in een
geordenden staat niet worden veroorloofd.
Nu wat betreft het artikel, dat de vrij
heid van arbeiden zal verzekeren, het be
kende artikel 284 bis. Naar men weet,
waren er groote bezwaren tegen het
daarin voorkomend woord «hinder». Alles
gal «hinder» wezen, zoo betoogden de
tegenstanders. De Regeering dient hen
thans waardig van repliek mi t te zeggen
«De bedoeling van het voorstel was vol
strekt niet om het uitzetten van posten
als zoodanig straf bair te stellen en even
min het gebruiken van middelen van
vreedzame overreding». Dit hebben de
vrienden der Regeeriug, dit hebben allen,
die vertrouwen stellen in het verstandig
doorzicht der rechtetljjke macht, ook zoo
begrepen. Da Minister wil echter aan de
bezwaren tegemoetkomen zooveel hij kan
en ziet: het hinderartiktl wordt terugge
nomen en daarvoor in de plaats het be
slaande art bel 284 zoodanig vsrst-rkt,
dat het doel: bescherming van den ar
beid, toch wordt bereikt, zonder «hinder
lijke» woo-den in de wet te schrijven.
Bovendien is een artikel ontworpen, dat
de vrijheid op den openbaren weg ve'-
zekert, zoodat de eerzame werkman, de
eerzame patroon en hun gezinnen gevrij
waard zeilen zijn tegen handtastelijkhe
den en kinderlyk optreden van de zyde
van stakers. «Posten» mogen dezen blij
ven doen, maar «pesten» moeten zjj laten.
Wy gelooven dat de Regeering door
boven omschreven wyzigingen in de hoog
Doodige bepalingen de kansen op aanne
ming met flinke meerderheid der Straf
rechtnovelle zeer heeft verhoogd. Van
een partystemming zal, d t vertrouwen
wy, geenszins sprake wezen.
Da koopman Emiel Lexer en
zijne jonge vrouw Helena Stolzen-
b e r g, die op kun huwelijksreis waren
en van R'xdorf kwamen, hebben zich in
een hotel te Potsdam door een revolver
schot van bet leven beroofd.
Iu een aanval van zinneloosheid
heeft eene weduwe te Königsberg bare
twee dochtertjes van 10 en 7 jaar 0ud
vermoord en zich vervolgens gezelf-
moord.
Da Paaschvacsntie van den Duit-
schen Rijkskanselier krijgt nu toch een
politiek kleurtje nu uit Sorrento, waar
graat Von Bö low is afgestapt, gemeld
wordt dat ky naar Napels is gneisd en
daar een samenkomst heeft gehad met
den Italiaanseken minister van buiten-
landsche zaken P r i n e 11 i.
Natuurlijk, natuurlijk, we zullen dezen
tijd eens goed gebruiken om elkander te lee-
ren kennen zeide de gravin mei een betooverd,
genadig glimlachje.
De advocaat werd duizelig van gelukVa
der en moeder Simm 1 lachten in hun vu'stje.
Sedert drie dagen vertoefden de graaf en
de gravin thans in An erwics, en deze drie
dagen waven voldoende geweest om het arm
zalige, vervallen stadje een heel nieuw leven
te geven.
Re graaf en de gravin bezochten de enkele
winkels die er waren en deden schitterende
inkoopen. Overal hoorde men den lof bazuinen
van de NiedecVsche vreemdelingen, aller ge
moederen bevonden zich iu een staat van op
gewondenheid, en men liep op straat te fla-
necren alleen maar om de adellijke gasten van
vader Simmel te zien.
Graaf Rudiger had het armenhuis bezocht
en een som van honderd mark aldaar in de
geldkist gestort. Ook was hij, met zijne
echtgenoote, voor de deur van het ziekenhuis
geweest, en had ook daar dezelfde som ach
tergelaten.
Als een vreugdeschot barstte dan o .k de
tijding los dat de graaf tot na 's keizers ver
jaardag blijven zou, en dat hij er zich, als
een echte Duitscher, op z u verheugen, als
de schutterij dien dag tot een openbaren
feestdag zou trachten te maken.
De vaderlandsliefde ontvlamde in ieders
borst.
Uit zichzelven zouden ze anders nooit aan zoo
Te Parys is men er zeker van dat
Koning Eduard van Engeland, naaf
loop van zyn bezoek aan het Portn-
geeeche Hof, eeue or tmoeting zal heb
ben met president L o u b e tmen ver
wacht dat 's SoniDgs bezoek aan Parys
een officieel karakter hebben zal.
Vrydag-nacht is inbraak gepleegd
in de Kathedraal van Tours. Vier prach
tige tapijten zjjn ontvreemd. Deze tapij
ten uit de 17e eeuw hebben een waa de
van 12,000 francs.
Te Brest zyn weder aardschokken
gevoeld, zij waren vergezeld door eea
dof gerucht en duurden ongeveer tien se
conden. Dj golving van den gr rnd ging van
bet Zuid-Westen naar het Noort-Oos-
ten.
Vrydag-nacht is eene hotelhoud
ster in de rue de Bordeaux te Charen-
ton vermoord, terwjjl Zaterdagnacht te
Parys de 56-jarige weduwe L a g z e
gewurgd in haar woning werd gevonden.
De ongelukkige was zeer ryk. Diefstal
wordt dan ook a's oorzaak beschouwd
van dezen moord.
In het district Teiaspol heeft een jo
denvervolging plaats gehad naar aan
leiding van de geruchten over den ritu-
eelen moord die op een christen kind
zou zijn gepleegd in Dubossari. "Volgens
een teleg-am nit St. Petersburg heeft een
tweemaal gehouden lijkschouwing duide
lijk aangetoond, dat bet bericht der bla
den, dat hier een ritueele moord had
plaats gevonden, onjuist is.
Te New-York hebben de wevGrs met
een werks'aking gedreigd. Toen de zeven
besturen der daarbjj betrokken fabrieken
zulks hoorden, sloten zjj onmid lellijk hun
werkplaatsan, waardoor 17.000 werklieden
zender arbeid geraakten.
President Roosevelt heeft ad
miraal D e w e y bjj zicb in het Witte
Huis laten bomen en hem onderhouden
over de uitdrukkingen gebezigd tegen
over den Djitscheu Keizer. D e w e y ver
ontschuldigde zich met te zeggen dat
zyn opmerkingen niet voor het publiek
bestemd waren,
De New-Yorksche bladen verzeke
ren dat admiraal Dewey niets kwaads
bedoelde tegen Duitschlaud de admiraal
is wat loslippig.
Te New-York heeft een zonderling
verschijnsel plaats gehad. Er ontstond
brand en zekere K e n n a, sedert vele ja
ren verlamd, werd zoodanig door een
schrik over het onheil dat zijn buurman
trof, bevangen, toen ook het vuur zyn
woning aantastte, dat by met een kind
op eiken arm tot verbazing der toeschou
wers de vlucht nam.
De Times en de Morning Leader
ontvangen uit New-Yoik het bericht,
dat de staking der metaalbewerkers by
de American Bridge-Company dreigt
over te slaan op a'le werklui der groote
iets gedacht hebben, daarbjj waren zij veel te
ontstemd omdat Angerwies, niettegenstaande
herhaald verzoek uog niet tot garnizoensplaa's
verheven was geworden. Wie zou daar nu
echter over gemopperd hebben, nu de graaf
en gravin beloo'd hadden het bal der schut-
t-rjj met hunne tegenwoordigheid te zullen
vereeren.
Er heerschte een koortsachtige drukte. De
dames lieten hare witte japonnen wasschen, en
de naaisters konden bijkans onmogelijk al het
werk aannein n. De heeren borstelden rokken
en jassen uit, en lieten zich nieuwe schoenen
aanpassen.
Alle heeren uit Angerwies bestormden het
hotel, om kennis met den vriendelijken graat
te maken. De dames moesten helaas haar
brandend ongeduld bedwingen en den avond
van het bal afwachten.
En te midden dier algemeene opwinding
vernam men dat het grafeljjk paar minzaam
en met de beste bedoelingen naar het kasteel
Niedeck was gereden en niet ontvangen
was geworden. Dat was te veel. Heviger dan
ooit barstte de algemeene haat tegen graaf
Willi laid los.
De groote dag brak aan.
De tijding, welke de harten der vrouwe!ij ke
bewoners van Angerwies het snelst- deed klop
pen, was de mare dat er voor mevrouw de
gravin een reusachtige koffer uit de residentie
was aangekomen, waar zeker de prachtigst
denkbare toiletten uit zouden te voorschijn
komen.
Het gaf een algemeen gebabbel. Oudere
staal trust, met elkaar 500.000 man. Aller
lei werken staan stil. De werkgevers
weigeren de vereenigingen te erkennen
en willen alleen met hun eigen employés
onderhandelen.
Koning Edward van Engeland wordt
morgen voor de monding van de Taag
verwacht.
De Portugeesche oorlogeschepen
met 7000 man troepen langs de oevers
geschaard, zullen de B itsjhe Majesteit
eer bewyzen. Zoodra het jacht het anker
heeft uitgeworpen, zal koning Dom
C a r 1 s aan boord gaan, en in den loop
van den middag begeven de vorstelijke
personen zich naar het Paleis, i n een
rjjtuig, dat geëscoiteerd zal worden door
officieren van het cavalerie-regiment, dat
koning Eduard tot eere-kolouel heeft.
Vrydagzal een bezoek gebracht worden
aan Cintra. 's Avonds groote verlichting
van de stad. Zaterdag brengt de Koning
van Engeland een bezoek aan het ge-
boaw der duifschutters-vereeniging, en
dien avond is er gala-voorstelling in den
schouwburg. Zondag bezoek van Cascaes
en groot feestmaal ten paleizehet ver
trek naar Gibraltar is op Dinsdag be
paald.
D e Donder dag wordt zooveel mo-
geiyk tot een vacantie-dag gemaakt, en
het gemeentebestuur van Lissabon zal
dan 6000 arme lieden eea maal ver
strekken.
De revolutionnaire comités in Mace
donië zyn rumoeriger dan ooit. Er wor
den ongestraft moorden gepleegd door
agenten der comités en door de Maho-
medauen die ook hunnerzyds hoe langer
I hoe ontevredener worden. Een opstand
I schjjnt onvermydeljjk. Yeel boeren zyn
iu het bezit van Gras-geweren die meest
uit Griekenland zyu ingevoerd.
De correspondent van de Times te
Sofia zegt, dat de oproerige beweging
niet meer tegen te houden is. De «krach-
J tige vertoogen» van Bulgaarsche zyde
zyn tot dusver zonder eenige uitwerking
gebleven. Ook moeten de cmsulaten hua
vroegeren invloed op een deel der be
volking geheel verloren hebben. Het
volk gelooft niet meer aan de overle
vering dat Rut-land zich eenmaal zal op
maken om het te bevryden van het
Tnrksche juk. De hervormingsplannen,
te Weenen en Petersburg opgesteld, wor
den als een doode letter beschouwd, wel verre
vau een kalmeerenden invloed te hebben
gehad, heeft de openbaarmaking vau de
hervormingsvoorstellen den geest van ver
zet nog aangewakkerd.
De Macedoniërs vertrouwen hun leiders
niet méér, evenmin stellen zij vertrouwen
in de politieke plannen van Bulgarjje,
Servië of Griekenland. «Macedonië voor
de Macedoniërs» is hun zinspreuk.
De Macedoniërs verlangen de afschaf
fing vau het Turksche bswind en de ves
tiging van een eigen bewind dat natuur-
lyk in stryd is met de Turksche politiek
dames liepen ongegeneerd, zoo maar in och
tendjaponnen de straat op, naar elkaar toe
terwijl de jongere meisjes zich integendeel als
Oostersche Harembewoonsters gesluierd en ia-
gepakt hadden.
Het sprak van zelf dat de inwoners van
Angerwies dien dag niet tweemaal toilet
maakten, en daarom keken allen zich dan ook de
oogen uit het hoofd van verba ing dat de
gravin, zelfs heden, in een e'legani wandel
toilet reeds des morgens vroeg ging wandelen,
en, als altijd, zeer chic gekleed aan de table
d'hote verscheen.
Och, maar voor haar is het ook vrij wat
gemakkelijker, zuchtte de vrouw van den bur
gemeester. De gravin heeft immers haar Fran-
sche kamenier nog laten nakomen. De oude
kapper hier heeft dan ook niets geen verstand
van nieuwmodische coiffures, iiij kan alleen
sla'.'en draaien van het haar, en zestiendraads-
vlechten. Maar de gravin met al haar kleine
krulletjes 1
Zoo hadden de vrouwen den ganschen dag
stof tot babbelen, maar ook het eeuw g man
lijke van Angerwies had een onuitputbaar
them i gevonden, üe mannen redeneerden zich
in 't zweet, zoodat ieder als een dampende
stoomketel, die op't punt van springen staat,
huiswaarts keerde. Kon men zulk een smaad
vergeten i n engewroken laten P
Wordt vtrcolgd)
