No. 5398 Dinsdag 19 Mei 1903 28s(e Jaargang. 2)ag6laó voor <3fëooró- en Suió-éiollanó. *ÏÏie is èe erfgenaam KRUISTOCHTEN B U i TflN L A N 47 Amerika. Engeland. Oostearyk-Hongarije. De Macedonische quaestie. in VT. ABONNEMENTSPBIJI?. Per 3 maanden roor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Voor het buitenland 4 4 Afzonderlijke nummers Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. f 1,20 1,50 2,90 0,03 Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS. BUREAU St. Jansstraat. Haarlem. PBIJS DEB ADVBBTEIÏTIEN. Van 15 regels Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiea Contant. 50 Cent» 7»A AGITE MA NON AGITATE Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PuiltcitéEtrangère G.L. DA ÜBE d' Co JOHN., F. JOAES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre De tochten naar het H. Land gen aakt ter verdediging van het H. Kruis noe men we de Kruistochten. Er zjjn er zeven geweest tusschen de jaren 1096 en 1270. Het laat zich begrjjpen, hoe men er toe kwam om reizen naar het H. Land in groot) menigte te ondernemen. De H. plaatsen toch waren onder de macht van Saracenen en Turken. Het Gods. dienstige Westen, Europa, trok dan op n»a- het verdrukte Osstsn, bet H. Land. Liefde voor den Verlosse-, liefde tot den naaste en eigen zielbelang waren de beweegredenen. Naast dezen gods- dienstigeu prikktl stonden ook tjjdeljjke oorzaken. Want men wilde den Turk uit Europa verwjjderd houden; edellieden en ridders verlangden zich in den waren strjjd bekwaam te tenen na vele schijn gevechten. Het gewone volk gi ïg gaarne mee ten strjjde om zich u t den toestand van verval op te heffen. Mogen wjj u even drie punten omtrent de Kruistoch ten herinneren? Deelnemers waren voor dm eerst n tocht alleen Franschen onder leiding van Godfried van Bouillon. Zij gin gen over het land naar het Oosten en stichtten daar het koninkrijk «Jerusa- 1 m», De tocht duurde van 10961099. Aan den tweeden tocht namen deel: Franschen onder Lode wijk VII, Du t- schers onier Koen raad III 1147 1149. De derde reize werd medegemaakt door Duitschers onder FrederikI enLeo- polf V. van OostenrijkFranschen onder Phi li pp us II; Engelschen ouder R i- chard L e e a w e n h a r t. 1189 1192 De vierde mauigte kruisvaarders bestond uit Franschen (12021204) onder Bal duin vau Vlaanderen en Duitschers (12171221) onder Andreas II van Hongarije en Leopold VI van Oos- Op den vijfden tocht (1228—1229) zien we alleen Duitschers onder Fre derick II. De zesde belde evenals de zevende (124812541270) alleen Franschen, beide malen onder Lodewjjk IX den Heilige, zoodat de Franschen meemaak- ten 6 tochten, de Daitschers 4, de En gelschen 1. Op derden, tweeden en vier den tocht gingen meerdere volken geza- menljjk. Eerste, vjjfde, zesd-, zevende reis waren van een afzonderlek volk. Eerste en tweeden kozen een landweg, F E I L L E TOE, Vervolg Ik heb bewijzen dat het niet zoo is. "ulff-Dictricb heeft van zijn er'goed afstand gedaan, daar hij dacht dat ziju bruid Lilliau Luxor heette. Woorden zijn geduldig spotte de graaf. Als hij inderdaad terwille van Hartwig afstand heeft gedaan zou dat zwart op wit moeten zijn. Hartwig is dood viel Frarsje in. Food? Hartwig f Onmogelijk 1 riep de graaf. Toch nist minder waar. Toen ik met Wulff sprak kwam het telegram. Ik heb het gelezen. Hartwig is bjj een wedren van het paard gevallen en direct overleden. Nu hcerschte er volkomen stilte slechts de gravin zuchtteHoe vreeseljjk om zoo een sind te verliezen De tijd heelt vele wonden, ging zij voort, ik boop dat Pia's eergevoel haar deze liefde zal doen vergeten. Gaat Wu]ff-Dietrich dadelijk heen De jong) gravin knikteAls mijn beste vriend Het is maar goed dat Pia hem niet meer zal zien. Uit het oog ui t het hart. Pia's vierde en vjjfde ging gedee't-ljjk over land, gedeeltelijk over zee. De eerste Kruistocht had een onmiddellijk, de ove rige slechts middelijjke. God beseberme het H. Land en het H. Kruis! De Kruistochten zjjn, zooals wij wetT, tochten ondernomen om het Kruis ven Christus te verbreiden en het H, Land, waar Christus geleefd heeft, en gestor ven is, van vreemde heerschappij te be- vrjjden Hebben die Kr ui-toshten van 1096—1291 gemaakt, hun doel bereikt? Hun hoofddoel, de bevrijding van het H. Graf, is niet bereikt. Wel heeft er van 1099 1187 eea k.ninkrjjk van Jeruza lem bestaan. Oorzaken der mislukking van dit hoofddo9l waren de verraderlijke rol der Grieksche keizers, da tweedracht en ook de misdaden van vele kruisvaar ders in Palestina. Gebrek aan een vol doende leiding, het ongunstige klimaat waren mede redenen van niet slagen. Het tweede doel der K ruistoehten:Euro- pa te vrijwaren voor den Islam, werd volkomen bereikt. Bovendien hebben de Kruistochten, nog vele andere g-volgen van godsdienstigen, maatschappelijk en, staatkundigen en we- teuschappeljjken aard gehad. De Kruistochten hadden gevolgen van godediei.stigen aard. Want de macht der Pausen werd ztdelijk verdroot door den invloed, dien de leiding dier groote toch ten hun gat en drukte op Europa die eenheid van beschaving, waaraan het den voorrang en de heerschappij over de we reld dankt. Voor pelgrims en zieken verrezen vele liefdaligs instellingen.Vele geestelijke ridderorden ontrtonden. De Kruistochten hadden gevolgen van maatschappeljjken aard. De veelvuldige vetten, die vroeger bestonden tusschen de verschillende ridders verminderden steik, nu men tegenover eenen gemeen- schappeljjken «pandstond. Men beschouw de elkander als broeders. Ook weid de ridderschap veredtld. De Kruistochten hadden gevolgen van staatkundigen aard. De macht der konin gen nam toe, terwjjl die der edelen verminderde. Duizende lijfei genen werden door hun kruisvaart of' door loskooping vrije mannen, ten gevolge waar?an ste den ontstonden. Handel en nijverheid kwamen tot groote ontwikkeling. De Kruistochtsn haddsntsn slotte ge volgen van wetenschappeljjken aard. De kennis der aarirjjkskunde nam toe. De wetenschappen, door de A'a'oieren be oefend, (wjjsbegeerte, geneeskunde, schei- liefde kan ternauwernood wortel ges choten hebben en zal wel sp e.lig vergeten zijn Fransje hief mat een vastberaden uitdruk king het hoofd op. Wy zullen zien, mama. Pia weet niet en mag niet weten dat ik met Wulff-Dietrich een vri ndschipsverbond geslo ten heb. Ik smeek u, laat haar absoluut niet merken dat u weet wie houtvester Hellmuth eigenlijk is. De graaf knikte als in gedachten, Neen zeker niet, ik beu blij dat ik die omangen«me geschiedenis niet behoef aan te roeren. Doch (lat hij a'stand van het erfgoed wilde doen, zal ik nooit gelooven. Hoe zou Rudigers zoon zoo versch'llend van de anderen kunnen zijn Hartwig dood t Is misschien maar het beste Wij menschen wikken en zinnen op wraak doch dan komt hetMij is de wrake I De gravin sloeg haar arm om Fransjes middel en zeide Kom nu maar eens mee naar mijn kamer dan kunnen wij alles eens kalm beredenee ren. Ge weet hoe mij de toekomst ter harte Neen. moedertje, laten wij nu geen plan nen meer maken. U heeft zooeven gehoord, de mensch wikt, maar God in zijn oneindige goedheid beschikt. Alles zal wel ten beste geschikt worden. Gaat u maar wat lezen,dat zal u wat afleidiug g ven. I Et gij Ik ga een zien of l'ia mij wil binnen /a 'so meet- en sterrekanie) rezen in de ach ting der Europeanen. Da geschiedenis ontving eene grootsche stof en da dich terlijke verbeslding werd verhoog!. President Roosevelt heeft in eene rede te St. Francisco uitgesproken, ge zegd, dat het beste middel om den vrede te verkrijgen is te toonen, dat men niet bang is voor den oorlog. De Ver- eenigde Staten moet-n er naar str9veo, de krachtigste marine Ur wereld te wor den. Zoo «Ir men weet; is het streven erop gericht om te maken, dat Duitsch- land ter zee ni t tegen Untie Sam op kan Iotusschen, voor de idealisten en illusionisten, die Nebucadnezar's e uw reeds zien aanbreken, is R o o s ev e 1 t's rede eene pjjnljjke, maar leerzame ont nuchtering. Voor de eers'.e maal is de Atnsri- kaansche Regeering, naar de Daily Ex- prest verneemt, genoodzaakt geweest, buiten de Ver. Staten eene bestelling voor de marine te doeD. In Duitschlaud werd 1000 ton staal voor de werkplaat sen op de nieuwe marinewerf te Charle- stown besteld. De levering moet binnen eene maand geschieden. De minster Chamberlain te Bir mingham het woord voerende, veroor deelde scherp de kunstmatige toepassing in Engeland van het beginsel van vrij handel waardoor volstrekt uitgesloten wordt aan de Engelsche koloniën een voorkeursinvoerrecht te verleenen ofeenig verschil te maken tusschen landen die Eegelacd goed, en landen, die Engeland slecht behandelen. De Engelschen be hoorden ten opzichte van hun mede-on- derdaneD niet gebonden te wezen door I een zoo doctrinair beginse', en moesten j niet aarzelen weerwraak te D»m»n, zoo dra de belangen van hun kolonisten en hen zelf op het spel staan. Chamber lain wilde de handelsbetrekkingen met de koloniën tot een kwestie maken, waar over de volgende algemiene verkiezing moe t loopen. Koning Ed ward ii met de Ko ningin gisteren uit Schnland te Londen teruggekeerd. De Prins van Walss heeft gisteren het eerste stuk van de electrischa tram lijnen »an den Loudenschen graafschapi- raad, loopende tusschen Westminister, de Blacktriars-bruggen en Tooting gs- opend. JDd Daily Mail die in betrekking staat met den boeren bevelhebber Ben V i 1- joen, bevatte den tekst van den brief van V i 1 j o e n aan Lord Roberts, dezen zjjn diensten voor Somaliland aan biedende, en herhaaldeljjk heeft ':et nog berichten over den generaal uit Amerika gehad. Hat bevestigt nn in een tele- Toen Fransje verdwenen was, was het Jo hanna onmog lyk alleen te blijven. Zij ging terug ua;ir de kamer van haren man en nam zijn hand in de hare. Zoo hadden zij samen menig uur gezeten in de kleine vensterbank op Niedeck en bet groote plan beraamd dat nu geheel den bodem ingeslagen was. Als rillend van koude, zat Pia, nog niet hare woede meester, in het kleine torenka mertje, en drukte de lippen vast opeen. Een geda :hte beheerschte haar. Zij was, door hom dien zij liefhad, schande lijk bedrogen O, God, als zelfs zjjn liefde lengen was, wat was clan waar P En tante J o. banna wist er natuurlijk van en hielp W ullï- Dietrich. Ja, nu was het hiar cudelijk waarom zij een vriendschappelijken omgang tusschen Fransje en hem toest md. Daarom dus had zij haar steeds afgeraden de vrouw vanNied cks erfgenaam te worden, om haar zand in te oogen te strooien en Wulff- ietiich zooveel zekerder te doen zijn van zijn overwinning. Geen enkele verontschuldiging zocht zij y0or haar valschen minnaar, üorette had reeds tweemaal geklopt en gezegd, dat men met het oitbijt op haar wachtte, Pia staat met schitterende oogen op Zij heeft geen bew, ende oogen af te koel n en haar bleekheid is niets buitengewoons. O, hoe haat zij al wat Niedeck heet. Oom en tant Johanna, die zoo bereidwillig de mise en scè ne bereid en als souffleur dienst gedaan gram uit New-York, dat Viljoen en commandant 8 n jj m a n in Mexico 80.000 )'t eerste bericht sprak van 83.000 niet 33.000) acres we> en bouwland voor een Boer nnederzetting hebben verkre gen. Het land ligt op 24 KM. van Chihu ahua. Hjj vertelde verier aan fea corre - pondent der D. M., dat hij weinig ver trouwen hid in de rust van Zuid-Afrika en in de Versenigde Staten wilde hij niet bljjven.«De Ameriksansche laudver- huizersambtenaren schjjnen geen onder scheid te kannen maken tusschen onzen menschen en het schuim van Europa, die zjj bij duizenden ontvangen.» De heeren hebben bljjkbaar niet genoeg op prjjs gesteld, dat generaal Ben Vil joen zich wel in Amerika zoj willen neerzetten. Over een paar dagen zou Viljoen over Londen naar Zuid-Afrika terugkeeren en daar een vijftigtal Boe ren verzamelen om hen iu Mexico op zjjn land neer te zetten. Wjj hopen, dat men in Zuid-Afrika wjjzer zal wezen. In Oostenrjjk - komen nu en dan jo denvervolgingen voor, sinds in Jhnow (Galicië) een brand uitbrak die aan op zet werd toegeschreven waardoor op 23 April j.l. een 40-tal huizen werden ver nield. De christelijke bevolking beschuldigde de Joden de brandstichters te zjjn en wees met name als zoodanig aau een zekeren I e h e 1 Klein, in wiens huis de braud begonnen was. De me ligte ge loofde de beschuldiging en bestormde de huizen der Joden. Ichel Klein werd doodgeslagen en twee andere per sonen kregen zulke zware verwondingen dat h n leven in gevaar was. De gen darmerie zag geen kans de orde te her stellen eerst toen een bataljon jagers uit het nabjjgelegen Rawa Roeska naar Uhnow was gezonden gelukte dit. Er was toen echter al heel wat Joodsch eigendom vernield. Nu zjjn de Galicische Israëlieten niet geheel en al onschuldig, mogeljjk, dat zij door schande en schade wat wjjzer worden, om alles te vermjjdea wat tot een voorwendsel tot het plagen van ge welddadigheden aanleiding kau geven. Te Weenen zjjn de studenten van de hoogeschool zeer rumoerig. Bjj her haling hebben er demonstraties plaat», Tegen de Katholieke en Duitsch-natio- nale studenten, zjjn strenge maatregelen genomen. De technische hoogeschool werd eenigo dagen gesloten en daarna besloot de vergadering van professoren tot de uit sluiting van vjjf studenten, onder wie een voor altjji en de andere voor een of meer semesters. Redenen zjjn groote overtredingen der academische discipline. Gisteren zijn de lessen weder hervat nadat de rector een ernstige jwaarschuwing had laten aan plakken. Donderdagavond hielden ook de Sla vische studenten een betooging. Des mid- helr en haast nog meer dan hem die de hoofdrol vervulde. Zij zal hun toonea dat Pia van Noidlingen om hun valschbeid geen tranen stort. De haastige stad van een kellner drong t t haar door toen zjj de hand op den knop der eetkamerdeur legde. De ontbijtkamer was leeg, men had niet langer op haar gewacht. Nu werd er geklopt op de deur van den kleinen, aang renzend en salonen Pia boorde oom VVillibalds stem «binnen* roepen. Het was de kellner. Houtvester Hellmuth vraagt de eer van de familie afscheid te nemen Een oogenblik beersebte een pijnljjke stilte. Pia, eenige schreden nadertredend, zag hoj oom en tante elkaar bedrukt aankekenein delijk zag zij tantes smeekenden blik en hoorde oom me schorre stem zeggen: Verzoek mijnbeer binnen te komen. t ia lach sp ttend, Wat zal dat een hart roerend afscheid zijn, al die uitgevlo en ac teurs die elkaar weenend de hand schudden. Doet zij verkeerd met te blijven luisteren? Neea immers mij zelve is de huid die men verkocht heeft voor de beer geschoten was. Zij wilde zich van zijnjla-gheid overtuigen. Een kel ner opent de deur en Wultf-Dietrich treedt binnen. Pia wankelt. Tot m'jn groote spijt boor ik dat n ons gaat verlaten, waarde houtvester stottert oom, en naar ik van Fransje vernam om een zeer treurige reden. Wij deelen zeer n uw droevig verlies. dags hielden Kroatische, Servische, Sla vische en Tsjechische stade sten een ver gadering, waarin besloten werd van do regeering de oprichting eener Zuid-Sla vische universiteit e verlangen. Daarop trok een trcep Slavonische studenten joelend en fluitend door de stad naar de universiteit, waar de politie de menigte uiteendreef. Er heerseht aau de Bulgaarsshe grens een v.eeselgke toestand. Volgens berichten nit Sofia staan in den omtrek van Gabrofska alle dorpen in brand. De Turken hebben den Bisschop vanNevroko in hechtenis gen>- men, en ook de voornaamste daar wo nende Bulgaren. Uit Uskub veneemt de Daily Mail dat de Albaneezan zich hevig verzetten tegen dsn opmarsch der Turksche troepen naar Ipak. Het geschutvuur der Turken heeft in de dorpen verscheidene huizen ver nield, en er zjjn tal van dooden en ge wonden. Te Ipek wordt een beslissende strjjd verwacht. Algemeen gelooft men en daarvan is I ook de Fransche gezant te Konstantino- pel overtuigd, dat de oproerige bewe ging in Macedonië voor dit jaar reeds voor goed is mislukt. De Russische en Oostenrjjksche gezan ten dringen bjj de Porte nogmaals aan op de invoering der hervormingen, daar het vertrouwen, dat het inderdaad ,fge- beuren zal, schijnt te verminderen. Rus land heeft bovendien bjj moada van zjjn gezant Z i n o f j e f nog een stap gedaan die niet zonder bateekenis in. Het heeft de iavrjjheidstelling gevraagd van den dezer dagen gevangen genomen Bnlgaar- schen bisschop van Scroemitza, msg. G e- r a s s i m o s. Het antwoord is nog niet bekend. Uit Sofia wordt gemeld In Oost- Macedonië hebben da Turken alls Bul garen van eenige beteakeni» in hechts- nis doen nemen, de overigen vluchtten naar de bosschea. Dj gevangenen wer den onder hevrge pjjniging te voet naar Saloriki en Dschumaja gedreven. D» vrouwen stroomden samen en eischten de vrjjlating van da gevangenen de troe pen dreven haar uiieeD. De grenzen zjjn voor de Bulgaren gehesl afgesloten. Deze tgdingen doen de verbittering al hier zichtbaar toenemen. Tot het aftre den van het Kabinet gaf directe aanlei ding de onheusche bejegening, door den minister van Onderwjjs Rade w van de zijde van vorst Ferdinand on dervonden ter gelegenheid van den ver jaardag van den troonopvo'ger. De Ma cedonische beweging heeft er misschien ook invloed op uitgeoefend. Omtrent den toestand in Mace ion'ë geeft de Times het volgende: Er heerscht een waar schrikbewind in het district Djuma. Bjj na alle Bulgaren in de stad zgn gevangen genomen. De winkeliers zjjn gevangen genomen. De winkels zgn ge stoten en de markt is geheel verlaten.Zg Een korte drukkende pauze. Men geeft el kaar de hand. Waarom noemt men hem onder vier oogen ook nog houtvester Fransje heeft u dus reeds van ouze ont- moeting iu den tuin verteld, mr mr Luxor Hoe veranderd klinkt zijn stem. Zij kan het gelaat van oom Willibald zien. Wulff Dietrich, roept deze, de armen uitbreidend. Mfjn God, neen, ik wil niet ont kennen dat Fransje ons vertelde wie gij zijt en als houtvester Hellmuth heb ik u liet ge kregen, als neef zal ik dat blijven doen,want ge verdient het? Oom, beste, beste oom! God zij gedankt voor dit uur Heeft deze dag mij ook al mijn geluk ontnomen, hij brengt mij ook de ver vulling van mijn vurigsten wcnsch vrede tusschen u en mij Tante Johanna drukt den zakdoek tegen de oogen en zegt: Wulff-Dietric hoe ondoor grondelijk zijn Gods wegen. En in die andere kamer staat Pia met knik- I kende knieën en doet zichzelf vreeselijke ver wijten. O, God is het dan waar. Leeren deze menschen eikaars waren imam eerst nu Heeft zij hen allen valieh beschuldigd Hem ook Zjj krimpt inean van schaamte en be rouw. Worat vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1903 | | pagina 1