No. 5381
Woensdag 29 April 1903
28sle Jaargang.
HbagBlaó
cTSooró
.1
j
voor
en SE/uió-cfCollanó.
Wat men hem niet kwalijk
moet nemen.
Wie is óe erfgenaam
BUITENLAND.
BUREAU St. Jansstraat. Haarlem
7%
Duitschland
Italië.
Kerkvervolging in Frankrijk.
HiiftLu
miT.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
MN TIEND
PBIJS DER ADVERTEN1IEN.
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Diens taanbiedingeu 25 Cents per advertentie a Contant,
50 Cents
ACUTE MA NOU AOITATE
De Heer H. P. is geen alledaagsch
menech. Reeds vele jaren staat bij aan
het hoofd van de beweging der diamant
bewerkers en heeft in zeer moeielijke
tijden het vertrouwen van de leden van
den A. N. D. B. weten te bewaren. Hg
is door zjjne partjjgenooten en waarschijn
lijk ook wel gesteund door wie e'genljjk
zgne partjjgenooten niet, zjjn in den Am-
sterdamschen Gemeenteraad gebracht en
toont nog volstrekt niet, waarschgnljjk
daar niet opziju plaats te zjjn. Zilts zoude
hg nu lid der Tweede Kamer zjjn, indien
men niet meende aan Mr. Troelstra
voor district III de voorkeur te hsbben
moeten geven. Men kan dan gerust van
hem zeggen, dat de Heer H. P. geen alle
daagsch man is. Maar vaa een man, die
een gedeelte der burger jj, van het volk,
wenscht te vertegenwoordigen in de re-
geeringslichameu, die voor de belangen
van het volk wenscht op te komen, da
rechten der arbeiders wenscht te verde
digen en hem eene betere toekomst, een
meer menschwaardig bestaan wenscht te
verzekeren, heeft men toch wel het recht
te verwachten, dat hg zich eenigszins
weet te bsheerschen, dat hij niet zoo maar
in den wilde er op los scheldt en vooral, dat
hg niet dingen neerschrjjfc, die zéér na.
deelig kunnen zgn voor het werkvolk,
voor wier rechten en belangen hg in de
eerste en voornaamste plaats zegt op te
komen.
De Pers en de Journalisten zullen
zich niet zoo heel veel aantrekken van
die stortbui. Zjj schudden zich eens af en
het is voorbg.
Maar zou de heer Polak meecen,
dat dergeljjke artikelen ook even weinig
uitwerking hebben op de gemoedsstem
ming der arbeiders en dat zjj vooral in
deze dagen dienstig kannen zgn om kalmte
onder het werkvolk te brengen, eene
kalmte, die zeer noodzakelijk is, vooral
om hunnentwille, opdat voor hen kunne
gewerkt worden tot herstel van zooveel,
dat verloren is gegaan door eene ontij
dige, slecht geleide beweging, zonder
een meer verdienden term te willen ge
bruiken.
De heer Polak wil thans geen kri
tiek leveren op het gebeurdehg voelt
wel, al is hg nog zoo opgewonden, dat
zoo'n uitval geen kritiek is en dat men
met zoo'n gistende gemoedsstemming niet
critiseeren kanhg zal die critiek
leveien, wanneer rust en kalmte weder-
FEUILLETON
89
Verwig.)
Piu stond in elegant, eenvoudig, donker
blauw reiskostuum op het terras en liet nog
eens haar blik glijden over het heerlijke land
goed. Het bracht een droevigen trek op haar
gelaat.
Nu zij Niedeck gezien en gekregen had,
nu besette zij eerst welk een groot offer Wulll-
Dietrich haar gebracht had.
Hoe hard moet bet een man vallen iederen
dag de betooverende schoonheid van zijn land
goed te aanschouwen, alleen, zonder gade,
zonder kind dat hjj al dit schoons nalaten
kan.
En dat alleen, omdat hij te nobel was,
om over een gebroken hart, dit paradijs in te
gaan.
O, als hij eens wist, als hij eens kon ver
moeden dat die ander nooit bestaan had, dat
die slechts een vleesch- een bloedlooze mario
net was geweest onmisbaar in het trotsch,
hoogmoedig spel, over een meisjeshart ge
speeld.
Pi» lijdt dagelijks meer onder het door
haar gepleegd bedrog, terwijl Wuift' Dietrich
steeds meer en meer in baar achting rees. Zjj
verwondert er zich echter voortdurend over
gekeerd zjjo, eu daar hjj er opgesteld
moet zjjn, die critiek te leveren,
moet hjj er dan ook naar verlangen,
de rust en kalmte te zien wederkeeren.
Nu, zgn artikel zal daartoe weiDig
bjjdragen, vooral niet in de harten der
Ontslagen en thans nog werkelooze arbei
ders. Eu die vooral moeten tot kalmte
komen, wilien zjj geholpen wordeu.
Of denken de mannen van den A.N.O.
B. en van andere vakvereenigingen dat
alléén klaar te spelen. Zoade het wel
niet eens noodig, noodzakelijk kunnen
worden, dat dezelfde thans gesmade Pers
le hulp werd geroepen om die ongcluk-
kigen, schuldigen of misleiden, weder
aan werk, weder aan brood te helpen. j
Méér, dezelfde personen, die gedwon
gen weiden het ontslag te teekenen van
velen hunner arbeiders en anderen tot
nu tie werkeloos moetan laten rondloo*
pen, die nog zoeken, öf en onder welke
voorwaarden die geschorsten weder in
dienst kunnen genomen worden
en hoe zjj kunnen medewerken om
de definitief ontslagenen aan ander
werk te helpen of op andere wijze te
kunnen steunen, zullen al zeer weinig
gesticht zjju door zulke uitvallen en
al gelooven wjj niet, dat zij zich door
dergeljjk geschrjjf zullen laten infiuen-
ceeren, toch meenen wjj niet, dat het in
de harten der tbans in nood verkeerende
arbeiders die kalmte zal brengen, welke
absoluut noodzakeljjk is, opdat hnu kan
geholpen worden. En daarom doet de
heer P. door zulke artikelen schade aan
de lui, voor wie hjj zegt op te komen
en dat moet men hem wel kwalijk ne
men. Een man als hg, dia zich zoo op
den voorgrond dringt, moet de gevolgen
berekenen van de woorden, die hjj spreekt,
moet weten, dat die het onheTig
vuur, ontjjdig ontstoken en mat groot
beleid bedwongen, weder opnieuw aan
wakkeren, moet weten, dat alleen de
grootste kalmte en voorzichtigheid de
rampen kunnen herstellen, welke over het
werkvolk gekomen zjjn en dat diezelfde
bourgeoisie, welke bij beschimpt en be
lastert tot het herstel der rampen heel
wat zal hebben bjj te dragen.
Nog iets. De heer P. schrijft: «In
geen enkele barer organen is ook maar
éen woord te vinden, dat bljjk geeft, dat
althans enkelen van haar sycophanten
iets voelen dat lij kt op eei ig begrip van
de gevoelens, die de arbeiders dreven tot
hun waubopigen stap.»
Hopende den heer P. te begrjjpen, vra
gen wjj, of die arbeiders diezelfde gevoe
lens nog hebben en met diezelfde gevoe-
waarom tante Johanna zoo zeer is iegenomen
met haar besluit om Wuift' niet tot man te
nemen.
Dat tante Johanna baar nog even lief had
als vroeger, daarvan was zij overtuigd, daarbij
was zij zeer aan Niedeck gehecht, wat zou
dus natuurlijker geweest zijn, dan dat het
hare vurigste begeerte was, haar nichtje na
verloop van tijd als heerseheresse aldaar te
kunnen begroeten, daar haar eigen dochter,
Fransje, deze heerlijkheid toch nimmer erven
kon, want al kreeg Fransje hot grootste deel
van het vermogen, zoover dit uit contanten
bestond, het slot en verder daarbij behooren -
de bezittingen, moest aan den naastbestaanden
mannelijken erfgenaam komen. Waarom ried
tante Johanna het haar dan zoo af, om den
toekomstigen heer van Niedeck tot man te
nemen? Hoopte zij wellicht op een huwelijk
tusschen hem en Fransje. Maar zij zijn neef
en nichf, en zulke huwelijken zijn nooit
gewenscht, daarbij draagtFransje's vader zijnen
broeaer Rudiger zulk een onverzoenlijken haat
toe, dat hij tot een huwelijk tussihen zijn
dochter en den zoon van zijn aartsvijand
stellig nimmer de toestemming zou wi'leu
geven.
Dezen haat kon Pia zich begrijpen, maar
het was haar daarom toch raadselachtig dat
tante Johanna liever het slot in geheel
vreemde handen zag overgaan, dan dat het
zoo innig door haar beminde nichtje er eige
naresse van werd.
Of zou oom Willibald met opzet het voor
geschreven huwelijk onmogelijk maken, opdat
le ns, of in dienst zjjn gebleven of thans
zeiven vragen of door anderen laten vra
gen, weer in dienzelfdeh dienst te tre
den
Wat men dt n beer P. wel kwalijk
neme, is, dat bij den arbeiders gevoelens
toedicht, die voor een zeer groot gedeelte,
zjj niet hebben gekoesterd, of die kunst
matig bij hen zgn opgewekt door leiders
tot here king van een bepaald doel.
Ea dat laatste is voor het grootste
gedeelte de oorzaak van al het ongeluk,
dat over de arbeide s is gekomen. Ar
tikelen als die van den heer P. doen al
het kwaad weder herleve en bestendigen
dat ongeluk.
Want m9n heeft den arbeider sinds
jaren en jaren op de meest fanatieke
wjjze opgezet tegen de directieJ, tegen
de patroons, tegen de werkgevers,
men heeft gebruik gemaakt van elke
tekortkoming van de zjj Je der weikge-
vers om hen af te schilderen als uitzui
gers van dea werkman, meu heeft
geschreven en georeerd, dat de werk
man overal en altjjd werd vertrapt, uit
geplunderd, geknecht. Men heeft zoolang
geschreeuwd, dat de werkman eindelijk
begon te gelooven, dat hjj werkeljjk zoo'n
beklagenswaardig wezen vu, zijo pa
troon zoo'n bloeddorstigen tyran, hij zelf
zoo diep ongelukkig.
En waarljjk, hg was ongelukkig.
Want, bij dat alles had men hem wjjs
gemaakt, dat geljjkheid op aarde moge-
ljjk was, dat hjj het recht en de macht
had de maatsebappjj te veranderen, de
bestaande wereldorde om te keeren,
dat hij rechten had en nogmaals rech
ten en ook het recht om met geweld te
nemen wat hg langs den wettigen weg
'niet kfjjgen kon. Daarbjj had men hem
ontnomm, het eenige, het noodzakelijke,
wat de meusch behoeft om de onvermjj-
deljjke ongel jjkheid op aaide met berus
ting te kunnen verdragen, om troost te
vinden in zgn lot, het geloof aan
eene alles terecht brengend.) eeuwigheid.
O, ja, wjj gevoelen wel iets van de
gevoelen0, die de arme bezielen die niet
meer gelooft, die geen leven meer kent
na dan dood, en die op deze wereld het
met zweet bedruppelde brood van den
zwaren arbeid moet eten, altijd, altijd,
maar door tot aan het graf. Wjj be
grjjpen de gevoelens, die den ongeloovige
wanhopig maken en hem de hand doen
opheffen tot verzet, tot geweld.
Maar wjj begrjjpen ook, wat dien on
gelukkige tot kalmte, tot berusting, tot
tevredenheid kan brengen.
En dat zgn niet, de dwaze, hartstoch-
zijn broeder het verdriet zou hebben, dat ue
bezittingen nietauders clan tijdelijk in de
handen zijns zoons overgingen
Eensklaps werd Pia, die.in diep gepeins
verzonken, nog steeds buiten op het ter
ras stond, opgeschrikt door haastige, zware
schreden.
Een jong meisje van bakvischjesleeftijd,
kwam in groote sprongen aanrennen.
Donker, kort geknipt haar omringende een
breed, vierkant voorhoofd, terwijl een niet te
kleine neus moedig de wereld inkeek,
Groote, levendige oogen keken Pia brutaal
aan, en in den mond die, voo al bij vroolijk
gelach, van bijzonder groote afmeting was,
schitterden twee rijen wit kerngezonde tan
den,
Ziedaar Fransje, gravinne von Niedeck
Men kon het gravinnetje moeilijk mooi
noemen. Haar figuur was hoekig, lomp en
houterig, zonder eenig spoor van taille of
vrouwelijke bevalligheid Toch lag er over
deze grove trekken zulk een echt k'nderlijke,
vriendelijke uitdrukking, dat men de kleine
gaarne hare ongemanierdheid vergaf,
Alle kleedingstukken, hoe elegant en chic
ook, hingen haar als geleend goed om 't lijf
of zaten zoo schrikbarend gespannen, dat zij
aan alle naden karsten.
De gravin lachte er om.
Ja 't is lastig, maar wat kan men er
aan doen zcide zij teoen Pia. Als ik de
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PubUcitè, Etrangère
G.L.. DAVBE fy Co JOHN., I'. JONES Suce. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
telijke artikelen van den Heer H. P. die
over den werkman niete kannen bren
gen dan nog grooter ongeluk, nog die
per ellende.
De Kroonprins van Saksen heeft aan
zgn gescheiden vrouw kroonprinses Louis
van Toscane, uit eigen middelen een
jaargeld toegekend van 80.000 mark.
Vijf jaren geleden werd bjj het Land
gericht te Leipzig een aanklacht wegens
majesteitsschennis ingediend, tegen het
Munchensche spotblad Simp'icissimus. De
teekenaar Heine onderging een deel
van de straf, waartoe hij veroordeeld
was, maar Langen, de verantwoorde-
ljjke redacteur van de «Simplicissimus,»
die getrouwd is met een dochter vaa
Björnsterne Björnson, nam, om een ver
oordeeling te ontgaan, de wjjk naar Zwit
serland en daarna naar Parjjs, waar hg
sedert als een politieke balling leefde.
Thans wordt uit Munchen gemeld dat
de Koning van Saksen aan Langen gra
tie verleend hseft en deze binnenkort in
zgn vaderland terug zal keeren.
De Koning van Engeland is gisteren
middag te 3 uur in Rome aangekomen.
In de Kamer van Afgevaardigden wil
den eeuigen de zitting dadeljjk na de
opening weer opheffen ter eere van
het bezoek van Eduard VII, maar de
republikeinsche partij wilde, een tegen
voorstel doea, nl. om eenzelfde beslu t
te nemen doch als een hulde aan de
nagedachtenis van den afgevaardigde
B o v i o. Het is na maar de vraag wien
de Kamer de voorkeur zal geven om den
vacmtiedag te motiveeren den levenden
koning van Engeland of den dooien
volksvertegenwoordiger van Napels.
Op Sicilië heeft het groots proces
tegen den bandiet Versalons en 166
personen die hem uit de handen dar po
litie hielden, een aanvang genomen.
Reeds jaren lang, maakte de beruch
te bandiet het eiland onveilig.
Tjjdens het bezoek van den Duit-
schen Keizer a-n Rome, zullen 1200
Duitsche pelgrims Z. M. een ovatie bren
gen in den tuin van Saint-Demasse in
het Vat'caan, Dit zal plaa's hebben op
den dag, dat keizer W i 1 h e 1 m met zgn
beide zoons den Paus zullen bezoeken.
Treurig begint de toestand in de Fran-
sche Republiek er uit te zien. Een bende
schavuiten heeft al de ruiten van het
klooster der paters Capuejjnen te Angers
stuk geworpen waarna de woeste horde
het klooster binnendrong en zich aan
plundeiing overgaf. Advocaat Marcel
Marry en de heer M e t i v i e r snel
den met eenige j ongelieden naar het
wildzang kleeren aautrek die, naar het oog,
goed zitten, dan verklaart ze te stikken, en
bij de eerste gymnastiekoefening de beste,
barsten ze aan alle naden, ik laat dus voor-
loopig nog maar kleeren maken waarin de
heks kan uitrazen.
Nu, dat /'uitrazen//, deed 'tjonge ding dan
ook grondig. Eu van leereu scheen de jonge
dame niet bijster veel te houden. We hebben
maar een strengen, kundigen huisleeraar, ge
nomen, zeide tante Johanna verontschuldi
gend, toen zij Pia met de grootste verbazing
naar den gouverneur zag kijken; met een
gouvernante beginnen wij maar niet meer, die
kan de wildzang toch niet regeeren,
Toch was Pia aan den anderen kaut ver
baasd, zooveel als men Fransje liet leeren.
Eens had zij haar zelfs met Latijnsche
w oorden bezig gevonden.
Maar kind, waarom moet gij, als meisje
nu Latjju leeren had zij gevraagd.
Fransje gierde 't dan uit van pret, en had
haar beenen zoo hoog in de lucht geworpen
dat zij op de tafel terecht kwamen.
Ja, ziet ge, dat wil mijn vader nu een
maal zoo hebben. Ik geloof dat hij een voor
stander der vrouwenemancipatie is, en een
doctores van mij hoopt te maken.
Ook thans ziet Pia het wild en woest aan
stormend nichtje met eenige bevreemding aan.
Fransje wierp de lange armen onbesuisd
out Pia's slanke gestalte, terwijl zij smakken
de kussen op baar wangen drukte.
KindKindge gooit me haast om
zeide Pia zich verwerende, en hoe dikwijls
klooster. Zjj werden door de woestelin
gen mishandeld. Om zich te ontzetten
loste Marcel Marry vier revolver
schoten in de lucht waarop de schuimers
weken.
De Commissarissen, die de kloosters
moeten verzegelen, zgn van infanterie en
cavalerie vergezeld. Te Versailles zgn
twee escadrons gendarmen aangekomen
om het volk in bedwang te houden.
Te Millau brachton de paters Capu-
cynen de H. Hostie uit hun kapel, die
gesloten werd, aaar de Sint Franciscas-
kerk.
Tom de kloosterlingen de kapel ver
lieten, w/rdea zij door eene groote menig
te begroet met de kreten: «Levedevrjj-
heid!» «Leve de kloosterlingenPrach
tige bloemtuilen werden dea paters aan
geboden. Het volk had groen en bloemen
op den grond gestrooid. Het H. Sacra
ment werd vergezeld door eene menigte
volks die het «Tantum Ergo» zong. Aan
de parochiale kerk werd eene nieuwe
ovatie aan het H. Sacrament en aan de
paters gebracht. De kerk was op een
oogwenk door het volk ingeaomen. De
pastoor klom op een predikstoel en deed
eene aanspraak die vele tranea deed
vloeien. Het volk vergezelde de paters
terug naar hnn klooster, onophoudelijk
roepend «Leven de paters I» «Leve den
godsdienst
Eene uitgedreven Zuster, in wereldlij
ke kleediug, die in den trein van Sf.-
Jean-d'Angely naar Cognac lafhartig
beleedigd werd door een reiziger, heeft
hem te midden der toejuichingen van
hunne andere reisgezellen, eene klinken
de oorveeg toegediend.
Te Colombiers wilde de Regeering de
Zusterschool, die eene dame voor de re-
ligieusen had laten bouwen, inpalmen en
er eene openbare school van maken.
Zoodra de eigenares dit vernam, zond zjj
een 30-tal werklieden er heen en in een
dag was het geheele gebouw, dat 40.000
francs gekost had, afgebroken.
Baron De Dion, is tot 3 dagen ge
vangenisstraf veroordeeld wegens, zgn hef
tig optreden tegen de kloostervetrolgers.
Hevig is gevochten te Saint-Etienne
toen de Commissaris van politie het
klooster der paters Capuejjnen binnen
drong. Er waren tal van gewonden. Te
gen de kloosterbroeders is een bevel van
inhechtenisneming uitgevaardigd.
Te Marseille mag men een soortgeljjk
bel^g met stormloop verwachten. De
Capuejjnen daar moesten reeds Zaterdag
het klooster verlaten hebban, maar vjjf
waren er achter gebleven en dezen zou
den zich met alle geweld verzetten. In
het gebouw zjju tot 2000 personen, man
nen en vrouwen, verzameld, die zeer op
gewonden en zenuwachtig de komst der
overheid afwachten.
Ernstige gevechten hebben plaats ge-
bad te Nancy en Ni mes.
Te Saint-Nicolas-du-Port moesten de
troepen aanrukken om de opgewonden
bevolking te bedaren. Het Fransche volk
wil niet dat de religieusen verjaagd
worden.
heb ik u niet reeds gezegd, dat ik dat afschu
welijke gezoen niet kan uitstaan.
Nou, ik beloof u, dat het dan voor
vandaag de laatste zal zijn, lachte Fransje
met de lippen smakkende, maar waarom staat
ge hier zoo alleen
Ik wacht op uw ouders en op u. tiet
rijtuig staat reeds lang voor de deur.
Ja, dat weet ik, prettig hc, dat er
weer van door gaan. Ziet ge, ik zou van ple
zier wel op mijn hoo'd willen gaan staan
Evenals zij in alles op haar vader geleek,
zoo had zij ook diens schor en laag klinkende
weinig melodieuse stem.
Waar is uw hoed, wilde robbedoes
vroeg Pia, of wilt ge zonder hoed op reis
gaan
Ja, dat zou ik 't prettigst vinden. Zoo'n
mal ding, daar boven op mijn hoofd, daar
zie ik 't nut niet van in, dat hindert ma 1
Verbeeld u, dat ik eens zulk een deftig hoofd
deksel met keelbanden moest opzetten, zooals
gij I Waarachtig, ik denk dat ze de brand
klokken zouden gaan luiden, als ik zoo te
voorschijn kwam. Gek hé? Want gjj ziet er
toch mede uit om regelrecht op te ver
lieven. Kom laat ik u nog eens even om-
helzeu.
Lachend vluchtte Pia achteruit-
Uw verliefde oogen zouden iederen 8®n*
bidder eer aaudonn, maar ik smeek u mij
van verdere liefdesbetuigingen te verschoonen
ge weet, dat ik daar hoegenaamd niet op ge-
steld ben.
Wordt vervolgd)
