No. 5393
Woensdag 13 Mei 1903
28sle Jaargang.
wagêlaó voo
uió'&Collanó.
Nadere beschouwing
Katholieke Actie.
*2Vie is èe erfgenaam
H U I T N L A V D
BUREAU St, Janastraat. Haarlem
1,20
1,50
2,90
0,03
Zuid-Afrika.
Engeland.
Duitschlaad.
Oostenrijk-Hongarije.
Zwitserland.
ABONNEMENTSPRIJS
Por 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÓPPERS.
PRIJS DER ADVERTENlIEN.
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meerllh
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con taut.
AGITE MA NON A UT ATE
Hoofdagenten voor hei Buitenland: Compagnie Génerale PubUcité, Etrangère
G.L. DAÜBE$CoJOHNh. JOMiS Suc% Paris 31 bis Faubourg Montmartre
Voor niemand onder de katholieken
zal het wel aan twgfel onderhevig zijn, dat
de toekomst van de Christelijke partjjen
gtoote werkzaamheid en verdubbelden
jjver vordert. Nu men gezien heeft tot
welke uitspattingen de volksmisleiding aan
leiding heeft gegeven en hoe men de
ruwe kracht en de overmacht, gelegen in
het groote getal, wil gebruiken om aile
gezag te ondetmyuen en de revolutie wil
doen triomfeeren, gevoelt men maar al
te wel, dat alle krachten moeten inge
spannen worden om door eendrachtige
samenwerking het lot van den werkman
zooveel moge'ijk te verbeteren maar ook
het voortbestaan te verzekeren en den
bloei te vermeerderen van den midden
stand en daarbij tevens het wettig gesteld
gezag te verdedigen en troon en altaar
te beschermen tegen de onophoudelijke,
steeds venijnige aanvallen van hunne vij
anden.
Eene zware taak ru3t daardoor op de
Christeljjke partyen in den lande en het
is derhalve niet te verwonderen dat van
vele kanten gesproken wordt ran ver
sterking, van betsre organisatie van de
katholieke actie, eene organisatie, die
by de meest mogelijke individueele vrij
heid, de meest mogelyke eenheid en de
grootst mogelyke kracht zoude vei too-
nen.
Na de mislukte pogingen reeds meer
malen aangewend om tot de gewenschte
eenheid te komen in de katholieke partjj,
is het vrjj natuurlyk, dat men er wel
wat tegen op ziet dit moeielyke werk
nogmaals te ondernemen en met plannen
voor den dag te komen, van welke men
wel eenig recht heeft te vreezen, dat zy
waarschijnlijk toch niet tot stand zullen
komen. De ernst der tijden echter heelt
de noodzakelijkheid dier krachtige orga
nisatie zoo duideljjk doen voelen, dat men
weder eenigen moed heeft gekregen in
hare totstandkoming en men een voorge
steld plan met belangstelling beschouwt
en het van harte toejuicht, al zou men
het er ook niet iu alls opzichten mede
eens zyn.
Een derge'jjke, alle factore der Ka
tholieke Actie omvattend plan, geeft nu
mr. P. J. M, A a 1 be r s e in bet Katho
liek Sociaal Weekblad. Het-plan zondigt
waarlijk niet door te groote beknoptheid.
Wy zullen echter trachten het zoo be
knopt mogelyk aan onze lezers mede te
doelen.
Mr.
F E I L L E I O A\
42
Vtrvolg.)
O, krans, wat zullen wij een onverge-
tclyken rit hebben 1
Fransje, niet gewoon aan dergelqke liefdes
uitingen van de koude, trotsche Pia, nam bet
blonde hooldje tusschen haar groote handen
en kuste het hartstochtelijk.
Piaatj ik houd van u nog meer dan
van licm, fluisterde zij.
Gelukkig, dat mijnheer Hellmuth ge
trouwd is, antwoordde deze, anders beleefden
wij hier aan den Rijn nog een verloving.
Fransje proestte het uit en wierp zich in
de armen harer mama, uitroepend: Moedertje
hoort u dat? Ik moet mij verloven met den
houtvester, zegt Pia.
Zjjt ge niet wijs geworden, wildzang,
zei de giavin min ot meer verlegen.
De gedachte dat gij u verloven zoudt is
gewoonlijk belachelijk?
Zoo, zeide Fransje, zich op de hakken
omdraaiend, nu doe ik het dadeljjk en zult
eens zien met wie I
Pia's wenkbrauwen fronsten zieh Is.
manheer Hellmuth u niet voornaam genoeg
dat de gedachte aan een engagement met hem
u zoo maakt?
Au 1 be r se heeft in zijn voor
stel tot het bestendigen der nationale
Centraal-organisalie der Katho'ieken twee
punten op het oog.
Decentralisatie der actie en
Centralisatie der leiding, dus
Verscheidenheid en eenheid.
Verscheidenheid in actie, doordat alle
bestaands en nog oj te richten katto«
lieke vereenigingen volkomen onafhan
kelijk van elkander bestaan en werken.
De eenheid vau leiding zoude verkre
gen worden op de volgende wyze:
Iu iedere plaats wordt gevormd een
Katholiek Plaatselijk Comité van Actie
bsstaande uit de Voorzitters en Secre
tarissen vi n alle Katholieke Vereeni
gingen, iu die plaatsen aanwezig, zooals
Kiesvereeniginger, Afdeelingen R. K.
Volksbond, St. Jozefsgezellen, St. Vin-
centius-Vereenigingen, Studentenbond,
Jonge Garde, Leesgezelschap enz, enz. I
Ia dat I'iaatseljjk Comité is derh; lve
de geheele Katholieke Actie dier plaats
ia al hare vertakkingen verteganwo >r-
digden het beoogt oik nietsanders dan het
bijeenbrengen van de hoofden van alle
vereenigingen, zonder dat eene enkele
vereeuiging ook slechts een greintje van
hare zelfstandigheid inboet, zelfs geen
geldelyke bydrage geeft en ook niet tot
vertegenwoordiging in dit plaatselyk
Comité kan verplicht worden.
b. De voorzitters en sr cretarissen der
verschillende plaatselyke Comité's van
Actie vormen te samen het sDiocesaan-
Kathohek Comité van Actie.s
Om te voorkomen, dat «Dioeesaan-
Vereenigingen» niet zouden vertegen
woordigd zyn in het Diocesaan Ka'ho-
liek Comité van Actieomdat hunne
voorzitters en secretarissen niet tevens
voorzitter en secretaris zijn van Plaatselyke
Comité's, moet het Diocesaan Comité het
recht hebben zich nog eonigeledec, byv. de
helft toe te voegen. Deze Diocesaan
Comité's kregen een dagelijksch Bestuur
van bjjv. vyf leden. De plaatselyke
Comité's staan onder de directe leiding
van bet Diocesane Comité van Actie.
c. De voorzitters, secretarissen en pen
ningmeesters der vyf diocesane comité's
vormen te samensliet Nederlandsche
Centrale Katholieke Comité van Actie.
Ook dit Comité heeft het recht om
redenen als boven vermeld zich een aan
tal leden, byv. de helft of een derde toe
te voegen uit Vereenigingen, die anders
niet zouden vertegenwoordigd zyn. Men
zoude aldus een Centraal Comité krijgen
van tusschen 20 en 30 personen.
De voorzitter van dit Comité, dat door
Mijnheer Hellmuth is om te zoenen,
een schat.
Waarachtig e n die Vem kan krijgen mag
van geluk spr ken. 't Is maar jammer dat
hij niet a prendre is
Als de gravin het niet voorkomen had
was Fransje Fia weer om den hals gevlogen,
nu zei 'e zij slechts: Zeg, Pia zou uw man
heel mooi moeten zijn?
Hij zou mij moeten bevallen. Of ande
ren hem mooi vonden zou mij niets kunnen
schelen.
Moet hij rijk zijn En mag hij jonger
zijn dan gij
Naam en fortuiD zoowel als ouderdom
zijn geen beletsel voor de liefde.
Fransje uitte een vreugdekreet, zoo luid, dat
hij tot aan den voorkant van het water ge
hoord werd, Graaf von Niedecï en Hellmuth
hadden den kreet gehoord. De eerste riep
lachend: Ja schreeu wleelijk, daar zijn weal,
waarop Fransje gebood: Instappen. Hare
Majesteit beveelt.
Laten wij maar instappen, zeide de
graaf, Hellmuth in het rijtuig duwend, zij zit
altijd op den bok. Paardrijden en mennen zijn
haar lievelingswerk.
Geel op die teugels, beval Fransje den
koetsier, Deze had er niet veel lust in hier,
in de bergen,
Vooruit zeg ik, gij met uw knollen, ik
zal ze eens in galop den Bloksberg laten op
rijden.
Vertrouw ze haar maar toe, zeide haar va 'er.
Nu ging het er van door. Verschrikt greep
trapsgewijze verkiezingeu uit bet volk
zoude zijn voorfgekomtn en de gehre'e
katholieke actie iu al haar vertakking! n
uitingen zoude omvatten, zoude aange
wezen en benoemd wo'den, meent de
heer A al b er se, door het Doorluchtig
Episcopaat met de leden van dat Comi
té. Daar toch de leiding der Katholieke
Actie van het geheele land voor een
zeer groot gedeelte in zijne hand berust,
zoude het zéér wenscbeljjk zijn, dat hy
zijne benoeming ontving van het hoog
st? kerkelijk gezag in het land, geljjk
bijv. in Ital de centrale voorziiter van
het «Werk dor Cergressen», met de
leden van het Centraal Comité door den
Paus wordt gekozen.
(Slot volgd.)
Telegrammen u;t Johannesburg deeleu
mede, dat de toestand er zeer gunstig
is. De Daily Mail verneemt dat de zaken
hoe langer hoe erger komen te staaD.
Een krach heet onvermijdelijk, tenzij de
Randmagnaten bjjsptingen. Kooplieden en
winkeliers willen geen krediet meer
geven. De banken weigeren overdrafts.
De handel staat stil. Honderden werk-
loozen loopen op straat.
Te Edinburg en Glasgow worden toe
bereidselen gemaakt om koning E d-
w a r d en koningin Alexandra plech
tig te ontvangen. De Koning zal hy deze
gelegenheid, meldt men, geen redevoe
ringen houden, maar aan hen,die adres
sen aanbiedeD, geschreven antwoord over
reiken.
De Koning en de Koningin zullen dit
maal niet het oude historische paleis
van Holyroad te Edinburg betrekken,
maar toch z lleo hun, volgens oud ge
bruik, de sleutels *an dat kasteel plech
tig worden aangeboden. De laatste sou-
verein, wien deze sleutels werden ge
presenteerd, was koning George IV,
d e Schotland in 1822 bezocht.
Volgens eeu bericht uit Londen is
prinses Alice van Batlenberg verloofd
met prins Andreas van Griekenland.
Naar de Da ly Chronicle meldt zal Z.
Em. kardinaal V a u g h a n wegens ge
zondheidsredenen zijn hooge waardigheid
van aartsbisschop van Westminster neer
leggen. Z. H. Leo XIII moet gezegd
hebbeo, dat besluit diep te betreuren.
Z. H. d<= Bisschop van Southwark,
wordt als opvolger van kardinaal Vang-
h a n genoemd.
T U8land.
De jodenvervolging heelt haar ont
staan te danken gehad aan een gerucht
over een ritueelen moord waardoor de
de koetsier naar de teugels toen de mennende
jongedame zich naar het gezelschap keerde
om aan I et gesprek deel te nemen, doch
toen wachtte hem zijn straf.
Fikken thuis? een flinke zweepslag
accompagneerde deze woorden, enkt ge dat
ik voor 't eerst een heuveltje oprijd
De Bynlander wist niet of hij lachen of
vloeken zou, doch al spoedig koos hij het
eerste,, lachte luidkeels om Fransje's grappen
en dwaze invallen, 't Was een heerlijk? rij- j
toer. Door de schilderachtige Uijnvlakte, met
haar hier en daar verspreide do pjes in hun
zaeht kleed van nieuw lentegroen, langs hoo- j
ge bergtoppen onder een smaragd sluier
waaruit transen en tuinen van oude ruinen
als een beeld der vergankelijkheid, zich ver
hieven. Soms door bosschen, waar bogen van
levend groen en goud een schoonen koepel
vormden over het rijtuig o' zegenend de lange
armen ever de reizigers uitstrekten. re bloe
men en bladeren rnisebten, de vogels zongen
in hooge tonen hun zoete melodie vau liefde
jeugd en geluk,
Bij de Germania steeg men uit. De graaf
bood zijn vrouw den arm en achter hen aan
kwam het drietal, Fransje als naar gewoonte
als een heng Imand aan tas arm hangenden
de l eele conversatie voor* zich nemend, waar
door zij niet bemerkte hoe stil dt beide an
deren waren. Bvenmia zag zy hun 'prekende
blikken telkens wanneer zij elkander aanza
gen.
bevolking opgewonden werd. To n daar-
bjj op Paascb Zondag een joodsche kar-
roelse houder een christenvrouw mishan
delde, toog het volk te Kisnef naar ver
schillende wijken en plunderde huizen,
kantoren en winkets vau Joden. Den
volgenden morgen vielen de Joden de
Christenen aan op de ni uwe markt. Een
Christen werd door een schot gedood.
Daarop hernieuwden zich de oolusten,
die duurde tot Paaschmaandagavond, toen
er nog meer troepen wareu aangekomen
de troepen die er eerst waren, waren"on-
voldoende. By de oolusten zijn 45 men-
schen gedood, 74 zwaar en 350 gewond
en 700 huizen en 600 kantoren en win
kels van Joden geplunderd. De Keizer
heeft den m nister opgedragen de hoof
den vau gouvr rnementea in te prenten,
dat zy er pereoonlyk veranlwoordt-lyk
voor zijn, dat er maatregelen worden
genomen om geweldadigheden tegen te
gaan en de bevolking te kalmeeren.
Volgens Duitsche bladen moet keizer
Wilhelm zeer verbitterd zyn over da
houding welke men van E geische zyde
tegen Duitschland aauuee ut. Begrypelyk
is die wrevel volkomen. De Keizer heeft
indertyd zyne populariteit op 'c spel ge
zet eu 't er op gewaagd zjja volk|tegen
zich iu het harnas te jagen, toen hy
weerstand bood aan de publieke opinie
iu zake den Ziid Atiikaanschen oorlog.
Hy heett toen Engeland gesteund met
weergalooza standvastigheid, terwjjl'them
slechts een woord, eeu wenk had behos-
ven te kosten om in Duitschland jube
lende blij Ischap te wekken door eene
minzame houding tegen K r u g e r eu
de zynen.
In plaats van zich dankbaar te toonen,
doet de Regeering te Londen alles en alles
om de antipathie tegen Duitschland
aan te wakkeren. Men is te Berlijn diep
gekreukt over de vyandelijke houding
van Eugeland, bovendien wordt koning
Edward verweten, dat hy, by den
tocht naar Rome, gepoogd heett den
Keizer het gras voor de voeten weg te
maaien.
De Duitsche pers wil Eugeland den
rug gekeerd zien om dat land te doen
t begrjjpen, dat de tyd van holfelijkheid
en vau allerlei vriendelijkheid voor goed
uit is.
De componist Gu stave C har pen-
tie r, dia men op reis in een restauratie
wagen van Buda-Pest naar Wtenenzjja
vahes uil zyn coupé gestolen heeft, ricut
iu de Weener bladen een verzoek tot den
dief om hem reisnotities eu brieven terug
te zenden, daar hjj bem dan gaarne zyn
kleedertn en linnengoed cadeau geett.
Hjj hoopt het gevraagde, dat voor den
dief geen waarde heeft, in zyn hotel
(Brtsto!) te Weenen terug te ontvangen.
De neer Charpentier belooftds-
cretie en een goede belooning.
zal mij toch eeuwig spijten dat ik het jaar
'70 niet meegemaakt heb. Ale ik toen eens
mee had kunnen vechtenIk zou wel ge
maakt hebben dat ik niet zonder ijzeren kruis
terugkwam. Enfin als 't weer gebeurt, ga ik
mee.
Als verpleegster of als marketent
ster
Fransje zag hem met verpletterenden blik
aan.
In de gelederen natuurlijk. Papa
heelt reeds zijn toes emming gegeven dat
ik bij de huzaren
Als cantine juffrouw ingelijfd wordt,
viel de graal het onbezonnen juffertje in de
rede. Uit de oogen der gravin trof haar een
bijua toornige bli'r.
Och mijnheer, zeg u haar toch eens hoe
afschuwelijk het voor een meisje is too ge
ëmancipeerd te zijn, De dagen van Probaska
zijn voorbij Iu ons leger worden geen vrou
wen of meisjes meer ingelijfd, al wilden zij
dat ook nog zoo graag.
Can ga ik met de ambulance, zei Frans
je rood van kwaadheid.
Een oude invalide voegde zich bij hen en
de graaf maakte een praatje met hem om
eenige nadere inlichtingen te veikrygen.
Pia en Hellmuth liepen zwijgend naast
elkander vaort.
Bij den aanblik van al dat natuurschoon
zeide Pia.
n.
Het jonge gravinnetje beschouwde met
schitterende oogen de Germania: V el dat
«Wat zijt gij schoon, myn vaderland,
Wat zijt ge schoon vooi 't oog. n
Aan de polytechnische school te Wee-
uen zyn de Katholieke en de Duitsch-
nationale studenteu sinds een dag of wat
aan 't ruzie makin,wat tot opstootjes en
vechtpartijen aanleiding geeft. Op ver
zoek van den rector magnificus heeft de
politie de lawaaimakers verwijderd en
vervolgens zjja op last van den minister
van onderwjjs de lessen voorloopig ge
schorst.
Naar de Algem. Korr. mededeelt
zal vorst Ferdinand, die thans in
Menton vertoeft terwjjl in zyn land
groote beroering heerscht en de kans
bestaat om in oorlog fe geraken met
Turkjj=, op zyn terugreis naar zjju land,
twee dagen ie Weenen bljjven, waarbij
door den Keizer en Qoluchowski
zal worden ontvangen. Die zullen hem
wel een paar bittere pillen te slikken
geven.
In de tweede plaats heett Golu-
c how ski Zaterdag een deputatie uit
den Exportverein ontvangen en deze
verzekerd, dat de Russisch-Oostenryksche
entente nog even hecht was als te voren
en dat er derhalve geen verwikkelin
gen op den Balkan te vreezen waren.
En ten leste vindt het Fremdcnblatt
Goluchowski's officieus orgaan, zooals'
men weet aanleiding om niet voor
bloedige botsingen te vreezen omdat Tur-
kjje belang heeft de grootste gematigd
heid te betrachten. Door zijn geduld te
verliezen zon het >len grootsten dienst
aan de revolutionairen bewyzen, die niets
liever illen dan internationale moeilijk
heden te zien rjjzen.
Uit Zurich wordt gemeld dat het
Zwitsersche Handelsblad, waarschuwt om
toch geen bestellingen voor onbekende
Ho'landsche firma's uit te voeren, zonder
vooraf inlichtingen te hebben ingewon
nen. Het Zwitsersche consulaat te Am-
terdam verklaart zich bereid inforinatie-
aauvrageu in handen van een betrouw
baar informatie-bureau te stellen. De
manier van handslen van sommige Hol-
landsche oplichtersfirma's bestaat hierin
iat ze eerst monsters aanvragen, daarna
een kleine bestelling tegen rembours doen
en vervolgeas een groote bestelling tegen
betaling per wissel. Tegen dat die wis
sel vervalt, hebben de oplichters al een
anier domicilie gekozen.
Ook tegen het koopen van loten op
afbetaling van Hollandsche firma's waar
schuwt het coasulaat te Amsterdam.
Wanneer men éénmaal niet betaalt of
niet op tyd betaalt, is men al zyn geld
kwjjt. Volgens het consulaat zyn er nog
al tyd in Zwi seriand tal van lieden, dio
zich laten verlokken tot een kansje, en
aan deze Hollanlsche lotenfirma's hun
spaarpenningen offeren.
De Macedonische qnaestie.
De Tarken die onophoudelijk door de
Bulgaren worden bestookt, treden op
krasse wyze tegen hun vijanden op.
Voordurend hebben arrestaties plaats en
Hij zag haar aan. Zingt u dat.
eens.
Zij schudde het hoofd. Er is roor mij
nog meer noodig dan het hemelhoogjuichen-
de, om mij myn geluk te doen uitgalmen.
Ik zou u zoo heel graag eens hooren
zingen. Zyn oog viel op zijn viooltjes die zy
op de borst gestoken had en beiden kleur
den.
Zoudt u ook mee teu oorlog tre kken
zooals uw nichtje? vroeg hij eensklaps.
Neen, ik ben niet voor de emancipatie
de vrouwenbeweging heeft ran mjj geen steun
te wachten, ik heb een goed en waarschuwend
voorbeeld v an Fransje.
Nu, dat moet u niet zeggen, ic heb
nog nooit zoo'n reddende engel ontmoet als
miss Francis.
Pia lachte. Eeu engel op den bok?
Dat maakte haar juist een eng 1, an
ders had ik dezen heerlijken dag gemis
Dat is waar. Ik zal voortaan geen kwaad
meer van de emancipatie spreken, zij is toch
wel ergens goed voor.
Maar wordt u maar geen aanhangster.
Als doctores zoudt u toch geen succes heb
ben.
Niet ze r vleiend.
Wordt v iroolgd
