No. 5380
Dinsdag 28 April 1903
28 ste Jaargang.
k
HbagBlaó voor tSföooró- en
Wat wij hem niet al te zwaar
willen aanrekenen.
^HJie is èe erfgenaam
B U ITEM b A E
f?
BUREAU St, Jansstr&at. Haarlem
f 1,20
1.50
2.90
0,03
Cent»
Denemarken.
Belgiö
Rusland.
Sattf grijPt P6n 6n Papi6r V°Ban zou ulff-Dietrich kngzaam naderbjj tre-
Kerkvervolging in Frankrijk.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
7oor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPKRS.
PRIJS DEB ADVERTEN JEN.
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a l o n taut.
50
7%
AGITE MA NON A slTATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PuhkcitéEtrangère
G.L. HAD BE Co JOHN., b. JOAES Sues. Paris 3 Ito Faubourg Montmartre
Den Heer H. P. (Henri Polak)
hebben wjj steeds gehouden voor eender
meest gematigde leiderader arbeidersbe
weging, voor iemand, dis nog al behoor
lijk nadenkt, die d3n ook bjj de laatste
arbeidersbeweging het volstrekt niet eens
was met de meesten zjjner collega's en
zich tot het laatste oogenblik tegen de
algemeene werkstaking verklaard heeft.
Ook in den Amsterdamschen Gemeen
teraad toonde hp niet maar altijd door
dik en dun heen tegen de voorste lieu
der kapitalistische meerderheid te oppo-
neeren, maar ook het goede te willen
erkennen, dat in de plannen der heeren
kapitalisten zit en daartoe te willen
meewerken, al strookt dat dan wel eens
niet met de meening zjjnersociaal-demo-
cratische vrienden. Tuk op »jjne vrp
heid ran handelen als lid van den Ge
meenteraad, durft hp het dezen vrienden
zelfs zonder vrees ouder het oog bren
gen, dat hp niet van plan is, zich in
dezen door hen de wet te laten voor
schrijven.
Nu echter scbijut hp ook door de
koorts tezjjn aangetast tn de voor de ar
beiders en werkliedenverenigingen zoo
noodlottige gevolgen eener slecht voor
bereide en roekeloos ondernomen alge
meene werkstaking scbjjnen hem tot een
staat van opwinding te hebben gebracht,
lang knelden en pijnigden. En dat alles
worde neergeschreven zouder e n'gen
zweem van bewijs en op een toon van.
gezag en onweerspreekbate zekerheid,
dat allen, die niet beter weten, «wel tot
de overtuiging moeten komen, wat zjju
die Nederlandsche mannen van de pers
toch onmenschelgke en lage zielen, t
Men oordeele. De Heer H. P. schrijft:
«Walgeljjker vei tooning dan de gansche
burgerpers, daaronder begrepen de chris
telijke en soortgelijke zoogenaamde ar-
beidersbla'en, thans dag in dag uit te
zien geeft, is tezwaailjjk denkbaar.
«Zulke schandelijke laster, zulke sckeeve
voorstellingen en moedwillige leugen",
zooveel domheid en boos opzet, zooveel
afschuweipk gehaichel en dol«innige ket-
teijagerp zijn alleen mogeljjk in een
klein land, met een grotendeels klein
burgerlijke, kleinzielige, engba tige b e
volking, verlengend door de naamlcoie
middelmatigheden en nulliteiten, die in
de pers voor har denker), en met een
doodschrik op het lijf, nu de arbeiders
gerammeld hebben aaD hun ketenen.
«De giftigste aanvallen op de leiders
der beweging, en meer nog op degenen,
die de groote pers met politieke doel
einden daarvoor wil laten doorgaan, vol
gen elkander onafgebroken op. Het vuiUte
is onzen dagbladschrijvers niet te vuil.
In hare afschuwelijkste gedaante vei toont
zich de bourgeoisie in deze dagen. Niets
is er te bemerken van hare «idealen.»
In geeu enkele harer organen is ook
die hem alle gematigdheid doet verlie- i ,paar één woord te vinden, dat blpk geeft
dat althans enkelen van haar sycoplianteu
iets voelen dat ljjkt op eenig begrip van
de gevoelens die de nrbeiders dreven tot
hun wanhop:gen'stap. Het is alles mod
der en drek, dat uit die bladen stroomt.
Geen greintje edelmoedigheid is er te
bespeuren in de geheele papieren wilder
nis onzer vaderlandsche krantenschr jjvers.
Niets, dan de verachtelijkste laagheden,
zen en hem woorden in de pen geeft,
die hp z»er zeker niet verantwoorden
kan en die moeielpk anders te qualili-
ceeren zpn, dan met den naam van «ra
zen en schelden.»
Wjj lezen namelpk in sliet Volkeen
artikel onderteekend met de initialen 3--
P.. waarin op de meest ruwe en onbe
tamelijke wpze te velde getrokken wordt
tegen de houding van alle journalisten i dan gemeen gejouw, niets dan
na de werkstaking. Er wordt niet in het gmaad en hoon voor de overwonnenen.»
minste verschil tusrehen hen gemaakt,
allen zonder onderscheid worden in
de meest heftige bewoordingen beschul
digd van zich te verkneukelen in den
tegenspoed der arbeiders, van te juichen
bp hun ongeluk, van maar nitts Je doen
dan plannen te smeden om hen nu voor
eens en voor goed onder den duim te
krpgen, van niets te begrppen van de
gevoelt ns der arbeiders, van al hetlpden,
dat ben er toe heeft gebracht op te staan
tegen die gevloekte kapitalisten en d.i
ketenen te verbreken, die verschrikk ljjk
zware ketenen, die hen, o, al zoo
FEU ILLE1 O N,
En dan verder, na gezegd te hebben
dat b\j thans geen kritiek wil leveren op
het gebeurde:
«NeeD, ik heb er geen trek ir, dien
laffen ploertentroep, dien miserabelen
kalmte zjj-i wedergekeerd, als de geslagen
wonden zjjn geheeld, als de slachtoffers
vau den strijd weder aan het werk, of
op eenigerlei andere wpze uit den nood
geholpen zpn.»
Men ziet, de heer H. P. trekt van
leer en op niet malsche wjj'.e, als een
razende Roland om zich heen kakkend
en slaande maar 't dient gezegd,
mets ankers dan gaten inde lucht. Nie
mand toch wordt door gekwetst noch
geticffeu omdat de man er maar in het
wilde op los hakt en blpkbaar vei blind
is door zijn verschrikkelijke opgewon
denheid.
Ea die opgewondenheid is zeer ver
klaarbaar.
Toch eindelijk gedwongen mee te doen
aan do algemeene werkstaking, terwpl
hp nirt den al te duidelpk vooruitzag,
waai op die zou uitloopen, daarna den
treurigi n ailoop medemakend en de nog
treuriger twistparrp tusschen de bondge-
nooten, terwpl hp zijne gal niet kon uit
spuwen op hen, die hem in de beweging
op sleeptouw namen, moest hjj wel tot
een staat van exaltatie komen, die hem
belet duidelpk te zien eu te onderschei-
dea
Daarbp, het is werkelpk niet t) ontken
nen, dat er in de Pers een toou kli ik t
van tevredenheid over den gelukkigen
afloop der beweging, die niets minder
dan omverwerping en verjlaatnng van
het Gezag beoogde en er is alleszins
reden voor die tevredenheid. Zelfs is he
niet te verwonderen, dat er hier en daar
iets als Schaden feude in de na'etrach-
tingen lag. Na zoo'n overwinning, is dat
werkt lpk niet vreemd. De Heer H. P.
herinoere zich maar eens den toon der
socialistische pers na 31 Januari. Maar
nu kon ia zijn reeds opgewonden ge.
moedsstemming de h er H. P. dien toon
in de anti-socialistische pers niet velen,
het deed de maat overloopen en daar
vloog de pen ever het papier en zpn
overvol gemoed uitte zich in termen om
van te griezelen.
Den Journalisten zal deze uitval wei
nig kwaad doen, integendeel. Wjj nemen
het den Heer H. P. dan ook vols'rtkt
Russische staatskerk mooten behooren,
wordt opgeheven. Voo taan zouden de
ouders van zulke kindei en vrjjeljjk voor
hen kunnen kiezen.
Generaal Dragomiroff zal
volgens in militaire kringen te St. Pe
tersburg loopend gerucht, e rlang aftre
den als gouverneur-generaal dsr provin
ciën Kiew, Volhynië en Podoilë.
Door kwaadwilligen is het Rus
sische dorp Uhnow in brand gestoken.
Te 10 uur in den vo >i middag wareu
reeds veertig ba:zen in de ascb.
De bevolking vermoedde dat Joden,
de brandstichters waren omdat het vuur
uitbrak in den winkel vrneeu Israëliet
Ischal Klein De menigte stormde
op de huizen in en wierp al'e vensters
in. Terwpl de braad nog hevig woed le,
nam de rustverstoring een e nstig karak
ter aan. Ischal Klein wer I doodge
slagen, versch llende menschen zwaar ge
won!. De gendarmes zijn niet in staat
de rust te herstellen. Een batalj >n jagers
is van Rawa Rsska op weg naar Uhnow.
Te Kopenhagen is koningChristiaan
en de Keizerin Weduwe van Rusland op
een wandeling docr een beschonken sol
daat aangevallen. De kerel moet de Kei
zerin een paar stompen hebben toege
bracht en den Deenschen Koning aange
grepen hebben. Voorbijgangers namen
den man in verzekerde bïwaring.
gang was; bjj de opstootjes werden 21
'personen in hechtenisgenom n. Te Boa-
log ie-sur-Mer kwam het tot vechtpartjjen
bjj da wegzending der paters-redempto-
risten. Te Nizza beletten 3000 menschen
de verz geling van een kapel. Dergsljjke
voorvallen worden uit Poitiers en van
elders gemeld. Het ergste schpnt het gis-
tereu toegegaan te zpn te Nitnes waar
hevig werd gevochten.
In de vergadering van den departe
mentalen raad van Sa-th te le Mans,
waar Cavaignac htt voorzitterschap
bekleedt, is gisteren een heftig tooneel
voorgevallen. De prefect en de republi-
kiiin8che leden verlieten de zaa', toen een
motie over de algemeene politiek der
regeering ia behandeling zou genomen
worden. Toen Cavaignac heenging,
we.d hjj uitgejouwd, en de politie moest
er bjj te pas komen.
In al de gemeenten om Brest stuitten
de commissarissen op geweldige betoo
gingen.
Het hoofd der veiligheidspolitie te Brest
beweert, dat de inwoners van Lesnaven
eu Folgoët bereid zjjn om, desnoods met
het geweer, de broeders te verdedigen.
Barricaden zouden reeds opgeworpen zpn
te Folgcët.
Te Cosne bljjven de Oblaten in de
streek en verklaarden, dat zjj hunne zen
ding zullen bljjven uitoefenen ondanks
alle maatregelen, die men tegen hen zou
kunnen nemen.
In het departement der Seine hebben
vjjf nieuwe k'.oostergemeenten aanzegging
ontvangen om binnen 14 dagen uiteen
Het internationaal socialistisch bureau Eaari-
te Brussel heeft tot de partjjgeuooten In verschillende gemeenten worden de
eene proclamatie gericht waarin wordt Commissarissen, die de kloosterlingen
aangedrongen op «eene grootsche en ^un ge8Bc':ten jsgen,gescholden voor
geestdriftvolle viering» van 1 Mei 1903. 'inbrekers. «Weg met C o m b e s roept
De Belgische socialisten trachten het de ™en'g*e de mannen der wet toe.
verloren terrein daardoor te herwinnen. Meer d*n gewapende boeren
Het moet een demon.tratje zpn, zeggen bewakende wegen die raar het klooster
ze, voor den achturigen arbeidsdag en der paters Kar.hui'ers voeren. Men ver
een bevestiging ran den klassius^jjdwacht, wanneer een uitdrpzing inet ge-
Het proletariat moet een grooto de- 1 wel(J plaats heeft, een bloedige botsing,
monstratie houden voor den vooruitgang
n;et kwaljjk, dat hij eens uitpakte. Wat
victorie-parvenu's materiaal te leveren hem ecbter wel kwa'jjk nemen -
voor hernieuwde aanvallen. Kritiek opdaaroyer iü
een volgend artikel.
het gebeurde mag slechts dienen om in
eigen boezem letring te trekken uit de
begane misslagen niet om door «pers-
muskieten» te worden omgezet in tegen
de arbeidersklasse uit te spuwen venjjn.
«Kritiek zal worden geleverd, de ont
leding zal plaats hebben, als rust en
De Czaar zal eerstdaags een manifest
uitvaardigen waarbjj de bepaling dat kin
deren uit gemengde huweljjken tot de
28
Vervólg
Neen, Wulff-Dietrich is eerlijk genoeg om
de heii ge rechten van dien ander te erkennen.
Hij zou er uiet over kunnen denken de ruid
aan de armen van haar minnaar te onttrek
ken, om dan haar arm gebroken hart als koop
prijs te gebruiken voor zijn errgo d. Zij ver
trouwt en gelooft in hem, eu hij wil die ge
voelens niet beschamen. En dan, indien hij
haar huwde, hoe zou hij voor zichzelf ge
voelens kunnen eischen, die hij eerst als fri
role in haar gedood had Doch die vreem
delinge verlangt veel van hem. Niet alleen
zichzelf doch ook zijn ouders maakt zjj arm,
hoewel deze er niet veel bjj zullen verliezen.
Voor hem zelf komt het er niet op aan.
Hij is zelfstandig e» onafhaakeljjk. Maar zijn
ouders? Wulfï Dietrich kent de toestanden in
zijn ouderlijk huis beter, dan men vermoedt.
Hij weet hoe men daar een kolossaal kapi
taal verkwist, alleen hopende op de groo
te erfenis, doch het is niet zijn plaat», om
als zoon zjjn vader daarover te onderhouden.
Na het tooneel in de ruïne, waarvan hij zoo
onwillig getuige was geweest, heeft hij alles
gedaan om ieen deel aan den ondergang te
hebben en dat zal hij big ven doen. Doch Pia
Von Nordlingen tegen haar wil trouwen, dat beel gaarne!/»
I noolt I j De schrijver wierp de pen n:er en liep ou-
t Hoe zal hij echter zijn weigering recht- rustig het vertrek op en neer. Het werd du s-
i vaardigen ter en stil om het eenzame slot. V\ ultt-Diet
Pa"en en nachten had hjj reeds deze zelfde r'0'1 voe'''e 'et3 a|a heimwee. 3, et J'jjJ ge-
vraa"- trachtten te beantwoorden doch steeds opende oogen staarde hg de m eikenhout ge
was het resultaat hetzelf- e geweest. Hij mag meubileerde eetzaal rond.
niet bekennen dat hjj weigert Pia ie trouwen, een schommelstoel gezellig bg
hij moet redenen vinden om zijn wegblijven den h®ard doch niemand maakt er gebruik
t kl ren van. Het vuur m den haard vlamt lusteloos.
6 Pia zuT"lles wat in haar vermogen is doen, I O, als daar in dien schommelstoel eens een
om hare ouders tegen hem in te nemen en ^ke vrouw zat, die met haar blanke hand-
ein.lelijk zal het er met „dien ander, wel jes/6 kole" °PP°^ 'iet
doo gaan. Tan valt het scherm en is de co- ^elen over d goudblonde krulletjes op haar
«Zooals u ziet voldoe ik aan uw verlas gen den en een kus drukken m den blanken bals.
eu antwoord per ommegaande Wanneer deze 1 ^ij zou vol lie e naar era opzien en hjj
u echter bereiken zal, kau ik met geen mo- zou Seur barer aren na( emea, hij zou
gelijkheid zeggen. Gisteren is een postbode hare volle armen om em roc es en Lord
bijna verongelukt en dus durf ik er heden "-«j1 jaloe sch brommend vlijen tegen de
niet dadelijk weer een op uit sturen. I'e we- kuie n zijner meestereese.
gen door de bergen zjjn totaal onbegaanbaar Viuliï-. ietnch schn op en wrijft zich de
door de hooge, vaste meeuw, Wanneer deze oogen.
dooit, zwellen de bergstroomen zoodanig, dat Hij hunkert naar dat geluk, maar hij moet
het ook dan onmogelijk is er op uit te gaan.
Daar mijn voet m j vooreerst het loopen nog
verbiedt, ben ik dus hier gevangen want hoe
zoudt u hier een rjjtuig willen laten rijden?
't Is een groot geluk dat ik telegrafisch aan
gesloten ben en u dus nog bijtijds kon laten
weten dat ik verhinderd was.
Het verheugt mij dat u zoo ingenomen is
met freule V n Nordlingen, maar, geloof mij,
op een er'goet als Niedeck wacht ieder meisje
het zich ontzeg en omdat er later voor de
ouders gezorgd moe: worden
Pia kan hij niet trouwe -. Een ander mag
hij niet trouwen.
W ulff-Dietrich vervloekt het uur, waarin
hij zich, er wille van rijkdom, lie de zou
moeten ontzeggen. Vindt hij ooit een li e
blonde fee zooals hij zich in zijn droom heeft
voorgesteld, dan is de keus tusschen haar en
Niedeck reeds besli t.
vau het socialisme.
De werklieden weten nu waarom het
gaat en zullen zich wel wachten nog
langer in het gareel der opruiiers te
loopen.
Te Landernau moest de commissa
ris van politie die de abdjj vaa Kerbe-
neat wilde sluiten, onverrichter zaken
i vertrekken, de boeren hadden met stok
ken gewapend da abdjj bezet. Ook te
Versailles kon het sluiten van het kloos
ter der paters Capacjjnen niet uitgevoerd
worden, meer dan 1000 pereonen bescherm
den den eigendom der pattrs tigen het
Op verschillende plaatsen in de Repu- tirannengtweld der Fransche regeering.
bliek hebben ernstige rustve toringen Den andereu daags werdm de zegels
plaats bjj het sluiten der religieuse scho- op het klooster gelegd, teen echter het
len. kerken en kapellen. j volk zulks gewaar werd en ook de ka-
Te Saint-Nazaire h»ddsn zich de ge- pel zou verzegeld worden, rukte de
loovigen vereenigd in de kapel van h-t bjjeengestroomde menigte de zegels af.
klooster.Toeu de politie dit geb»denhuis Dj Paters moeiten deu, zegelaanbrenger
wilde verzegelen moesten de menschen met zjjn helpers in bescherming nemen
er uit gelraven worden, waardoor eene tegen het woedende volk.
onstuimige betooging plaats had. Te Ook op straat moest de rechter door
Nantes werd eveneens heftig geprotesteerd de politie omringd worden,
tegen de sluiting der kloosterkape'. Eene ontzagljjke menigte stroomde in^
Te Havre verzamelden zich 4Ó00min- tusschen nog altijd naar het klooster,
schen voor het pa.'eii van justitie, waar Esn plakkaat werd aangeplakt op de
«en proces tegea de paters aan den kloosterpoort, waarin de bevolking van
Dit voorjaar waren de viooltjes en prirnu- vulden allerlei tegenstrijdige gedachten zijn
la's heel vroeg. De Meimaand was aanlokke- brein.
lijk en Wulft-Dietrich besloot nu eindelijk Het was voor den jongen man erg lastig
aan zijn rurigen weusch te voldoen en eens om als graaf Von Niedeck te reizen, aa»ge"
een reisje lang3 den Rijn te maken, niet te zien hij dan in de eerste ho ela zou moeteu
paard of per rijtuig, neen te voet wilde hij logeeren, per rijtuig overal heen z u moeten
het doen. Zujn broer gebruikte in de residen ie gaan en grafelijke fooien zou moeten geven,
iedere maand wel driemaal zooveel als zoo'n Hij was te veel aristocraat om den naam van
reisje hem kosten zou. 't Zou niet meer dan Niedeck niet alle eer te bewjjzen, die dezen
r clïtvaardig zijn gewe st, als zijn ouders hun toekwam.
oudsten ioon ook eens iets van de wereld Wulfï-n iet rich lachte in zijn vuistje,
hadden laten zien. maar graaf Rudiger gaf Als opper-houtvester vervielen die ver-
nooit, waar hem niet gevraagd werd en zjjn plichtingen.
fiere zoon zou zich liever de toDg afgebeten Deze inval gaf hem het gevoel dat een
hebben, Jdan voor zjjn genoegen ziju ouders prins most hebben als hij kroon en ridderor-
op onkosten te jagen. j der afwerpt en zich hult in den grijzen
Hij had nooit vergeteu op welke zondige mantel van het mcoguito. Alleen een prins
wijze zijn ouders getracht hadden het geld volgt dan slechts een gril, terwijl het Wulff
van den artnen Willibald meester te worden, j Dietrich ernst was daar hij wel degelijk moest
en dit werd een kloof tusschen hem en zi.n rekenen hoe met zijn geriuge middelen rond
ouders, die steeds dieper werd, vooral nu hij te komen. Den naam van het lotNeen die
zag.opwulkeeaonvergeeffijke wjjze het geld waar- kon hem toch nog verrudeu. Wacht! hij was
voor bijna zoo'n zware misdaad begaan was, gedoopt Wuift' Dietrich Hellmuth Karl,
werd weggesmeten. Zi,n verlof werd zonder Boschbeambti Korl Hellmuth zou hij zich
eenige moebe verkregen n vol levens- en noemen als het er.ens noodig moffit zijn een
reislust reed Wulft'-Dietrich met zijn weinige naam op te geven,
bagage naar het station.
Hjj zou niet eerst een bezoek aan zijn
ouders b engen, daar dezen nog steeds ernstig
boos waren om zjjn weigering van hun ver De vurige paarden stonden vol ongeduld
zoek om in de residentie te komen voordat te trappelen voor het kasteel Ni deck De
Pia Von Nordlingen die verlaten had. Het bedienden torgen de kleinere baga-e der fa-
was hem wel zwaar gevallen, doch hij had milie in e?u der equipages,
geen keus gehad.
Toen hij nu alleen in het rijtuig zat, ver t Wordt vervolgd)