No. 5412
Maandag Juni 1903
28ste Jaargang.
ïïagBlaó voor %3fSooró- on Suió'Jiollanè.
Wettelijke drankbestrijding.
is óe erfgenaam
BUITENLAND.
Rusland.
België
Zuid-Amerika
Duitschland.
Italië.
Kerkvervolging in Frankrijk.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen,
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
BUREAU St. Jansstraat. Haarlem
PBIJS DER ADVERTENi IEN.
Van 16 regels50 Cent*
Elke ragel meer7%»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
AGITE MA NON Al IT ATE.
Hoofdagenten voor liet BuitenlandCompagnie Génerale Publicilé, Etrangère
G.L. DA BE Co JOHN., bJOJ\ES SuccParis 316»'» Faubourg Montmartre
Onder de wetsontwerpen, die verinoe-
deljjk nog dit jaar bp de Kamer zullen
inkomen, noemde de Stand., die het wel
weten kan: de Drankwet. Naar bekend
is, moet de bestaande drankwet vöar 1
Mei 1904 worden herzien, zoodat de aan
kondiging niets verrassends heeft. Maar
wjj zijn toch wel nieuwsgierig naar wat
de Regeering doen zal: of zjj gewoon
wil voortbouwen op het bestaande sy
steem, dat vermindering der drankgele
genheden beoogt, dan wel een anderen
weg uit wil, die beter naar het doel der
drankbestrijding voert.
Dat de bestaande wet in dit opzicht
goed voldoet zal niemand beweren. Eer
stens is het aantal vergunningen nog
maar eventjes 8000 boven het wetteljjk
maximum tweedens is het drankgebruik
volstrekt niet verminderd in verhouding
tot de afname van het aantal herber
gen. Sinds de invoering der wet (1 Mei
1881) is het aantal drankgelegenheden
zien verminderd met een derde van 32000
t0t 24000. Het drankgebruik is echter
in die jaren slechts afgenomen met bjjua
een negendevan 9.1 tot 8.2 liter hoold.
Duidelijk blykt, dat de drankliefhebbers
hun «heelen» en «halfjes» best weten te
vinden, dat zjj er graag een eindje ver
der voor loopen. En wat de invloed der
wet op die toch al geringe afname nog
kleiner doet bljjken is het omstjotelyk
cjjfer der statistiek. Deze leert, dat in de
eerste jaren van de werking der drank
wet, toen «nieuwe bezems nog schoon
veegden», het drankgebruik stillet
jes bleef stjjgen. Eerst na jaren kwam er
stilstand en vermindering, toen n.l. de
particuliere drankbestrijding meer en meer
veld won en haar inv'oed deed gevoelen
op de zeden des volks.
Nu zal men misschien zeggen, laat de
Regeering het over den anderen boeg
wenden en een ander systeem van drank»
wetgeving beproeven. Deze raad is goed,
maar goedkoop, want de drankwetge
ving in Europa en Amerika toont aan,
dat geen enkel systeem baat. Verhoo
ging van accjjns of draukbel rating b.v.
heeft nog nergens het drankgebruik ver
minderd, zelfs niet in Fiankrjjk, waar
na 1870 de accijns opeens zoo kolossaal
werd verhoogd voor de betaling der oor
logsschatting. In den eersten schrik voor
den hoogeren prjjs d r dranken trad
weliswaar verminderiug in, maar spoe
dig ging de verhooging van het drink-
percentage haat oude gangetje. Monopc-
P EO ILLKION,
61.
Vervolg.)
Terwjjl alle aanwezigen luide en in de
grootste opgewondenheid met elkaar spraken
keek Willibald zjjn neef diep in de oogen
en vervolgde fluisterend en met zenuwachtige
gejaagdheid
Ik wil in dit uur waar zijn tegenover
u, Rudiger. Ik heb u gehaat ja gehaat zoo
lang ik u ktn. Het was niet al'een voor
zichtigheid en wantrouwen dat mg het bestaan
van mijn zoon voor u verborgen deed houden,
Gjj wildet mij t't een tedelaar maken, mij
in een krankzinnigengesticht opsluiten, daar*
voor wilde ik u wederkeerig te grcnde richten.
Dit was mij des te gemakkelijker omdat ik
zag hoe gjj, vast op de er'enis rekenende, uw
vermogen verkwisttet, hoe Hartwig daarop
houwende, schulden op schulden maakte.
Gods wegen zjjn wonder' aar. Hg spreekt
Mijner is de vergelding 1 Mij is de wrake.
Sedert ik uwen Wuift-Dietrich leerde kennen,
hoogachten en liefhebben, is bij mg alles
anders geworden. Mijn bes'e Frans heeft er
veel, zeer veel toe bijgedragen, om mijn haat
in vriendschap te veranderen. Alles zal van
nu aan vergeven en vergeten zjjn, ter wille
von Wmlrt'-Dietr'eh.
lie-systemen helpen ook niet. In Rusland
b.v. en in Zwitserland (waar de Staat,
ter voorkoming van fraud», zelfs dislil-
leeit) is het monopolie van grooten in
vloed op de Schatkist, die er steeds
hooger baten uittrekt. Het beroemde
«Gotbenburger-stelsel», dat in Zweden
bestaat en hierop berust, dat de exploi
tatie van de drankgslegenheden niet aan
tappers individueel maar aan maatschap
pijen wordt opgedragen, die de tappers
aanstellen en een deel van de winst moe
ten efstaan voor het algemeen welzijn,
dat stelsel is inderdaad in zooveire gun
stig voor bedoeld welzjjn, dat het daarvoor
een goede bate biedt.Maar op vermindering
van het krankgebrnik wijst dit niet. «Lo
cal option,» welk stelsel in Noorwegen en
verschillende Noord-Amerikaansche Sta
ten in werkiüg is, voldoet beter. Het
bernst trouwens hierop, dat elk stad, die
zulks verkiest, bjj algemeene stemming
kan uitmaken, of er herbergen in de ge
meente mogen zjjn, ja dan neen. Aanga-
de vrouwen mogen meestemmen is er
speciaal in Noorwegen, menige stad, waar
geen drankgelegenheid wordt gevonden,
en is in dit land h it aaütal herbergen
ontzagljjk gedaald.
Maar men zal terstond toegeven, dat
«local option» in ous land voor eerst
zoo ooit wel geen kans van slagen heeft,
evenmin als dit zouden hebben de ver-
bodswetten, welke in sommige Ameri-
kaansche Staten bestaan. «Verbonswetteu»
het klinkt wel kras. Haar nu is de wet
geving der U. S. A. van dien aard, dat
alle Staten vrjj doorvoer moeten toest tan
aan eikaars artikelen, zoodat de verbods
leden met leede oogen moeten aanzien,
dat het gedistilleerd, hetwelk de landskin
deren niet mogen brouwen, toch de gren
zen overkomt en zoo de fraude in de
band werk.
Op wetge/end gebied blykt al zoo de
dankbestryding weinig (teekhoudend,
tenzy ze zoo kras wordt toegepast als
in ons land toch niet, kan geschieden.
Onder deze omstandigheden is het alzoo
verklaarbaar, dit wij nieuwsgierig zjjn
naar wat onze regeeriug doe n zal.
Als wij een raad mochten geren zou
het deze drie ledige zijn
lo. men zie af van h;f plan, om die
8000 vergunningen, welke cog te veel
zyo, met gewei 1 te doen vervallen. Waar
met de vermindering der drankgelegen
heden zoo weinig resulsaat wotdt be
reikt, is het o.i. onraadzaam zoovele
particuliere belangentappers uju toch
ook onze medeburgers in hun bsro"p in
geenz'ns misdadig als zjj 't naar behooren
De kamerheer drukte zwjjgend de haiulen
van den spreker, toen zocht zijn oog Wulff-
L'ietrich, die, den arm om //Fransje// geslagen,
in druk gesprek met zjjn nieuwen neef ver
diept stond.
Thans begrijp ik eerst mijn zoon. Nu
weet ik waarom hij er ni t op los wilde
leven! Hjj staat tlaes op eigen voeten.
En hg treurt niet om het verlies van
Niedeck, dat kan ik u verzekere -eide
Willibacl met stralenJe cogen. Hoed af, voor
een man die niet de speelbal van het wispel
turig lot wil zjjn, maar dit integendeel aan
z.n krachtigen wil onderdanig maakt. God
geve, dat Fransje een voorbeeld aan hem
neemt 1 Een geslacht is nog niet ontaard,
aan welks sta-n twee zulke krachtige loten
ontsprongen zjjn
Wuift-Dietrich en Pia hadden nog geen
enkel woord met elkaar gewisse'd. Slechts
eenmaal hadden hunre blikken elkaar ont
moet, toen het jongs meisje ten hoogste ver
baasd had uitgeroepen F ansje dus een Frans 1
Toen had zjj onwillekeurig haar buurman
aangekeken, en hunne blikken hadden elk?ar
veel, zeer veel t ezegdterwijl een zalig gevoel
zich van beiden had meester gemaak'. Toen
was Frans op hen losgestormd en had beider
handen in de zjjne vereenigen toen was
tante Johanna op haar toegetreden, en had
haar met van tranen glinste-ende oogen aan
gekekeu.
uitoefenenop te offsren aan een
zoo zwak werkend syiteem. Men late
de bestaande vergunningen kalm uit
sterven. Maar van den anderen kant
2o. wake ervoor, dat het aantal ver
gunningen ook niet vermeeerdert. De
wet staat toe, wegens «bjjzondere o.ns an-
digheder.» een nieuwe vergunning te vor-
leenen en de autoriteiten zijn er maar
al te grif by om bjj een aanvraag voor
een sociëteit-schouwburg of vereenigings-
gebouw die «byziudere omstandigheden
aanwezig te achten. Dit moet uit zjjn
voor drankgebruik brstaan al gelegenhe
den genoeg. Men geve desnoods het oor
deel over die «bjjzondere omstandigheden»
in handen van de Stater.-generaal en
3o. men bevordere met kracht de drank
bestrijding, die de statistiekea en de
ondervinding bewyzen by slot van
rekening de eenige macht is, die het
euvel van het drankmisbruik op den duur
en bljjvend kan verminderen. Eu op dit
gebied zou de Rsg-e ing inderdaad veel
kunnen voorstellen, dat in de kamers in
stemming zou vinden.
De Czaar van Rusland is voornemens
op zyn reis naar Rome een bezoek te
brengen aan keizer Frans Jozef te
Ween en.
De gravin Lonyay valt haar vader
koning Leopold zeer lastig.
Volgens het Berliner Tageblatt, eischt
gravin Lonyay, een gedeelte der erfe
nis op van haar moeder koningin H e n-
r i 11 e van Belgie, de twist h'erover
met haar vader ontstaan wil zjj door
den Rechter zien beslecht, weshalve zjj
een rechtsvervolging heeft ingesteld. Zjj
houdt staande, dat haar ouders hebben
geleefd in gemeenschap van goederen en
dat de kinderen dus recht hebben op hun
part uit de helft van het vermogen der
gemeenschap. De Koning ontkent, dat hjj
zou zijn getroawd geweest in gemeen
schap van goederen. Koning Leopold
heeft de zaak in hanim gegeven van
zyn advocaat.
Naar de Daily lelegrapli bericht, ztl
koning Leopold van België en be gele -
ding van een aantal beambten van de
Congostaat i j den loop dezer maand naar
Londen veitrekken, om persoonlijk de via-
gen, te bespreken, die zich omtrent den Cod-
gostaat tns-chen Engeland en genoem
den staat hebben voorgedaio. In hoofd
zaak zullen de onderhandelingen betrek
king hebben op het Ladogebiad en het
monopolie in den Congostaat.
Er hebben ernstige onderhandeling/n
Piahad zij gefluisterd, vergeet nooit
wat m n zoon in dit uur voor u geduan
heeft. Begrijpt ge nu alles Bese t ge nu hoe
het met zijn hart gest ld was. Och, Pia,
Frans heeft u zoo innig, zoo met zijn gansche
hart en ziel t emind. Gij waart zijn ideaal,
en wij, zijn ouders, wij zagen, niettegenstaande
het ve schil iu jaren, in u toch z jn toe
komstige vrouw. Ja, kijk mij niet zoo ver
baasd aan. Gij zijt vier jaren ouder dan hij,
maar wat beieekent dat in den tegenwoor-
digen tijd Ed dsn - gij ai t immers
deCeenige dochter van het land die een heer
Von Niedeck tot vrouw kon nemen, Toen
Frans zijn liefde voor u aan zijn neet op
offerde, deed hij voor zich zeiven a'stand vau
de erfenis, want, of hjj zon ongetrouwd bljjven
en kiuderloos sterven, o' een da rtoe niet
bevongde viouw huwen, waardoor zijn kin
deren toch geen aanspraak op de erfenis zouden
gehad hebben, indi n ten nunsfe Wulff.
Dietrich's huwelijk met eeu zoon zou ge
zegend zijn.
En toch, toch bracht Frans u du groote
offer. Pia, omdat hij u te lief had om u te
zien ljjden. Mogelijk vinden wij thans in een
der freules Von Jtunow een voor hem pas
sende vrouw. God heeft er dus voor gezorgd,
dat zijne edelmoedigheid en zeltopoflering hem
niet alles ontneemt. En niet waar I ia, boe het
ook verder in uw beider leven moge gaan,
ge zult hem steeds een trouwe vriendin
bljjven.
Geheel verstomd had bet jonge meisje haar
tante aangehoord. Ja, thans begreep zij het
plaats over een bondgenootschap der drie
Zuid-Amerikaansche Republieken Argen
tinië, Lhili en Brazilië, hetwelk tea doel
heeft zich tegen Europeesche inmenging
in hun zaken te beschermen
Het verdrag zou o.a. deze punten be
vatten le. verplichting van elkaar over
en weer by te staan in het ge va', dat
de soavereiuiteit van een der coutractee-
rende staten door een Europeesche mo
gendheid bedreigd zou worden2o. aan
bieding van diplomatieke int rventia bjj
een conflict tusschen een Europeesche
mogendheid ea een niet contracteerende
Zuid Amerikaanschen staat3o. het voe
ren eener politiek met de andere Zuide-
ljjke republieken, waardoor geen kausop
conflicten wordt geboden.
Hoewel officieel nog niet erkend wordt,
dat een tractaat, zoo belangrijk als het
bovenstaande, in wording zou zyn, weet
men toch wel, dat pogingen in die rich
ting reeds lang werden beproefd. Zoo
bestaat een onderlingeovereenkomst reeds
tusscben Chili, Brazilië, Uruguay en Ar
gentinië.
De militaire trots in Duitschland heeft
weer een slachtoffer gekosL Te Kiel
werden dejrorige maand twee Adelbor
sten door een paar matrozen aangespro
ken die dronken wareD. Er ontstond een
woordenwisseling, waarop een der adel
borsten een slag in het galaat kreag en
de mat'ozen in het duister het hazenpad
kozen. De adelborst gaf het geval aan,
maar schoot zich eenigen tijd later een
kogel door het hoofd, omdat, zooals hjj
schreef, het onderzoek voor hem geen
voldoende troost was. «Ik zal my nooit
troosten dat ik geslagen ben.»
Inmiddels is de raatroos die schuldig
is bevonden aan bet toebrengen van sla
gen aan zjjn meerderen tot 18 maanden
gevangenisstraf veroordeeld, wegens aan
randing en mishandeliug.
De veroord iel le gaf voor, niet te we
ten wie tegenover hem stond, daar het
incident in het duister en in staat van
dronkenschap heeft plaats gehad.
Keizer Wilhelm heeft op zjjn
doorreis naar Frankfort te W iesbaden
dej Koning van Denemarken ontmoet.
De vorsten omarmden en kuiten
elkander bjj herhaling, en da Kei
zerin liet zich door koning C h r i stiaan
de hand kussen. De Keizer stelde de
prnsen Eitel Friedrich en Adal
bert en den hertog van Koburg en
Gotha aan den Koning voor en bleef
nog een minuut of tien een opgewekt
gesprek voeren.
In een vergadering van Beilynsche
boekdrukkers is geklaagd over slechte
arbeidsvoorwaarden op de drnkkerjj van
de sociaal-democratische Vorioarts en de
uitgeversfirma Pau! Singer en Co.
Verscheidene sprekers toonden aan dat
de loonen er lang zoo hoog niet waren,
als gebluft, werd en dat zjj lager waren,
dan op andere drukkeryen. Zoo'n drnk
kerjj moest er een eer in stellen, om
Ijverzuchtige, verliefde, dwaze Fransje I Nu
was het haar duidelijk, waarom tante Johanna
eerst niet ingenomen was met een mogelijk
huwelijk tusschen haar en Wulff-Dietrich 1
Arme Frans 1
I e (ranen sprongen haar in de oogen zij
snikte het uit.
Johanna kuste haar teeder de wangen.
Laten dit vreugdetranen zjjn zeide zjj
glimlachend Het geluk ligt voor u mjjn dappere
jongen zal Goddank zijn hoofd niet sentimen
teel laten hangen. Daar kjjk eens hoe hij aan
het gekheid maken is met Ger\ Ik geloof
waarlijk, dat hij nog met hem coquetteert.
Pia moes', niettegeuetaande haar tranen,
lachen
Daar klinkt muziek in de wapenzaal. Het
is de Kroningsmarsch. Nog eenmaal nam Wil-
iibald^ het woord, alleen om allen nog eens
mede te deel en, daf hjj zjjn zoon heden nog
niet den eed wilde doen afleggen, maar dat
hj daarmede tot aan diens meerderjarigheid
waehten zou. Het doel der tegeawoordige
bijeeukomst was voor et oogenblik bereikt
alle aanwezigen hadden thaus den loekomsti-
gen heer van Niedeck leeren kennen het
blijde gevolg er van zou, naar hjj hoopte,
wezen, dat men hen ook leerde le'hebben.
Pfa zit oan tatel naast Wulff-Dietrich toch
konden z j iets dan enkjle beleefde onver-
schillige woorden wisselen daar zjj van alle
kanten door nieuwsgierige blikken en oorei
omringd waren. Dit speet h, n echter niet,
het was veel meer een gemakkelijke brug,
1 waarmede het verleden en het heden samen
door te gaan voor een modelinrichting
en zich niet door andere te laten over-
vle igelen.
Uit Mnnchen wordt wordt gemeld,
dat de schilder Th. Heine 8n de re
dacteur vaa «Simplizissimus», de heer J.
L i n n ek o g ejl, naar aanleiding van de
plaat «Gesandtenerziehung» in «Simpli
zissimus» no. 6 elk veroordeeld zyn tot
30 Mark geldboete wegens «Grober Un-
fug»; de exemplaren van het bewaste no.
en het clich moeten vernietigd worden.
De eisch was geweest drie weken hech
te lis, doch aangezien de aangeklaagden
niet met frivole bedoelingen, doch alleen
«ter bereiking van een hooger doel»
hadden gehandeld, werd van een vry-
heidsberooviDg afgezien.
Een vreeselyk geval deed zich te Cag-
lari in Sardinië voor bjj het oplaten van
een luchtballon.
Werklieden hielden een dik touw vast
plotseling brak het touw en de ballon
steeg de lucht in, een der werklieden
meevoerende, die zich aan het stuk tonw
vastgeklemd had. De ongelukkige liet op
een hoogte van 800 meters los en viel
ter pletter op den grond. Een vorme-
looze massa vormde zjjn lichaam.
Het praatje gaat, dat Z. H. Leo
XIH, sedert eenige dagen ongesteld is.
Z. H. lydt aan een Chronische dyceute-
rie. Dr. Lap pon i heeft de H. Vader
een absolute rust voorgeschreven. Het
a.s. Consistorium is uitgesteld van 15
tot 22 Juni.
Opnienw heeft de Fransohe Kamer van
Afgevaardigden in een memorie van toe
lichting voorafgaande aan 81 verzoeken
tot autorisatie van onderwijzende con
gregaties of vrouwenorden geconcludeerd
tot verwerping van de verzoeken.
Onder hevige protesten is te Oanonil
de Broederschool gesloten. De twaalf
Broeders die er nog aanwezig waren
werden op straat gezet en tusschen po-
litie en gendarmen naar de gevangenis
overgebracht. Het volk juichte han toe
en strooide bloemen op den weg die zjj
te volgen hadden.
Met groot vertoon van macht zyn de
paters Oblaten van O.L.V. van Bystand
I te La Blachére uit hun klooster vevdre-
ven. Ook hier hadden betoogingen ter
eere der kloosterlingen plaats, de gep-
darmen moesten chargeeren om de me
nigte uiteen te dryven. Era aantal p-
souen werden gekwetst.
De Kardinaal-aartsbisschop van Rheims
Mgr. Lange nieux is gsvaarlyk ziek.
Zjjn paleis wordt bewaakt door politie
en gendarmerie. Op bevel van den Pre
fect, wordt zelfs zeer oneerbiedig by
herhaling naar den toestand van den
Kardinaal geinformeard, men vraagt bru
taal of Z. Em. nog niet dood is.
verbonden werden.
Tegenover hen z ten Frans en Gert. Pia
kan haar oogen bjj kans niet van het zoo
eensklaps veranderde nichtje afwenden. Thans
nu het opgeloste raadsel in lange hroek voor
haar z:t, nu begrjjpt zq het zelf niet dat
Fransje ooit een meisje heeft kunnen zijn.
Dat echte jongensgeiicbt die manieren en ba-
wegingen.
En wat er in meisjeskleeren zoo zot en
lomp heeft uitgezien dat heeft zioh inde ele
gante page-kleedingzeer voordeelig veranderd.
Het zoo leelijke, //meisje* is een bijzonder
knap jongmensch -geworden.
Fransje geniet nog bjj de herinnering aau
haar meisjesrol. Ik heb me kosteljjlc ge
amuseerd in die meisjeskleeren. Zoo'n come-
diespelletje vond ik wat leuk. Als wjj naar
Duitschlanl gingen, moest ik den eerst n
dag altjjd oefeningen houden in het loopen
terwjjl die lange dingen me om de beenen
slierden. Mijn ouders en gouverneur rolden
dan haast omver van 't lachen. O. entoen
Pia kwam. Den «ersten tijd vond ik 't wat
heerlijk om als nichtje zoo door haar aange
haald en vertroeteld te worden. Drommel»
wat heb ik ze gezoend. Alle vjjf minuten
een klinkenden zoen, tot het eindeljjk, helaas
door mama wat tegengegaan werd.
(Wordt vetvolgd).
