No. 5409
Donderdag 4 Juni J 903,
28ste Jaargang.
ïïagBlaó voor ciïïooró' en SBuiè'&Lollanó.
Socialistische Poëzie,
*&ia is óe erfgenaam
BIiVfJBJVLA NI)
BUREAU 3t, Jansstraat. Haarlem
Frankrijk.
Duitschland.
Engeland.
Rusland.
Kerkvervolging in Frankrijk
<L>
lUmERSCHi C0UR4I1.
ABONNEMENTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Toor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
PBIJS DEB ADVERTENTIE»
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiea Contant,
50 Cent*
7>A
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PuhlicitéEtrangère
G.L. DA ÜBK 4- Co JOHN., b. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
Socialisme en' poëzie!? Hoe komej
deze nu in eikaars gezelschap?
Socialisme, hetevaDg-lie van ontevre
denheid en haat. Poëzie, de uiting van
liefde,
Socialisme en poezieMaar hoe
Heelt het socialisme ook éen onderwerp
aan te wjjzen, waard door een d'chter
bezongen te worden
«O Poezy, hoe liefljjk is uw tred
Maar het socia'isme heeft niets liefe
lijks. nuts dat het oor streelt, dat het
hart verheit, den rnensch in geestelijken
zin meer mensch doet zjjn.
Lees Vondel en Bilderdjjk, Thjjm en
Schaepman, en ge leeft mee met den
dichter, die een nieuwe wereld voor u
scheptgesterkt naar den geest, legt ge
de onsterfelijke verzen dier meesters ter
xjjde.
Maar Socialisme en Poezie.»
En toch er is dezer dagen een «So
cialistisch Liederenboekje» verschenen,
verzameld door Stella en Henri Po-
1 a k.
In een «Woord-vooraf» wordt gezegd,
dat het doel der uitgave is eene kleur-
Iczing aan pai tjjgenooten aan te bieden,
«klassieke liederen der socialistische be
weging.»
«Klassiek»
Als we van klassieke poezie hooren,
denken we aan de oude Grieksche en
RomeinBch dichtersaan Vondel, op het
hooren van wiens naam de polsen zicht
baar zwellfn van het warmer kloppend
bloed... aan zoovele onsterfelijke d'chters
en hun liederen, hun zangen, hun treur
spelen.
Maar «socialistische poezie En dan
«klassiek»
Niets kla«sieks is in al de achttien
«verzen», die h.t Liederenboek bevat,
te vinden. J», er is er zelfs niet éen,
dat den naam van gedacht kan dragen.
Zoek geen greintje poezie, geen voukske
vernuft in al dit «maakwerk». Geen ver
helling, geen verbeelding, geen gevoel,
niets van dit alles-
Is het wonder? Kan poezie, de lief
lijke, de reine poezie gevonden worden
bjj 't socialisme, dat voor en boven alles
ishet evangelie van den haat en de
ontevredenheid
Men wordt naar van de eentonigheid
der onderwerpen. Da «dichters» der lie
deren, hoezeer zgn zjj beperkt in han
gezichtsbedrog, 't Is immer und ewig de
maatschappij bestaat uit twee helften
EVIL L~Ë TON,
58.
Vervolg.)
Ieder wien het aanging wreei zich de oogen
uit, men vergat te antwoorden, totdat Friedrich
een eenigazins ongeduldig: verzoeke gunstig
antwoord, deed h oren.
En dan legde de aanstaande gast aan de
tafel op Niedeck half smeekend de beide
1 rnnden op de rijk gegalonneerde schouders
v»n Friedrich en fluisterde op verschrikten
toon 7eg ons toch eens wat dat beteekent.
Wat zal er gebeuren?
En de'tig luidde het antwoordEr zal iets
zeer bjjzouders gebeuren. Mijnheer de graat
zal den toekomstigen beer van Niedeck be
noemen. U moet vooral in groot ornaat ver
schijnen.
Mijnheer Wulff-Dietrich?! Zeg eens,
Friedrich, dan komt de jonge graat toch
zeker zelf ook?
De gansche familie komt, ook mijnheer
de kamerheer Budiger en zjjn vrouw.
Een kreet van verbazing ontsnapte aller
lippen.
Friedrich, mensch, hebben die twee
zich dan verzoend
Dat zal wel zeide de oude. Mijnheer
de graaf Wulff-Dietrich is nog onlangs met
de kapitalisten eu de schamelen, alias de
uitzuigers en de uitgezogenen, de ver
drukkers en de verdmkten de heeren,
«die zich 's morgens lang rekken,» en
de werkman, die zich voor den vads'gen
heer «roeit».
Over één ding moet men verbaasd
staan hierover, datmen sl die afge
zaagde onderwerpen in poezie weet te
brengen. Maar het is er dan ook poe ie
naar i Hetzjj «de proletariërs van alle
landen» tot éenen machtigen etrjjd wor
den opgeroepen, hetzjj de marsch «van
act turen» wordt aangeheven, altjjd zjjn
en bljjven het de tyrannen en barbaren,
alias de werkgevers, die licht, lucht eu
leven hebben verpest.
En toch, wie weet of G o r t e r en
Van D ey s s e I, aan wie deze «klassiek»
poezie is opgedragen, straks nil t gewagen
van wondere artiesten», van ware dichters
die «ons volk leereD zingen»
Geen poezie, wel afgezaagde thema's.
Men zou in dit bundeltje verwachten
actueele «liederen.»
Maar ze ontbreken.
Geen strjjdzang tegen de «vervloekte»
spoor wegmaatschappjjengeen lied der
bajonetten of: de martel aren, het zaad
van het socialisme geen «Te Wapen»
tegen bankbiljet en brandkast, Bjjbtl en
Wierookvat geen.,klacht op het af
sterven van «Toontje solidair», in den
aanvalligen leeftijd van twee maanden
en zes dagen.... niets van dit alles.
't ls de oude kost, 't zjjn de banaliteiten
uit de socialistische pers, maar in rjjm,
iu kreugel rjjm. 't Is vaak poezie van
den «Karreman», den «Lintaarnopsteker»
den ouden «Torenwachter,» den «Asch
en vuilnisophaalder.» De beelden deugen
dikwerf niet, de vergelijkingen gaan
mank....
Geen verdere beoordeeling.
Socilalisme en poëzie
Kan ééae der muzen hrt uithouden
in het gezelschap van den «dichter» die
zjjn «klassieke poezie» uitstottert met
van haat en njjd trillende lippen? Mair
dan de muze der poezie?
Socialisme en poezie, zij kunnen niet
sameDgaan. Haat en lit f Je, sjj kunnen
elkaar niet verdragen, Poezie is liefje,
is schoonheid, is muziek, is welluidend
heid, is al wat den mensch verhef', hem
meer en meer leert leven, leven voor
zjjn Schepper, voor zjju evenmensch.
Maar socialisme? Geniet, wat de aar
de u oplevert, zoek uw troost, uw ge-
nut, uw geluk in de aarde en haar schat
ten. Zoo predikt het socialisme.
«O poezy, hoe litfljjk is uw tred,»
ons langs den Rijn op reis geweest, en
men mompelt zoo iets ons gravinnetje
Fransje is nog wel wat erg jong, maar een
verloving kon er toch wel gevierd w rden.
Verloving Verzoening Aiigerwies was
één en al opgewondenheid. Zonden de slechte
tjjden voor Angerwies nu toch eindelijk
een einde nemen
Alle huisvaders verkeeren in een roes, en
terwijl de ijverige huisvrouwen de beste
kragen en halfhemdjes voor de groote gebeure
tenis gereed maakten, was men ook p Niedeck
druk bezig met allerhande toebereidselen voor
bet feest.
Paronesse Von Nordlingen zat echter geheel
ter neder geslagen in haar ka uur. Gert had
'aar verzekert, dat het bepaald onmogelijk
was om Fransje een liefdesverklaiing te doen,
zij lenam hem iedere gelegenheid daartoe.
oonde duidelijk dat zij er niet van gediend
zou zijn, en hij kon zich toch niet blameeren,
loopen geWeld Cen blauwtie te S8an
a was bijzonder kalm. Een g lukkig
lachje verhelderde haar gezichtje. Gert legde
zjjn hand op h«ar en trok haar met zich
mede naar buiten,
Pia 1 ge hebt gisteren zoo lang met
Fransje gesproken, hadt ge het soms over mij
Met st 'len'e oogen knikte zij hem toe
Ge zult haar winnen, Gert, zij bemint Wulff-
Dietrich niet, en heeft plechtig gezworen, éat
zij hem nooit zou trouwen
M ar dat sluit nog niet in, dat zij dit
met mij doen wil.
maar bjj het socialisme zjjt ge niet thuis.
Gjj, muze der poezie, gjj roemt de
aarde als een bloemenhof, gp zjjt de
fee uit het sprookje, die alles met haar
tooverstaf aanraaktgjj kunt het socia
lisme niet dienen. Gij di ent de liefde en
veiafschuwt den haat. T. C.
Gelijk hier hieldeu ook te Pa-jjs de
vrjjdenkers en anarchisten huune bijeen
komsten, maar aldaar met kenneljjk
voornemen eene betooging tegen den
godsdienst te houden langs de straten.
De politie echter was er handig bjj en
dreef hier en daar de bende uit elkan
der. Sebartiaan Faure, de anarchist,
plaatste zich aan het hootd eene bende
revolutionnairen onder welke ook de 'af
gevallen abbé Chsrbonuel behoorden en
beklom in den Faubourg des Temple
eeue bank om eene redevoering te liou-
deu tegen de godsdienst maar weldra
werd de betooging uit elkander gedre
ven ook in den Gymnase Delsahit in
de straat Maltan waar 2Ïj toen w lden
manifesteeren, werden zjj uitgedreven,
zoo haast de eigenaar Ternam, niet wat
voor kerels hjj te doen had. Toen naar
de Bourse die Travail waar afgevaar
digd! n uit België leden van «Vooruit»
te Gent onder welke Anseele, zouden
verwelkomd worden. De zaal was vol
vclk.
De Belgische volksvertegenwoordigers
Anseele nam het eerst het w. ord. doch
nauwelijks begonnen, werd bjj duchtig
door de anarchisten uitgejouwd; dezen
laatsten overschreeuwden met de kreten.
«A bas la calotteWeg met de volks
vertegenwoordigers Daar Anseele wilde
voo tspreken met de verklaren dat men
de overheersching van het werkvolk in
de plaats moet stellen van de overheer
sching der burgerjj, grotesteerden de an
archisten en maakten een rumoer dat
hooren en zien Tergingen. Wjj willen de
overheersching van niemand, huilden zjj
de volstrekte vrjjheid van iedereen dat
willen wjj
Vive la Sociale waagden het de so
cialisten te antwoorden, terwjjl de ande
ren Vive l'Anarchie 1 riepeD. Weldra
werden socialisten en anarchisten hand
gemeen en de tribune door deze laatste
iDgenomen. De lessenaar van den voor
zitter werd met de bel. die vier of vjjf
kilos weegt in stukken gedageD. De
anarchist Jauvion klom op een bank en
riep dat de vrgmetselarjj zoowel als al
de godsdiensten moeten afgeschaft wor
den. dat men de «roodrokken» (de rech
ten) zoowel als de «zwartrokken» (de
priesters) moet vervolgen, dat men zoo
wel den driehoek als hit kruis moet
verbrjjzelen. «Als wjj de zaal verlateD,
riep hjj verder, moeten wjj ons gedra
gen sis echte anrrchisteo!»
Natuurlek sluit het dat in. /ij ke t
immers geen enkelen heer behalve Wul'f-
Dietrich en u.
Hebt ge er haar direct na r gevraagd
Pia boog half verlegen het hoofdje.
Ja, zoo indiscreet ben ik geweest. Ver
geef 't a ij, beste broer.
Barmhartige God I en wat heeft zs
g zegd
Zij smeekte mij, thans nog niet op ant
woord aan te drin.en. Dond rJag zou alles
n ar wensch geschiet worden. Als gij dan,
na het diner, uog lu-l hadt om haar tot uwe
vrouw te nemen, dan mocht gjj gerust aan
zoek om haar hand doen. Zeg nu z lf eens
of dit niet juist zoo g ed is sis een jawoord!
Zenuwachtig trok Gert aan zjjn snor. Hjj
drukte zijn zuster de hand en ging naar de
[eur- Ja, nu is de teerling waa ljjk ge
worpen, zeide hij.
Pia bleef alleen achter en staarde in ge-
dachten naar de bloeiende heesters rondom baar.
Thans zou alles goed worden. Zij kan boete
doen voor wat zij verkeerd gedaan heeft.
Voor hem' voor VVultf-"ietrich zal 't gduk
onverdeeld zij t j het erfgoed is en b 1 ij f het
zware gewicht, dat haai lie de verhindert
zich tot adelaarshcgte ts verheffen.
Pia heeft noo t veel om geld of goad ge-
g ven. Oeh, dat Wul f-Dietrich de rmste
nian onder de zoi ware. Hoe gelukkig rou
z j wezen, wanneer bij de onbemiddelde en
eenvoudige houtvester Hellmuth ware sebleven,
daeerst zou zij hem geheel en al kunnen
tooneu hoe li f zij hem b d.
De vechtpartijen duurden middelerwijl
voert en weldra zag de zaal er uit als
een echt slagveld. Een Belgische socia
list werd duchtig toegetakeld. De man
nen van Vooruit vondeu, dathette warm
werd en eeu hunner riep in 't vlaamsch
zjjne gezellen toe, dat zij vertrekken
moesten om zich naar eeu concert te
begeven dat te hunner eer ergens gege
ven werd.
Kort daarna verlieten de anarchisten
en de Fransche socialisten, te midden
van het grootste gedrang, ook de zaal.
Zjj botien op eene aauzienljjke politie
macht, die hen in groepen van vjjftig
tot zest'g man wilde verdoelen. M. Fri-
bourg gemeeiteraadslid te Pargs, die pro
testeerde, werd aangehouden, de socia
listen wilden hem uit de hauden halen,
doch zij hadden af te rekenen met de
ageuten die zoo krachtdadig .handelden
dat zjj het niet spoedig zullen vergeten.
Tien hunner werden iu hechtenis geno
men.
Op den boulevard Magenta wilde de
socialist K e i s s van op het terras van
het Cafe du Tamboer meeting honden.
Een agent wilde hem doen zwjjgen, doch
kreeg voor alle antwoord een bierglas
tegen het hootd. Eene sterke afdeeling
agenten kwamen hunnen makker ter
hulp en namen stormenderhand het kof-
ii ihuis in.
Op een oogwenk waren tafels en stoe-
leu omgeworpen de spiegels werden ver
brijzeld en de agenten sabelden dacht ig
tusschen de socialisten die zich in het
koffiehuis bevonden. Na drie of vier
krachtdadige chargen was de politie
meester van de plaats. R e i s s het ge
laat. gaDsch bebloed, werd opgeleid.
Esnige politieagenten en een dertigtal
socialisten werden gekwetst. Talrjjke
aanhoudingen werden nog op straat ge-
Ja in De republiekeinscbe wacht te
paard kwam aangerend en kon slechts
met de groctste moeite de straat ontrni-
mei waar i'e woeliDg ten toppunt ge
stegen was. 's Avonds moetten de Bel
gische socialisten van Vooruit naar dm
Cirque d'Hiver gaan. Men verwachtte
daar nieuwe onlusten, doch dank aan de
maatregelen door de politie genomen, is
alles er ru tig afgeloopen.
't Is een lief volkje die socialisten en
anarchisten als ze aan den gang zjjn en
een aardige ontvangst, die zij hunnen
b oedersuit Belgie bereidden.
De Duitsche Keizer heeft slle praat
jes die loopen over oneenigheid tusschen
hem en den erfprins van Saksen Hei
ningen te schan e gemaakt, door den
Prins te beroemen tot Inspecteur-gene
raal van de 3e legerafdeeling welke in
spectie omvat het 5e en 6e korps Pru;-
sische troepen en het 12 en 1 e, waar
toe de Saks'sche regimenten behooren.
Vroeger bekleedde koning George
ran Saksen dit opperbevel. Men herin
nert zich hoe de erfprins van Saksen-
Meiningen onlangs zgn on'slag ram als
Aan zichzelve of aan haar trots denkt z«j
echte' niet meer. Fransje's eenvoudige woorden
hadden eeD diepei indruk op haar gemaakt.
Wat is haar eigen nietig pcrsoon'je tegenover
het oudste geslacht van het land. Zoo iets
ma; aan geen meisjesgril opgeo'ferd worden.
Dat het niet haar bedoeling geweest is om
uit haar zestien kwartieren een gravenkroon
te smeden, dat weet Wulff-Dietrich. Neen,
zij verlaagt lich thans niet, als zij nu het
voortbestaan dor graven vin Niedeck enkel
en a'leen van haar afhangt de hand ter
verzoening uitsteekt. Zjj bemint hemHaar
liefde heeft over trots en hoogmoed gezege
vierd.
De gewichtige dag is aangebroken Het is
een heldere, warme zomerdag. Het eerste
ontbjt gebruikt men ii de wapenzaal, onder
wier hoog door zuilen gedragen gewelf niets
van de hitte te bespeuren is. Het gesprek
is bijzoneer levendig Fransje is overmoeiiger
d n ooi' en schijnt van ngeduld td vergean.
Reeds 's morgens vroeg bad zij Pia's banden
g grepen en haar toegefluisterdZjjt ge
nu niet blij dat Wulff-Dietrich komt?
Pia's stralende oogen hadden het »ntword
gegeven.
Ge zult u geen ïvan beiden in mjjn
vriendschap bedrogen vinden, bad Fransje
gezegd, en toen was zij weggeloopen, teneinde
freule Aurelia een met opzet daartoe gevan-
I gen kikvorsch, verradelijk achter in den nek
1 'e stoppen.
Aurelia je kromt en wringt zich in aPe
mogelijke bochten. Franje's uitgelatenheid
commandant van het zeede ^legerkorps
on welke geruchten daaraan werden vast
geknoopt.
De wande lwedstrjjl der Engelsche da
mes neemt in omvang toe. Niet minder
dan 150 Londensche kellnerinnen, wan
delden van de Beurs te Louden om het
hardst naar Mable-Arcb, de bekende
marmeren poort den ingang tot het Hy-
de-park. Zjjj waren allen in het zwart
gekleed, met een stroohoed op en eeu
wit smulletje voor. De meisjes die den
wedstrjjd meemaakten hadden veel be
kijks.
De feestviering van het 200-jarig be
staan van de stad St. Petersburg geeft
menige gelegenheid tot harteljjksheidswis-
seling tusfehen Russen en andere natio
naliteiten. Op een schitterend feestmaal
in het oude Menschikofpaleis te Peters
burg, waar de gemeenteraad recipieerde
en 1200 genoodigden aanzaten, waren
de vertegenwooidigers van tal van Rus
sische en Europeescbe gemeentebesturen
aanwezig, eu hier voerden o.a. het woord
de burgemeesters ran Berljjn, dr.
Kirschner, en van Parijs, Deville,
Door de deputatie uit den Pargschen ge
meenteraad werd aan Czaar en Csarina
namens de stad Parjjs een zilveren beeld
aangeboden voorstellende de stad aan de
Seine.
't Begint er nu ernstig toe te gaan in
Fraukrjjk.
Tegenover de vastberaden houding der
Parjjzer katko'ieken, durven de socialis
ten en goddeloozen de goddelgke dien
sten niet meer gaan stooren. Zondag
heeft er in de kerken te Parijs geene de
minste rustverstoring meer plaats gehad.
Ook te Duinkerken lieten de katho
lieken zich niet afschrikken.
Daar moest Maandag eene groote pro-
«essie uitgaan ter eere ran O.L. Vrouw
ter Duinen. Zaterdag was de Prefect van
het Noorddepartement naar Dninkerka
gekomen en hg wilde aan tien bisschop
pen, die er van de regeering de toela
ting niet voor bekomen hadden, doen
verbieden deel te nemen aan den gods-
dienstigsn stoet. Hjj wilde ook het eere-
geleide van mjjnwerkers, met pieken ge
wapend, doen afschaffen.
Na een onderhoud met Mgr. S o n-
n o i s, aartsbisschop van Kamerr jjk,
heett het gemeentebestuur van Duin-
kerke aan den Prefect geantwoord dat,
indien aan de bisschoppen verboden werd
aan de processie deel te nemen, deze
niet zou uitgaan.
Twaalf bisschoppen waren te Duin
kerks aangekomen om aan de plechtig
heden deel te nemen: de aartsbisschop
van Kamerjjk de bisschoppen van Quim-
per, Evrei x, Mons, So'.ssons, Amiens,
Chartres, Atrecht. Jericho, Lucon, Nan
cy, Aix en Lydda. De meesten verklaar-
duur voort. Gert werd voortdurend met ver
liefde blikken veivolgd.
Friedrich treedt binnen en reikt op een
zilveren blad, de aangekomen brieven, die
graaf Willibald gaarne aan de ontbijttafel door
kijkt.
De anderen spreken intnsscben levendig
voort.
Eensklaps dreunt er een slag op tafel waar
de kopjes van riukeleu.
Fransje 1 schreeuwt de graaf Fransje!
Het bakvischje had juist haar lieven neef
Gert zjjn kopje tot Ban den rand toe met
klontjes gevuld zonder dat deze het bemerkt
had.
Verschrikt kijkt zij op, e.i staart haar va-
dei aan evenals aller oogen zich verbaasd op
hem richten.
Kinderen een verrassing zegt hij
eindelijk. Daar krijg ik een briel van mijn
zaakwaarnemer uit de residentie, die mij het
volgende mededeelt:
Luitenant Von Runow, die vjjf-en-tsin-
tig jaar geleden zjjn ontslag nam, om in
Spaanschen dienst te treden is sedert drie
da3en in het vade-land teruggekeerd. Von
Bunow trouwde eeuc gravid Pasqual y Nlar-
tinez, dochter van den hettog Oscar. Uit 't
huweljjk zijn zeven kin leren geboren, zes
dochters en één zoon, de oudste dochter is
met een Spaanschen Grande getrouwd, de vjjt
andere, van 17 tot 6 jaar komen met de
ouders terug.
(Wonif iepeolgd),
