No. 5408
Woensdag 3 Juni 1903
2 8ste Jaargang
2)ag6laó voo
n u
en S/uió'&Lollanè.
Niet alleen hoorders,
maar daders.
Het bezoek van de Koningin
en haar gemaal aan de
Hoofdstad.
Wie is óe erfgenaam
BUITENLAND.
BUREAU St. Jansstraat. Haarlem
Frankrijk.
Rusland.
Oe Macedonische quaestie.
fllEUWE
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemt 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,50
7oor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
PRIJS DER ADVERTENTIE!?.
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a C o n t a u t,
50 Cents
7%
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicity, Etrangère
G.L. DA ÜBE 4' Co JOHN., F. JOAES Succ. Parit 31 bis Faubourg Monimartre
Het is een oud zwak van den mensch,
de goeden niet te na gesproken, dat by over
het algemeen graag genoeg toeluistert,
naar redevoeringen, waarin hem zjjne
plichten onder het oog gebracht worden,
ook niet onwillig is om erkennen,
wat zijn oorspronkelijke plicht is, maar dat
hjj vrij traag is om de ontvangen lessen
in daden om te zetten. Det is van ouds
her zoo geweest, daarover beklaagd de men
zich in vroegere tyden, daarover klaagt
men nu, en na dezen zal het nog wel
zoo gaan. Ea toch, dat is zoo jammer.
Hoe menigmaal keert men van verga
deringen, waarin de spreker geestdriftig
wordt toegejuicht, wanneer hjj het een
of audere groote belang met t alent en
gloed aan zjjne toehoorders uit elkander
zet. Met honderden en honderdeu zjjn
zjj toegestroomd om hem te hooren,
met de grootste aandacht en belangstel
ling hebben zjj toegeluisterdgeen woord
van zjjne meesterlijke rede is hun ont
gaan, zjjne argumenten zjjn met de meest
ingespannen oplettendheid gevolgd,
vaak werd zyue rede door handgeklap en
laide toejuichingen onderbroken. Na de
rede zit men bjj elkander, men bespreekt
nog eens, wat men heeft gehoord, men
overweegt nog eens de bewjjzen. «Ja,
die man heeft geljjk, zoo is het en niet
- anders, dat moet gebeuren». Men gaat
naar huis bjj troepjes van drie, vier per
sonen. Onderweg wordt nogmaals gepraat
over wat men hoorde, maar het eene of
andere toeval leidt het gesprek af,
en brengt het op een ander onderwerp,
eu eer men zjjne wonug bereikt heeft is
ree Is iets, soms veel van,het gehoorde v« r-
geten. Den volgenden dag herinnert men
zich nog de helft, van wat men vol
geestdrift bad hooren verkondigen, van
de voornemens, dis men had gemaakt.
Na echt dagen is het zoo wat geheel
en al vervlogen. Een goede vriend, die
met u de vergadering by woonde, ont
moet u. «Jongen, jongen, dat was een
mooie redevoering de vorige week, hè,
zegt hjj. «Ja», is het antwoord, «heel
mooi,—maar, hebt gjj al gehoord, dat
die en die...enz.» Men praat reeds over
wat anders. Doen allen zoo God zjj dank,
neen,maar velen, zeer velen.
't Is verkiezingBtjjd. Eene zeer belung-
rjjke verkiezing, strooibiljetten, aan
plakbiljetten, meetings, huisbezoek.
Op den dag der verkiezing, rjjtuigen,
stemopwekkers, veel drukte laDgs de stra-
FEÜILLETON,
57.
Vervolg.)
Het was nog zeer warm buiten.
Onder de hooge boomen was het drukkend
zoel, en Gert liep werktuiglijk, naar de kleine,
in de rotsen uitgehouwen grot, waar het
zeker koeler zou zjn.
ïen onaangenaam gevoel, dat hij maar met
van zich kon a'schudden, had hem bekropen.
Als een berg drukte de hem voorgeschreven
liefdesverklaring hem op 't hart Ja, als dat
hart zelf er ook buiten staat!
Gert zucht zwaar, hoe zal hij ooit tot dit
kinderachtige bakvischje een ernstig woord
van liefde kunnen spreken Hoe moest hij
voor deze kleine, wilde goudrisch een lietaes-
verklaring afsteken P
Het was verschrikkelijk
Maar wat baat hem zfn aarzelen? Hjj moet,
zoowel ter wille van Pia als van zjjn moeder.
Overmorgen komt Wuift-Dietrich hier. Als
hij dan Fransje de bruid van een ander vind*,
is Pia's lot zoo goed als beslist.
Zou het echter zulk een bijzonder groot
geluk voor zijn zuster zijn, een man te trouwen,
die zich steeds zoo tegen een huwelijk met
haar verzet had Het is toch eigenlijk on
begrijpelijk van hem. Misschien bemint hij
ten, enz, enz.Er is g< estdritt onder de
kiezers. Zjj wekken elkander op. Zjj gaan
ter stembus, zjj behalen de overwinning.
Maar wat een geld zal dat gekost hebben
Wie zal dat betalen? Wel, de kiesver-
eenigingen gesteund door enkele tuildda-
digeu die maat al te goed begrjjpen, dat vau
het enkele ol de enkele kwartjes, die de
leden,en waren nog maar alleu lid
,jer kiesvireenigingen betalen niet zooveel
drukte zou kunnen gemaakt worden.
M ar, dan is het ook goed, neen, nood-
zakeljjk, dat allen lid worden, dat allen
bjjdiagen,—want zoLder geld gaat h t
nu eenmaal niet. Ja, men zal Ojk lid
worden met de vrienden, men zal ock
bjjdragen, meestrjjlen, meewerken. Bravo.
Helaas, 't voornemen was goed. De
opwekking, uitgegaan van het werken
der kiesvereeniging, de zielvolle toespra
ken der leiders, hadden indruk gemaakt.
Maar 't bleef by luisteren, aanhooren. Tot
eene daad kwam het niet. De secretaris
der kiesvereeniging kon zich de moeite
besparen zijne ledenlyst met een groot
aantal namen te verm ei deren.
Een storm is over ons heengegaan.
Daar zjjn dingen gebeurd in de laatste
dagen, die den onversch llig-te hebben
wakker gemaakt. Daar gaan stemmen op
sprekende «temmen, die allen oproe
pen tot veieen:ging tot aaneensluiting,
tot organisatie, tot steun der katholieks
actie, der katholieke pers, der katholieke
vereenigingen. Met belaagstelling heeft
men die oproepingea gehoord, met op
lettendheid die artikelen gelezen. Ja,
het is noodzakeljjk— aaneensluiting, steun 1
moet er zynMen zal....
Ja, men zal... Wat zal men?.. Net
doen als vroeger. Luistererluisteren,
maar doen Ja, dat is wat anders. Esr
het gehoorde in een daad is omgezet,
daar hoort wat toe.
En toch, het is zoo noodzakelyk. Ziet
naar Frankrjjk en weet dan, wat het ge
volg is van bet talmen. Och, laten wjj
niet langer toehoorders bljjven van het
woordmaar daders worden!
JI. Donderdag hebben de Koningin
en haar gemaal de hoofstsd weder ver
laten. De dagen van levendige opgewekt
heid zijn voorbjj en de hoofdstad keeit
tot hare gewone alledaagsche drukte te-
rng-
ook een blauw ve geet-mij nie'je, van wie hij
geen a'stand kan doe».
Het werd tijd, hoe moet hij 't toch in
vredesnaam aanleggen. Gekscherend? Neen,
daa'voor is zij dikwijls nog te sentimenteel.
Maar hoe dan
In nade ken verzonken, loopt Gert de
vaoruitstekenda rotsblokken om, en toen hij
de in koele schemering gehulde ruimte binnen
trad, schrikte hij eensklapi op het zien van
den //Lupa in fabult/' die evenais hij zelf
naar deze koele plek gevlucht was.
Fransje ligt languit op een bank, de handen
onder het hoofd, een brandende cigarette in
den mond Zij verroert zich niet, slechts de
groote oogen zien hem even aan. Ik ben
hier alleen, sprak het stekelvarken, reciteert
zij op dramatischen toon, en toen Gert aar
zelend naderbij kwam, ging zjj goedhartig
voortDaar staa' nog zulk een steenen brits,
wees zoj goed, en vlij u daarop neder.
Zou het toeval hem gunstig zjjn? Dan maar
flink er op los 1 Met God, voor koning en
vaderland 1
Merci! mijn waard» nichtje, een plaats
om neder te knielen was mij wel zoo lief,
zegt hjj veelbeteekenend.
Fransje blaast een dikke rookwolk uit, en
zegt met hare gewone gevatheid
Leg dan ma»r eerst een rakdoek op
den grond, uw broek is spiksplinternieuw,
en de aarde is vochtig.
Hjj lacht, en zet zich zijdelings op de
baD^ Wilt ge ops'eken, of hebt ge nog vuur?
Er was iets karakteristeeks in de hou
ding der bevolking bij dit bezoek, 't Is
waar, bjj elk bezoek van de Koningin
in de »tad hebben de Amsterdammers
zich beijverd bljjk te geven van hunne
aanhankelijkheid aan deze laatste spruit
van den Oranjestam, maar thans maakte
die houding den iadruk als wilde men
nog meer doen, dan enkel bewijs geven
van liefde en vereering.
Er heer8chte een meer dan gewone
orde, zoodat de politie volstrekt geene
moeieljjke taak had. Er vertoonde zich
eene werkeljj'i frappante tegenstelling
Diet de woelige opgewondenheid, verge
zeld van ware tooneelen van wanorde en
verzet, die er heerschte in de Goede
Week. De breede schare werklieden die
in lange rjjen aantraden om het welkom
te bieden aan de geliefde Koningin, sche
nen een niet te miskennen protest te
willen doen hooren tegen de optochten
de verdwaasde menigte in de tyden der
beroering.
Neen, de honding jder menigte was
met alleen een demonstratie vau Helde
en aanh&nkeljjkheid, zy was ook eene
demonstratie van protest tegen het ver
ledens, eene stille boloite voor de toe
komst.
En toch de voorbereiding Toor die
ontvangst was zeer stil en eenvoudig in
zjjn werk gegaan. Geen aanplakbiljetten
noch manifesten, geen opgeschroefde
redevoeringen, noch hoogdravende ver
klaringen, neen, slechts eenvoudige,
kalme uitnoodigingen en, de goede geest,
de goede wil der bevolking deed de
rest.
Ddideljjk bleek het, dat de groote me
nigte wmneer men haar eenvoudig de
goede uitspraken van haar hart en haar
verstand laat volgen, gehecht is aan h< t
gezag, aan orde en regel en dat, wan
neer de menigte tot verzet en losbandig
heid overlaat, dit het gevolg is, niet van
eigen inspiratie, maar van de misleiding
door de verkondiging van allerlei dwaze
en opgeschroefde denkbeelden te weeg
gebracht.
ledereen, die in dese dagen van kalme
vreugde Amsterdam heelt bezocht, moet
z'cb wel de vraag hebben gesteld: «Maar
is dit nu hetzelide volk, dat ruim een
maand geleden door eene voor Amstsr-
dam vrjj sterke militaire macht moest in
bedwang gehouden wordeu
En ook«maakt dit volk den indruk
zoo vertrapt en vertreden, zoo uitgezo
gen te worden, als men dat van zekere
zyde voortdurend wil doen voorkomen
Onwillekeurig komt men dan tot de
Of ik vuur heb? O, nichtje is sta in
lichtelaaie! zeide Gert zuchtend.
Fransje kijkt hein ernstig onderzoekend
aan. Zijne Majesteit moest zjjn luitenants
overtuiging<Dit volk was misleid en
opgeruid met bedoelingen, die zeker niet
tot het heil des volks strekten. Nu ver
toont het zich iu zjjne betere gedaante.
Nu staat het daar, alsof het zeggen wij
de «Majesteit, wjj komen tot U om
bljjk te geven van onze liefde en ver
eering, maar ook om te toonen, dat wjj
het gezag ei kennen en gehoorzamen
willen aan de door God gestelde -over
heid, dat wjj ons gelukkig en tevreden
gtvoe'en onder Uwe Regeering en dat
wjj bereid zjjn die Regeering, dat gezag
te stennen met al de kracht, die in ons
li.»
Dat behoeft nu volstrekt niet de be-
teekenis te hebben, dat datzeltde volk
niet binnen de grenzen der wet zal stie-
ven naar verbetering van zjjn toesta id,
waar die nog te ve: beteren is,dat het
niet nog sommige grisven heeft, die nog
kunnen en moeten weggenomen worden,
maar hetdeeft tebeteeken en «Wjj wil
len niet langs den weg van wanorde en
geweld, ons doel bereiken wjj willen
er naar streven langs eerljjken en wet-
teljjken weg, erkennende het gezag, het
verschil van standen in de maatschappij
en vertrouwende op de hulpen den steun
van hen, die boven ons gesteld zjjn.»
Op hare verschillende rjjtoeren het ft
de koninkljjke familie ook bjj voorkeur
de volksbuurten bezocht en zich vol
strekt niet bepaald tot het bszoeken drr
meer aanzienlijke stadsgedeelten.
En overal was de ontvangst dezelfde;
overal vreugde en hartelijkheid op
alle aangezichten, nergens een weer-
Wel een bewijs van hetgeen wjj be-
wterden, dat de dagen van de Goede
Week voor goed tot het verledene die
nen te behooren e dat verreweg het
grootste gedeelte der bevolking duidelyk
atkeurt, wat toen is geschied eu een
verbetering van zjjn lot ver-
mo
wacht van eene meer bezadigde en
waardige bonding.
In de Fransche Kamer van afgevaar
digden heelt de minister Combes har
de verwijten moeten hoo ei over zjjn
ZOOQ Edgar Combe* wegens zwen-
delary. De Minister liep woedend op dea
afgevaardigde F 1 a n d i n toe, hem drei
gende met woorden en gebaren, <>mda
F 1 an din inlich iugen wil geven over
een schandaal, waarin E dgar Com
bes schijnt betrokken te zijn.
Inmiddels maakten de socialisten een
tegen brandschade doen verzekejen, zegt ze
^Gert vergat de rol die hij te spelen had
en lachte luidki els.
Fransje gaapt. Vertel me eens een leuke
geschiedenis, boy. Iets van zeeroovers en
Chineezen, daar houd ik het meeste van.
Gert steekt een nieuwe cigarette aan, met
geweld tracht hjj in de vereischte s emming
te komen. Hjj moet van deze ge'egenheid
gebruik maken.
Och, Fransje, daar staat mijn hoofd
heelemaal niet naar, juist alsot ik slechts enkel
en alleen lyrisch» gedichten zou kun-en
reciteeren. Zal ik dat eens doen
Dank u, ik ben al misselijk genoeg!
Dat wil zeggen pardon als ge er lust in
hebt vooruit dan maar. Kent ge waar
achtig zulken sentimenteelen nonsens van
buiten
Maar Fransje, (lat spreekt bq yerliefde
menschen toch Tan zelt. VN at ligt er niet een
troost in de gedichten ran Heine I
Vooruit din maar, laat me eens hooren1
Gert raakte in verlegenheid, er valt hem
geen enkele in die in de gegeven omstandig
heden van pas is. O I G oddank daar schiet
er hem een te binnen. Hij zet ecu zoo senti*
menteel mogelijk gezicht, en begint met veel
pathos
«Es fiel ein Beii in der Fiiihlingsnacht
'k Heb 'm li oren vallen! I zegt Fransje
met niet minder diep gevoel, en beiden
proestten het uit van lachen. Neen, hjj kon
onmogelijk in de ereisclite stemming komen.
Fransje we pt hem haar afgebrande cigaret e
naar 't hoofd en ro ptVt illen we spelen
Best, willen we Tennis spelen
Neen, ik heb er toch eigenlijk geen
lust in, ik ga eerst ratelslang spelen I
Allemachtig, hoe doet ge dat
Dat is realistische nabootsing der natuur,
zeide Fransje, zich uitrekkende, men rolt
zich na tafel als een slang in elkaar en her
kauwt. En st aks ga ik d» nieuwe vossen af
rijden, g at ge dan mee
Gert wordt zenuwachtig. Hjj verbeuzelt zijn
tjjd. Nog één aanloop. Hij moet overwinnen?
Och Fransje! zucht hij.
Verbaasd kijkl ze op.
Wat scheelt er aan
Fransjeherhaalt hjj, smeekend haar
hand vattende. Och, als ge slechts wist hoe
't met mij gesteld is.
Daar richt zij zich eensklaps op, ziet hem
diep iu de oogen en fluistert
Gjj ook
Hij werd moediger Dierbaarste Fransje,
begrijpt ge wat ik ljjd
Zij leg baar 'hand. op rijn hoo'd en knikt
hem bemoedigend eu bevestigend toe
Volkomen 1 Geheel en alMij is het ten
minste allerellendigst te moede.
Allei ellendigst
Zij leunt het hoo'd tegen zjjn schouder.
Ach Gert, het is veel te veel geweest, we
helsch leven, zoodat een der afgevaar
digden uitriep't is hier geen Kamer
meer, 't is een beestenspel.
F 1 a n d i n v legde den Minister die
zjjn familie niet wilde laten beleedigen
toe: <ik kan inlichtingen geven, en ik
vraag niet beter dan als getuige voor
het gerecht te verschijnen,maar 't schjjnt
dat het Ministerie van geen gerechtelij
ke tneschenkomst houdt.
Verscheideue leden der rechterzijde,
lieten z«eh niet oobetnigd door Oom-
bes er op te wjjzen, dat hjj en zjju
zoon, beter zouden doen hunne beschul
digers voor de Rechtbank te dagen, waar
bewjjzen overlegd kunnen worden of
Edgar Combes, schuldig is of niet.
De Times Correspondent te St. Peters-
burg bljjkt het bont gemaakt te hebben
tegen de Russische regeering. Zyn uit
zetting heeft bjj te wjjten aan zyn vij
andige houding tegenover regeeringsper-
sonen en wegens het verzinnen van on
ware berichten, en voorts omdat zyn
toon zoo vyandig is tegen de regeering,
dat deze hem niet langer kan dulden;
hoewel zy weet, dat deze uitzetting de
Engelsche pers woedend zal maken, be
sloet Rusland de Times ai te straffen.
De Tim «-correspondent deelt over zyn
aanhouding en verbauning mede, dat de
Russische regeering aanvankelijk wei
gerde, den corrèspondent met zyn vronw
te laten spreken, ook mocht hy geen on
derhoud hebben met den Eugelschen ge-
zsnt.Later liet de regeering zich overhalen,
den maatregel te verzachten tot vrjjwi!lig(
vertrek binnen drie dagen.De {Engelsche
gezant deeldedencorrespondentdestrekking
mede van een gesprek met den Russischen
minister van binnenlandsche zaken. Deze
had gezegd, dat de uitzetting van den
correspondent riets te maken had met
het, onecht verklaarde, vertrouweljjk
ambtelijke stuk uit Kisjinede Times
heeft overigens reeds verzekerd, dat zy
dit niet van haar correspondent had.
Deze laatste zou dan verbannen zyn we
gens zyn valsche berichten en ook om
de anti-Russische houdiug zjj oer redactie.
De correspondent zal wel de zondebok
zyn voor hetgeen de Timis in de oogen
der Russen misdeed.
Er bestaat veel kans, dat de Macedo
nische troebelen Bulgarye in een oorlog
wikken met Turkjje, omdat de Bul gareu
den opstand hebben geste and.
Aan de Bulgaarsche officieren wordt
geen verlof meer gegeven en de reserves
van het Bulgaarsche leger zjju onder de
wapens geroepen.
Uit Kondantinopel verneemt Oent>*l
Aows, dat de voorstellen van Natsje-
w i t s j omvatten de benoeming van meer
vreemde consuls in Macedonië, vau een
christen-inspecteur voor het toezicht op
de hervotmingeD;] van een specialen Bul-
gaat «chen commissaris die met de Turksche
regeering toezicht op de invoering der
hervormingen houdt.
hebben ons allebei ziek gegeten. Het was te
veel ijs. Eeste, goede kerel, kom mee, we
zullen bij moeder een bruispoedcr gaan hilea,
dat helpt!
Geit Hee't een gevoel alsof hij onder een
douche stsat. Toen barstte hij nogmaals in
barteljjk lachen los. Neen, het is, met deu
besten wil ter wereld, niet mogelijk haar een
lie'desverklariug te maken.
Ui stekend, uitstekend "en bruispoeder!
juicht hij, en Fransje is ook weer heel
fideel, zjj neemt z ,n arm en beiden wan
delen overgelukkig, en in 't geheel niet ver-
]0o'd naar het slot terug.
Nognimmer waren de inwoners van Anger-
wies zoo opgewonden geweest als heden. Er
was dan ook iets ongeloofeljjks geschied. Des
morgens vroeg had de Niedeksche equipage
door Angerwies1 straten gerold, en had voor
de huizen der notabelen stilgehouden. Frie-
drich, in prachtige livrei gekleed, was van
den l ok gesprongen, en had telkens onder vele
strijkages, den respectleven (hnisheeren een
grooten, mee lak gesloten brief overhandigd.
Met vrees en angst werd de bi iet eeis
aangeplakt dan eindeljjk met bevende vingers
verbroken," en niemand kon zjjn oogen ge-
looven, als hjj de gedrukte woorden las
Willi bald, Fijksgraaf van N'edeck eu
Johanna, Bjjksgravin van Niedeck, hebben
de eer u uit te noodigen ter bqwon'ng
het diner op 2± Jvni a,s, des namiddags
6 uur,
Worut vervolgd)-
