No. 5385
Maandag 4 Mei 1903
28sle Jaargang.
.1
HbagSlaó voor <oföooró- on S/uib-crCollanè.
Nooit goed!
^Sie is óe erfgenaam
U i T Hi N LA. N D.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
De zelfbewuste lezers van het Volk
zulien die verdachtmaking wel gelooveD.
Maar gelukkig zjjn er nog duizenden
werklieden, die de tactiek van Troel-
s tr a's blad rerforiea en dia met ons
grootelijks vertrouwen hebben in de on-
partjj lig samengestelde spoorwegcoinmis-
sie, van wier arbeid wjj de beste resul
taten verwachten 1
Duitsehland.
Frankrijk.
Itatië.
Amerika
België
Kerkvervolging in Frankrijk.
ABONNEMENTSPRIJS.
P«r 3 maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
7oor het buitenland
Afzonderljjke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
2,90
0,03
AQITE MA NON A 9 IT ATE
PBIJS DEB ADVERTEN" IEN.
Van 1 6 rogels50 Cents
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiea Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PubbciteEtrangère
G.L. DAUB Fa Co JOHN., F JONES SuccParis 31 bis Faubourg Montmartre
Als een staaltje van de brutaliteit,
welke T r o e 1 s t r a's orgaan Bet Volk
bljjft tentoonspreiden, moge dienen het
verbluliende feit, dat genoemd blad de
redevoering, waarmede de Minister van
Waterstaat de commissie voor de Spoor-
weg-enqr ête installeerde, een.schan
daal noemt. Wjj hebben catuurljjk wel
verwacht, dat de ministsr naar der roo-
den zpn niet goed gehandeld had; maar
dat Z. Exc. het zoo bjjster had verkorven,
viel ons toch tegen.
«Het is kort en goed een schandaal,
deze manier van doen!» zoo oreert Het
Volkvan oordeel zjjnde, dat de minister
«op het onderzoek der loonen vooruit
loopt» en der commissie «een bepaalden
maatstaf van beoordeeling» voorhoudt.
'tls wat te zeggen. Wjj haddjn inde
rede eenvoudig dit gelezen: de commissie
gelieve ernstig te onderzoeken, vat er
sinds de groote arbeiders-enquête gebeurd
is, tcea het spoorwegpersoneel nog al te
vreden w as.
Maar wjj hebben het uatuurljjk mis:
Bet Volk weet het beter. Wjj zjjudonapers,
hielenlikkers: Het Volk is het o.'gaan der
zelfbewusts da akers, 'c Is daa ook ver
klaarbaar, dat wjj aan ons juist inzicht
begonnen te twjjfelen, hoewel b. v. ook
De Nederlander de toespraak vau den
heer De Marez Oyens prees. Want
die Ned. is ook zoo'n Christenblad, dat
gewantrouwd moet worden.
Edoch: daar komt een bloedvsrwaut
van Het Folk ons uit den nood helpen:
het liberale ILandtlsblxd dat schreef:
//Wij zjjn geen bewonderaars van den heer
DeMarez Oyensen hebben dit vaas ge
noeg getoond. Maar wij moeten toch zeggen,
dat men door een al heel sterk gekleurde
bril zijn toespraak moet hebben gelezen om
daarin zooveel zw rts te vinden als Het
Volk er uit weet te halen
En na een beknopte samenvatting der
rede ging het Amsterdamsche blad voort:
//Hoe men in deze uiteenzetting een par
tijdige voorstelling en een pressie op de
Commissie kan zien, is ons een raadsel.
l)at kan dunkt ons enkel zoo lijken
aan wie tegen t eug en meug wil afkeuren;
en dit is zeker al bijzonder ongepast in een
criticus die wegens zijn med plichti^beid aan
de onzinnige en door hem zelf afgekeurde
werkstaking, een zeer bescheiden toon behoor
de aan te slaan. Maar de aanhangers van Het
Folk verlangen alle dagen gekruide spijzen
naar het schijnt.
Ziezoo, dat geeft den christenburger
FEUILLETON,
34
Vervolg.)
Het rijtuig zou wat later vertrekken, daar
de anderen daarmede gemakkei vk in te halen
zouden zijn. De wijde regenmantels werden
als rijkleed gedrapeerd, de graaf besteeg
eveneens zijn //volbloed// en men begaf zich
op weg In het begin, zoolang er hu zen en
villa's langs den weg waren, ging alles uit
stekend. Een eind verder maakte de „chausséev
een kleine bocht, en lag daarna, naast de
breede rivier, vrjj en rechtuit voor aller oog.
Heel in de verte zag men twee mannen loo
pen, naa t hen een ezel.
Het appelsehimmeltje, waar Pia op zat,
hief eensklaps zijn kop in de hoogte, en ter
wijl de drijver, aan geen gevaar denkende,
met zijn kameraad en met Fransje aan het
babbelen was, galoppeerde Pia's rossinant er
eensklaps, in woedende vaart van door.
Alles liep en schreeuwde.
De ezel holde met uitgestrekten hals, steeds
harder en harder. De anderen bleven ver ach
ter.
We moeten toch trachten haar in te
halen, riep Fransje en zij beukte met alle
macht op haar grauwtje, papa overhalende
hetzelfde te doen, Even koppig echter als
moed. Wjj hebben 't dau toch zoo m's
niet gehad met in de ins'allatie-rede veel
goeds te zieueen juiste omschrijving
van de taak der commissie in verband
met het standpunt der Regeeting, die
niets liever wil, dan de toestand der
spoorwega/annen zooveel raogeljjk geljjk
te doen beantwoorden aan de eischen
van recht en billijkheid.
Md dat al hebben we echter Het Volk
nog niet goed in de kaart gekeken. Af
keuren is geen kunst en verdient dan
ook niet de aandacht, tenzij er een reden
Voor de afkeuring wordt aangegeven. En
welke reden heeft nu het socialistische
blad voor zjjn zachtziunige philippica.
Eenvoudig deze: het werk der commissie
moet tot eiken prjjs verdacht worden
gemaakt.
Tusschen het uitschreeuwen vau grie-
veu en !:et onderzoeken dier grieven, ligt
voor Bet Volk een hemelsbreed verschil,
beducht als het blad wellicht is voor
een ontnuchtering a's len arnzien van
do zoo grooteijjks overdreven gebleken
klacht over de barbaarsche toepassing
van het boetestelsel. Men weet, dat die
toepassing hierop bleek neer te komen
de S. S. en de H. IJ. S. M. innen aan
boete ongeveer 50 cent op de 1000 gld.
loon. Waar is de barbaarfchheid?
Ziet u, zoo zou h*t met meerdere klach
ten der spoor wegmannen wel eens kun
nen gaao eo daarom moet op den arbeid
der commissie noodwendig het stempel
der partjjdighrid worden ingedruktdaar
om jeremieert liet Volk:
//Als de Commissie zich op deze wijze
haar maatstaf voor laat leggen, is haar
werk van huis uit onvruchtbaar
//Er zijn toch al een hoop dingen die het
onvruchtbaarder zullen maken dan het ge
weest zou zijn indien het had plaats gehad
in een tijd dat de organisaties hun onaf
hankelijke stemmen hadden laten hooren,
als de regeering op deze manier de zaak
inzet met een pleidooi voor de spoorwegmaat
schappijen, dan komt een sinds lang niet
meer gehoord woord weer bjj ons op en
krjjgt het werk der enquête-commissie, het
karakter van een enquête comedie.//
Zeker, de organisaties, die bjj de jong
ste staking den misleiden stakkers zoo
veel valsche voorspiegelingen dedende
organisaties, die getoond hebben den
toestand niet te begrjjpan; die organisa
ties moesten noodwendig haar «onafhan
kelijke stemmen» latm hooren. We
hebben ze noodig. om een duizendtal
werklieden per staking uit huu brood te
slooten. Zoolang als dit jammetljjk r<-
Pia's ezel was in het voortholl n, waren de
andere in hun weigering tot meerderen spoed
Al het slaan, trekken en schreeuwen hielp
niets, en freule Von Nordlingen was dan ook
reeds spoedig achter dikke stofwolken ver
dwenen.
Om Godswil, er zal haar nog een on
geluk overkomen, riep Ce graaf angstig, en
Fransje werd rood van angst eu zenuw, ch-
tigheid.
I e ezeldrjjver, die getracht had het weg
rennende dier in te halen, kwam onverrichter
zake terug.
Mijnheer en de juffrouw behoeven zich
niet ongerust te maken, zei hij geheel bui
ten adem, Hans zal van zelf' wel tot staan
komen, bjj heet daar in de verte, bij die
heeren, zijn Grete in de gaten gekregen en
natuurlijk was er toen geen houden meer
aan.
Zijn Grete IS ie is Gr te P
De andere ezel waarmee hjj in stal
staat, juffer, die twee gaan auders a'tijd sa
men uit. Zoo'n ezel heeft cok zijn gevoel vaa
trouw en lie de, en ik geloo". dat Hans den
heelen Rijn ovei zou zwemmen, als hij zijn
Grete aan den anderen kant hoorde balken.
Hij zal haar nu al wel ingehaald hebben. Die
juffer hield zich maar wat kranig in bet
zadel, en als Hans en Grete maar eerst weer
bjj elkaar zijn, zullen ze welzoo goed zijn om
op ons te wachten,
Was Grete bjj dien heer dien wij heel
in de verte naast den ezel zagen loopen
Ja, juist, juffrouw. De mijnheer heeft
sulfaat nog op de hier be'celde o ganisa-
ties en haar onttroonde leiders drukt,
moest het Volk er maar ovsr zwjjgen.
Bavrjjd vaa bet juk dier roode eu neu
trale vereenigingen zullen de arbeiders,
die hun eigen toestanden beter kennen
dan welke ieider ook, eerst recht naar
waarheid kunnen spreken.
Voor wie o:n onze zienswjjze mocht
meesmuilen verlichten en zelfbowus-
tea zijn overal! moge do volgende
herinnering dienen, door de Aed. aan
het Volk voorgediend.
//Als meeens wil nagaan, welke waar
borgen voor waarheid er bestaan, als de
arbeiders verklaringen afleggenonder debe-
sch rming van organisa'ies van het spoor
wegpersoneel, zal men te rade kunnen gaan
o. a. met zeker adres van 218 personen, in
dienst van de Exploitatiemaatschappij, ge
richt aan de Tweede Kamer in 1892.//
//Toen van de onderteekenaars van dat
adres er 116 door de commissie verhoord
werden, verklaarden twee beambten, niet
werklieden, dat hui namen buiten hun me
deweten op het.adres waren geplaatst: 66
werklieden waren in het geheel niet mat
dat adresbekeud. De vellen ter verzameling
van handeekeningen waren in blanco rond
gezonden.
//Aan dat adres werd toegevoegd zeker
stuk, getiteld /'inlichtingen//, behelzende
de meest felle uitvallen tegen de maat
schappij tot exploitatie der Staatsspoorwe
gen o.a. //dat geen enkele van hen (van
het oude Rhijnspoorwegpersoneel) niet bit
ter klaagt.//
//Bjj onderzoek bleek, dat slechts zeer
enkelen met die aanvallen instemden de
overgroote meerderheid sprak in geheel
anderen geestvelen waren verbaasdan
deren verontwaardigd, toen men hen met
den inhoud der inlichtingen bekend maakte
enz. enz.
«Toch luidde heFoadersch.ift der inlich
tingen *de ondeiteekenaren van het adres
van 17 Mei 1893 staan in voor de waar
heid dezer feiten*.
Z edaar de manier, waarop men grie
ven n et de el uitmeet, waar een centi
meter volstaat. Ziedaar de manier hoe
e en achter de waarheid komt, en zie
daar tevens, hoe noodzakelijk het werk
der enqdê te-ooramissie is!
Eerst heet het ia het Polk dat die
commissie niet noodig was: de grieven
waren bekend.
Toch kwam de commissie en nu ware
't rationeel, dat het Volk redeneerde
laat de commissie haar werk doen, dan
zal zjj de juistheid der grieven inzien.
Maar neen: nu de commissie toch
kwam, nu moet zjj reeds verdacht ge
maakt wordsn, m et hair rapport al
vast als onvertrouwbaar worden voorge
steld aan de «zelfbewuste» arbeiders.
't beest gehuurd om zijn bagage voor hem te
dragen
Is 't een jonge heer? Ziet hij er uit als
een Fugelschman vroeg Fransje in de groot
ste spanning.
O, neen, dame, zoo ziet hij er heel niet
uit. Het is e n lange mijnheer, met donker
bruin haar, in jach costuum. Hij h eft z ker
vrouw en kiuderen thuis, hij keek heel ern
stig en voornaam. Ongetrouwde heeren gedra
gen zich gewooonljjk anders, die zijn altijd zoo
echt uit den band hier.
Zoo, dus die daar in de verte was ern
stig en bedaard P
O, ja, men zag hem al op tien passeu
afstand aan, dat hij een solide, getrouwde
man was.
Eransje haalde verruimd adem.
Als hij getrouwd is, dan is er hoegenaamd
geen gevaar, dan behoe t zjj zich niet onge
rust te maken, vooral niet wanneer hjj niet
op een bemelblonde Engelschman gelijkt.
Graaf Willibald scheen de zaak nog al
niet tragisch op te nemen en verklaarde glim
lachend dat hij de trouwe liefde van het
ezelenpaar zou beloonen, terwijl hij informeer
de, waar ans het m est van hield.
Daar al het slaan, vleien en trekken niets
hielp, voegde Fransje zich eindelijk naar de
koppigheid van haar beestje, en bepaalde er
zich toe, de kleine scène, die zich daar In el
in de verte fspeelde, zoo goed en zoo kwacd
het ging, gade te slaan.
I Nou is ze er, verklaarde de ezeldrij
ver vergenoegd, en graaf Willibald reide
Uit Buckeburg wordt gemeld, dat de
Koningin der Nederlanden gisteren-mor
gen met Prins Hendrik der Nederlanden
naar Het Loo is vertrokken, De vorste
lijke familie van Schaumburg-Lipps ve.-
gezelde H M. naar het station, waar be
halve dezi prinsen ook nog een deel der
in Buckeburg aanwezige vorstelijke per
sonen gekomen waren om afscheid van het
Koninkljjk echtpaar te nemen.
De Gemeenteraad vau Frankfort
heeft 19,000 mark toegestaan voor een
gedenkteeken op het graf van den voor-
maügeu burgemeester der stad, den la
teien minister M i q u e 1.
Da anti-Eogelsc'iebetooging die bij de
komst van den Eogelschen Koning te
Parijs zou gehouden worden, is in het
water gevallen. Da afgevaardigds M i 1-
levoye, die de zaak op touw aad gezet,
heeft nu eieren gekozen voor zjjn geld
eu raadde iu zjjn blad de Pairie
aan gaan baleedigaude ui roepen te sla
ken bij het voorbijrijden van koning
Edward, doch sleihts te roepen:
«Live Rusland 1» en daarbjj getooid te
gaan met Russische vlaggen.
Volgens de Osservatore Caltolico is kei-
zar Wilhelm den 2en Mei te Ro ne
aangekomen en dadelijk door Z.Em, kar
dinaal R a m p o 1 i a iu het gebouw van
den Pruisischen gezant bjj het Vaticaan
verwelkomd.
Gisteren woonde de Kardinaal een di
ner in de Duitsche ambassade bjj, waarna
de Keizer zich naar het Va'.icaan begaf.
Tien republikeinsehe Kamerleden te 1
Rome hebben een motie aanhangig ge-
maakt, waarbjj de Regeeriug wordt uit-
genoodigd, mededeeling te dosn van de
voorwaarden en oinstaudighedan onder
welke de Ti iple Alliantie zal worden be
stendigd.
De Central News spreekt beslist het
//All Right// welke woorden hij gaarne af en
toe gebruikte.
Het appelsehimmeltje scheen volstrekt niet
van plan zich kalm en ordelijk te gedragen,
doch begon inplaats van stapvoets door te
wandelen, lustig te galoppeeren. Daarhj ech
ter geen buitensporigheden uithaalde, noch
geneigd scheen zicli in de rivier te storten,
vilde Pia hem zijn genot niet ontnemen, neen,
zij verheugde zich er op, nu eerder in Rüdes-
heim aan te zullen komen.
Daar een galoppeerend. ezeltje altijd nog
iets anders is, dan een dito paard, had zij
echter alle moeite zich in het zadel te hou
den, Hierbjj kwam nog, dat de geest tot ver
zet z'ch verder scheen uitgestrekt te hebben,
want ook haar hoed was lastig, ej wilde,
wat moeite zij ook deed, niet op haar hoofd
biijven staan.
Tan laatste nam zij dezen in de hand bij
de teugels en nu viel het lange goudblonde
haar, waaruit de schildpadspelden reeds ge
vlogen waren, haar als een dichte sluier over
den rug.
Een paar arbeiJers aan den weg bleven
toen zij hen in dolle vaart voorbij reed, haar
met wrjdopengespalkten mond nastaren en
wisten uiet wat van deze vreemdsoortige ama
zone te denken. Was dat een vrouw of
een versch ning uit een andere wereld P
Na eenige minuten zag Pia voor zieh
uit een ander ezeltje wandelen, heel lang-
bericht tegen, dat president Roose
velt een bezoek zal brengen in Frank-
ijjk.
Het toeval heeft gewild, dat president
Roosevelt en de oud-president Cle
veland, d-zer dagen beiden de gasten
geweest zjjn aan den heer Fran ci s, presi
dent van h"t comité der wereldtentoon
stelling te St, Louis.
E d i s o n's nieuwe uitvinding om
goud af te scheiden is (volgens een be
richt uit Niw-York aan den «Standard»)
na genomen proeven inderdaad Tan prac-
tische waarde gebleken. De nieuwe be
handeling l'ostmeer dan het hydraulische
systeem, uiaar onttrekt eene grootere
hoeveelheid goud, en scheukt bovendien
waarde aai streken, waar thans geen
voldoende massa watsr koq worden ver
strekt, en die daardoor waardeloos ble
ven. E d i s o n's systeem berust in hoofd
zaak op steiken luchtdruk. Men rosmt
zeer het geniale de.-er vinding, waarbjj
slechts zeer weinig menscheljjke arbeid
noodig is.
De Belgische Minister van Justitie
heelt een der hooge beambten van zjjn
ministerie naar Nederlaud gezonden met
de opdracht om inlichtingen te verkre
gen over de nieuwe stakingswetten.
Het schjjnt dat d9 Belgische regeering
van plan is, om een dergelijk wetsont
werp voor te bereiden.
De beteekenis van de 1 Mei-beweging
neemt voo f durend «f in België'. Te Brus
sel en in de voorsteden werd gisteren
nergens het werk gestaakt. In de kolen
bekkens van Luik e: Charleroi zjjn eenige
duizenden arbeiders die gisteren niet
werken. De socialistische vergaderplaat
sen zjjn versierd. Er is nergens eeuig
incident voorgevallen. Het is overal zeer
kalm. Hier en daar hebben socialistische
vergaderingen plaats.
Koning Leopold die zich thans te
Boulogne bevindt, wendt bjj Koning E d-
ward vai Engeland dringends pogin
gen aan, o n hem te doen besluiten ook
België te bezoeken, voordat bij naar En
geland terugkeert. Men gelooft niet, dat
die pogingen succes zullen hehbsn, daar
koning Edward nog steeds de herin
nering behouden heeft aan den aanslag,
voor eenige jaren aan bet station te
Brussel door S i p i d o tegen hem onder-
nomen.
In bet aartsbisdom van Avigron zjjn
de Katholieken niet ingenomen met de
inzichten van Z. D. H. Mgr. Sueur,
in zake de Kerkvervolging.
Een honderdtal voorname dames heb
ben bij Mgr. Sueur hevig tegen zjjn
beslissing geprotesteerd en de Hoog-
eerw. vicaris-generaal Mgr. C a s s a c,
hdrit zich bjj dat protest aangesloten, en
om kracht aan zjjn optreden te geven,
heeft hjj zijn ontslag genomen en het
Bisdom verlaten.
zaam en bedaard.
Een lange, slanke jongeman liep er naast
achteraan kwam de drijver, in den ro m van
een slungelachtigen jongen, die zich ver
maakte, meikevers, die hij aan een draadje
bad, over grauwtjes staart te laten kuieren.
Alloh 1 Daar is Hans 1 ri«p hij toen hjj
Pia, die nu vlak bjj was, bemerkte. De heer,
wiens bagage grauwte droe wendde het hoofd
om. Hans scheen alle lust tot draven verlo
ren te hebben en bleef tot groote verbazing
zijner amazone, eensklaps stokstijf ataau. Ter
wijl hij een doordr ngenden vreugdekreet
uitte, drukte hij zich iunig tegen ziju laa<-
oorige geliefde aan, dat Pia, die toch reeds
door den plotselingen stilstand het evenwicht
verloren had stellig uit het zadel zou zjjn
geworpen, ware de vreemde heer haar niet met
één sprong terzijde gekomen. Plotseling rustte
zij in zijn armen, zij snakte naar adem en
toen overviel haar een duizeleng. Daze duur
de echter slechts eenige seconden, toen zag zij
allerliefst verlegen haar redder aan.j
Eén oogenblik zagen zij elkander aan en
toenzij voelden het, toen waren
zij geen vreemden meer, maar zielsver
wanten.
De jongeman bemerkte Pias verlegen
heid cu begreep dat dit stilzwijgen pijnlijk
moest zjjn.
Wordt vervolgd,)
