5364
Woensdag 8 April 1903,
28ste Jaargang
L
kDagSlaó
voor
Uil
<cföooró
en SZuió'&CGlla
Vrijheid,
Vfe is èe erfgenaam
PROCLAMAT1F.
BU1TKJN-LA M i).
TTS NBNL AIS DÏ
BUREAU St. JsnsBtraat. Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Duitsehland.
Spanje.
Frankrijk.
Kerkvervolging inFraDkiijk.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderljjke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagin.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
A1NXIÏND
PRIJS DER ADVERTENIIBN.
Van 16 regels Cente
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AGITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangére
G.L. DAl/BEty Co JOHN., b. JONES SuccParis 31 to Faubourg Montmartr»
Ingevolge opdracht van den heer Com
missaris der Koningin in de provin
cie Noord-'lol'and, namens de Rigeering
verstrekt, breDg de Burgemeester ven
Haarlem f;r kennisse van de ingezetenen,
dat het Daderen van de spoorbaan be
halve bjj overwegen, en elke poging tot
vernieling van die baan alsmede van de
kunstwerken daarin, niet alleen strafbaar
is, doch ook met de wapenen zal worden
gekeerd.
De Burgemeester voornoemd,
BOREEL.
Haarusm, 6 April 1903.
Dit woord misbruiken de socialisten
om hun duivelenwerk ten uitvoer te bren
gen. Zg roepen den arbeider toe: gij moet
vrjj zjjn! en bevelen hem om op comman
do het werk te staken en zijn gezin ran
gebrek prjjs te geven. Een prachtige
vrjjheid, die wij ons veroorloven tirannie
te noemen.
Docr het woord vrgheid laat de werk
man met zich sollen en rangschikken
onder de roode lap der sociaal-democratie.
Vrgheid! roept de sociaal-democraat en
hg bedoelt met dat woord wat hij wil,
hij maakt gebruik van zijn vrgheid en
doet wat hg wil; als 'emand hem w:'
verhinderen om kwaad tr doen, dan is
dat inbreuk maken op zjjn vrgheid, een
verkracht mg van zijn recht. Of er can
ander schade door Ijjdt of niet, t
raakt niemendal, de leer der sociaal-demo-
era'an wil vijjheid gehandhaafd zien.
Of 't algemeen belang benadeeld en do
openbare orde verstoord wordt de socia
list laat dat alles 'angs zjjn koude kleeren
afloopen
Wetten? Hg lapt ze aan zgn laarzen!
Gezag? Hjj spuwt er op!
Jan is socialist, ja anarchist. Zgn vrg
heid is echt r geen vrgheid maar bande
loosheid.
Hg hoort thuis in de wildernissen van
Afrika bjj de wilde beesten; die bezitten
een vrgheid zooals Jan ze verlangt.
Zgn plaats is niet in een beschaafde
maatschappjj-
Leve de vrijheidzegt de socialist en
hg bedoelt met dat woordieder is vrg,
maar alleen om te doen wat hjj ver
kiest. Wg zien het nu weer met de werk
staking aan de spoorwegen, de oprner-
F E ILL ETON.
18.
Vervolg.)
Dat zijn juist <le gevrarljjksten, die
schamen er zich voor dat zij in een gewone
bnrgerwieg gelegen hebben. Maar nu komt
nog het mooiste, zoudt u wel w, len geloo-
ven dat die twee op het bal der schutterij
zijn geweest, zij stelden zich aan den eenen
ant aan, als vorsten van den bloede en speel-
_en tegelijk l'rère et compagnon met den
echoenmaker en de rest. De gravin heeft zelfs
nog gedanst ook
Willibald schudde van het lachen.
Ha, 1 h" drt kluchtspel was entree
geld wr-i'd gew «st. bij God, miju adeljjke
bloedverwr n hebben ee goeden prijs er
r ,n gewaa^"' om het erfrecht te krijgen en
er in he zw t huns aansc jyn voor gezwoegd!
Gravin. Meh nie g 'anst met bo en en bui
tenlui Nu "'.l i Ie: een wel n> r haar pij
pen dansen
Als goed gedresseerde po. lelhonden,
mijnheer de kamerheer heeft ze in tien dagen
uitstekend in vrijheid gedresseerd! en nu
vallen ze als bloedhonden op hun eigen meester
aan Hij heeft geld als water doen slroomen!
Zóó is hij nu in eens zoo rijk Nog
geen vier weken geleden schreef hjj mij om
lingeu hebban gesprokeD en als lammeren
gehoorzamen zelfs getrouwde mannen om
niet meer te arbeiden, ten verderve van
handel en nijverheid, ten verderve van
den goeden gang van zaken en tot on
geluk van buu gezinnen.
Als ik beveel, zegt de socialist fat
de werklieden, m« t gjj die solidair zijf, ge
hoorzamen of andersei dat anders
is niemendal.
Als Jan het werk staakt, dan eisch
ik dat jg ook staakt, neen, dan zal je
staken.
Wat dnen Ie misleiders van het volk
verder Zg roepen den solidairen werk
man toe
En als je dan zoo ploerterig bent; om
te duiten zeggen, dat je toch vrg bent,
om te werkeu of niet, dan gooi ik je
heele redeneering onderste boven, door
je uit te schelden voor «onderkruiper».
Als dat niet help, zal ik je pesten, ik
bedoel posten.
Vervolgens zal ik je een pak slcag
geven.
Ten slotte zal ik je ove.al uitboren,
tot je crepeert van den honger, jg met
je vrouw en je kindereir.
Mooie vrgheid
De vrgheid van onze volksmisleiders is
waarlijk dwingelandg. Eigenlijk zgn '/ij
in de wieg gelegd om Czaar van Roe
land te speleD. Hun ideeën zgn onder-
wetsch en volop reactionnair.
Lvoe d*. vrijheidOok dat woord is
het onzf, ieder mensch moet vrg zgn om
van meerdere goede dingen datgene uit
te kiezen, wat hem 't geschiktste voor
komt, om zijn wet"g doel te bereikeD,
natuurljjk met inachtneming van recht
vaardigheid en liefde, waar de mensch
met de rechten vpi anderen te doen
ki-Ügt-
't Kiezen van iets kwaads hoort er niet
bjj, want dat is geen gebruik vrn vrgheid,
maar misbruik
I De mensch moet vrg zgn, niemand mag
hem te kort doeu in zgn rechten als
christen, staatsburger en mensch, niemand
mag hem beletten zjjn plichten te vol-
brengen.
Maar. wjj leven met heel veel
menschen bjj elkaar in een land, in een
maatschappij. Al die menschen hebben
ook rechten en die meabchappjj ook.
Dat alles bjj elkaar noemt men 't open
baar of algemeen belang,
j Nu kan 't gebeuren dat door een of
ander iemand met zijn rechten uit te
oefenen, in botsing komt met het alge-
meen belarg. Bijvoorbeeld bij werksta
kingen als die aan de spoorwegen, waar-
geld ter leen. De rijke schoonpapa bankroet,
goud put gedempt en toch schijnt het nog te
vloeien
1 De oude schudde mijmereud het hoofd
j Dat denk ik niet, anders zou hij zoo'n
I gewaagd spel niet spelen
J Hg speelt geen gewaagd spel, volstrekt niet
De domme Angerwiesers zaaien en hij zal
j het wel voor hen maaien. Maar nog kan ik
j het niet goed gelooven Kuhnert, 't is te dui-
velsch
Toch is het zoo, heer greaf, bij God het
is waar
Daarom moet Uwe Hoogheid morgen heel
vroeg vertrekken om de bende uit de klau
wen te blijven.
De apotheker heeft het ronduit tegen onzen
Johan gezegd.- het verzoek om u onder cura-
teele te slellen is reeds bij het gc.cht Inge
diend. Zij willen ons het dubbele van ons
loon geven, dan moeten wij ons aan hun
kant scharen. U zijt toch reeds meer dood,
dan levend, zeggen ze
Mp-ir wat baat het mij of ik al heenga,
dat wat men mijn krankzinnigheid noemt, is
algemeen hekend en mijn vijanden zullen dat
bevestigen
Juist zoo. W-
men -atikzinnigheid
noemt, meet voor alle dingen gerechtvaardigd
worden. Hier vertrouw ik niema meer. U
moet naar de residentie, waar u zich onder
.e hoede van den hertog stellen en den
C napsten advocaat nemen kunt. Ik pak van-
uacht de kofters en morgen vroeg gaan we
een. Mag ik den sleutel van de kast halen
door de nationale welvaart wordt onder
mijnt, de openbare orde verstoord, de
geheele gang van zaken stop gezet, het
regeeren onmogeljjk gemaakt en wanorde
gesticht.
Zoo'n werkstaking is schanleljjk, hier
wordt met het algemeen belmg gespeeld
op eene gewetenlooze manier door den
groofsten willekeur van volksmisleiders
en opruiers van het volk. Waarom leat
men die staking-proclameerdsrs met rnst,
het gezag gooit zgn macht te grabbel.
Wie geeft den opruiers het recht een
werkstaking aan de spoo. .vegen te pro
clameeren Het publiek heeft het recht
van de Regeeriog te eischen, dat zulks
niet kan plaats hebben, de wettige over
heid is verplicht te waken voor 't alge
meen belang. Die overheid is verntwoor-
deljjk voor het nadeel, dat door haar
nalatigheid en minder krachtvol optreden
wordt geleden.
Treedt dus onze Regeering krachtvol
op, dan voert zjj geen dwingelandg uit.
Maakt onze Volksvertegenwoordiging
krachtige wetten om schandelijke mis
leiding der werklieden te beletten, dan
doet zjj niets meer dan wat plicht is.
Rechtvaardige en krachtdadige wetten
zgn noodig tot bescheriniog der vrgheid,
hoe krachtiger wetten, des t e zekerder is
ieders vrgheid gewaarborgd.
Anarchistische vrgheid schepteen bees
tenboel I Socialistische vrgheid schept
tirannie.
Vrjjdag-morgen is te Berljjn eene rijke
Israelielische vrouw, Marie H i r s c h-
b e r g, 70 jaar oud, op haar bed ver
moord gevonden, de ongelokk:ge was
door hamerslagen gedood. Eene som van
f 150,000 wor t vermist. Meu verdenkt
eon knecht, die plotseling verdwenen is,
ven deze afschuwelijke misdaad.
Ouder h t donderen van het geschut
heeft Keizsr Wilhelm gisteren-mor
gen Kopenhagen verladen om de terug
reis naar Kiel te eanvap'den. Het afscheid
van koning Ghristiaan was recht har
telijk.
In de werkplaatsen van K u p p
zgn de loonen met 20 pO verlaagd.
Deze loonsverlaging heeft zeer hevige
gisting doen ontstaan onder het perso
neel der reusachtige werkplaatsen.
Volgens de Internationale Revue iiber
die Geiammten Armeen und Flotten be
draagt het tobal geoe'ende manschappen
dat in geval van oorlog voor de L)uit-
sehe marine beschikbaar is, 111 000,waar
van 9800 met eerja'-igen diensttjjd, 28 600
vrjjwilligers en 72.600 van de lichtingen.
Voegt men hier aan toe do «Ersats
uit den salon? Die pels, die duivelspels
heeft nu uitgediend, die heelt ook het zijne
tot die praatjes bijgedragen. Encke meent het
goed met n maar hij vergeet dat een voor
naam heer als u zijt met kan dragen wat
een schaapherder wel dragen kan, en diearm
bewegingen moet u ook nalaten, dat staat
verdachtMeg ik u nu verzoeken om den
slemel, dan kan i k voor i alles gam zorgen?
Willibald nam de hand van den oude in
de zijne en zeideDoe zooals ge wilt
Kuhnert, gij en Johan zult met mij mee
gaan 1
U hebt slechts te beve.en. Verlangt
mijnheer de graat licht 1
Neen, Kuhneit, 't is vol'e mran en
dan zit ik graag een poosje hier aan het
venster. Stoor mij vooreerst niet 1
7eer goed, Uw Hoogheid 1
Alleen gebleven legde graaf VS illibalcl de
armen in de vensterbank en liet het hoofd er
op rusten.
Zijn gansche lichaam schokte en schudde.
Dit was de kroon op alles, het eind van
al de jammer en ellende die hem steeds bad
vervolgd,
Een kogeleen dosis vergif, 'f ware den
eenzamen erfgenaam van Niedeck een verlos
sing geweest. Hij haatte dit leven, dat voor
hem niets was dan een bitter lijden.
Een gekkenhuis P gevangen, buitengesloten
van alles, beroofd van eigen w:l eu e gen ge
dachten en opgesloten als een misdadiger 1
Het angstzweet brak hem uit, 't was te
Rese vu», dia 16,731 man bed'aagt, en
die van de lichtingen 1903 tot 1906, te
zumen 50.652, dan hiefc men nog daar
bij 67,383 man, waarvan 50 pc. (33.600)
in korten tijd voor den dienst geschikt
kunnen gemaakt worden, door hun som-
mair ond rricht te geven.
In het geheel kan dus door Duitsch-
land voor de marine in tjj 1 van oorlog
144,000 man gemobiliseerd worden, waar
van er reeds 36,000 op voet van oorlog
gehouden worden; met dit getal man
schappen kan men eene vloot bemannen
welke drie maal sterker is d°n de tegen
woordige Duitsche vlco'.
Zaterdag hebben te Madrid weer op
stootjes plaats gehad. De straten werden
met het cog op eventueele charges der
cavalerie met zand bcatrooid. Volgens
officieele opgaven zjjn tot nu 1 persoon
gedood en een groot aantal gekwetst. Da
heer Silvela ontkent, dat er spiake
van zou zgn te Madrid de krjjgswet af
te kondigen daar da agitatie bljjtt, aan
houden. Troapen studenten, die naar de
politie met steenen werpen, worden door
de cavalerie uiteengedreven.
In de Franscha Kamer van Afgevaar
digden heeft de heer J a u r s aaogc -
kondigd eenige onthu'tingen te zullen
doen over de Dreyfuszr ik. Het voorte
nten van den socialisti chen leider heeft
een punt van bespreking uitgemaakt in
een vergodesing, Zaterdag door de radicc -
socialistische Kamergrcep gehouden. Het
plan van den heer Jaurès vond maar
matige instemming de meerderheid zou
liever zian dat Jaurès maar zweeg
over de Affaire, zij vrost dat de bidoe-
lingen van den leider door de nationalisten
in een verkeerd daglicht zeilen worden
gesteld.
De groep besloot tegenover een moge-
ljjke motie van nationalistische zjjde, der
regfering uitnodigende zich verzetten
tegen de^heropening van de Dreyfus-zaak,
de eenvoudige orde van den dag te stel
len.
De heer Jaurès deelt niet in de be
zwaren van de groep en heeft het vr ate
voornemen zjjn onthullingen te doen. Men
verwacht het debat over de verkiezing
8 y v e t o n Dinsdag of Woensdag.
In het Depailement Finistère zijn reeds
een 80-priesf9rs van hunne jaarwedden
beroofd, omdut zjj zich niet aan de on
rechtvaardige bevelen van den minister
C o m b e f, willen onderwerpen.
De 'piters Karthuizers hebben den z,g.
vereffenr"' der regeering geweigerd hun
inrichting binnen te diingeD. De zusters
der orde, hebben de zieken vrn hun hos
pitaal, t ',q goede handen ter verzorging
toevertrouwd en weigeren langer in het
bospitrul te verbljjven. In het doofstom-
merigesticht der paters Karthuizers, zgn
de leerlingen reeds door hun ouders af
gehaald, de Broeders der orde die school-
onderwjjs geven, weigeren te bljjven.
Verscheidene Broeders der scholen van
Folgoët en St-Pierre-Quilbignon hebben
besloten near het buitenland en de ko
loniën te vertrekken, wair zjj gestichten
bezitten. Anderen hebDen de burgerklee-
ding aangenomen en big ven de scholen
besturen welke hun toebehooren.
De Macedonische quaestie.
Da Gezanten van Oostenrjjk-Hongarjje
en Rusland hebban er bjj Sultan Abdul-
11 amid op aangedrongen om doortas
tende maatregelen tegenover de oproe
rige Albaneezen te nemen, wier verzet
ernstige gevolgen dreigt met zich te sle
pen.
De Sultan beloofde zulks: hjj zou zelfs
t jvel gageven hebben 32 bataljons uit
te zenden om het Albaneesche gebied te
bezetten Edhem Pacha zou als ge-
nere,;ssimus in Macedonië benoemd wor
den.
Het bericht, volgens hetwelk Mace
donische opstandelingen een complot
zouden gesmeed hebben om het gebouw
der Russische ambassade en dat der Ot-
tomaansche Bank te Consfantinopel in de
lucht te doen springen, wordt bevestigd.
De Porte heeft zeer krachtige politie-
en militaire mratregelen genomen.
De Maceloniërs te Sofia hebben gis-
t -ren een requiem-dienst in de hoofdkerk
gehouden voor de zielsrust vag de Bul-
gaarsche opstandelingen die op 24 Maart
te Karbintsi in de pan zjjn gehakt.
vreer -lijk. Een tin de siècle gekkenhuis, wear
liet zoo'n gesticht zich el niet voor gebrui
ken.
De sckand lijks'onthullingen komen pan
het licht telkens en telkens weer, van hoeveel
familiedrama's is niet het eind een gek
kenhuis. Neen, Kudigerd:e zich nooit ontzien
bad zijn leven te verwoesten, zou stellig voor
niets terugschrikken we .r het gold den ksti-
gen erfgenr .m voorgoed onschadeljjk te ma
ken 1 Hij zal toch in 't eind zijn handen in
onschuld wasschen, immers hij bevredigt j
slechts het verlangen der menigte, die het wild
in den afgrond jaagt 1
Een dofle wanhoopskreet klinkt door het
grgsduister der kam»r dan zacht, wit ilver,
groot rond tusschen zwar.'e wolkenmassa's ziet
hij daar de maan, die een straal zendt in het
kamertje, en zacht, als streelende moederhan
den raakt een windje zgn slapen aan en ver
koelt ze. En ever hem komt een gevoel van
troost, van nist alleen zgn en een zeker
weten dat er een God is, die hem niet verg;-
ten 1 eeft.
En hij voelt het dat hij is op den weg tot
het licht, tot het Groote Licht, maar hoe, weet j
hij niet, doch stellig door nacht en duister-
nii
Morgen weg zei hij ooit hier terug- j
komen Weer eens naar de residentie, die
gehate stad. 1
Vreeselijke jaren had hij daar doorgebracht
dat was zijn jeugd geweest, een jeugd
van bittere smart en zielepija. Hij zal nooit
Das groeze Vaderland fit in Noth. Na
in het katholieke Beieren, een katholiek
een liberaal heeft vervangen als hoofd
van het ministerie, wordt in alle toon
aarden door de liberale pers deD volke ver
kondigd, dat het werk van 1871, het
bes enn van het keizeirjjk wordt bedreigd.
De invloed van Frankrjjk zal grooter
worden, en de staatkunde, die gedurende
twee eeuwen niet anders beoogde dan
Beieren van het Duitsche Rjjk te ver-
vr eemden, zal wenr herleven. Zulke schijn
gronden moeten worden aangewend, om
de aandacht af te trekken van de onbil
lijkheden, die in Beieren plaats hebben
Het is bovendien belachelijk op Frank
rjjk te wjjzen, een land totaal gedemora
liseerd. Mesr wrar op te wjjzen valt, is:
dat je Katholieke bevolking van Beieren
bjjna geheel uit Katholieken besHat.
Van de 10 inwoners behooren er 7
tot de Roomsche Kerk. 'Beierens afge
vaardigden voor den Rjjksdag zgn 48 in
getal. Vf o dezen behooren er 30 tot het
Centrum. In den Beierscben Landdag
bebooreD van de 159 afgevaardigden 83
tot de katholieke partjj. Het is das niet
meer dan billjjk, dat nn ook eens een
katholiek aan het hoofd der Regeering
staat. Dat groote trom roeren der libe
ralen nu een protestantsch minister, door
een katholiek vervangen is en daardoor
het groote vaderland in gevaar komt, is
eenvoudig bespot!eljjk.
vergettn dat hij pan Rudiger werd voorge-
stelcl.
Eerst zag deze hem van onder tot boven
aan, toen zeide hij Wat, dat gedrochtje, is
dat neef Willibald, met jou ga ik niet over
straat, hoor, de honden zouden ons aan
blaften.
Toen was over hem gekomen voor 't eerst
het besef dat hij was leelijk misvormd 1
De vreeselijkste bezoeking in een kring waar
lcelijkheid pis een zonde beschouwd wordt.
Waar leelijk gelijk stond met //laag// en
//plebeisch/, en bespot, veracht en vertrapt
werd
Welk een aaneenschakeling van kwellin
gen was zijn leven geweest. Hij leerde lang
zaam, Rudiger vlug, men overlaadde zjjn
horJd naar evenredigheid van het zwakke
lict"am. Waarom zou men zich ook moeite
gev en om den erfgenaam, die den eigen zoon
tot b«:lelaar maakte, in het leven te hou
den?
Toch doorstond het zwakke lichaam elke
crisis.
Rudiger was als kind r~ Ms berekend ge
noeg om te weten welken invlo. d een adel
lijke titel en geld in deze wereld hebben.
Hij haatte allen, dien het lot meer begunstigd
had dau hem e» reeds als knaap rijpte in hem
het plan den lastigen hinderpaal, vroeger of
later, uit den weg te ruimen.
Wordt veritlgd)
