No. 5375
Woensdag 22 April J 903
28ste Jaargang.
&ag6laó voor tSfiooró* on SCuió-tJCollanó.
De toestand in Frankrijk.
W/ö is èe erfgenaam
UITEN L 4 „N D.
BUREAU St. Jans8traat. Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,0.1
Duitsehland.
Servië
Frankrijk.
Rusland.
Kerkvervolging in Frankrijk.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Tbor het buitenland
Afzonderlijke nummers-
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
AGITE MA NON A slTATE
PRIJS DER ADVERTEN1IEN.
Van 16 regels50 Cents.
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
-
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PuhlicitêEtrangére
G.L. DA ÜBE Co JOHN., I. JONES Succ. Paris 81 bis Faubourg Montmartre
Het zist er treurig uit in het land
van vrjjhe'd, gelijkheid en broederschap.
De gebeurtenissen volgen iu de Fransche
Republiek elkander snel op, zoo snil
zelfs, dat de eene'vervolgingsmaatregel de
andere doet vergeten.
Nadat de Wet Waldsc k-R ousseau
tfgen de kloosters was aangenomen, zjjn
verschillende mannen- en vrouwen orden,
die wel voorzagen, dat zjj de toelating
niet zouden bekomen, vrjjwillig uiteen
gegaan, of wel zjj vertrokken geheel of
ten der le naar den vreemde. Eenige
vrouwenkloosters, die zich aan het lager
onderwijs toewijden, waren gobleven zon
der de toelating te vragen, met de ge
dachte, dat zjj als onderwijzeressen, en
een openbaren dienst vervullend, onge-
Btooid hunne zending tot heil der jeugd
zouden mogen voortzetten. Men weet op
welke brutale wijze, met geweld van
politie, gendarmen en soldaten, de kloos
ters en scholen der religieusen zpn en
worden geslo'en.
Een groot aantal xeligieusen, zich van
geen kwaad bewust, vertrouwenle op de
belofte van het ministerie, dat hunne
aanvragen met welwillendheid zouden
onderzocht worden, hadden de toelating
gevraagd. En wat is geschiedal de
aanvragen bjj de Fratsche Kamer van
Afgevaardigden ingediend, werden en bloc
verworpen. De Fransche Seraat heeft nog
uitspraak te doen voor vjjf mannen-orden.
Er bestaat echter niet de minste hoop,
dat zjj genade zullen vinden bjj de meer
derheid der regeering»mannen.
Op last van het Ministerie is de poli
tie door geheel de Fransche republiek
bezig om de kloosters, aan welke de ge.
vraagde autorisatie geweigerd is, te ver
wittigen, dat de bewoners der kloos
ters hun huis hebben te verlaten.
Verschillende kloosterorden hebben
zich aan de besluiten dei kerkveivolgers
onderworpen en zjj zjjn den weg der
ballingschap opgegaan. Anderen hebben
besloten aan de onrechtvaardige maat
regelen tegen hen genomen, een ljjd-
zamen weerstand te bieden en zjj zullen
niet anders, dan door geweli er door ge
dwongen, zich uit hunne k'oosters laten
jagen. De paters Karthuizers o. a. heb
ben zich in hun eigendom verschanst,
vast besloten zich te verdedigen tegen
het tyrsnnengeweld, dat Combes
en de zjjnen in praktjjk brengen. Zjj
weten, dat hun verzet niet helpen zal,
maar zjj willen een waardig protest uitbren
gen tegen willekeur en misbruik maken van
FEUILLETON,
23
Vervolg.)
H«ar oom, bij wien zij was opgevoed, had
aan hare ouders geschrevenPia is zeer ge.
makkelijk to leiden indien men haar eigen-
aardigheden kent. Zij heeft een zacht liefdevol
karakter en draagt in alles den stempel van
volkomen reinheid. Zij zou in staat zijn alles
voor den armsten bedelaar op te offeren als
hij haar belee'd behandelde en goede bedoe
lingen had terwjjl zjj een prins, als hij haar
ook slechts in het geringsfe gekrenkt had, zijn
kroon, puiper voor de voeten zou smijten.
Ik moet bekennen dat wij deze gevoelens
steeds aangewakkerd hebben, want Pia is als
een roos. die doornen noodig heeft om haar
schoonheid te beschermen. Als Pia soms in
een //kruidje roer-mij niet// stemming te ver
gaat, zal dat er wel spoedig afgaan, laat dat
aan den tjjd.
De consul, een verstandig, menschkundig
man, had zjjn nichtje juist beschreven, doch
die brief had op den on-diplomatischen Vrij
heer von Nordlingen niet de gewenschte uit
werking.
In zij O JeuRd had hij nooit ideale, erheven
gedachten gehad, hoeveel te minder nu, nu
macht der regeeriDg van de Fransche
republiek.
Inmiddels heeft de kerkvervolger Com
bes, het bevel gegeven, dat alle keiken
en kapellen, behalve de wetteljjke en er
kende parochiekerken, moeten gesloten
worden en op verschillende plaatsen is
dat bevel reed3 ten uitvoer gebracht.
De beroemdste heiligdommen, de meest
geëerbiedigde bedevaartplaatsen, ontsnap
pen aan de geweldpleging niet, de ge-
loofsverrader Combes is van oordeel,
dat de kerken en kapellen niet meer
noodig zjjn, hjj zal ze alle laten op
ruimen om den godsdienst, zoo niet te
vernietigen, dan toch een gevoeligen slag
toe te brengen. Hij wil niet, dat het
Fransche volk godsdienstig, zal zjjn, en
om dat werk te bestendigen, is het den
kloosterlingen verboden te prediken, biecht
te hooren en de H. Sacramenten toe te
dienen. Zjj, die hunne prieste.lijke plich
ten bljjven vervullen, worden gestraft
met boete en gevangenisstraf.
Het is den religieusen ook verboden
in hetzelfde huis te woneD, verboden
samen te komen om te bidden, verboden
met elkander in betrekking te bljjven»
want dat alles zon hen nog vereenigd
doen bljjven. Noch de priesters, broeders
of zusters, mogen zich aan het ouder wjjs der
kinderen bljjven wjjden, zelfs gesn bij
zondere lessen mogeu zich zjj meer geven
al hebben zjj de acte van bekwaamheid
in hun hand. Weg dus met de reli
gieusen, weg dus met het godsdienstig
onderwjjs, vooruit met het goddeloos on
derwijs tot verwildering van het Fransche
volk.
Eu de Bisschoppen, die tegen deze
onrechtvaardige maatregelen protesteeren,
worden van|huonejaarwedden beroofd, de
pastoors en kapelaans, die in Fransch-
Vlaanderen of in Bretagne in de landtaal
prediken of den kinderen de catechismus
leeren, worden eveneens gebroodroofd.
Zal het daarbjj bljjven in de Frausche
Republiek O, neen Eerst de religieu
sen uitgeroeid en dan kernen de overige
geestelijken aan de beurt. En indien men
ons afvraagt waar >m die aanvallen tegen
de Roomsche Kerk, dan vinden wjj geen
ander antwoord te geven, dan iat h, t te
doen is om alle Christsl jjke instellingen te
vernietigen. De christelijke godsdienst, die
het menscheljjk geslacht, verbasterd en
diep gezonken, opheft en veredelt, die het
alom geschokt gezag iu de familie,in het
rjjk herstelt, die de bronnen van alge
meen® welvaart ontslu tsn kaD, den gods-
d enst, de spil, waar alles omdraait, moet
uit Frankrjjk ve dreven worden.
hij oud waa en moe var den harden strijd
om het bestaan.
Hij was in alles practisch, nuchter en pro
zaïsch en had voor hen die zijn zienswijs
niet deelden slechts één woord overspann n.
Het idéé dat een meisje een partij als de
erfgenaam van Niedeck niet met beide han
den zou aanvatten, scheen hem een onmo
gelijkheid.
In .deze vaste overtuiging trok h j het
dochtertje tot zich en reikte haar een geel
kleurig karton.
Pii wierp een blik op het hertogelijk wapeu
en de daaronder gedrukte regels.
Een bal aan het hot? den 14en en ik
ook gevraagd dat is heerlijk/ 't Is toch
eigenlijk te gek dat ik hier in mijn eigen
vaderstad zoo geheel een vreemde ben.
Ja, 't is te gek. Ge hebt heel wat in
te halen, maak u maar eens heel mooi want
er komt nog een veel gewichtiger persoon dan
alle mogelijke hertogen op het bal, die ge
ook gaarne zult leeren kennen.
Pia begreep hem niet. i e overste kneep
haar in de wangen en vervolgde
Kleine heksWat gaan u getrouwde
hertogen aan. Bij jelui zijn mirthen meer
waa d dan koningskaarsen
Ik begrijp u niet, papa, zeide Pia
ernstig.
Toen lachte v-n Nordlingen overmoedig en
ree'teerde
Gij kind met gouden haren
Wacht nor weinige jarer.
Dan komt mijn zoon vol min
De Fransche Regeering is vljjtig bezig
den akker te bebouwen welke zal voort
brengen den opstand tegen God ooi te
rug te keeren tot het heidendom.
Dat is inderdaad het eiuddoel, men
wil a.le godsdienstige instellingen af
schaffen, om alzoo het geloof te vernie-
tigen. En dit alles gebeurt ouder de be
scherming der zoo schoone woorden
vrjjheid, gelijkheid en broederschap Tot
zulk een overmaat van hateljjkheid komt
men in een land, waarvan deorergroote
meerderheid der bevolking nog goed ka
tholiek- is, doch waar men de onvergeef
lijke font begaan heeft, godsdiensthaters
aan het bewind te laten komen. Men is
in Frank rjjk onverdiaagzaam geweest,
maar verdraagzaam in de slechtste betee-
kenis van het woord, de volksgeest is
er totaal door geneutraliseerd.
De toestand van Fiankrjjk moge een
les zijn voor velen.
In het noorden van Duitsehland heb
ben hevige sneeuwstormen gewoed. Op
sommige plaatsen ligt de sneeuw een a
twee meters hoog.
De Duitschers zjjn thans gerustgesteld
nu president Roosevelt een telegram
naar het Departement van Marine te
Washington heeft gezonden, dat het es
kader verschillende havens van Noorde-
deljjk Europa zal aandoen. Ongetwjjfeld
zal de route aldus worden gekozeD, dat
het gedurende de feestelijkheden te Kiet
aldaar tegenwoordig zal zjjn.
In Krefeld is een dreigende werksta
king bezworen door de bedreiging der
werkgevers om den lock-out tie te pas-
■en. De werklieden van een fabriek wil
den staken, omdat twee hunner ontslagen
waien. Maar de directmren van verschil
lende fabrieken dreigden met een uitslui
ting, waardoor 20,000 arbeiders zonder
werk zouden zgo. Met 43 tegen 26 stem
men besloot het werkliedencomité om
heden den arbeid te hervatten.
Voor Koning Ale x and a r is de toestand
niet rooskleurig. De beweging tegen zjjn
dyn 'stie neemt zeer toe. Z. M. leeft ge
heel geïsoleerd, terwijl bjj de jongste
straattumulten te Belgrado de portretten
van het koninklijk echtpaar in 't open
baar werden verscheurd. Dat men van
deze te verwachten gebeurtenissen niet
eerder vernomen heeft, zal wel te wjjten
zjjn aau de strenge een uur, welke in
Se.-v;ë thans wordt toegepast.
President Loubet heeft Vrijdag
avond op een banket te O ran, in heric-
neiing gebracht, dit de beschavers van
dit Departement bannelingen van het
En maakt u tot gravin.
Ha, ha, ha, begrijpt ge het nu lach
te hij.
Pia schrikte op en antwoordde trotsch
U weet papa, di t ik dit lichtzinnige
vers haatzeide zij beveud van drift. Ware
nu de heer van Nordlingen een karakterken
ner geweest, dan had hij spoed'g zijn tactiek
veranderd.
Hij verstond echter den blik niet, die uit
haar oogen schoohij lachte vroolijk
Gjj zijt zeker boos, schatje, omdat die
onbeleefde bruigom achttien jaar liet voorbij
gaan vóór hij eens naar zijn bruid kwam zien.
Doch ziet ge, dat kon hij niet helpen want
oom Willibald's huwelijk had de toekomst
tamelijk onzeker gemaakt, nu echter is alle
gevaar geweken en kan hij zich van de er
fenis verzekerd houden
O, antwoordde Pia scherp en bitter, het
is du* heel alleen om de zes'ieti kwartieren
te duen, de bruid zelf is slechts bijzaak. Als
graaf Wuift' Dietr'ch de erfenis niet kreeg
was er ook geen noodzakelijkheid voor dat
lastrge huw lijk. Hij heeft het zelfs nooit de
moeite waard geacht kennis met mij te maken
voor hem het mes op de keel gezet werd en
hij tegen wil en dank aan den handel moet
denken, en nu komt hij mjj op dat ho' bal
eens goed opnemen
De vrijheer trok onverschillig de schouders
op.
Princessen en adellijke dames moeten
zich romaneske liefdesverklaringen uit het
hoofd zetten.
keizerr jjk zjjn geweest. Hg liet er op
volgen Laat oas nooit iemand verban
nen Kan een broeder zjjnen broeder ver
loochenen
Die woorden hebben eene groote op
schudding verwekt. Zjj klinken voorzeker
zonderling iu den mond van een man,
die al de vervolgingsaiaatregelen tegen
de kloosterlingen in de Fransche repu-
pliek genomen, heeft laten uitvoeren en
nog laat uitvoeren.
Zaterdag morgen heeft president Lo u-
b e t zich van Oran naar S'ddi-bel-Abbès
begeven. Voor die leis had hjj zijnen
hoogen hoed door dsn kolonialen helm
vervangen.
De groote koude der laatste dagea
heeft groote verwoestingen in de wjjn-
gaarden aangericht.
Een vreeseljjke ontploffing heeft Vrjjdag
te Kattowitz, waar ter gelegenheid van
een feest kanonschoten werden gelost,
plaats gehad. Tengevolge van de onvoor
zichtigheid van een werkman viel een
vonk in een ton met buskruit. Deze ont
plofte met een verschrikkeljjken knal. Da
man, die het ongeluk overkwam, zjjne
vrouw en drie kinderen werden gedood.
Twee andere kinderen, die doodelijk ge-
kwet«t werden, stier ten spoedig daarna bjj
hun overbrenging naar het gasthuis. Een
huis in de nabjjheid gelegen stortte in
elkaar.
Het gaat er in het Czarenrjjk nog
altjjd barbaarsch ean toe.
In de Kawkas leest men het na
volgende: Ia het ai restanten-lokaal in het
vlek Sotschi, stierf den 30n Maart des
nachts een boer, den vorigen dag wegens
dronkenschap opgepakt. Als doodsoorzaak
werd overmatig gebruik van brandewjjn
geconstateerd. Ongeveer honderd, meeree-
deels beschonken mannen verlangden de
sectie v«n het ljjk, daar zjj vermoedden,
dat da boer door de eipiers mishandeld
was, drongen het arrestanten-lokaal bin
nen en sloegen op de beambten los, waarop
zjj de gevangenen bevrjjdden. De secties
van 't ljjk toonde inderdaad aan, dat de
boer vus doodgeslagen! De schuldigen
werden vervolgens aan de justitie overgele
verd. Moge dit laatste in het verhaal ook
op waarheid berusten
Een huiszoeking heefc ta Parjjs plaats
gehai bjj den uitgever Desclée, die
een jaar geleden de boekdrukkerij gekocht
had van de paters Banediktjjnen te 8o-
lesmes. Ook werd de firma D e c 1 e
eigenaar van da boeken van Grego-
riaanschen zang van dom Pothier.
De Regeering heeft den koop nietig ver
klaard en beweert dat da Staat zjjn rech
ten kan doen gelden op de beroemde
drukkerjj, zelfs op de merkwaardige wer-
ke.i van dom Pothier, den geleerden
kloosterling, die thans in ballingschap is.
De heer Desclée, die te Doornik
in België, esn uitgeverszaak heeft en
daar werken over kerkzang van Pothier
Ik ben echter geen prinses, die zich
voor het land moet opofferen
Neen, gij zjjt een doodarm meisje, dat
met hare familie rekening moet houden. En
ge hoordet te danken dat ge den rijksten man
uit het Hertogdom krijgt.
Pi* sas nu opgestaan.
Zoo arm is mjjn fam'lie nog niet, dat
zij mij kan nopen tot een zoo lagen slaven
handel mijn toestemming te geven!
De wangen van den ouden vrijheer werden
vuurrood van in^ehcuden toorn. Zich met
beide handen ann zijn stoel vastklemmend,
vroeg hij bevend Hebt ge misschien ook
een betere partij op zicht dan graaf von Nie
deck?
Neen papa I
Zijt ge op een ander verliefd
Neen papa I
Dan verbied ik verder dien kinderljj-
ken onzin en aanstellerij Kunt ge m j een
aanstaande brengen die zich in alle oplich
ten met graaf Wulff-Dietrich meten kan, dan laat
ik u vrjj, anders hebt ge slechts uw ouders
te gehoorzamen die voor uw toekomst wen-
schen te zorgen I
Ook ouderlijke macht heeft haar gren
zen 1
Stellig en die eindigen daar, waar men
een wederspannig kind het huis ontzegt. Ik
zeg u eens en voor al, nooit zult ge mij door
uwe bakvischgrilleu kunnen tyranniseeren.
Doet ge mijn wil niet, dan ziet ge van nu
af maar, hoe ge alleen door de wereld komt 1
uitgaf, zal nu door hst Fransche minis
terie vervolgd worden, als nodrukker van
werken, waarvan hjj alleen eigenaar is,
Zoo bespottelijk is nog zelden iets ver
toond, men is benieuwd hoe de Belgische
Rechtbank d9 willekeur en den eigen-
domsroof van den minister Combes
zal beoordeelen.
Te Parijs is een aanklacht ingediend
tegen het Postkantoor door gewezen
kloosterlingen die de hun toegezonden
brieven niet ontvangen. Sinds langer dan
acht dagen «peelt men aldaar dat schan
de! jjk spel.
Te Lesneven en te Folgoët wordt de
houding der bevolking dreigend. Toen
de bjjzondere commissaris de school der
Broeders verliet, werd hjj door de menigte
omringd die riep«Zjj zullen niet vertrek
ken Tegen uwen wil zullen wjj ze hier
houden: Leve de vrijheid! Weg met de
dwingelandij 1»
Vrjjdag heeft te Millan een Commissaris
van polit e den inventaris opgeschreven
van het klooster der pateisCapucjjnen. Een
overgroote menigte verzamelde zich voor
het klooster en protesteerde tegen dezen
daad onder het geroep: Lsve de Vrjjheid
Het volk werd opgewonden. De Commis
saris werd door een steen aan het hoofd
gekwetst.
Ook te Grenoble liep het volk Vrjjdag
voor het klooster der paters Karthuizers
te samen toen aldaar de commissaris
van politie zich kwam overtuigen of de
kloosterlingen hun woning hadden ver
laten. Zelfs uit de naburige dorpen wa
ren de meoschen toegesneld om te be
letten dat de paters zouden vertrekken.
De paters hidden dan ook han klooster
nog niet verlaten. De regeering zal nu
troepen zenden om de nitdrjjving met
geweld te doen plaats hebben, doch de
belegering van het klooster zal moeielgk
zjjo, de wegen, die er naar toe leiden, zjjn
bjjna ontoegankeljjk tengevolge van de
sneeuw, en de sneeuwstorm duurt nog
voort. De bergbewoners hebben besloten
de uitdrjjring der kloosterlingen kracht
dadig te beletten.
Niet alleen de kardinaal-aartsbisschop
Mgr. Richard, komt te Parjjs open
lijk in verzet tegen het Fransche Mi
nisterie, de kardinaal-aartsbisschop Mgr.
Langenieux van Reims, heeft een
schrilteljjk pretest aan den minister
Combes gezonden.
Mgr. Richard zegt, niet de Fran
sche regeering, maar ik ben verantwoor
delijk voor alles wat de godsdienstige
belangen betreft van de geloovigen van
mjjn diocees. Z. Em. wil wel met den mi
nister mondelÏDg in overleg treden en
desgewenscht wjjzigiugen aanbrengen,
maar hjj kan geen inmenging toelaten.
O ok kan hjj niet gedoogen, dat de regee
ring zal verbieden, dat leden der predi
kende congregaties als kanselredenaar in
zjjn kerken optreden slechts bjj als aarts
bisschop, heeft daarover te beslissen.
Kardinaal Langenieux, aartsbis
schop van Reims acht het eveneens zjjn
plicht «om nimmer zelf de gebouwen
aan God gewij 1 voor de gebeden der ge
loovigen te sluiten.» Ook het verbod aan
Hjj had. kalm gesproken, doch Pia wist
wat het beteekende. Hij kon geen tegenspraak
dulden en kon angstig driftig worden, dit
«BS ook de reden waarom hjj zich uit den
mil tairen dienst had moeten terugtrekken.
Enkele droppels van dat bloed waren ook in
Pia's ad»ren.
l oodjbleek zag zij den hardvochtigen spre
ker aan. Zoo zjj thans antwoordde, zjj wist
dit zeker, was het voor eeuwig uit tusachen
hen beiden.
Zij had haren pleegouders in den Haag be
loofd zooveel mogeljjk geduld te hebben met
de drift van haren vader. Zwjgen dus tjjd
gewonnen, veel gewonnen. Zjj wendde zich
naar de deur met trotsch opgeheven hoofd.
Nog iets, liet de stem van haren vader
zich hooren, denk niet dat gij den graaf door
een onvriendelijke behandeling kunt afschrik
ken Wat gij ook doet, mjjn plan staat vast.
Ik zal u laten nagaan
Pia had alle moeite om een hoonenden
lach in te houden en verliet haastig de ka
mer.
In hetzelfde kamertje, op denzelfden stoel
waar een» tante Johanna moideloos den blik
had omhoog geworpen, zat thans Pia, haar
lieveling, en snikte tranen van hartstochte
lijke drift. Men had het reinste en heiligste
iu haar gekwetst.
Wordt v< rvolgd)
