No. 5395
Vrijdag 15 Mei 1903
28ste Jaargang.
k
kfragBlaó voor cTSooró*Suió-cJiollcinó.
1
Uit Den Haag.
is èe erfgenaam
1 U IT BN L A N i).
BUREAU St. Jansstraat. Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
feuilleton,
Frankrijk.
Duitschland.
Oo3tenrijk-Hongarije.
Fngeland.
Kerkvervolging in Frankrijk.
T.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
7oor het buitenland
Afzonderlijke nnmmers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
HE ND
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
50 Cent»
7 ia
AGITE MA NON A UT ATE
Hoofdagenten voor liet BuitenlandCompagnie Génerale Publ'dtê, Etrangère
G.L. DAÖBESfCoJOHNF. JOE ES Sue-. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
Daar komt zoowaar een tegenstander,
van al wat Christelijk is opeens het sta-
kingsgebied van ons christelijk Kabinet
goedkeuren.En nogwel met klem en nadruk
vonder eenige reserve. Ja, Ja, de wonde
ren zjjn de wereld niet uit! Die tegen
stander toch is üiemand minder dan de
oud-minister Samuel van Houten,
wien men zeer zeker niet van vooringe
nomenheid met onze Regeering zal
verdenken, 't Is daarom wel de moeite
waard, hem even te hooren. Ziehier dan:
,/Pe ambtenaar mag staken, de milicien
mag zich //aan de andere zijde plaatsen
Pat zjjn de theorieën die openlijk zijn ver
kondigd, En terecht meende de Overheid,
dat het niet langer aanging aan dergelijke
theorieën een pretekst te verschaffen door
leemten in de Strafwet. Niet verboden was
molest en kwelling, niet verboden was t
staken van ambtenaren Te recht meende
de Overheid dat daaraan e n eind moest
lomen en dat ook de spoorwegdiensten als
half publiek-rechterlijk met de publiek
rechterlijke werden gelijk gesteld. Wanneei
wij ongelukkige burgers aan de noodrem
trokken, zouden wij worden gestraftmocht
dan de machinist s'ra'feloos van den trein
stappen en hem laten Stilstaan. Het was
niet slechts 't recht, maar ook de plicht
der Begeering, voor de handhaving van
orde en gezag het mogelijke te doen.//
O zoo! Deze verdediging derstakings-
wetten werd geleverd in een vergadering
onzer liberale kiesvereeniging De Grond
wet, waar niemand der aanwezigen den
spreker bestreed. Ook dit verdient ver
melding.
Er is nog meer meldensweaidigs uit
de rede tememoreeren. De heer van H o u-
ten wees n.l. niet onaardig op de dub
bele rol, door zjju collega Borgesius
die 't waagde aan zijn kieswet te
knabbelen in de stakingsdagen ge
speeld. Het hoofdbestuur der iberale
Unie, die den heer Borgesius tot
en de persoon, die er als woordvoerder
optrad, sprak geheel auders. En de ge
heels groep stemde vóór de wetten. Al
leen ds President stemde alternatief zu',
alternatief zoo en hield, zich gedeelt ljjk
buiten de deur.
Aannemen, meneer Borgesius! Ei
de 1 berale pers kreeg van den redenaar
ook het tegendeel van een pluimpje, waar
hjj het vreemd noemde, dat die pers de
houding van den heer Borgesius
niet heeft opgehelderd. Me dunkt, als
de liberale pers maar eens eerst haar
eigen houding eerst voor, daarna
tegen, toen weer voor wettelijke maat
regelen ophelderde, dan deed zjj voor
eerst genceg.
De heer /an Houten heeft nog
een merkwaardige mededeeling gedaan.
Sprekend over den politieken toestand
van voor eenige jaren, zeide hp «Destjjis
heerschte er een mole, om de soeinl-
democraten Diet te beschouwen ale legen-
standers, maar als een voorhoede de:
liberale partg.» Laten we dit wel ont-
hoaden. Deze verklaring vao een der
voormannen in de liberele partg kan van
pas komen bjj verkiezingen, want dan
plegen de libera'en wel eens heel zon
derling met hun socialistische sympathiën
om te springen.
Van verkiezingen gesproken, tnr. S a-
m u e 1 herinnerde zeer ter snede aau een
verklaring van Het V >lk. Toen Troel-
8 tra in district IX ti Amsterdam niet
verkozen was, riep hij allen op, die kie
zer konden worden, zich aan te melden
«Op die wijze konden in dat district»
zeide Pieter Jell is «duizenden
het kiesrecht erlangen.»
De tjjd vo r de aanmelding van kiezers
is dit jaar weer voorbg, en 't is dus nu
tgd, om dehandeens in eigen boezem te.
steken en te vragen wat hebben wij
katholieken gedaau, voor 't aanwerven
van kiezers. Hoe 't daarmee in Haarlem
gesteld is, weet ik natuurlgk m-t. Maar
hier in Den Haag is in dit opzicht niet
zijn als 't Ijjd is. Indien men pas de luid -
63 bij elkavr gaat frommelen, als de
caudidaat8telling moet geschieden, komt
men te laat en heeft neen pas een over
zicht van de troepen als zij reels in 't
vunr moesten geweest zijn.
Me dunkt, dat men dit den bes'uren van
nalatige kieevereenigingen niet genoeg op
't hart kan drukken, want 1905 nadeit
ras, Ea de belangrijke tusschentgdscbe
verkiezingen kunnen er alijjd komen,
zooals te dezer stede proefondervindelijk
is gebleken.
Dat 1905 nadert zal ook deKamerbe-
merken. De tgd vau hare werken breekt
voor de afgevaardigden aan. Belangrijke
wetsontwerpen zjjn ingediend of in staat
van wjjzen. M >ge zjj er ve'en in 't
Staatsblad helpen, oplat wjj in genoemd
jaar een goed figuur maken. Aan de
Regeering za! het niet liggen.
president heelt, adviseerde tot nitstel der hied< AUeefl dd j Qard
il ll« '/«ft'» nrluii o nn ui rins '7
strafwetuovelle. Zioo'n adviis nu, aldus
mr. v a n|H o u t e n,is in de politiek steeds
een bewgs van verlegenheid. Maar hier
was tevens een bewgs van onverstand.
Niemand kon wenschen, dat de toestan-
heeft zich wat moeite gegeven en plaatste
een honderdtal nieuwe kiezers op de lijst.
De Residentie en mogelijk ook wel
meerdere stedenzouden wel doer, zich
in dit opzicht te spiegelen aan het plat-
den, welke de aan ei ing er «s a ings- tjand, ffaar men m8t het aanwerven vau
wetten» waren, chronisch werden. Voor kratj.g de te
of tegen, men moest zich verklaren. Toch j M(m wacht dajr n-et met k
ging 't hoofdbestuur der Liberale Unie act;e tot de ?erkie(i voor de deur
voor uitstel propaganda maken. Maar do
Kamerclub, staande onder denzelfdeu
staan, maar is er voortdurend in de wetr
om de gelederen te versterken en zich e
president Borgesius, deed allerminst i oefenen j(J kej. hauteeren der verkieziugi-
zoo. De president was in da Kamer zoek, machine. Dit is noodig) wi, meQ klaar
AA
Vervolg.)
en verzekerde Hellmuth dat hij er zoo zonder
I hoed en met zijn "verwaaide haren waarlijk
uitzag om regelrecht op te verlieven, en dat
ais hij niet zoo onherroepelijk getrouwd was,
zij hem op stel en sprong zou nemen.
Eensidaps boog zij zich voorover, zag stra'e
naar de beide fraai gevormde mannenhanden
die de roeispanen hanteerden n vroeg ver
baasd zoowel als verschrikt Maar
maar houtvestertje, waar is uw trouw-
Een schot, kinderen, een schot, ik ge- ring?
looi' stellig dat er zich daar een opgehangen j i ie heeft hij in zjjn vestjeszak, zeide
heeft I riep Fransje luidkeels lachende, en zij de graaf luidkeels lachend, en Hellmuth zei-
was verrukt, dat het zwijgende paar, naast de Dien heb ik in de rivier gegooid om
haar hartelgk met haar mede lachte, 1 het //ltijnzoud" te vermeerderen. De ring der
Deze nieuwe grap moest u eens dade- Nibelungen bracht slechts onheil, de mijne
lijk aan uw papa gaan vertellen, Miss Iran- moet het weer goed maken en aan de schoone
cis, zeide Hellmuth, t was echt geestig die hem zal oprapen en aan haar vin-
uw vader lae t graag om zoo iets. I Ser'Je steken, niets dan heerlijk zonnig geluk
Zijn kleine list, om van haar bijzijn ver brengen,
lost te worden, gelukkig echter niet. In doo- j Pia wendde zich af, en boog zich zoo diep
"•dijken angst drukte Pia den arm van haar over den glinster nden stroom, dat haar in
nichtje stevig tegen zich aan, en Fransje door het wit gekle de gedaante êr zich geheel in
,eze onverwachte teederheid in de wolken, weerspiegelde.
drukte uit alle macht terug, en de door haar ®aar Se al een van de Bijndoch-
a^ngebede e verliefder dan ooit in de oogen ters, om hem te halen, zeide de raaf 1 chend
ziende zeide zj}Wat 'n uil hé Daar is en zonder eenige bijbedoeling, terwijl hij op
straks ook nog gelegenheid voor. het spiegelbeeld wees.
j Kijk eens Pia, zie zelf eens, hoe Wo-
1 gelinde sprekend op u gelijkt.
j De spreker had dit alles zonder erg gezegd
Zacht en liefelijk gleed het bootje over het en was eer verbaasd dat een doodelgk stil-
water. De heerlijke lenteavond had allen i rn- zwijgen er het gevolg van was. Niettegen-
stig gestemd, alleen Fransje was joliger dan staande de schemering zag men duidelijk
ooit, spat e de anderen water in het gezicht hoe het bloed Pia naar de wangen ste g, en
P. S. Zoo juist lees ik in de bladen,
dat de heer Borgesius zijn collega
Van Houten al van repliek heeft
gediend en wel in een vergadering der
kiesvereenigin s-GravenhigeZija ait-
woord komt in 't kort hierop neer, dat
bij niet «alternatief zus ea alternatief zoo
heelt gestemd, maar sterds voor. En dat
hij bg de stemmirg over ait. 2 afwezig
was, dan geschiedde dit niet wjjl hij geen
partg wilde kiezen, maar eenvoudig, om
dat hg in de meeniug verkeerend, dat
de stemming nog wel een uur kon uit
blijven «een dringende conferentie»
was gaan bg vonen. Teiuggekeerl, had
hij echter, «liggend» de zaal binnenko
mend, nog voor het geheeie ontwerp kun
nen stemmen.
Ook verdedigde do h* er Borgesius
de veranderde houding van zijn kamer
club en van de Liberale Unieen wel
met het gebruikelijke argument: door het
antwoord der Regeering was de toestand
geheel gewijzigd.
Zoo'n debat tusschen twee politieke
kopstukken is bij slot van rekening wel
aardig, vooral in den komkommertijd.
Da wijnoogst in Frankrijk dreigt vol
gens de Gauloisdit jaar uitermate slecht
u,t te vallen.
Over de zaak-Dreyfus deeit
B r i s s o n in de Siècle weer een en an
der mee. Zoo vertuit hg, dat Cavaig-
n a c, als minister van Oorlog, een voor
stel klaar had om Z o 1 Picquart
en de andere leiders der Dreylus-be-
weging wegens ophitsing tot burgeroor-
hoe de oogen van Hellmuth straalden.
Fransje teek beiden doordringend a n, en
e n onuitsprekelijk weemoedige trek vertoon
de zich op haar gewoonlijk zoo vroolijk ge-
zicht je. Zou 't mogel k ziju, dat hij niet ge
trouwd was, en er tusscheu hein en Pia..
Hoe vreemd dat nie land dit eerder had
opgemerkt, dat hij geen trouwring droeg \ls
om hulp smeekend keek Fransje baarmoeder
aan, en deze vatte de hand van haar kinden
drukte die teeder als wilde zij troo ten.
Thans naderde m -n den oever. Graaf V\ il-
libald haalde zijn beurs te voorsjhijn. fk
ben wel geen Rijndochter, zeide hij vroolijk
maar ik denk dat ge mijn goud ook wel wilt
aannemen, dit zeggende drukte hij den ver
baasden schipper een tienmarkstuk in de
hand.
Bij de aanlegplaats stond Friedrich die de
thuiskomenden haastig tegemoet snelle.
Netm u me niet kwa ijk, mr. Luxor,
stotterde de eude getrouwe zichtbaar opge
wonden maar er is zo juist een telegram ge
komen.
Een telegram
Om Godswil, oom van wien
Haastig scheurde de graaf het telegram
open. Hm. ..gelukkig nets treurigs, mis
schien zal ech'er Lilian hit minder aangenaam
vinden, daar z:j haar reisroute er geheel door
zal moeten veranderen.
Pia las Laat Pia niet naar Holland
gaan, b eng haar bij ons terug. Oom Fobert
is als gezant naar Perzië verplaatst, en kan
haar dus in den Haag niet wachten, Als
og naar den Senaat, als gerechtshof, te
verwgzen.
In de instructieder Chartreuxchan-
tege is een redacteur van de Révail Re
publican te Lyon gehoor!, die verklaar
de van een procureur te Grenoble ver
nomen te hebben, dat deze door een po
litiek persoon fr. 400.000 waren geboden
indien hg er in slaagde hetfabrieksmerk
der Grand Chartreuse te koopen. Dezelf
de procureur zou ook op de hoogt) zij i
van bet voorstal, namens een politiekan
groep gedaan, om voor 3 tot 4 millioau
de autorisatie der Ka uer te verkrijgen
op dit bedrag zouden 300.000 frs. dai>
Igk gestort moeten worden.
Gisteren, bij een plaatseljjk onder
zoek door een commissie uit den Parij-
schen gemeenteraad, naar de noodige
heritellingen aan het dak van hit Tnéa-
tre Marigny, heeft een der gemeente
raadsleden, de heerP i f a al t, zich te ver
gewaagd op een met stof bedekte glazen
overkapping en is omlaag ges'orc. Hg
werd ernstig gewond opgeno oen en over
leed denzeltden avond.
Keizer Wilhelm z »1 na ean bezoek
aan het Rijksland naar het slot P ökel-
witz, in Oost Pruisen gaai, oin daar,
gelgk elk jaar, d8 gast te zijn van vorst
D o h n aS chlobitten «n groote
j ichtpartgen mee te maken. Tot het einde
dezer maand zal de Keizer daar ver
toeven.
De Koln. Zeitung noemt het een
boosaardig verzinsel Duitschland te be
schuldigen Turkije tot een oorlog met
Bulgarge op te hitsen. Duit-chland he eft
geen anderen wensch, dan den vrede op
het Balkanschiereilaud zoo spoedig mo
gelijk hersteld te zien; het sluit zich
geheel aan bg het streven van Rusland
en Oostenrgk, om de onlusten in Mace
donië te localiseeren.
De Daitsche^matroos Kohier, die
aan boord vao de Loreley te Peieans
zijn ouderofficier Lideritski ver
moordde en de vermoedens op de Grie
ken wist te schuiven, waardoor een oogen-
blik een diplomatiek incident dreigde te
ontstaan, is nu ook in hooger beroep ter
dood. veroordeeld door den Oppersten
Krijgsaad te Wilhelmshaven.
Een kras voorbeeld van juridisch for
malisme wordt in de Deutsche Juristen-
zeitung medegedeeld.
Eene vrouw was verdwenen en na de
wettelgke termgnen van oproeping, over
leden verklaard. Onverwachts verscheen
zg weder en trachtte nu het vonnis van
overigden opgeheven te z:en.
Ofschoon zg zelve w 1 het afdoend ba-
wgs was, dat zg nog leefde, werd zij i f-
gewezan, omdat de tgd van verzet teg n
het vonnis verstreken was.
Zg kwam in hooger beroep, maar te
vergeafs.
Eindelijk wendde zg zich tot het Hoog
gerechtshof te Leipzig. En dit vernie
tigde het vonnis,
Evenwel niet op grond dat de vrouw
werkelijk niet overleden was, maar omdat
van een zwaren last bevrijd haalde zij diep
adem.
Goddank u lachtriep Hellmuth uit
Het is dus gee slechte tjjding.
Neen, gelukkig niets treurigs. Ik had,
na onze reis langs den Bij naar familie in
Holla d moeten gaan, maar krijg nu juist
beiiiht dat zij mij niet kunnen wachten. Ik
kan dus Goddank in Huitscklani blijven.
Miss L lian, reide Hellmuth, en een
onuitsprekelijk gel k lager iu zij stem miss
Lilian, ma ik.
Eensklaps brak hij a', want Fransje kwam
haastig terugloopen. Als een klit hing zij we -
der aan Pia's arm, terwijl zij beiden beurte -
lings achterdochtig aankeek en ook den ver
deren avond week zij geen oogenblik van haar
>n Hellmuth af,
Aan het avondeten klaagde mrs. Luxor
over hoofdpijn, en teiwijl de beide heeren
voornamelijk over de jacht spraken, bemerkte
Pia hoe de gravin telkens verst orde ja bij
kans toorni ;e Fikken wierp op den, tot nog
toe zoo vriendschappelijk aangenomen,
vriend.
Wat Pia voortdurend gevreesd had was dus
zeker geschied. F'ransje was op Hellmuth ver
liefd geworden, de overtuiging dat hij ge
trouwd was, had dit echter tot nog toe bin -
nen de perken gehouden. Eensklaps had zj
ontdekt dat de jonge houtvester geen vrouw
of kinderen heeft maar tegelijkertijd ontdekte
zij, dat die man zijn hart aan een ander, aan
Pia geschonken hee t. Juist toen zij dacht
hem te mogen toebehooren was hij voor al-
toevallig, de dag wairop zg zich uiterljjk
had moeten aanmelden,indeoproeping was
aangeduid als Donderdag 12 Maart 1901
ofschoon de 12e Maart van dat jaar op
een Dinsdag viel.
Ware de dag juist genoemd, dan zou
de levende vrouw «in rechten» voor goed
dood zijn geweest 1
Groote feesten worden ter eere van
den Keizer gegeven. Aan een groot wa
terfeest op den Donau en een hofbal nam
de Keizer deel.
Naar aanleiding van het verzet der
Duitsche studenten tegea Italiaansche
professoren en colleges aan de Universi
teit van Innsbrack, heelt d) Minister
van Onderwijs bepaald, dat Innsbruck
eene Duitsche Universiteit is en zal big -
ven en dat de Italiaan che cursussen dus
na»reen stad buiten Tirol zullen worden
verlegd.
Keizer Frans Jozef is Maandag te
Breda Pest aangekomen. Z. M. zal tot
23 Mei a.s. in Hongarije big ven. Al ver
toeft de Koniug aldus ui J lang in Hon
garije, men hoopt dat het toch lang ge
noeg zal zjjn om den grgzen vorst gele
genheid te geven op een of andere wijze
door zjjn persoonlijken invloed een eind
aan de tegenwoordige parlementaire crisis
te maken.
Koniug Edward en zjjne gemalin
zjjn sadert Maandagavond in Schotland,
waar zg op het kasteel Dalkeith, bij
Eiinburg, als gasten vau d rr- Hertog
van Bacclengh hun iutreb oamer. Da
ontvangst van de zjjde derbevolkiug was
zeer hartelijk.
Eene receptie werd gegeven op het
historische kasteel Holyioad, watiugeen
80 jaar geschi d was. Het kasteel, weet
men, ondergaat sedert eenigen tgd een
grondig herstel.
De Kerkvervolging in de Fransche-
republiek brengt heel wat schandalen in
de wereld. In em der hoofdkerken van
Aubei-viltiers is een godtergende betoo
ging gehouden. Toen de pater C o u t
S. J. er zija predikatie begon, had hg
nauwelijks eenigi woorden gesproken of
een dertigtal vrgdenkers, waaronder vooral
werden opgemerkt Tery en Char-
b o n n e 1, protesteerden met heftigheid
tegen het gesprokene; de kerkgangers
orgauiseerden een tegenbetooging en
weldra regende het slagen en vlogen de
stoelen door het gebouw. De commissaris
van politie liet zjjn agenten het kerkge
bouw ontruimen en de rumoerigste be-
too<ers in arrest brengen en ealancheeren.
Minister-president Combes heeft zich
bazig gehouden met autorh a ieaanvragen
van 12,000 niet toegelaten godsdienstige
vrouwenstichtiugen3000 op onderwijs
gebied werkzaam, waarvan de autorisatie-
aaD vragen niet waren ontvangen vóór
tijd voor haar verloren. Thans wordt zij door
jaloezie verteer»!, en even zoo vurig als zij
hem eerst beminde haat zij hem thans, even
wispelturig Gs z'j hem bij den kleinen fa
miliekring inlijfde, zal zij nu al het moge
lijke doen, om den verrader zoo spoedig mo
gelij k te verwij lere
In den angst van hem te zullen rerliezen,
voelt Pia thans echter duidelijk dat geen
macht tev wereld hem ooit van haar zal kun
nen scheiden. Het wordt haar duideljjk hoe
ook zij zelve hem bunint en weder
liefde ontvangt,
Donkere wolke hadden zich aan den he
mel vertoond, storm en onweder voorspellende
maar juist da-rdojr springen de lenteknoppen
open.
Vroeger dan gewoonlijk nam men arscheid
van elkaar, de gravin verlangde naar haar
kamer te gaan en Frinsje beweerde kleverig,
dat haar winnen// door de gelei zoo kleverig
waren geworden dat zij niemand een hand
kon geven.
Doch juist nu is Let bootje in de schaduw
verdwenen en door hoornen aau haar oog
onttrokken. Zacht opent zij het venster.
De maan omhulde kaar met zijn tooverliclit
zij ziet hem, de armen naar haar uitge
strekt. t£ven is alles stil, en dan ruis :ht door
de stilte van den nacht Werners liefdeslied.
Wordt vervolg l.)
